Viêm teo niêm mạc dạ dày: Nguyên nhân, triệu chứng và phòng ngừa

Viêm teo niêm mạc dạ dày là gì?

Viêm teo niêm mạc dạ dày xảy ra do vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) gây viêm loét dạ dày phá hủy các tuyến niêm mạc làm mỏng dần bề dày lớp niêm mạc sau một thời gian dài. Đây là tình trạng đặc trưng do viêm mạn tính. Ngoài ra, tế bào tuyến của dạ dày có thể mất đi, thay thế bằng những biểu mô dạng niêm mạc ruột. (1)

Nguyên nhân viêm teo dạ dày

Các nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng viêm teo niêm mạc dạ dày gồm: (2)

• Vi khuẩn Helicobacter Pylori: Vi khuẩn Helicobacter Pylori là nguyên nhân chủ yếu gây bệnh. Khi xâm nhập cơ thể, vi khuẩn này phá hủy lớp màng nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi các tác động từ dịch vị. Trong khi, đây lại là dịch tiêu hóa có tính axit do một vài tế bào niêm mạc dạ dày tiết ra để giúp tiêu hóa thức ăn. Khi không điều trị triệt để, sự viêm nhiễm kéo dài có thể dẫn tới tình trạng viêm teo niêm mạc dạ dày. Người bệnh có thể nhiễm vi khuẩn HP thông qua những con đường như:
  • Ăn, uống phải thực phẩm, nguồn nước có vi khuẩn HP
  • Tiếp xúc với nước bọt, chất nôn và phân của bệnh nhân có nhiễm HP
  • Dùng những thực phẩm nuôi trồng bằng các nguồn nước ô nhiễm
• Sự nhầm lẫn của hệ thống miễn dịch: Hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào những tế bào khỏe mạnh của lớp niêm mạc dạ dày. Tình trạng còn được gọi là viêm teo niêm mạc dạ dày tự miễn.
• Thiếu vitamin B12

Thông thường, viêm teo niêm mạc dạ dày có thể có các triệu chứng: đau thượng vị âm ỉ dạng nóng rát kéo dài do lớp niêm mạc mỏng dần, no sớm và đầy bụng( nhầm với khó tiêu chức năng) cũng như đi cầu phân lỏng, phân sống ( dễ nhầm với bệnh lý đại tràng) do men dạ dày giảm đi, về lâu dài có thể dẫn đến thiếu máu hồng cầu to do giảm hấp thu vitamin B12. Ngoài ra, theo chu trình Correa, từ lúc sau khi nhiễm HP tàn phá theo hướng mạn tính dẫn đến teo niêm mạc, chuyển sản ruột, nghịch sản ruột, cuối cùng thành ung thư dạ dày.

Triệu chứng viêm teo niêm mạc dạ dày

Phần lớn trường hợp viêm teo niêm mạc dạ dày tiến triển âm thầm. Người bệnh không có bất cứ triệu chứng điển hình nào. Tùy theo nguyên nhân gây viêm teo niêm mạc dạ dày và sức đề kháng của mỗi người bệnh, những triệu chứng cũng sẽ có sự khác nhau. Các dấu hiệu thường gặp khi nhiễm vi khuẩn HP gồm:

• Đau bụng
• Buồn nôn và nôn
• Ăn không ngon, chán ăn, no sớm, đầy bụng
• Sụt cân
• Thiếu sắt, thiếu máu
• Loét dạ dày

Bệnh có thể dẫn tới tình trạng cơ thể thiếu vitamin B12. Khi đó, người bệnh sẽ có các triệu chứng gồm:

• Hoa mắt chóng mặt, mệt mỏi
• Tim đập nhanh, đau tức ngực
• Ù tai

Ngoài ra, việc cơ thể bị thiếu vitamin B12 có thể gây tổn thương thần kinh, cụ thể:

• Chân tay bị tê bì hoặc có cảm giác kiến bò
• Đi lại loạng choạng
• Rối loạn tâm thần: Triệu chứng xuất hiện khi viêm teo niêm mạc dạ dày tự miễn do thiếu vitamin B12.

Tình trạng viêm loét dạ dày sẽ gây ợ chua, đau bụng, chua miệng nhiều hơn bệnh viêm teo niêm mạc dạ dày. Khi xuất hiện các triệu chứng đã đề cập, người bệnh nên nhanh chóng đi tới các cơ sở y tế uy tín để thăm khám, chẩn đoán và có biện pháp can thiệp kịp thời, ngăn ngừa tiến triển nặng.

Phương pháp chẩn đoán viêm teo dạ dày

Các triệu chứng bệnh thường không rõ ràng. Điều này gây nhiều khó khăn cho bác sĩ trong quá trình thăm khám và chẩn đoán. Bên cạnh việc dựa trên các dấu hiệu bất thường của cơ thể, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện các xét nghiệm lâm sàng khác.

Ngoài ra, người bệnh có thể được yêu cầu cung cấp các thông tin như bệnh sử hay các dấu hiệu cho thấy cơ thể đang bị thiếu vitamin B12 như tim đập nhanh, suy nhược thần kinh, da xanh xao. Ở bệnh nhân có nguy cơ cao mắc bệnh viêm teo niêm mạc dạ dày, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện nội soi dạ dày.

Điều trị viêm teo dạ dày

Bệnh viêm teo niêm mạc đến hiện tại chỉ có thể phục hồi một phần. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, tiệt trừ HP là nguyên nhân chính của chu trình gây ra ung thư dạ dày có thể giúp làm chậm chu trình và có thể phục hồi một phần niêm mạc dạ dày tuỳ thuộc vào mức độ tổn thương ban đầu.Tuy vậy, nếu người bệnh tuân thủ đúng theo phác đồ điều trị từ bác sĩ, những triệu chứng có thể được cải thiện tốt. Hướng điều trị sẽ tùy theo nguyên nhân gây bệnh, cụ thể:

• Do nhiễm vi khuẩn HP: Mục tiêu điều trị đối với nhóm người bệnh này là tiêu diệt và loại bỏ vi khuẩn HP trong dạ dày. Bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh dùng thuốc kháng sinh. Ngoài ra, bệnh nhân có thể được chỉ định dùng thêm các loại thuốc trung hòa acid hay giảm nồng độ acid trong dạ dày và nhóm thuốc hỗ trợ tái tạo lớp nhầy, tăng sinh niêm mạc dạ dày.
• Do hệ thống miễn dịch: Đây là nhóm đối tượng viêm teo niêm mạc dạ dày do hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào những tế bào khỏe của lớp niêm mạc dạ dày. Đối với trường hợp này, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị viêm teo dạ dày bằng phương pháp tiêm bổ sung hàm lượng vitamin B12 cho cơ thể. Ngoài ra, người bệnh cũng cần bổ sung vitamin B12 qua việc ăn uống như tăng cường bổ sung sữa, sò, trứng, ngũ cốc, thịt bò, những loại cá béo… Nạp thêm sắt trong thực đơn ăn uống hằng ngày cũng rất cần thiết đối với người bệnh viêm teo niêm mạc dạ dày tự miễn.

Ngoài việc tuân thủ theo phác đồ điều trị từ bác sĩ, để nâng cao hiệu quả điều trị, người bệnh nên lưu ý:

• Áp dụng chế độ sinh hoạt đúng giờ, xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh, tránh bỏ bữa.
• Chia thành nhiều bữa nhỏ để dùng trong ngày; ưu tiên chọn các món ăn mềm, lỏng, dễ tiêu và cần tránh những món ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ, thức ăn cay nóng.
• Trong thực đơn hằng ngày, người bệnh nên ăn nhiều rau xanh và trái cây, giúp bổ sung chất xơ, khoáng chất và vitamin cần thiết cho cơ thể.
• Thường xuyên tập thể dục thể thao với cường độ phù hợp để nâng cao sức khỏe toàn diện, tăng cường sức đề kháng.
• Luôn duy trì lối sống lành mạnh, ngủ đủ giấc, hạn chế làm việc quá sức, luôn giữ tinh thần lạc quan và thoải mái.

Cách phòng viêm teo niêm mạc dạ dày

Quan trọng và đơn giản nhất là tiệt trừ HP nên cách phòng ngừa bệnh viêm teo niêm mạc dạ dày cũng là phòng ngừa nhiễm HP bằng cách:

• Ăn uống muỗng, đũa, ly riêng ( do lây qua nước bọt).
• Cần vệ sinh tay sạch sẽ trước khi chế biến thức ăn, ăn hay sau khi đi vệ sinh.
• Cần rửa sạch thực phẩm trước khi chế biến
• Tuyệt đối không dùng những loại thực phẩm không rõ nguồn gốc, không đảm bảo vệ sinh
• Sau khi xử lý chất thải từ trẻ như khăn ăn, tã, chất nôn, cần vệ sinh tay sạch sẽ
• Ưu tiên sử dụng nước đóng chai khi tới những địa điểm du lịch

Câu hỏi thường gặp về teo niêm mạc dạ dày

1. Teo niêm mạc dạ dày có nguy hiểm không?

Ở giai đoạn đầu, người bệnh không có triệu chứng bất thường nên khó phát hiện bệnh từ sớm. Khi không có biện pháp can thiệp kịp thời, viêm teo niêm mạc dạ dày có thể dẫn tới các biến chứng nguy hiểm là ung thư dạ dày.

2. Viêm teo dạ dày có phải là tiền ung thư?

Viêm teo niêm mạc dạ dày là tình trạng tiền ung thư. Tuy nhiên, chưa đến 2% số người bị viêm teo dạ dày sẽ tiến triển thành ung thư. Vì thế, khi có bất thường ở dạ dày, bệnh nhân nên đi thăm khám sớm để có biện pháp xử trí kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. (3)

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (PlinkCare TP.HCM) và Khoa Ngoại Tổng hợp (PlinkCare Hà Nội) thuộc Hệ thống PlinkCare là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho người bệnh gặp các vấn đề về đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng.

Các bác sĩ Khoa Ngoại Tổng hợp cũng dẫn đầu với các kỹ thuật hiện đại trong phẫu thuật nội soi ổ bụng với các tên tuổi chuyên gia như TTƯT.PGS.TS Triệu Triều Dương, ThS.BS.CKII Nguyễn Văn Trường, ThS.BS Lê Văn Lượng… Các chuyên gia thuộc lĩnh vực nội soi tiêu hóa tiêu biểu như TS.BS Vũ Trường Khanh, BSNT Đào Trần Tiến, BSNT Hoàng Nam, BS.CKII Bùi Quang Thạch…

Ngoài ra, bệnh viện còn được trang bị hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống PlinkCare, xin vui lòng liên hệ:

Viêm teo niêm mạc dạ dày là bệnh dễ bị chẩn đoán nhầm do triệu chứng không điển hình. Nếu xuất hiện các dấu hiệu như đầy hơi, đau bụng, chán ăn, người bệnh hãy tới ngay cơ sở y tế để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, giúp giảm thiểu nguy cơ xuất hiện ung thư dạ dày.