Viêm tủy răng ở trẻ em: Dấu hiệu, nguyên nhân và phòng ngừa

Viêm tủy răng sữa là gì?

Viêm tủy răng sữa là tình trạng trẻ bị viêm mô tủy răng sữa (răng xuất hiện đầu tiên trong miệng). Tủy răng nằm ở trung tâm của răng, gồm nhiều dây thần kinh và mạch máu có nhiệm vụ nuôi răng, được bảo vệ bởi ngà răng và men răng. Nguyên nhân phổ biến gây viêm tủy răng sữa ở trẻ em gồm sâu răng và chấn thương răng. Nếu không được điều trị, tổn thương do sâu răng có thể dẫn đến viêm tủy răng cấp, viêm tủy mạn tính, hoại tử tủy răng, thậm chí mất răng.

Dấu hiệu viêm tủy răng sữa

Dấu hiệu đầu tiên của viêm tủy răng thường là cơn đau âm ỉ, dai dẳng hoặc đột ngột và dữ dội. Tuy nhiên, đây là dấu hiệu cho thấy tình trạng viêm thường có thể hồi phục nếu được điều trị kịp thời. Ngoài ra, răng có thể gặp thêm một số triệu chứng như nhạy cảm với đồ lạnh hoặc nóng trong vài giây, răng không có cảm giác khi gõ vào.

Nếu tình trạng viêm nghiêm trọng, khó hồi phục, trẻ có thể gặp phải những triệu chứng như:

• Đau răng dữ dội, đột ngột.
• Răng tê, khó chịu khi ăn đồ nóng, lạnh kéo dài hơn 30 giây.
• Răng đau dữ dội khi gõ.
• Sưng xung quanh nướu răng.
• Hôi miệng.
• Có thể kèm theo sốt. (1)

Nếu tủy răng chết, răng thường mất cảm giác, không còn đau hay nhạy cảm với nhiệt độ.

Nguyên nhân gây viêm tủy răng ở trẻ em

1. Sâu răng gây viêm tủy răng

Sâu răng nhưng không được điều trị sớm là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến viêm tủy răng ở cả người lớn và trẻ em. Sâu răng sẽ biến chứng thành viêm tủy răng, vi khuẩn tấn công vào tủy răng qua lớp men và ngà răng. Nếu vi khuẩn tấn công vào vùng nướu dưới răng sẽ gây nha chu. Sâu răng được chia thành 4 độ, gồm:

• Sâu độ 1: men răng (lớp ngoài cùng của răng) bị tấn công bởi vi khuẩn, bề mặt răng xuất hiện đốm trắng chuyển dần thành màu đen. Sâu ở lớp men không có cảm giác và không gây đau.
• Sâu độ 2: sau men răng, vi khuẩn tấn công vào ngà răng (lớp trong của men răng). Ngà răng bị phá hủy khiến răng trở nên nhạy cảm hơn, có thể gây đau.
• Sâu độ 3: nếu chỗ sâu không được trám, vi khuẩn sẽ dần tấn công vào tủy răng. Lúc này, trẻ thường có cảm giác đau nhức, giai đoạn này còn được gọi là viêm tủy cấp tính.
• Sâu độ 4: nếu không được điều trị tủy răng, răng sẽ chết tủy, tình trạng nhiễm trùng xâm lấn vào xương ổ răng, có thể diễn tiến tạo mủ, áp xe chân răng và viêm xương hàm.

Trẻ rất dễ mắc sâu răng do thường ăn nhiều đồ ngọt, bánh kẹo nhưng chưa biết vệ sinh răng miệng đúng cách.

2. Chấn thương ở răng

Chấn thương gây tổn hại (nứt, bể) răng và nướu, gây viêm tủy răng. Khi răng nứt, bể, lớp ngà răng sẽ bị lộ, dễ bị vi khuẩn tấn công, gây viêm tủy răng. Chấn thương răng ở trẻ có thể do tai nạn, té ngã, cắn phải vật cứng khi ăn uống…

Phân loại viêm tủy răng sữa

1. Phân loại viêm tủy răng sữa dựa trên mức độ

Viêm tủy răng được phân chia thành viêm tủy có thể hồi phục và không thể hồi phục.

Ở viêm tủy có thể hồi phục, trẻ thường cảm thấy đau, tê răng khi ăn thực phẩm lạnh, cảm giác thường biến mất sau vài giây. Ở giai đoạn này, thỉnh thoảng trẻ có thể cảm thấy đau nhói ở răng. Hầu hết người bệnh bỏ qua dấu hiệu này, xem đây là hiện tượng bình thường. Tuy nhiên, nếu cha mẹ đưa bé khám sớm ở giai đoạn này, việc điều trị tủy răng thường rất dễ dàng và hiệu quả bằng cách làm sạch và trám lại vị trí sâu răng.

Người bệnh viêm tủy không hồi phục có hai dạng:

• Viêm tủy không cảm thấy đau: mất cảm giác ở răng viêm tủy, thường gặp khi trẻ bị hở tủy răng, có thể nhìn thấy rõ lỗ sâu hoặc màu sắc bất thường (đỏ, vàng) trên buồng tủy.
• Viêm tủy cảm thấy đau: gặp những cơn đau dữ dội, lan ra khắp vùng đầu mặt, khó có thể xác định chính xác vị trí răng đau. Cơn đau có thể kéo dài vài phút đến vài giờ, thường nghiêm trọng hơn khi trẻ ăn các loại thực phẩm dễ gây kích ứng như kem, đồ chua, bánh kẹo…

Tình trạng viêm tủy không được điều trị đúng cách sẽ dẫn đến hoại tử tủy, chết tủy. Vi khuẩn từ răng chết tủy có thể lan sang các tổ chức khác như nướu, xương ổ răng, xương hàm… Răng chết tuỷ không được nuôi dưỡng sẽ bể, gãy, mất răng.

2. Phân loại viêm tủy răng sữa theo giai đoạn

Ngoài đánh giá dựa trên mức độ, tình trạng viêm tủy răng có thể được phân chia thành viêm tủy cấp và viêm tủy mạn tính.

Với viêm tủy cấp, trẻ thường có những cơn đau đột ngột, dữ dội, có thể kéo dài. Tình trạng đau có thể nặng hơn về đêm, khi ăn đồ nóng/lạnh hoặc vô tình tác động lên răng bị viêm. Viêm tủy cấp tính có thể gây sưng nướu, miệng, khó khăn trong giao tiếp, ăn uống. Trong trường hợp ổ viêm có mủ, người bệnh có thể gặp tình trạng đau đầu giật từng cơn, ù tai, răng lung lay,…

Với viêm tủy răng mạn tính, trẻ có thể chịu những cơn đau âm ỉ, kéo dài hàng giờ. Đôi khi, cơn đau không nghiêm trọng khiến cha mẹ không chú ý đưa trẻ đi khám.

Viêm tủy răng ở trẻ em có nguy hiểm không?

1. Viêm tủy cấp

Tình trạng viêm tủy cấp thường gây đau đớn, khó khăn cho trẻ trong ăn uống. Nếu không được điều trị, viêm tủy cấp có thể tiến triển nghiêm trọng gây hoại tử tủy răng, mất răng hay dẫn đến các bệnh răng miệng khác.

2. Nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm khác

Dịch hoại tử có thể thoát ra qua chóp chân răng gây bệnh ở vùng quanh chóp răng như viêm nướu, viêm xương hàm, u hạt, nang chân răng… Vi khuẩn có thể tiến xa hơn gây ra những bệnh như viêm xoang hàm hay viêm nội tâm mạc (nhiễm trùng trong màng tim) gây nguy hiểm đến tính mạng.

3. Mất răng

Viêm tủy cấp không được điều trị kịp thời sẽ gây hoại tử tủy, chết tủy. Răng không được nuôi dưỡng bởi tủy sẽ dễ gãy, bể răng, gây mất răng. Mất răng sữa sớm có thể khiến trẻ phát âm không chuẩn xác hoặc răng vĩnh viễn mọc lệch lạc.

Bệnh viêm tủy răng sữa được chẩn đoán như thế nào?

Nha sĩ thường chẩn đoán tình trạng viêm tủy bằng cách chụp X-quang. Ngoài ra, bác sĩ có thể kiểm tra độ nhạy cảm của răng bằng cách chạm, gõ hay quan sát tình trạng răng của trẻ. Bác sĩ khai thác bệnh sử bằng một số câu hỏi như thời gian xuất hiện triệu chứng, thói quen vệ sinh răng miệng, những bệnh trẻ đang mắc phải,…

Để xác định khả năng hồi phục của tủy răng, bác sĩ có thể dùng máy thử tủy để kiểm tra mức độ tổn thương tủy. Máy thử tủy sẽ truyền một dòng điện yếu vào răng, nếu răng vẫn cảm nhận được dòng điện, tủy răng vẫn còn khả năng hồi phục. (2)

Viêm tủy răng sữa có tự khỏi không?

Có một tỷ lệ nhỏ răng viêm tuỷ có thể tự hồi phục mà không cần điều trị. Tuy nhiên, với răng sữa của trẻ, khả năng tự hồi phục rất thấp, thông thường, tình trạng viêm sẽ tiến triển ngày một tệ hơn. Bên cạnh đó, triệu chứng viêm tủy răng có thể ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống, quá trình phát triển của trẻ, thế nên, trẻ cần được điều trị khi bị viêm tủy răng.

Cách điều trị viêm tủy răng ở trẻ

Viêm tủy răng ở trẻ em có thể được khỏi dứt điểm nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, kịp thời. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể lựa chọn những phương pháp điều trị khác nhau.

Trường hợp trẻ bị viêm tủy răng nhẹ, bác sĩ có thể làm sạch vết sâu răng, lấy ổ vi khuẩn gây viêm nhiễm và bảo tồn chân răng. Sau đó, bác sĩ tiến hành trám kín vết sâu răng, không cho vi khuẩn xâm nhập, giúp kéo dài tuổi thọ răng sữa của trẻ.

Trường hợp bé bị viêm tủy răng nặng, nhưng vẫn có thể bảo tồn răng, bác sĩ sẽ loại bỏ phần vòng ngoài tủy răng, giữ lại tủy cho chân răng và phần còn lại của buồng tủy. Bác sĩ trám lót 1 lớp ngoài ngà răng để theo dõi từ 10-12 tuần, nếu trẻ không có triệu chứng đau nhức, bác sĩ sẽ tiến hành trám cố định.

Trường hợp trẻ bị viêm tủy răng sữa không thể hồi phục (hoại tử), bác sĩ có thể nhổ răng để ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm hơn, cũng như giúp trẻ không phải chịu ảnh hưởng do triệu chứng viêm tủy răng gây ra.

Cách trị viêm tủy răng sữa tại nhà cho trẻ

Không có cách chữa triệt để viêm tủy răng ở trẻ em tại nhà, tuy nhiên, dưới đây là một số phương pháp giúp trẻ giảm đau, hạn chế tốc độ phát triển của tình trạng viêm:

• Súc miệng với nước muối giúp sát khuẩn, bảo vệ sức khỏe răng miệng. Súc miệng là phương pháp nhanh chóng, đơn giản, có thể thực hiện dễ dàng. Cha mẹ nên hòa tan một ít muối vào nước ấm (hoặc dùng nước muối sinh lý) để trẻ súc miệng và họng khoảng 2 phút sau khi đánh răng.
• Ngoài muối, nước trà xanh được cho rằng có khả năng sát khuẩn tốt, có thể bảo vệ sức khỏe răng miệng, làm dịu cơn đau do viêm tủy gây ra.
• Đối với trẻ bị viêm tủy răng, cha mẹ nên hướng dẫn bé hạn chế ăn bánh kẹo, thực phẩm nóng/lạnh hay tránh va chạm với răng.

Cách phòng ngừa trẻ bị viêm tủy răng

Cách tốt nhất để phòng ngừa viêm tủy răng và các bệnh răng miệng là giữ vệ sinh răng miệng tốt. Cha mẹ nên hướng dẫn trẻ cách đánh răng đúng, kết hợp dùng thêm tăm nước hoặc chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám, vụn thức ăn mắc kẹt trong răng.

Khám và điều trị viêm tủy răng sữa tại PlinkCare

PlinkCare TP.HCM là địa chỉ khám và điều trị viêm tủy răng sữa ở trẻ em uy tín, với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, máy móc tiên tiến cùng cơ sở vật chất hiện đại. Trẻ sẽ được chẩn đoán và điều trị viêm tủy thoải mái, an toàn, hiệu quả. Bên cạnh đó, PlinkCare TP.HCM cũng nhiều năm đứng trong top 10 bệnh viện chất lượng nhất do Sở Y tế TP.HCM đánh giá. Do đó, khách hàng có thể yên tâm về chất lượng khám và điều trị tại bệnh viện.

Trên đây là những thông tin về tình trạng viêm tủy răng ở trẻ em. Cha mẹ cần chú ý những triệu chứng mà trẻ gặp phải để sớm đưa trẻ khám và điều trị viêm tủy răng kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm. Ngoài ra, cha mẹ cũng nên tập cho trẻ thói quen giữ vệ sinh răng miệng sớm để trẻ hạn chế mắc các bệnh răng miệng.