Viêm lợi trùm răng khôn: Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị

Lợi trùm răng khôn là gì?

Lợi trùm răng khôn là tình trạng răng khôn bị che lấp 1 phần hoặc toàn phần bởi lợi (nướu). Lợi trùm là phần lợi bao phủ 1 phần hoặc toàn bộ bề mặt răng và ngăn cản răng phát triển. Theo thời gian, khi răng mọc lên, sẽ hình thành các khoảng trống dưới lợi, nếu không được chăm sóc và vệ sinh cẩn thận sẽ là nguyên nhân dẫn đến các bệnh về lợi như viêm lợi, viêm nha chu, viêm lợi trùm,…

Lợi trùm sẽ ngăn chặn sự phát triển bình thường của răng khôn. Phần mô mềm bao phủ trên răng khôn, hay còn gọi là túi nướu sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sống và phát triển, gây nhiễm trùng cục bộ và sưng tấy vùng nướu tại chỗ, sau đó có thể lan sang các răng lân cận. Từ đó, mô nướu bị viêm hoặc sưng sẽ bao phủ bề mặt răng.

Lợi trùm răng khôn phổ biến hơn ở các răng khôn hàm dưới. Đa số các trường hợp bị viêm lợi trùm răng khôn thuộc lứa tuổi đang mọc răng khôn. Khi lợi có dấu hiệu sưng tấy và nhiễm trùng, đây có thể là viêm lợi trùm, nếu để bệnh diễn tiến mà không chữa trị ngay không chỉ tác động rất lớn đến sức khỏe răng miệng mà còn đe dọa tính mạng nếu mủ thâm nhập vào các khoang sâu gây co khít hàm.

Nguyên nhân viêm lợi trùm răng khôn

Sau khi ăn uống mà không vệ sinh khoang miệng cẩn thận thì thức ăn thừa và mảng bám sẽ tích tụ trong kẽ răng và mặt sau của răng, điều này cũng dễ dẫn đến viêm lợi trùm răng khôn, bởi vì khi các tác nhân này còn tồn tại, lợi vẫn có thể bị kích ứng, dẫn đến viêm nhiễm thực sự.

Khi phần lợi xung quanh răng khôn tạo thành 1 túi sâu chứa rất nhiều vi khuẩn. Nếu trong quá trình ăn uống, thức ăn thừa lọt vào đáy túi sẽ khó thể làm sạch bằng các biện pháp thông thường, là nguồn gốc gây viêm nhiễm. Viêm nhiễm còn có thể bùng phát khi hệ thống miễn dịch yếu đi hoặc cơ thể đang trong thời kỳ nội tiết tố thay đổi.

1. Viêm lợi trùm do vị trí mọc răng khôn

Bởi vì vị trí răng khôn ở phía trong cùng của hàm, răng thường mọc ở bờ lợi và không tách ra khỏi lợi, không trồi lên khỏi lợi hoàn toàn như những răng khác. Răng sẽ dễ cọ sát với nướu khi ăn uống hoặc trong quá trình vệ sinh răng miệng. Dưới sự tác động này theo thời gian dần dẫn đến tổn thương lợi, làm lợi sưng phồng và dẫn tới viêm lợi trùm răng khôn.

2. Viêm lợi trùm do hướng mọc răng khôn

Răng khôn là chiếc răng mọc cuối cùng trong hàm răng, vì vậy chúng thường thiếu chỗ trống để mọc lên hoàn toàn theo đúng hướng. Răng khôn vì vậy dễ mọc theo nhiều tư thế khác nhau như mọc ngầm, mọc nghiêng, mọc ngang,… Hướng mọc của răng không đúng làm cho lợi dễ bị sưng lên, viêm nhiễm và trùm lên răng khôn và khó làm sạch khi vệ sinh răng miệng, điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển.

Dấu hiệu nhận biết viêm lợi trùm răng khôn

Người bị viêm lợi trùm răng khôn sẽ có 1 hoặc nhiều biểu hiện sau đây:

1. Đau răng khôn

Phần lợi bao phủ chân răng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của răng khôn nên tình trạng đau răng kéo dài chắc chắn sẽ xảy ra. Nếu răng khôn bị viêm và nướu không được điều trị kịp thời, hậu quả không chỉ dừng lại ở răng khôn mà còn ảnh hưởng đến cả các răng lân cận và toàn bộ hàm răng, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

2. Chảy máu, đau nhức chân răng

Sự phát triển của viêm lợi trùm răng khôn có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe răng miệng, khiến răng yếu đi và dễ bị tổn thương hơn. Lúc này, chân răng thường xuyên bị chảy máu, nhất là khi ăn thức ăn cứng hoặc đánh răng quá mạnh hoặc chà xát vào vùng nướu đang bị tổn thương. Trong nhiều trường hợp, hiện tượng này xảy ra ngay cả khi chân răng chưa bị ảnh hưởng đáng kể.

3. Lợi sưng phồng, đỏ

Đây là triệu chứng thường gặp và là dấu hiệu đầu tiên và rõ ràng nhất khi răng miệng gặp vấn đề. Nướu bao phủ răng khôn đang phát triển có thể bị đỏ, sưng tấy, đau khi ấn vào, thậm chí có thể thấy dịch và mủ chảy ra. Nếu không được điều trị đúng cách ngay, tình trạng sẽ trở nên tồi tệ hơn khi cơn đau bắt đầu thường xuyên và dữ dội hơn, gây cản trở ăn uống.

4. Sốt, nổi hạch ở cổ

Chức năng của hạch bạch huyết là sản xuất tế bào lympho và kháng thể chống lại mầm bệnh, bao gồm cả nhiễm trùng nướu. Khi vi khuẩn phát triển và khu trú ở vùng nướu phía trên răng khôn phát triển, các hạch bạch huyết sưng tấy sẽ xuất hiện ở vùng cổ và dưới hàm, kèm theo triệu chứng sốt. (1)

5. Hôi miệng

Viêm lợi trùm răng khôn khiến nước bọt và hơi thở có mùi hôi. Ngoài ra, vùng nhiễm trùng sưng tấy khiến người bệnh khó ngậm chặt miệng như bình thường, dẫn đến chảy nước dãi khi ngủ.

Điều người bệnh cần làm khi xuất hiện các triệu chứng này là hãy nhanh chóng đến bệnh viện để được bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt tư vấn và hướng dẫn điều trị kịp thời. Thông qua các triệu chứng nêu trên, bác sĩ sẽ thăm khám tổng quát, chụp phim X – quang để kiểm tra hướng và góc mọc của răng khôn để đưa ra chẩn đoán chính xác nhất.

Các biến chứng của viêm lợi trùm răng khôn

Viêm lợi trùm răng khôn không được điều trị kịp thời dễ dẫn đến những biến chứng như:

1. Viêm lợi trùm răng khôn có mủ

Nếu xuất hiện những đốm mủ trắng thì đó là lúc tình trạng nhiễm trùng nướu đã trầm trọng, mủ chảy ra có mùi hôi khó chịu. Giai đoạn này thường khó điều trị bằng thuốc thông thường. (2)

2. Ảnh hưởng tới răng bên cạnh

Nhiều người cho rằng nếu nướu chỉ che đi vị trí răng khôn thì các răng lân cận sẽ không bị ảnh hưởng nhưng quan điểm này hoàn toàn sai lầm. Khi xảy ra biến chứng do viêm nướu răng khôn, vi khuẩn có thể nhanh chóng lây lan từ vị trí viêm sang các răng khác khiến lợi bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

3. Nhiễm trùng nướu

Biến chứng này thường xảy ra khi lợi che phủ răng khôn. Nếu không điều trị triệt để kể từ khi bệnh còn ở giai đoạn nhẹ, tổn thương trước đó sẽ không khắc phục được mà còn trở nên nghiêm trọng hơn. Điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào vùng nướu bị tổn thương và gây nhiễm trùng. Nếu nướu bị nhiễm trùng tiếp tục không được loại bỏ sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tổng thể, tăng nguy cơ xảy ra các bệnh liên quan đến tim mạch, thậm chí đột quỵ.

4. Ảnh hưởng tới sức khỏe toàn thân

Viêm lợi trùm răng khôn có thể gây đau nhức, khó chịu khiến người bệnh không thể ăn uống bình thường, việc nhai và nuốt sẽ trở nên khó khăn hơn, vị giác cũng bị giảm sút. Cơn đau kéo dài kết hợp với chán ăn có thể khiến cơ thể suy nhược, mệt mỏi thậm chí ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng.

Lợi trùm răng khôn có tự hết được không?

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh sẽ quyết định tốc độ tự hồi phục. Bệnh có khả năng tự khỏi ở mức độ nhẹ, tuy nhiên điều này hiếm khi xảy ra.

Thực tế chứng minh rằng nếu không được can thiệp điều trị thì tình trạng viêm nhiễm dễ diễn tiến nặng hơn trong tương lai, bởi vì hàm rất dễ tích tụ thức ăn nên khi bề mặt lợi nhô lên rất dễ bị vi khuẩn xâm nhập gây viêm, và có thể xuất hiện mủ.

Thêm vào đó, viêm lợi trùm răng khôn còn có nguy cơ tái phát cao và dễ trở thành bệnh mạn tính nếu không được can thiệp điều trị kịp thời.

Cách điều trị viêm lợi trùm răng khôn như thế nào?

Khi xuất hiện các triệu chứng viêm lợi trùm răng khôn, người bệnh nên đến bệnh viện uy tín để được thăm khám và được bác sĩ tư vấn phác đồ điều trị thích hợp. Tùy vào mức độ viêm nhiễm khác nhau mà bác sĩ Răng Hàm Mặt có thể đưa ra nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Dưới đây là các cách phổ biến để điều trị răng khôn từ mức độ nhẹ đến nặng:

1. Vệ sinh răng miệng

Nha sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ nha khoa chuyên dụng để làm sạch lợi trùm răng khôn để loại bỏ các mảnh vụn thức ăn, vi khuẩn hoặc các mảnh vụn khác. Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc, chẳng hạn như thuốc kháng sinh hoặc nước súc miệng kháng khuẩn.

2. Sử dụng thuốc kháng sinh

Để điều trị dứt điểm tình trạng viêm lợi trùm răng khôn cần dùng kháng sinh để giảm viêm và ổn định nướu. Nếu nướu bị sưng, viêm và đỏ thì nha sĩ sẽ kiểm tra tình trạng viêm và khử trùng. Thuốc kháng sinh được bác sĩ kê đơn dùng trong 5 đến 7 ngày để ổn định nướu và tiêu diệt vi khuẩn gây viêm. Đây là giải pháp tạm thời giúp loại bỏ tình trạng viêm nhiễm và giúp vết thương phục hồi hoàn toàn.

3. Dùng nước súc miệng chuyên dụng

Bác sĩ có thể kê đơn nước súc miệng theo toa có chứa chlorhexidine, chất khử trùng giúp tiêu diệt vi khuẩn có hại trong miệng. Tuy nhiên người bệnh có thể gặp các tác dụng phụ, như thay đổi mùi vị hoặc răng ố vàng. Những tác dụng phụ này thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.

4. Cắt lợi trùm răng khôn

Khi răng khôn bị viêm nướu, nha sĩ có thể thực hiện phẫu thuật cắt nướu nhỏ nếu răng khôn đã mọc thẳng. Điều này giúp giải phóng không gian, cho răng khôn tiếp tục phát triển, tuy nhiên giai đoạn hậu phẫu có thể người bệnh sẽ bị chảy máu hoặc đau đớn. Thông thường sau 1-2 tuần nướu sẽ ổn định, vì vậy người bệnh cần theo dõi tình hình để cập nhật kịp thời cho nha sĩ điều trị.

5. Nhổ răng khôn

Với những trường hợp viêm nhiễm nặng, bác sĩ sẽ tư vấn cho người bệnh nhổ răng khôn. Đây cũng là biện pháp hiệu quả để chấm dứt tình trạng viêm lợi trùm răng khôn, giúp hạn chế viêm nhiễm và các biến chứng răng miệng nguy hiểm. Đặc biệt, nhổ răng khôn có tác dụng vừa điều trị dứt điểm bệnh viêm nướu, vừa tạo thêm khoảng trống trong miệng, giúp vệ sinh răng dễ dàng hơn.

Nên cắt lợi trùm hay nhổ răng khôn?

Nên cắt lợi trùm hay nhổ răng khôn tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe răng miệng của người bệnh mà bác sĩ sẽ đưa ra những chỉ định điều trị cụ thể. Người bệnh cần tới bệnh viện có chuyên khoa Răng Hàm Mặt để bác sĩ tiến hành thăm khám và tư vấn chuyên sâu, từ đó lên phác đồ trị liệu hiệu quả nhất cho từng trường hợp.

Chăm sóc như thế nào sau khi điều trị viêm lợi trùm răng khôn?

Ngoài việc tuân thủ đúng theo quy định của bác sĩ và uống thuốc đúng lộ trình điều trị, chế độ ăn uống và vệ sinh răng miệng đúng cách cũng đóng vai trò cực kỳ quan trọng sau khi điều trị viêm lợi trùm răng khôn.

1. Vệ sinh và chăm sóc răng miệng đúng cách

• Chọn bàn chải đánh răng có lông mềm. Nếu lông bàn chải quá cứng có thể ảnh hưởng đến màng nhầy, gây chảy máu và tổn thương nướu nghiêm trọng hơn.
• Việc lựa chọn loại kem đánh răng có fluoride phù hợp không chỉ giúp răng chắc khỏe mà còn khiến răng trắng sáng hơn.
• Dùng lực vừa phải khi đánh răng và tránh dùng lực quá mạnh vào vùng vừa điều trị viêm nướu.
• Sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn thích hợp có khả năng tiêu diệt vi khuẩn hiệu quả, dịu nhẹ với vùng răng đang bị ảnh hưởng và an toàn.

2. Chế độ ăn uống phù hợp

Xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp cũng là 1 trong những tiêu chí quan trọng giúp thúc đẩy quá trình phục hồi vết thương. Nên ăn các thực phẩm chứa nhiều vitamin và khoáng chất, chứa nhiều chất xơ như rau xanh, trái cây tươi,… và các thực phẩm nhiều canxi như cá, sữa,… Đồng thời, nên kiêng các loại thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo, nước ngọt,… sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển. Cũng không nên ăn nhiều thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng, thức ăn nhanh, hoặc sử dụng các chất kích thích như rượu bia,… sẽ tác động xấu đến sức khỏe răng miệng.

3. Khám răng định kỳ

Cần đi khám răng định kỳ để bác sĩ theo dõi tình trạng điều trị, đồng thời thay đổi liệu trình cho phù hợp và phát hiện sớm các biến chứng nguy hiểm.

Các biện pháp khắc phục viêm lợi trùm răng khôn tại nhà

Bạn có thể thứ các biện pháp sau để khắc phục tình trạng viêm lợi trùm tại nhà:

• Thường xuyên vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng.
• Súc miệng bằng nước muối ấm 3-4 lần/ngày.
• Súc miệng bằng nước súc miệng kháng khuẩn không chứa cồn 2 lần/ngày.
• Dùng thuốc giảm đau không kê đơn (chẳng hạn như acetaminophen hoặc ibuprofen) để kiểm soát cơn đau.
• Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày và dùng chỉ nha khoa hàng ngày.

Cách ngăn ngừa viêm lợi trùm răng khôn

Không thể ngăn ngừa hoàn toàn bệnh viêm lợi trùm răng khôn, vì đôi khi bệnh vẫn xảy ra ngay cả khi bạn vệ sinh răng miệng rất tốt. Tuy nhiên vẫn có nhiều cách để làm giảm nguy cơ viêm nhiễm:

• Đánh răng 2-3 lần/ngày.
• Dùng chỉ nha khoa giữa các kẽ răng mỗi ngày 1 lần.
• Sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn 2 lần/ngày.
• Thăm khám nha sĩ định kỳ để kiểm tra và làm sạch răng.
• Thực hiện theo các khuyến nghị điều trị của nha sĩ.

PlinkCare – Địa chỉ điều trị răng khôn bị lợi trùm uy tín

Hiện nay có 2 phương pháp nhổ răng là nhổ răng truyền thống và nhổ răng hiện đại.

Với phương pháp nhổ răng truyền thống, bác sĩ sẽ sử dụng các dụng cụ y khoa như kìm, dao rạch và bẩy. Với phương pháp này khách hàng sẽ tốn khá nhiều thời gian há miệng để nhổ răng khôn. Đầu tiên bác sĩ sẽ bắt đầu từ vạt nướu và phá hủy ổ răng, tiến hành nhổ bỏ răng. Với phương pháp truyền thống thì máu cũng chảy nhiều hơn, và tốn nhiều thời gian hơn.

Hiện nay nhiều bệnh viện lớn ở Việt Nam đã có công nghệ nhổ răng bằng sóng siêu âm hiện đại là máy Piezotome. Máy được nghiên cứu và chế tạo dựa vào công nghệ sóng siêu âm piezo – ultrasonic, chỉ tác động trên 1 vùng nhỏ, không gây sang chấn hay xâm lấn, vì vậy bảo tồn được ổ răng. Đây là 1 trong những phương pháp có độ an toàn cao nhất được nhiều bác sĩ và chuyên gia sử dụng, và công nghệ này hiện đã có mặt tại chuyên khoa Răng Hàm Mặt, PlinkCare TP.HCM.

Vệ sinh răng miệng đúng cách khi bị viêm lợi trùm răng khôn là điều vô cùng quan trọng cần được tuân thủ trong suốt quá trình điều trị. Ngoài ra, nên lưu ý uống thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ và tái khám theo lịch để bác sĩ theo dõi tình trạng, tránh các biến chứng nguy hiểm.