Xuất huyết đường ruột có nguy hiểm không? Ảnh hưởng như thế nào?

Xuất huyết đường ruột có nguy hiểm không?

Biểu hiện của xuất huyết đường ruột: đại tiện phân đen lỏng như bã cà phê, có thể đại tiện phân máu đỏ tươi do nguyên nhân tại hậu môn trực tràng hoặc đại tiện phân máu nâu đỏ trong xuất huyết tại ruột non hoặc phần trên của đại tràng mà chảy máu nhiều. Có thể kèm theo có sốt nếu là do nguyên nhân viêm nhiễm. Xuất huyết đường ruột có nguy hiểm không? Khi không được phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời, tình trạng xuất huyết đường ruột (xuất huyết tiêu hóa dưới) có nguy cơ dẫn tới nhiều biến chứng nặng như:

• Thiếu máu: Xuất huyết kéo dài có thể dẫn tới thiếu huyết sắc tố và hồng cầu, gây thiếu máu ở người bệnh. Những triệu chứng thường gặp như đau ngực, chóng mặt, mệt mỏi, nhức đầu, thiếu tỉnh táo, suy nhược, khó thở…

• Giảm thể tích máu (hypovolemia): Tình trạng mất máu nghiêm trọng do xuất huyết đường ruột cấp tính có thể cản trở hoạt động bơm máu của tim tới khắp các bộ phận trên cơ thể. Triệu chứng dễ nhận biết là da lạnh, da nhợt nhạt, kích động, giảm lượng nước tiểu, thở gấp, mất ý thức…

• Sốc: Tình trạng xuất huyết đường ruột khi tiến triển nặng có thể gây thiếu máu ở những phần còn lại trong cơ thể, gây tổn thương cơ quan nghiêm trọng. Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh có nguy cơ cao đối mặt với những tổn thương không phục hồi, thậm chí là tử vong. Những triệu chứng điển hình có thể nhận thấy như da xanh, niêm mạc nhợt nhạt, đau ngực, chóng mặt, lú lẫn, thở nông, mạch nhanh, hạ huyết áp, lượng nước tiểu giảm…

Xuất huyết đường ruột là tình trạng chảy máu bắt đầu từ sau góc Treitz, ruột non, đại tràng, trực tràng và hậu môn. Lượng máu có thể chảy ít, khó phát hiện hoặc chảy nhiều, mất kiểm soát. Tình trạng này thường là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Người bệnh cần được thăm khám, chẩn đoán sớm để có biện pháp can thiệp thời.

Xuất huyết đường ruột có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như:

• Tổn thương mạch máu: Những dị dạng mạch máu (mao mạch nhỏ, tĩnh mạch, động mạch) có thành mỏng, quanh co, giãn bất thường thường hình thành trong những lớp niêm mạc đường tiêu hóa. Tình trạng tổn thương mạch máu cũng có thể là nguyên nhân gây xuất huyết ở ruột.

• Bệnh túi thừa: Đây là tình trạng túi thừa bị viêm, chảy máu hoặc thủng. Hay gặp ở người trẻ là viêm túi thừa Meckel, người trung niên hoặc người lớn tuổi là viêm túi thừa đại tràng. Bệnh gây đau bụng dữ dội, kèm theo sốt, buồn nôn hoặc tính chất phân có sự thay đổi rõ rệt. Nhưng cũng có thể chỉ có chảy máu đơn thuần mà không có các triệu chứng của viêm.

• Polyp đại tràng: Bệnh lý này có thể gây chảy máu đường ruột. Nếu không can thiệp sớm, người bệnh có nguy cơ cao mắc phải ung thư đại tràng.

• Khối u lành tính và ung thư: Những khối u lành tính và ác tính tại ruột non, đại tràng hay trực tràng có thể gây chảy máu.

• Các bệnh lý nhiễm trùng ở ruột non: Bệnh lao, nhiễm ký sinh trùng (giun móc)… cũng có khả năng cao gây chảy máu ruột non.

• Viêm ruột mạn tính IBD: Đây là một bệnh lý viêm mạn tính của đường ruột, gồm hai nhóm chính là bệnh viêm loét đại tràng và bệnh Crohn. Cơ chế bệnh sinh trong viêm ruột mạn tính vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, tương tác giữa các yếu tố môi trường, hệ miễn dịch, hệ vi sinh, di truyền của người bệnh có vai trò quan trọng.

• Các bệnh lý ở vùng hậu môn trực tràng: Bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn, bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục có thể gây chảy máu niêm mạc hậu môn và trực tràng.

• Một số nguyên nhân ít gặp khác: Dò hẹp động mạch chủ ruột non, vỡ phình động mạch chủ bụng, bệnh máu khó đông (hemophilia), giảm tiểu cầu, giảm chức năng tiểu cầu, suy thận mạn.

Xuất huyết đường ruột có thể chữa được không?

Xuất huyết đường ruột có thể được điều trị hiệu quả bằng cách sử dụng thuốc, can thiệp qua nội soi, phẫu thuật… Tùy theo từng nguyên nhân và vị trí tổn thương, bác sĩ sẽ có chỉ định điều trị phù hợp.

Khi nào thì gặp bác sĩ?

Khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng xuất huyết tiêu hóa nào, người bệnh nên nhanh chóng đi đến các cơ sở y tế uy tín. Điều này sẽ giúp người bệnh được thăm khám và chẩn đoán sớm, từ đó có biện pháp xử trí kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Điều trị xuất huyết đường ruột

Tùy theo nguyên nhân gây xuất huyết đường ruột và vị trí xuất huyết, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, cụ thể:

1. Dùng thuốc và truyền máu

Đối với các trường hợp xuất huyết đường ruột do loét, chảy máu, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc điều trị. Người bệnh cũng có thể được truyền sắt qua đường tĩnh mạch hoặc đường uống nhằm duy trì nồng độ hemoglobin. Đối với người bệnh chảy máu cấp tính nghiêm trọng, bác sĩ sẽ tiến hành truyền hồng cầu nếu thấy cần thiết. (1)

2. Điều trị trong quá trình chẩn đoán

Đây là biện pháp hiệu quả và quan trọng nhất. Bác sĩ có thể tiến hành thực hiện những biện pháp cầm máu đường ruột thông qua nội soi hay phẫu thuật nội soi. Những biện pháp cầm máu qua nội soi gồm kẹp clip có phối hợp tiêm cầm máu hoặc không, đốt nhiệt, đốt Argon plasma, đốt laser…

2.1 Phương pháp cơ học (Mechanic therapy)

Phương pháp này gồm clip hoặc over-the-scope clip (OTSC), thắt bằng vòng cao su.

• Clip là phương pháp cơ học được áp dụng để cầm máu phổ biến nhất, mang lại hiệu quả cao. Khuyết điểm của clip là khó tiếp cận tới những tổn thương tại các vị trí khó. Ngoài ra, khi bờ và đáy của ổ loét bị xơ hóa, cứng cũng rất khó để áp dụng clip hiệu quả với clip thông thường có thể dùng clip OTSC.

• Thắt bằng vòng cao su được áp dụng cho những trường hợp giãn vỡ tĩnh mạch, tổn thương Dieulefoy’s và hội chứng Mallory-Weiss.

2.2 Phương pháp sử dụng nhiệt (Thermal therapy)

Những mạch máu lộ mạch sẽ bị phá hủy trực tiếp dưới tác dụng của nhiệt độ, được chia thành 2 nhóm là tiếp xúc trực tiếp và không tiếp xúc.

• Tiếp xúc trực tiếp bao gồm Heater probe, Bipolar probe, Forceps cầm máu. Đầu dụng cụ cầm máu tiếp xúc trực tiếp với mạch máu, dưới tác dụng của nhiệt độ hay dòng điện xoay chiều phá hủy mô, giúp cầm máu.

• Argon Plasma Coagulation (APC) thuộc nhóm dùng nhiệt cầm máu mà không tiếp xúc trực tiếp với mô. APC dùng dòng điện đơn cực, tần số cao tạo ra luồng khí đã được ion hóa và phun trực tiếp vào vùng tổn thương. Ưu điểm của phương pháp này là cầm những mạch máu nông bề mặt, không gây thủng, có thể tiếp cận những tổn thương tại các vị trí khó. Nhưng chỉ dùng trong những trường hợp loạn sản mạch hoặc dị dạng mạch máu nhỏ trên bề mặt, niêm mạc

2.3 Các chất cầm máu tại chỗ (Topical hemostatic agents)

Những hóa chất cầm máu tại chỗ sẽ được phun trực tiếp vào tổn thương của người bệnh. Hiện có các nhóm chính gồm TC-325 (Hemospray, Cook Medical Inc), EndoClot (EndoClot, EndoClot Plus Inc), Ankaferd Blood Stopper (Ankaferd Health Products).

Cơ chế cầm máu của phương pháp này là bám dính vào vị trí chảy máu có tác dụng chèn ép và hoạt hóa những yếu tố đông máu để hình thành cục máu đông. Phương pháp có ưu điểm là dễ sử dụng, không cần phun chính xác ngay vị trí chảy máu, tiếp cận được những tổn thương tại các vị trí khó.

3. Chụp mạch và can thiệp nội mạch

Chụp mạch sẽ được chỉ định thực hiện cho những trường hợp đang có xuất huyết tiêu hóa nặng mà không đáp ứng hoặc không có hiệu quả khi điều trị bằng nội soi. Liệu pháp can thiệp nội mạch chọn lọc qua catheter được thực hiện với mục tiêu là giảm tưới máu những động mạch cấp máu cho điểm xuất huyết, từ đó giúp cầm máu nhanh hơn cho người bệnh.

4. Phẫu thuật

Phẫu thuật được chỉ định thực hiện cho các trường hợp đang có xuất huyết tiêu hóa cấp tính mà những biện pháp can thiệp điều trị qua nội soi và can thiệp mạch đều thất bại.

Phòng ngừa xuất huyết đường ruột

Sau khi tìm hiểu vấn đề xuất huyết đường ruột có nguy hiểm không, chúng ta nên có biện pháp phòng ngừa tình trạng này như:

• Chăm sóc sức khỏe hệ tiêu hóa: Bạn nên duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ và dinh dưỡng, tránh dùng những thực phẩm gây kích thích, làm tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa như món ăn cay, bia, rượu và thuốc lá.

• Không lạm dụng thuốc: Nếu không được sử dụng đúng cách, những loại thuốc chống viêm không steroid có thể gây tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa, làm gia tăng nguy cơ xuất huyết. Khi không cần thiết, bạn nên hạn chế dùng những loại thuốc này hoặc tuân thủ theo đúng chỉ định từ bác sĩ.

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Ít nhất 6 tháng/ lần, bạn nên đi đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám tổng quát, kiểm tra tình trạng của hệ tiêu hóa.

• Tránh căng thẳng, stress: Căng thẳng và stress kéo dài có thể góp phần gây ra tình trạng xuất huyết đường tiêu hóa thông qua việc ảnh hưởng tới chức năng dạ dày. Hãy tìm cách giải tỏa căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày bằng các hoạt động như yoga, thiền định, tập thể dục, massage.

• Tuân thủ lịch kiểm tra, theo dõi: Đối với các trường hợp đang điều trị xuất huyết tiêu hóa dưới, người bệnh nên tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc và tái khám theo đúng lịch hẹn. Nếu có nguy cơ cao mắc các bệnh đường tiêu hóa như có tiền sử viêm loét dạ dày hoặc ung thư đường tiêu hóa trong gia đình, bạn nên thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ. Qua đó phát hiện sớm các vấn đề liên quan tới đường tiêu hóa, phòng ngừa xuất huyết tiêu hóa.

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (PlinkCare TP.HCM) và Khoa Tiêu hóa (PlinkCare Hà Nội và TP.HCM) là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc các vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng. Hệ thống PlinkCare quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống PlinkCare, xin vui lòng liên hệ:

Những thông tin hữu ích trong bài viết này đã giải đáp thắc mắc xuất huyết đường ruột có nguy hiểm không. Các trường hợp nhẹ được phát hiện sớm và xử trí kịp thời sẽ ít có nguy cơ xuất hiện các biến chứng đáng lo ngại. Ngược lại, nếu trì hoãn điều trị, người bệnh có nguy cơ đối mặt với những rủi ro như thiếu máu, tổn thương đa cơ quan, suy nội tạng…, thậm chí là đe dọa tới tính mạng.