Xét nghiệm gì để biết thiếu máu? 7 xét nghiệm phổ biến cần tiến hành

Tổng quan bệnh thiếu máu

Trước khi đi tìm hiểu xét nghiệm gì để biết thiếu máu, chúng ta cần nắm một số thông tin tổng quan về căn bệnh thiếu máu. Thiếu máu là tình trạng số lượng hồng cầu hoặc nồng độ huyết sắc tố có trong hồng cầu nằm ở định mức thấp hơn so với bình thường. Cụ thể, người bệnh thiếu máu thường có chỉ số mức huyết sắc tố dưới 120 g/L.

Hồng cầu có chức năng vận chuyển oxy ở phổi đến các mô, cơ quan trong cơ thể. Sau đó, hồng cầu vận chuyển carbon dioxide cùng với chất thải quay ngược trở lại phổi để đào thải ra bên ngoài. Huyết sắc tố (hemoglobin) là một loại protein chứa nhiều sắt có trong hồng cầu, đảm nhiệm chức năng gắn kết và vận chuyển những phân tử oxy.

Hemoglobin được sản xuất bởi tủy xương. Khi cơ thể không có đủ hàm lượng sắt cần thiết thì sẽ ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp hemoglobin. Vào lúc này, hồng cầu có xu hướng nhỏ và nhạt màu hơn so với bình thường. Điều này sẽ dẫn đến việc hồng cầu không cung cấp đủ hàm lượng oxy cần thiết cho các mô và cơ quan trong cơ thể.

Xét nghiệm gì để biết thiếu máu?

Dưới đây là một số phương pháp xét nghiệm thiếu máu có thể được bác sĩ chỉ định cho người bệnh thực hiện:

1. Tổng phân tích tế bào máu

Tổng phân tích tế bào máu (tổng phân tích tế bào máu ngoại vi hay xét nghiệm công thức máu toàn bộ – CBC) là phương pháp xét nghiệm cơ bản, đơn giản, cho phép bác sĩ xác định những thành phần của máu, làm cơ sở để tìm kiếm tác nhân gây ra căn bệnh thiếu máu. Tổng phân tích tế bào máu thường là xét nghiệm đầu tiên được áp dụng để giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh thiếu máu. Đây là hình thức xét nghiệm máu tiêu chuẩn, sử dụng mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch (1).

Kết quả tổng phân tích tế bào máu giúp bác sĩ kiểm tra xem cơ thể người bệnh có đang mắc chứng thiếu máu hay không. Tổng phân tích tế bào máu đưa ra những thông tin cụ thể về các chỉ số như: số lượng hồng cầu (RBC), số lượng bạch cầu (WBC), số lượng tiểu cầu (PLT), thể tích trung bình hồng cầu (MCV), tỷ lệ thể tích hồng cầu trong máu (HCT), lượng huyết sắc tố trung bình hồng cầu (MCH), hàm lượng huyết sắc tố trung bình hồng cầu (MCHC), nồng độ huyết sắc tố (HB) – tiêu chuẩn trong việc xác định căn bệnh thiếu máu cũng như mức độ thiếu máu.

Bên cạnh đó, việc thực hiện các xét nghiệm máu cũng giúp đánh giá được nguy cơ bị rối loạn đông máu, bị các căn bệnh nhiễm trùng, phát hiện những bệnh lý khác như suy tủy, ung thư máu… từ giai đoạn sớm.

>> Tìm hiểu thêm về các: Chỉ số thiếu máu

2. Xét nghiệm định lượng Ferritin

Ferritin là một loại protein phản ánh lượng sắt đang được lưu trữ trong tế bào. Chỉ số định lượng Ferritin giảm cho thấy người bệnh đang bị thiếu máu, gặp tình trạng giảm dự trữ sắt. Ngược lại, Ferritin tăng cao cho thấy người bệnh có nguy cơ bị thừa sắt hoặc gặp bệnh lý tan máu.

3. Xét nghiệm sắt huyết thanh

Xét nghiệm sắt huyết thanh cũng là đáp án cho câu hỏi xét nghiệm gì để biết thiếu máu. Chỉ số sắt huyết thanh đo lượng sắt lưu chuyển bên trong máu, kết quả này có thể phụ thuộc vào chế độ ăn uống, việc sử dụng thuốc uống bù sắt. Chỉ số sắt huyết thanh sụt giảm dẫn đến tình trạng giảm cung cấp sắt cho việc tạo máu, gây thiếu máu do thiếu sắt (2). Chỉ số sắt huyết thanh giảm là cơ sở để chẩn đoán bệnh thiếu máu do thiếu sắt hoặc những bệnh lý mạn tính khác. Chứng tan máu, hội chứng quá tải sắt làm chỉ số sắt huyết thanh gia tăng.

4. Xét nghiệm định lượng Folate và vitamin B12

Xét nghiệm định lượng Folate (axit folic) và vitamin B12 giúp xác định tác nhân dẫn đến tình trạng thiếu máu. Nếu cơ thể bị thiếu hụt hai vi chất này sẽ dẫn đến chứng thiếu máu hồng cầu to, rối loạn thần kinh, qua đó ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của trẻ nhỏ và thai nhi.

5. Xét nghiệm gen Thalassemia

Xét nghiệm gen Thalassemia cũng góp phần giải đáp cho thắc mắc xét nghiệm gì để biết thiếu máu. Xét nghiệm gen Thalassemia giúp xác định xem người bệnh có mang gen alpha hay beta Thalassemia hay không. Các đột biến trên gene alpha hoặc beta globin là tác nhân gây ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp chuỗi globin, từ đó gây ra tình trạng thiếu máu. Thông qua kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ tư vấn cho người bệnh về tình trạng bệnh, quá trình theo dõi và chăm sóc bệnh nhân, các vấn đề liên quan di truyền và đưa ra phương pháp chữa trị phù hợp.

6. Soi phân tìm ký sinh trùng đường ruột

Một vài loại ký sinh trùng sống trong cơ thể người hút dưỡng chất để duy trì sự sống, tác động đến sức khỏe người bệnh. Những loại ký sinh trùng này thường là giun tóc, giun kim, giun đũa, giun móc, sán lá gan… Xét nghiệm soi phân giúp phát hiện ký sinh trùng, tìm ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu máu, từ đó bác sĩ có thể lựa chọn phương pháp chữa trị phù hợp.

7. Điện di Hemoglobin

Điện di Hemoglobin (điện di huyết sắc tố) là kỹ thuật được thực hiện để đánh giá chuỗi axit amin hemoglobin. Thông qua kỹ thuật điện di Hemoglobin, bác sĩ có thể sàng lọc, chẩn đoán những căn bệnh về bất thường về huyết sắc tố. Bác sĩ thường chỉ định áp dụng kỹ thuật điện di Hemoglobin trong một số trường hợp như:

• Thiếu máu hồng cầu nhỏ do mắc phải căn bệnh mạn tính nào đó hoặc gặp tình trạng giảm sắt.
• Thiếu máu tan huyết không xác định được tác nhân gây bệnh.
• Kết quả test bệnh HbH, HbE, hồng cầu hình liềm dương tính.
• Trong gia đình có người bị bệnh Hemoglobin.
• Những cặp đôi có kế hoạch kết hôn và bị bệnh Hemoglobin cần tầm soát nguy cơ di truyền bệnh sang cho con.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể chỉ định cho người bệnh làm kỹ thuật nội soi đường tiêu hóa để đánh giá chứng mất máu do xuất huyết đường tiêu hóa. Với phụ nữ, nếu có tình trạng rong huyết, rong kinh… thì cần được khám chuyên khoa sản.

Gợi ý tìm hiểu kết quả xét nghiệm thiếu máu

Chúng ta đã biết xét nghiệm gì để biết thiếu máu, vậy cách hiểu kết quả xét nghiệm thiếu máu như thế nào? Những yếu tố khác nhau, chẳng hạn như tuổi tác, chủng tộc, độ cao nơi người bệnh sống… có thể tác động đến phạm vi được xem là bình thường của các xét nghiệm thiếu máu. Người bệnh nên trao đổi thêm với bác sĩ về mức độ được xem là bình thường đối với cá nhân. Kết quả xét nghiệm thiếu máu cần được đọc bởi bác sĩ để đảm bảo tính chính xác.

Dưới đây là một số thông tin về kết quả xét nghiệm thiếu máu (chỉ mang tính tham khảo):

• Số lượng hồng cầu bình thường nằm ở mức từ 5 – 6 triệu tế bào/mcL (đối với nam) và 4 – 5 triệu tế bào/mcL (đối với nữ). Những giá trị dưới mức này có thể chỉ ra tình trạng bị thiếu máu.
• Người bệnh thiếu máu là nữ có nồng độ huyết sắc tố < 12 gam/dL, người bệnh thiếu máu là nam có nồng độ huyết sắc tố < 13 gam/dL.
• Chỉ số định lượng Ferritin bình thường nằm trong khoảng 30 – 300 ng/mL (chỉ số định lượng Ferritin trung bình ở nữ giới là 49 ng/mL, chỉ số định lượng Ferritin trung bình ở nam giới là 88 ng/mL). Chỉ số định lượng Ferritin < 12 ng/mL là dấu hiệu đặc hiệu của chứng thiếu máu do thiếu sắt.
• Với nam giới, chỉ số sắt huyết thanh bình thường nằm trong phạm vi từ 75 – 150 μg/dL (tương đương với 13 – 27 μmol/L). Với nữ giới, chỉ số sắt huyết thanh bình thường nằm trong phạm vi từ 60 – 140 μg/dL (tương đương với 11 – 25 μmol/dL). Chỉ số sắt huyết thanh giảm là cơ sở để bác sĩ chẩn đoán căn bệnh thiếu máu do thiếu sắt… (3)

Nếu kết quả xét nghiệm máu không giúp bác sĩ xác nhận chẩn đoán thiếu máu, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thêm những kỹ thuật xét nghiệm bổ sung để tìm ra nguyên nhân dẫn đến các triệu chứng mà người bệnh đang gặp phải.

Xét nghiệm thiếu máu bao nhiêu tiền?

Bên cạnh thắc mắc xét nghiệm gì để biết thiếu máu, nhiều người bệnh cũng băn khoăn việc kiểm tra thiếu máu tốn bao nhiêu tiền? Chi phí xét nghiệm thiếu máu phụ thuộc vào các yếu tố như phương pháp xét nghiệm được chỉ định, chất lượng của máy móc, thiết bị xét nghiệm, thời gian nhận kết quả, trình độ của bác sĩ/kỹ thuật viên… Mỗi cơ sở y tế sẽ có chi phí xét nghiệm thiếu máu khác nhau và mức giá này cũng thay đổi theo thời gian. Người bệnh nên liên hệ trực tiếp với bệnh viện để được tư vấn về chi phí xét nghiệm thiếu máu một cách chính xác.

Địa chỉ khám thiếu máu đáng tin cậy

Ngoài việc tìm hiểu thiếu máu xét nghiệm gì, đọc kết quả trong giấy khám bệnh thiếu máu ra sao, người bệnh cũng cần biết nên khám thiếu máu ở đâu uy tín. Khoa Nội tổng hợp, Hệ thống PlinkCare là cơ sở y tế uy tín cung cấp dịch vụ thăm khám, tầm soát, chẩn đoán, chữa trị chứng thiếu máu cùng nhiều bệnh lý huyết học khác, được nhiều người bệnh tin tưởng lựa chọn.

Với đội ngũ bác sĩ dày dặn kinh nghiệm, giỏi chuyên môn, chu đáo, tận tâm, cùng hệ thống máy móc, thiết bị tân tiến như hệ thống máy xét nghiệm tổng quát, xét nghiệm máu hiện đại…, PlinkCare sẽ mang đến cho người bệnh trải nghiệm thăm khám, điều trị chứng thiếu máu hiệu quả, chuyên nghiệp. Thông qua kết quả của các xét nghiệm thiếu máu, quá trình thăm khám lâm sàng, cận lâm sàng… bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác bệnh thiếu máu, đề ra phương hướng chữa trị tối ưu, giúp người bệnh cải thiện triệu chứng, nâng cao sức khỏe tổng thể.

Mong rằng thông qua bài viết này, bạn đã biết xét nghiệm gì để biết thiếu máu, nên thăm khám bệnh thiếu máu ở đâu uy tín. Ngay khi gặp triệu chứng nghi do chứng thiếu máu gây ra, người bệnh cần đi thăm khám càng sớm càng tốt.