Xuất huyết dưới nhện có nguy hiểm không? Ảnh hưởng sức khỏe ra sao?

Xuất huyết dưới nhện có nguy hiểm không?

Xuất huyết dưới nhện (SAH) là bệnh lý nguy hiểm, đe dọa tính mạng, có thể nhanh chóng gây ra các khuyết tật thần kinh làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng sống của người bệnh. Xuất huyết dưới nhện có thể dẫn đến những biến chứng ngắn hạn và dài hạn.

Ước tính gần ½ số người bị xuất huyết dưới nhện do phình động mạch tiềm ẩn nguy cơ tử vong trong vòng 30 ngày và khoảng ⅓ những người bệnh sống sót vẫn còn đối mặt với các vấn đề sức khỏe dai dẳng. Khoảng 10 – 15% người bị xuất huyết dưới nhện tử vong trước khi đến bệnh viện. Phát hiện và đưa người bệnh đến bệnh viện sớm sẽ giúp giảm tối đa các biến chứng và tăng cơ hội cứu sống, người bệnh có thể hồi phục sức khỏe. (1)

Vậy xuất huyết dưới nhện có nguy hiểm không? Câu trả lời là có. Vậy cụ thể thì chứng bệnh này ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

Ảnh hưởng của bệnh xuất huyết dưới nhện đến sức khỏe người bệnh

Xuất huyết dưới nhện thường xảy ra do tình trạng chảy máu sau khi vỡ phình động mạch não hoặc do chấn thương vùng đầu. Khi đó, máu sẽ tích tụ trong khoang dưới nhện (khoảng không giữa màng nhện và màng mềm xung quanh não). Sự chảy máu có thể đi qua mô não, rò rỉ đến khoang dưới nhện. Máu từ sự xuất huyết có thể chèn ép các mô não quan trọng. Xuất huyết dưới nhện còn làm giảm lưu lượng máu và co thắt mạch dẫn đến tình trạng thiếu máu não cục bộ.

Biểu hiện điển hình của chứng xuất huyết dưới nhện là các cơn đau đầu dữ dội, đột ngột khởi phát. Đau đầu thường đi kèm với triệu chứng buồn nôn, nôn (thường là nôn vọt), yếu liệt, nhìn mờ, nhạy cảm với ánh sáng… Hội chứng màng não thường xảy ra do máu lan vào não thất thứ tư. Khi máu di chuyển đến tủy sống, nó sẽ kích thích các dây thần kinh ở xung quanh gây ra tình trạng đau, cứng cổ. Người bệnh bị xuất huyết dưới nhện mức độ nghiêm trọng thường rơi vào trạng thái hôn mê, phải được đưa đi cấp cứu khẩn cấp để bác sĩ đánh giá, chữa trị…

Biến chứng của xuất huyết dưới nhện có nguy hiểm không?

Biến chứng của xuất huyết dưới nhện có thể gây nguy hiểm cho người bệnh, thậm chí dẫn đến tử vong, chẳng hạn như: (2)

1. Xuất huyết não tái phát

Một biến chứng sớm có khả năng diễn tiến nghiêm trọng là phình động mạch não bị vỡ trở lại, dẫn đến tình trạng xuất huyết não tái phát. Nguy cơ xuất huyết não tái phát cao nhất là trong vài ngày đầu sau lần xuất huyết đầu tiên, tiềm ẩn nguy cơ cao khiến người bệnh bị tàn tật vĩnh viễn hoặc tử vong. Thế nên, người bệnh cần được làm phẫu thuật sửa chữa tình trạng phình động mạch càng sớm càng tốt.

2. Co thắt mạch máu

Co thắt mạch máu là tình trạng mạch máu bị co thắt, khiến mạch máu bị hẹp lại. Lượng máu cung cấp cho não giảm xuống đến mức nguy hiểm, khiến những chức năng bình thường của não bị gián đoạn, làm tổn thương não.

Tình trạng này thường xuất hiện sau vài ngày kể từ lần xuất huyết đầu tiên. Những triệu chứng phổ biến bao gồm: ngày càng buồn ngủ, có thể dẫn đến tình trạng hôn mê, có hoặc không có những triệu chứng giống đột quỵ khác, ví dụ như yếu một bên cơ thể. Hiện có nhiều cách chữa trị có thể được áp dụng để ngăn ngừa, chữa trị tình trạng co thắt mạch máu. Tùy vào tình trạng của người bệnh sau khi thăm khám mà bác sĩ sẽ đề ra phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm cả việc dùng thuốc nimodipine.

3. Não úng thủy

Bệnh xuất huyết dưới nhện có nguy hiểm không còn được thể hiện qua các biến chứng, chẳng hạn như não úng thủy. Đây là tình trạng chất lỏng tích tụ trong não, làm gia tăng áp lực và có thể khiến não bị tổn thương. Điều này có thể dẫn đến nhiều triệu chứng khác nhau, ví dụ như đau đầu, tầm nhìn mờ, đi lại khó khăn… Não úng thủy thường xảy ra sau chứng xuất huyết dưới nhện, bởi tổn thương do xuất huyết có thể làm gián đoạn quá trình sản xuất, dẫn lưu dịch não tủy (CSF). Tình trạng này có thể làm tăng lượng dịch xung quanh não.

Dịch não tủy là chất lỏng hỗ trợ và bao quanh não, tủy sống. Não liên tục sản xuất, cung cấp lượng dịch não tủy mới và lượng dịch não tủy cũ được dẫn lưu vào mạch máu. Chứng não úng thủy có thể được chữa trị bằng cách chọc dịch não tủy hoặc làm phẫu thuật cấy ống tạm thời vào não để giúp dẫn lưu lượng dịch dư thừa.

4. Động kinh

Động kinh là tình trạng hoạt động bình thường của não bị gián đoạn, khiến người bệnh gặp cơn co giật hoặc bị co giật nhiều lần. Động kinh có nhiều loại khác nhau và cũng biểu hiện triệu chứng khác nhau. Người bệnh có thể bị mất ý thức, co cơ (chân và tay giật giật), cứng hoặc run cơ thể. Cơn co giật thường kéo dài trong khoảng vài giây đến vài phút trước khi hoạt động não quay trở lại như bình thường.

Nếu biến chứng động kinh xảy ra, cơn co giật đầu tiên thường xuất hiện trong vòng 5 năm kể từ thời điểm bị xuất huyết dưới nhện. Nguy cơ gặp biến chứng co giật sẽ giảm dần theo thời gian. Bệnh động kinh có thể được chữa trị bằng thuốc chống động kinh, ví dụ như carbamazepine hoặc phenytoin. Tùy theo từng trường hợp mà bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định phương pháp chữa trị phù hợp cũng như xem xét liệu việc điều trị cần kéo dài bao lâu.

5. Rối loạn ngôn ngữ

Chứng xuất huyết dưới nhện có thể khiến người bệnh bị líu lưỡi khi nói chuyện hoặc nói chậm lại. Người bệnh cũng có thể gặp khó khăn trong việc tìm đúng từ để diễn đạt khi nói chuyện.

6. Các vấn đề về thể chất

Các biến chứng của bệnh lý này còn bao gồm các vấn đề về thể chất. Chẳng hạn như tình trạng mệt mỏi, buồn ngủ, yếu ở một số bộ phận cơ thể, tê liệt, mất thăng bằng, khó nuốt…

7. Rối loạn nhận thức

Xuất huyết dưới nhện có nguy hiểm không? Rối loạn nhận thức có thể xảy ra sao xuất huyết dưới nhện. Đây là tình trạng khi một người gặp khó khăn với một hoặc nhiều chức năng của não, ví dụ như trí nhớ. Rối loạn nhận thức là biến chứng thường gặp của tình trạng xuất huyết dưới nhện, tác động đến hầu hết người bệnh ở một mức độ nào đó.

Tình trạng rối loạn nhận thức có thể xảy ra dưới nhiều hình thức, ví dụ như: vấn đề về trí nhớ (trí nhớ trước lúc xảy ra tình trạng xuất huyết thường không bị ảnh hưởng, nhưng người bệnh có thể gặp vấn đề khi nhớ các thông tin, sự kiện mới); gặp vấn đề với những nhiệm vụ đòi hỏi một mức độ lập kế hoạch nào đó (người bệnh có thể gặp khó khăn ngay cả ở những nhiệm vụ đơn giản, ví dụ như pha một tách trà); gặp vấn đề về sự chú ý hoặc tập trung.

Người bệnh có thể áp dụng một số kỹ thuật tự chăm sóc để bù đắp cho bất kỳ sự rối loạn chức năng nào. Chẳng hạn như chia nhỏ nhiệm vụ thành các bước nhỏ hơn, dùng những phương tiện hỗ trợ trí nhớ (nhật ký hoặc ghi chú).

Chuyên gia trị liệu nghề nghiệp có thể đề ra giải pháp giúp người bệnh thực hiện những hoạt động hàng ngày được dễ dàng hơn. Chuyên gia trị liệu ngôn ngữ và giọng nói có thể giúp người bệnh cải thiện kỹ năng giao tiếp. Hầu hết chức năng nhận thức đều được cải thiện theo thời gian, tuy nhiên các vấn đề về trí nhớ có thể kéo dài dai dẳng.

8. Vấn đề về cảm xúc

Các vấn đề về cảm xúc là biến chứng xuất hiện phổ biến, lâu dài của bệnh xuất huyết dưới nhện. Các vấn đề này có thể xảy ra dưới nhiều hình thức, ví dụ như:

• Trầm cảm: Người bệnh cảm thấy rất chán nản, không có niềm vui thật sự trong cuộc sống.
• Rối loạn lo âu: Người bệnh cảm thấy sợ hãi, lo lắng liên tục về điều gì đó khủng khiếp sắp xảy ra.
• Rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD): Khi một người thường nhớ lại một chấn thương trước đó (trong trường hợp này là tình trạng xuất huyết dưới nhện) thông qua các cơn ác mộng và hồi tưởng. Lúc này, người bệnh có thể trải qua cảm giác cáu kỉnh, tự cô lập bản thân…

Các rối loạn tâm lý này có thể được bác sĩ cân nhắc chữa trị thông qua việc kết hợp một số loại thuốc (như thuốc chống trầm cảm), liệu pháp trò chuyện (như liệu pháp hành vi nhận thức – CBT)…

Triển vọng điều trị xuất huyết dưới màng nhện như thế nào?

Nếu đã biết xuất huyết dưới nhện có nguy hiểm không, bạn nên tìm hiểu thêm về triển vọng của việc điều trị căn bệnh này. Người bệnh xuất huyết dưới nhện có thể được chữa trị thành công, hạn chế nguy cơ gặp biến chứng nếu tiến hành điều trị kịp thời, đúng cách. Mục tiêu của việc chữa trị là giúp người bệnh giữ tính mạng; khắc phục nguyên nhân dẫn đến tình trạng xuất huyết; giảm tối đa các triệu chứng; ngăn ngừa những biến chứng như não úng thủy, co thắt mạch máu, tổn thương não vĩnh viễn…

Những phương pháp chữa trị có thể được bác sĩ áp dụng bao gồm: đặt ống dẫn lưu vào não để giúp làm giảm áp lực; áp dụng những biện pháp bảo vệ đường thở; sử dụng các thuốc đặc trị liên quan như thuốc giảm sưng ở hộp sọ, thuốc truyền qua đường tĩnh mạch để kiểm soát huyết áp, thuốc ngăn ngừa tình trạng co thắt động mạch, thuốc giảm đau và thuốc chống lo âu để giúp làm giảm triệu chứng đau đầu, thuốc ngăn ngừa hoặc chữa trị tình trạng co giật.

Để chữa trị chứng xuất huyết dưới nhện và giải quyết nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ có thể tiến hành làm phẫu thuật để loại bỏ khối máu tụ trong não, giúp giảm áp lực nội sọ. Hoặc bác sĩ có thể can thiệp nội mạch, bít tắc túi phình  động mạch não.

Trung tâm Khoa học Thần kinh, Hệ thống PlinkCare chuyên cấp cứu các ca bệnh đột quỵ, xuất huyết dưới nhện… Với các máy móc, thiết bị tân tiến như máy chụp cộng hưởng từ 3 Tesla, máy chụp CT 768 lát cắt, máy chụp CT 1975 lát cắt, máy chụp mạch DSA tân tiến, robot mổ não, định vị thần kinh AI, kính vi phẫu thế hệ mới nhất…, Bệnh viện Tâm Anh đã mổ cấp cứu rất nhiều ca đột quỵ xuất huyết não cũng như xuất huyết dưới nhện thành công, bảo vệ tính an toàn cho người bệnh.

Biện pháp phòng ngừa nguy cơ xuất huyết dưới nhện

Ngoài việc tìm hiểu xuất huyết dưới nhện có nguy hiểm không, mỗi người nên biết các biện pháp phòng ngừa nguy cơ mắc phải căn bệnh này. Đa phần những trường hợp xuất huyết dưới nhện xảy ra là do chấn thương đầu hoặc vỡ phình động mạch não. Thế nên, mỗi người cần kiểm soát những yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến những tình huống này.

Để ngăn ngừa tình trạng chấn thương đầu, hãy luôn đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, xe đạp hoặc khi chơi những môn thể thao có nguy cơ cao xảy ra va chạm. Mỗi người nên tuân thủ luật giao thông và lái xe thật cẩn thận. Nếu bạn dễ bị ngã, hãy nhận tư vấn từ những chuyên gia trị liệu nghề nghiệp hoặc nhà vật lý trị liệu để tìm cách ngăn ngừa; đồng thời tiến hành sắp xếp không gian sống để nâng cao sự an toàn khi di chuyển, sinh hoạt.

Để hạn chế nguy cơ phát triển chứng phình động mạch não và ngăn ngừa tình trạng vỡ phình động mạch hiện có, bạn cần trao đổi với bác sĩ về những biện pháp có thể thực hiện để giữ gìn sức khỏe.

Bác sĩ có thể đề xuất một số cách như: kiểm soát tình trạng tăng huyết áp bằng việc dùng thuốc và thay đổi lối sống; bỏ thuốc lá; thường xuyên tập thể dục vừa sức (việc gắng sức hoặc căng thẳng quá mức có thể dẫn đến tình trạng vỡ phình động mạch); áp dụng chế độ dinh dưỡng cân bằng; tìm kiếm sự hỗ trợ để kiểm soát chứng rối loạn do dùng rượu hoặc chất gây nghiện, không dùng cocaine hay những chất kích thích khác.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Tóm lại, xuất huyết dưới nhện có nguy hiểm không? Xuất huyết dưới nhện là tình trạng y tế khẩn cấp, nguy hiểm, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong. Ngay khi gặp dấu hiệu nghi ngờ của xuất huyết dưới nhện, người bệnh cần được đưa đến bệnh viện uy tín có chuyên khoa phẫu thuật thần kinh để thăm khám, cấp cứu càng sớm càng tốt.