Bệnh viêm cầu thận có nguy hiểm không? 8 biến chứng có thể gặp

Bệnh viêm cầu thận có nguy hiểm không?

Bệnh viêm cầu thận rất nguy hiểm vì nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến tổn thương thận cấp tính (AKI) hoặc có thể tiến triển dần dần thành suy thận mạn tính. Suy thận ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, thậm chí gây tử vong.

Viêm cầu thận chia thành 2 loại: viêm cầu thận cấp và viêm cầu thận mạn tính. Mỗi loại lại có nguyên nhân và đặc điểm lâm sàng khác nhau, cần định hướng nguyên nhân, đưa ra chẩn đoán và điều trị phù hợp, đem lại hiệu quả điều trị cho người bệnh. (1)

8 biến chứng viêm cầu thận có thể gặp

Viêm cầu thận là tình trạng viêm xảy ra ở cầu thận bao gồm viêm ở các tiểu cầu thận và các mạch máu trong thận. Nếu tổn thương tại cầu thận có thể có các biểu hiện như phù, tăng huyết áp, thay đổi thành phần nước tiểu, thiếu máu,… nếu không được can thiệp điều trị kịp thời, đúng cách, bệnh dễ gây các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là 8 biến chứng viêm cầu thận có thể gặp phải.

1. Suy thận cấp

Suy thận cấp (AKI) là tình trạng chức năng thận suy giảm nhanh chóng, đột ngột, thường liên quan đến nguyên nhân nhiễm trùng gây viêm cầu thận. Nếu không được xử lý kịp thời, sự tích tụ chất thải và chất lỏng tăng cao có thể đe dọa tính mạng, phải xử trí bằng máy lọc nhân tạo (lọc máu). Nhưng bệnh này cũng có thể được chữa khỏi hoàn toàn. Những người có sức khỏe tốt có thể lấy lại được chức năng bình thường hoặc gần như bình thường của thận. (2)

Khi xuất hiện các triệu chứng suy thận cấp tính, người bệnh cần được điều trị ngay lập tức. Việc trì hoãn điều trị hoặc điều trị sai cách có thể khiến chức năng thận không phục hồi, dẫn đến suy thận mạn tính.

2. Suy thận mãn tính

Suy thận mạn tính (CKD) là một tình trạng tiến triển trong đó thận dần mất khả năng hoạt động bình thường. Viêm cầu thận là một trong những nguyên nhân phổ biến của CKD. Viêm cầu thận mạn tính gây những tổn thương dây dẳng, kéo dài cho các đơn vị lọc máu. Khi các đơn vị này bị hỏng, chúng không thể lọc các chất thải từ máu hiệu quả.

Theo thời gian, điều này có thể dẫn đến suy thận mãn tính và cuối cùng là bệnh thận giai đoạn cuối, giai đoạn nặng nhất khiến thận mất hoàn toàn chức năng. Giai đoạn cuối cần phải điều trị thay thế thận như: Ghép thận, chạy thận nhân tạo hay thẩm phân phúc mạc (lọc màng bụng) giúp người bệnh duy trì sự sống.

3. Tăng huyết áp

Tăng huyết áp là một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm cầu thận. Tổn thương cầu thận do viêm hoặc sẹo có thể dẫn đến tăng huyết áp. Viêm cầu thận và tăng huyết áp thường đi đôi với nhau. Điều này được lý giải do viêm cầu thận khiến thận bị suy giảm chức năng bởi các tổn thương đơn vị lọc mà viêm cầu thận gây ra. Khi thận không thể lọc máu một cách bình thường, dễ gây giữ nước và làm tăng lượng máu.

Trong hệ thống Renin-Angiotensin-Aldosterone (RAAS), thận đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp. Chính vì vậy, khi viêm cầu thận gây tổn thương thận sẽ gây ra các bất thường trong hoạt động của hệ thống này, có thể khiến chúng hoạt động quá mức và làm huyết áp tăng cao. Bên cạnh đó, viêm cầu thận có thể lan sang các mạch máu ở thận, gây viêm mạch máu. Khi các mạch máu này viêm, chúng sẽ sưng lên và thu hẹp lại, dẫn đến tăng huyết áp.

4. Phù nề

Phù nề là là biến chứng nguy hiểm do viêm cầu thận cấp tính gây ra. Khi mức lọc cầu thận (GFR) giảm, các triệu chứng như phù nề và tăng huyết áp xảy ra, chủ yếu là do tình trạng giữ muối và nước, sau đó do kích hoạt hệ thống Renin-Angiotensin-Aldosterone (RAAS) và gây tăng huyết áp.

5. Nhiễm trùng

Bản thân viêm cầu thận không trực tiếp gây nhiễm trùng. Thay vào đó, tổn thương thận do viêm cầu thận có thể khiến người bệnh dễ bị nhiễm trùng hơn, vì:

• Hệ thống miễn dịch suy yếu: viêm cầu thận có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể.
• Giữ nước: viêm cầu thận gây phù nề, giữ nước có thể tạo ra môi trường ấm áp, ẩm ướt có lợi cho vi khuẩn phát triển.
• Suy thận: trong trường hợp viêm cầu thận nặng, suy thận có thể xảy ra. Điều này có thể dẫn đến sự tích tụ các chất thải trong máu, có thể làm suy yếu thêm hệ thống miễn dịch và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

6. Thiếu máu

Erythropoietin (EPO) là 1 hormon được thận sản xuất, đóng vai trò quan trọng trong quá trình tạo hồng cầu. Khi thận suy, sản xuất EPO giảm, gây giảm sản xuất hồng cầu, giảm nồng độ hemoglobin máu (thiếu máu). Hầu hết những người mắc bệnh thận sẽ bị thiếu máu. Thiếu máu có thể xảy ra sớm trong quá trình bệnh thận và trở nên trầm trọng hơn khi thận suy và không thể tạo ra EPO nữa. Điều này có thể xảy ra với các trường hợp viêm cầu thận gây bệnh thận (CKD).

7. Suy tim

Viêm cầu thận có thể dẫn đến suy tim theo nhiều cách khác nhau, như:

• Quá tải chất lỏng: khi thận không thể lọc các chất thải và chất lỏng dư thừa một cách hiệu quả, nó có thể dẫn đến tình trạng quá tải chất lỏng. Chất lỏng dư thừa này có thể làm tim căng thẳng, khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể.
• Huyết áp cao: viêm cầu thận thường gây ra huyết áp cao, có thể gây căng thẳng cho tim và cuối cùng dẫn đến suy tim.
• Thiếu máu: làm hỏng khả năng sản xuất erythropoietin của thận, một loại hormone kích thích sản xuất hồng cầu. Điều này có thể dẫn đến thiếu máu, làm giảm lượng oxy cung cấp cho tim và các mô khác.
• Mất cân bằng điện giải: mất cân bằng điện giải trong cơ thể, có thể ảnh hưởng đến chức năng tim.

Đa phần các trường hợp biến chứng viêm cầu thận gây suy tim, thường do tích tụ chất lỏng, dẫn đến quá tải.

8. Hội chứng thận hư

Viêm cầu thận có thể gây ra biến chứng là hội chứng thận hư hoặc hội chứng viêm thận. Khi hội chứng thận hư xuất hiện, người bệnh sẽ bị sưng tấy nhiều hơn và có nhiều protein trong nước tiểu. Khi hội chứng thận hư xuất hiện, người bệnh sẽ có máu trong nước tiểu và huyết áp cao kèm theo ít protein trong nước tiểu.

Điều này cũng dễ hiểu, vì các tiểu cầu khỏe mạnh giữ cho protein trong máu (chủ yếu là albumin) cần thiết để duy trì lượng chất lỏng thích hợp trong cơ thể, không thấm vào nước tiểu. Khi bị tổn thương, cầu thận sẽ thải quá nhiều protein trong máu ra khỏi cơ thể, dẫn đến hội chứng thận hư.

Thậm chí ngay cả khi được điều trị đúng cách, viêm cầu thận vẫn có thể âm thầm tiến triển các biến chứng. Cho nên, song song với việc điều trị, bác sĩ cần có phác đồ kiểm soát biến chứng và các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, có liên quan khác.

Nguyên nhân viêm cầu thận

Nguyên nhân viêm cầu thận bao gồm:

• Viêm họng hay nhiễm khuẩn ngoài da do liên cầu khuẩn tan máu beta nhóm A ở một số type gây viêm cầu thận cấp tính. Một số type hay gặp là: type 4,12,13,25,31,49. Viêm cầu thận cấp thường xảy ra sau nhiễm liên cầu khuẩn từ 10 đến 15 ngày. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất trong viêm cầu thận cấp.
•  Lupus ban đỏ hệ thống: kháng thể trong lupus ban đỏ hệ thống có thể tấn công các mô thận và làm hỏng chức năng thận.
• Đái tháo đường: đường huyết không được kiểm soát dẫn đến các biến chứng như gây tổn thương lớn đến thận.
• Bệnh Berger (bệnh thận do IgA): tình trạng kháng thể IgA tích lũy trong mô thận gây tổn thương mô.
• Xơ hóa cầu thận khu trú: các sẹo của mô thận ảnh hưởng đến chức năng và gây ra hội chứng thận hư.
• Tăng huyết áp không kiểm soát.
• Một số thuốc, hóa chất.
• Nguyên nhân khác: viêm mao mạch dị ứng Henoch- Scholein, viêm mạch nhỏ dạng nút, viêm cầu thận trong bệnh osler, hội chứng Goodpasture,…
• Viêm cầu thận có liên quan đến một số bệnh ung thư, như ung thư dạ dày, ung thư phổi và bệnh bạch cầu lymphocytic mãn tính.

Bệnh viêm cầu thận có chữa khỏi được không?

Bệnh viêm cầu thận có thể chữa khỏi được không còn phụ thuộc vào lựa chọn điều trị khác nhau. Khả năng chữa khỏi bệnh phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, mức độ tổn thương cầu thận và thận, loại viêm cầu thận đang mắc phải. Trong một vài trường hợp hiếm gặp, viêm cầu thận có nguyên nhân do vi khuẩn, mức độ nhiễm trùng nhẹ thường có thể tự khỏi mà không cần điều trị.

Việc điều trị viêm cầu thận hiện nay nhắm mục tiêu vào việc bảo tồn chức năng thận và bảo vệ thận không bị tổn thương thêm. Mặc khác, viêm cầu thận thường có nguyên nhân liên quan đến các bệnh toàn thân, cho nên bác sĩ cần có kế hoạch điều trị giải quyết hoặc quản lý nguyên nhân. Các lựa chọn điều trị viêm cầu thận có sẵn bao gồm: liệu pháp miễn dịch (điều trị bằng thuốc uống hoặc truyền tĩnh mạch), lọc huyết tương, liệu pháp kết hợp,…

Chẩn đoán viêm cầu thận bằng phương pháp nào?

Chẩn đoán viêm cầu thận bằng phương pháp xét nghiệm đánh giá chức năng thận, bao gồm:

• Xét nghiệm nước tiểu: phân tích nước tiểu có thể phát hiện các dấu hiệu chức năng thận kém, như các tế bào hồng cầu và protein không nên có trong nước tiểu hoặc các tế bào bạch cầu là dấu hiệu của tình trạng viêm.
• Xét nghiệm máu: phân tích mẫu máu có thể cho thấy mức độ chất thải trong máu cao hơn bình thường, sự hiện diện của kháng thể có thể chỉ ra rối loạn tự miễn dịch, nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus hoặc lượng đường trong máu cho thấy bệnh tiểu đường.
• Chẩn đoán hình ảnh: nếu bác sĩ phát hiện bằng chứng về bệnh thận, họ có thể đề nghị các xét nghiệm hình ảnh có thể cho thấy sự bất thường về hình dạng hoặc kích thước của thận. Những xét nghiệm này có thể là chụp X-quang, siêu âm hoặc chụp CT.
• Sinh thiết thận: Thủ thuật này bao gồm việc sử dụng 1 cây kim đặc biệt để lấy ra những mảnh mô thận nhỏ và quan sát dưới kính hiển vi. Sinh thiết được sử dụng để xác nhận chẩn đoán và đánh giá mức độ cũng như tính chất của tổn thương mô.
• Xạ hình chức năng thận: có thể đánh giá chức năng thận bằng cách sử dụng thiết bị ghi đo hiện đại có độ chính xác cao.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Viêm cầu thận cần gặp bác sĩ khi xuất hiện các dấu hiệu hoặc triệu chứng nghi ngờ mắc viêm cầu thận, chúng bao gồm:

• Nước tiểu màu hồng hoặc màu nâu (màu coca) từ các tế bào hồng cầu trong nước tiểu (tiểu máu).
• Nước tiểu có bọt hoặc sủi bọt do có quá nhiều protein trong nước tiểu (tiểu protein).
• Huyết áp cao (tăng huyết áp).
• Giữ nước (phù nề) với tình trạng sưng rõ ở mặt, tay, chân và bụng.
• Đi tiểu ít hơn bình thường.
• Buồn nôn và nôn.
• Chuột rút cơ.
• Mệt mỏi.

Một số lưu ý cho người bệnh viêm cầu thận

Một số lưu ý dành cho người bệnh viêm cầu thận giúp người bệnh hiểu về tình trạng bệnh và duy trì sức khỏe tổng thể tốt hơn:

• Kiểm tra sức khỏe thường xuyên, khám định kỳ với bác sĩ để theo dõi chức năng thận và đảm bảo tình trạng bệnh được kiểm soát.
• Tuân thủ phác đồ điều trị, thực hiện theo khuyến cáo của bác sĩ về thuốc men, thay đổi chế độ ăn uống và thay đổi lối sống.
• Chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng có thể giúp kiểm soát huyết áp và sức khỏe tổng thể. Tham khảo ý kiến ​​chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn về chế độ dinh dưỡng phù hợp.
• Tập thể dục thường xuyên, tham gia các hoạt động thể chất vừa phải theo chỉ định của bác sĩ, có thể giúp kiểm soát huyết áp và cân nặng.
• Giảm lượng muối nạp vào để giúp kiểm soát huyết áp và tình trạng giữ nước.
• Tránh hút thuốc và uống quá nhiều rượu, những thói quen này có thể gây hại cho thận.
• Tránh stress.
• Theo dõi các dấu hiệu của các triệu chứng xấu đi, như sưng tấy, mệt mỏi hoặc thay đổi nước tiểu, đến gặp bác sĩ ngay khi phát hiện.
• Hiểu rõ về biến chứng nguy hiểm của viêm cầu thận để điều trị và phòng ngừa bệnh tốt hơn.

Như vậy, bệnh viêm cầu thận có nguy hiểm và có thể khiến người bệnh đối mặt với 8 biến chứng thường gặp như: suy thận cấp, suy thận mãn tính, tăng huyết áp, phù nề, nhiễm trùng, thiếu máu, suy tim và hội chứng thận hư. Việc điều trị kịp thời, đúng cách sẽ giúp kiểm soát các đợt viêm, giải quyết nguyên nhân và hạn chế nguy cơ mắc biến chứng.

Điều trị viêm cầu thận tại Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, PlinkCare TP.HCM với đội ngũ bác sĩ là các chuyên gia giàu kinh nghiệm, hàng đầu và tận tâm trong việc khám và điều trị các vấn đề về sức khỏe tiết niệu, thận và nam khoa, trong đó có viêm cầu thận.

Hy vọng với các thông tin bài viết vừa chia sẻ đã giúp giải đáp thắc mắc về bệnh viêm cầu thận có nguy hiểm không? Hiểu về các biến chứng của bệnh. Điều trị viêm cầu thận kịp thời, đúng cách là cần thiết, giúp hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng, ảnh hưởng đến sức khỏe thận.