Viêm kết mạc mùa xuân: Nguyên nhân, triệu chứng và phòng ngừa

Viêm kết mạc mùa xuân là gì?

Viêm kết mạc mùa xuân (Vernal conjunctivitis) là phản ứng dị ứng, chẳng hạn với phấn hoa trong không khí hoặc các hóa chất như clo trong bể bơi, khói thuốc lá hoặc mỹ phẩm… gây nhiễm trùng, mẩn đỏ và kích ứng ở các mô lót mắt (hay thường được gọi là “đau mắt đỏ”).

Viêm kết mạc mùa xuân xảy ra thường xuyên nhất trong những tháng mùa xuân và mùa hè do sự gia tăng theo mùa của các chất gây dị ứng, khác với viêm kết mạc do virus hoặc vi khuẩn

Các trường hợp viêm kết mạc nhẹ có thể được điều trị bằng gạc lạnh và thuốc nhỏ mắt bôi trơn. Với những trường hợp nghiêm trọng hơn, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh sử dụng thuốc kháng histamine hoặc thuốc chống viêm.

Nguyên nhân viêm kết mạc mùa xuân

Viêm kết mạc mùa xuân thường xảy ra ở những người có tiền sử gia đình bị dị ứng, đặc biệt với các bệnh như viêm mũi dị ứng, hen suyễn và bệnh chàm. Bệnh phổ biến ở nam thanh thiếu niên và thường xảy ra vào mùa xuân và mùa hè.

Đây là tình trạng mắt phản ứng với các chất gây dị ứng, chẳng hạn như phấn hoa và lông thú cưng. Người mắc các chứng dị ứng theo mùa khác có nguy cơ bị viêm kết mạc dị ứng mùa xuân cao hơn.

Triệu chứng viêm kết mạc mùa xuân

Người bị viêm kết mạc mùa xuân có thể xuất hiện các triệu chứng sau [2]:

• Ngứa mắt: Cảm giác ngứa, nóng rát trong mắt, điển hình của bệnh viêm kết mạc mùa xuân.
• Chất tiết nhầy màu vàng hoặc trắng: Chảy nước, trong suốt thường gặp ở bệnh đau mắt đỏ do virus và dị ứng. Khi dịch tiết ra có màu vàng xanh hơn (và có nhiều), đây có thể là bệnh đau mắt đỏ do vi khuẩn.
• Sụp mí mắt trên: Sưng mí mắt phổ biến hơn với bệnh đau mắt đỏ do vi khuẩn và dị ứng như viêm kết mạc mùa xuân.
• Cảm giác có dị vật trong mắt: Người bệnh có thể nhận thấy một cảm giác khó chịu như có gì đó mắc kẹt trong mắt hoặc cảm giác như có cát trong mắt.
• Đỏ mắt: Đỏ mắt là một tình trạng phổ biến hiếm khi nghiêm trọng và không gây tổn thương mắt hoặc thị lực lâu dài nếu được phát hiện và điều trị kịp thời.
• Dử mắt: Dử mắt (gỉ mắt, ghèn) là chất nhầy được tiết ra khi ngủ để làm sạch chất bẩn và đóng dính lại. Với người bi viêm kết mạc mùa xuân thì sự tích tụ gỉ mắt quá nhiều, có thể làm mắt người bệnh khó mở ra.
• Chảy nước mắt: Viêm kết mạc do virus và dị ứng được biết đến là nguyên nhân gây tiết nhiều nước mắt hơn bình thường.

Các triệu chứng được liệt kê ở trên cũng là triệu chứng của các bệnh về mắt khác. Thỉnh thoảng mắt bị ngứa hoặc đỏ không phải lúc nào cũng đáng lo ngại. Tuy nhiên người bệnh nên liên hệ với bác sĩ ngay nếu mắt đỏ kéo dài vài ngày, kèm theo đau mắt hoặc thay đổi thị lực.

Đối tượng nguy cơ mắc viêm kết mạc mùa xuân

1. Dị ứng di truyền

Viêm kết mạc mùa xuân có liên quan đến tiền sử gia đình mắc các bệnh viêm nhiễm khác, chẳng hạn như bệnh vảy nến và viêm tuyến giáp và một loạt các bệnh dị ứng khác, phổ biến nhất là hen suyễn và viêm mũi dị ứng.

2. Sống ở vùng nhiệt đới

Tỷ lệ nam giới mắc bệnh này thường cao hơn nữ giới. Tuổi khởi phát thường trước 10 tuổi, với trường hợp khởi phát sớm nhất được báo cáo là lúc 5 tháng tuổi. Viêm kết mạc mùa xuân hiếm khi xảy ra ở người lớn vì bệnh nhân thường tự khỏi bệnh khi bắt đầu dậy thì.

Viêm kết mạc mùa xuân thường xảy ra với các bé trai sống ở vùng cận nhiệt đới, nơi có khí hậu khô và ấm như Địa Trung Hải, Trung Đông, Trung và Tây Phi, Nam Mỹ và các nước châu Á như Nhật Bản, Thái Lan và Ấn Độ. Bệnh này thường hiếm gặp ở những vùng có khí hậu mát mẻ hơn chẳng hạn như Bắc Âu và các vùng ôn đới của Bắc Mỹ.

Phương pháp điều trị viêm kết mạc mùa xuân

1. Chườm lạnh

Điều trị bệnh bằng cách chườm lạnh và nước mắt nhân tạo không chứa chất bảo quản làm thuyên giảm triệu chứng của bệnh viêm kết mạc mùa xuân. Chườm lạnh hỗ trợ giảm đau, trong khi đó nước mắt nhân tạo giúp ổn định màng nước mắt, hoạt động như một chất rửa mắt và làm loãng nồng độ của chất gây dị ứng và chất trung gian trong nước mắt.

Tránh dùng thuốc nhỏ mắt có chứa chiết xuất thảo dược, chẳng hạn như các chế phẩm có chứa hoa cúc vì chúng có thể phản ứng chéo với các chất gây dị ứng nhạy cảm.

2. Thuốc

Các biện pháp nhằm ổn định tế bào mast hoặc thuốc kháng histamine thường không đủ để kiểm soát viêm kết mạc và các bệnh liên quan. Các loại thuốc hiện nay chỉ đơn thuần là giảm nhẹ và không dập tắt được quá trình miễn dịch phức tạp khởi phát và duy trì tình trạng viêm bề mặt nhãn cầu do dị ứng.

Do tính chất mạn tính và mức độ nghiêm trọng của bệnh, việc tránh các tác nhân gây bệnh và lập kế hoạch cho lối sống phải đi kèm với các phương pháp điều trị bằng thuốc: thuốc bôi trong và ngoài mắt, điều trị dược lý toàn thân và liệu pháp miễn dịch.

Phòng ngừa bệnh viêm kết mạc mùa xuân thế nào?

Tuy không thể tránh khỏi hoàn toàn nhưng có thể phòng ngừa và hạn chế bệnh viêm kết mạc mùa xuân bằng các cách sau:

• Tránh tiếp xúc với nắng, gió và nước muối có thể làm bệnh thêm nặng.
• Hạn chế tiếp xúc với các yếu tố dễ gây dị ứng mắt: như phấn hoa, bụi, vảy da thú cưng, hóa chất…
• Vệ sinh cơ thể thường xuyên: Tay là nơi tiếp xúc với nhiều đồ vật và dễ dàng dính bụi bẩn, vi trùng. Không bao giờ dụi mắt bằng tay và nên thường xuyên vệ sinh cơ thể. Có thể sử dụng nước mắt nhân tạo hàng ngày để làm sạch mắt, tăng sức đề kháng, cải thiện thị lực.
• Không trồng hoặc cắm hoa: Khi bị dị ứng với phấn hoa, người bệnh nên tránh xa những loại cây này nên cũng hạn chế bố trí hoặc trồng các loại hoa và cây trong nhà.
• Đeo kính: Lớp kính sẽ bảo vệ mắt và giúp mắt hạn chế tiếp xúc với bụi, phấn hoa và các dị nguyên khác có thể gây viêm kết mạc mùa xuân. Mỗi khi ra ngoài nhất định phải hình thành thói quen đeo kính để bảo vệ mắt tốt hơn và giảm cảm giác mỏi mắt.

Viêm kết mạc mùa xuân có thể giảm khi người bệnh đến tuổi dậy thì, tuy nhiên vẫn tồn tại trường hợp xuất hiện những đợt kịch phát ngay cả khi được điều trị liên tục. Nếu người bệnh không chữa trị kịp thời, bệnh có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như viêm giác mạc, loét giác mạc,… Trường hợp người bệnh sử dụng thuốc chứa corticoid không đúng liều lượng có thể dẫn đến những trường hợp như tăng nhãn áp hoặc đục thủy tinh thể.

Trung tâm Mắt Công nghệ cao, PlinkCare với đội ngũ y bác sĩ được đào tạo chuyên sâu cùng hệ thống công nghệ kỹ thuật hiện đại chuyên điều trị các bệnh nhãn khoa: thoái hóa điểm vàng, đau mắt đỏ, tăng nhãn áp, viêm kết mạc mùa xuân,…. giúp người bệnh nhanh chóng lấy lại thị lực để trở về với cuộc sống thường nhật.

Viêm kết mạc mùa xuân mang đến nhiều phiền toái cho người bệnh và ảnh hưởng xấu đến công việc cũng như chất lượng cuộc sống. Vì vậy, cần tuân thủ hướng dẫn điều trị đúng cách của bác sĩ để giảm khó chịu cho mắt, đẩy nhanh quá trình phục hồi và tránh những biến chứng nguy hại. Biết rõ tình trạng sức khỏe của bản thân và có lối sống lành mạnh chính là cách tốt nhất để nâng cao sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật.