Viêm bàng quang mạn tính: Nguyên nhân, triệu chứng và chẩn đoán

Viêm bàng quang mạn tính là gì?

Viêm bàng quang mạn tính (hay còn gọi là viêm bàng quang kẽ) là tình trạng tổn thương lớp niêm mạc bàng quang không do vi khuẩn. Đó có thể là hậu quả của một quá trình viêm bàng quang cấp tái diễn nhiều lần không được điều trị triệt để. Viêm bàng quang mạn tính gây ra những triệu chứng tương tự viêm bàng quang cấp tính. Tuy nhiên những triệu chứng này dai dẳng và không rầm rộ, tuy nhiên lại rất khó điều trị dứt điểm. (1)

Viêm bàng quang mạn tính có thể gây ra nhiễm trùng trùng ngược, ảnh hưởng đến chức năng thận và hệ thống sinh dục. Vì vậy, người bệnh viêm bàng quang mạn tính cần cẩn trọng sức khỏe của bản thân, tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ và tập xây dựng lối sống lành mạnh. Điều này không chỉ giúp bệnh nhân có thể kiểm soát tốt các triệu chứng, hạn chế để chúng cản trở sinh hoạt hàng ngày, mà còn có thể giảm tính nghiêm trọng của bệnh cũng như khả năng gặp phải những biến chứng.

Nguyên nhân gây bệnh viêm bàng quang mạn tính

Như đã nói, các nguyên nhân gây viêm bàng quang mạn tính tương tự như viêm bàng quang cấp nhưng do tiếp xúc kéo dài hơn

1. Các yếu tố vi sinh vật

Viêm bàng quang mạn tính là bệnh được phát triển thành do người bệnh bị nhiễm trùng đường tiết niệu trong thời gian dài hoặc tái lại nhiều lần. Có khoảng 5 loại vi khuẩn gây bệnh, tuy nhiên phổ biến nhất là Escherichia coli khi chiếm 70% trường hợp viêm bàng quang mạn tính. Khi vi khuẩn xâm nhập vào bàng quang thông qua đường niệu đạo, chúng sẽ tấn công vào niêm mạc khiến bàng quang viêm sưng. Cuối cùng, các triệu chứng bệnh sẽ xuất hiện ở người như tiểu buốt, đau ở vùng hạ sườn và vùng chậu, đôi lúc kèm sốt.

Khi tình trạng viêm bàng quang do nhiễm khuẩn đường tiết niệu kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, người bệnh sẽ đối mặt với nguy cơ bị viêm bàng quang mạn tính. Lúc này, người bệnh sẽ không thể điều trị dứt điểm các triệu chứng bệnh mà chỉ có thể kiểm soát và cải thiện chúng bằng thuốc hoặc những phương pháp điều trị do bác sĩ chỉ định.

2. Các tình trạng bệnh lý bàng quang không được điều trị đúng cách

Một nguyên nhân khác dẫn đến viêm bàng quang mạn tính đó là bệnh nhân không nhận được sự điều trị hiệu quả với những bệnh tiết niệu, đặc biệt là viêm bàng quang.

Hiện nay, phương pháp phổ biến và thường được các bác sĩ sử dụng để điều trị các bệnh về viêm nhiễm tiết niệu nhất là sử dụng kháng sinh. Đây là phương pháp chữa bệnh đơn giản và hiếm khi gây cản trở cho bệnh nhân trong sinh hoạt. Tuy nhiên, nếu sử dụng sai loại thuốc sẽ dẫn đến việc bệnh không được chữa khỏi hoàn toàn. Một số trường hợp khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, trong đó có việc phát triển thành bệnh viêm bàng quang mạn tính. (2)

Một số tình trạng viêm nhiễm đường tiết niệu có thể là tiền đề cho viêm bàng quang mạn tính nếu không được nhận cách điều trị phù hợp:

• Không tiếp tục điều trị dứt điểm tình trạng viêm nhiễm đường tiết niệu khi bệnh đang thuyên giảm
• Nhiễm trùng đường tiết niệu do bệnh lý hoặc môi trường
• Xuất hiện các cơn đau ở vùng chậu không do vi khuẩn gây r

Yếu tố nào tăng nguy cơ mắc bệnh viêm bàng quang mạn tính?

1. Tiếp xúc với vi khuẩn 

Theo thống kê, hầu hết trường hợp viêm bàng quang mạn tính đều là do vi khuẩn gây ra. Khi ngã niệu đạo của bạn tiếp xúc với vi khuẩn thường xuyên sẽ làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng đường tiết niệu, cụ thể là viêm bàng quang. Trong trường hợp niệu đạo liên tục bị viêm nhiễm, bạn sẽ đối mặt với nguy cơ mắc bệnh viêm bàng quang mạn tính.

Những trường hợp khiến niệu đạo tăng khả năng tiếp xúc với vi khuẩn mà bạn có thể mắc phải:

• Quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn
• Không giữ vệ sinh vùng sinh dục hoặc vệ sinh sai cách
• Lạm dụng hoặc sử dụng thuốc tránh thai và thuốc diệt tinh trùng không đúng cách

2. Không điều trị dứt điểm tình trạng nhiễm trùng tiết niệu

Người bị viêm bàng quang được yêu cầu thực hiện điều trị đầy đủ, không được ngưng điều trị giữa chừng, trừ khi có chỉ định từ bác sĩ để hạn chế tình trạng kháng kháng sinh.

Phần lớn các trường hợp viêm bàng quang đều điều trị bằng thuốc kháng sinh. Người bệnh cần tuân thủ theo đúng liều lượng được bác sĩ chỉ định. Trường hợp người bệnh ngưng điều trị khi chưa hoàn thành liệu trình điều trị sẽ làm tăng nguy cơ tái nhiễm cho lần sau.

Cụ thể, dù cho cơ thể người bệnh đã thuyên giảm các triệu chứng viêm bàng quang, nhưng các vi khuẩn vẫn chưa được tiêu diệt hẳn nếu người bệnh chưa hoàn thành đủ liều lượng thuốc điều trị. Hơn nữa, vi khuẩn Escherichia coli có khả năng tái lập trình lớp niêm mạc của bàng quang, khiến bàng quang dễ tổn thương hơn. Các vi khuẩn còn sót lại có thể xâm nhập vào các lớp sâu hơn của niêm mạc và tế bào niệu đạo. Khi đó, các khuẩn lạc nội bào đã rơi vào trạng thái không hoạt động và không bị ảnh hưởng bởi thuốc kháng sinh cũng như có đủ cơ chế phòng vệ.

Vì vậy, người bệnh không điều trị dứt điểm tình trạng nhiễm trùng tiết niệu có khả năng cao tái nhiễm viêm bàng quang và đối mặt với nguy cơ bị viêm bàng quang mạn tính vì cơ thể không đáp ứng được hoàn toàn hiệu quả của thuốc kháng sinh.

Bên cạnh đó, những yếu tố khác làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm bàng quang mạn tính mà bạn cần lưu ý gồm:

• Phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh
• Người làm công việc tiếp xúc với hóa chất
• Uống ít nước

3. Viêm bàng quang không triệu chứng

Người bị viêm bàng quang không triệu chứng được nêu tên trong những đối tượng có khả năng mắc viêm bàng quang mạn tính.

Viêm bàng quang không triệu chứng là trường hợp không hiếm ở những ca bệnh nhiễm trùng tiết niệu. Tuy người bệnh sẽ không phải chịu sự bất tiện và cơn đau do triệu chứng bệnh mang lại, nhưng viêm bàng quang không triệu chứng khiến cho người bệnh không nhận ra tình trạng sức khỏe tiết niệu của bản thân. Và việc bệnh kéo dài mà không được điều trị sẽ phát triển thành viêm bàng quang mạn tính. (3)

Xem thêm: Viêm bàng quang ở nữ giới: Nguyên nhân, triệu chứng và phòng ngừa

Triệu chứng bệnh viêm bàng quang mạn tính 

Tương tự với viêm bàng quang cấp tính, bệnh viêm bàng quang mạn tính gây ra cho người bệnh những vấn đề sức khỏe tiết niệu, phổ biến nhất là những cơn đau thắt ở vùng hạ vị, cảm giác nóng rát, châm chích khi đi tiểu. Xen kẽ những đợt viêm mạn là những đợt viêm cấp với triệu chứng rầm rộ hơn. Tuy nhiên, với bệnh nhân viêm bàng quang mạn tính, tùy vào mỗi đợt bùng phát bệnh sẽ có cường độ và mức độ nghiêm trọng khác nhau. Việc này cũng tùy thuộc vào quá trình điều trị bệnh ở mỗi người.

Một số triệu chứng của viêm bàng quang mạn tính:

• Luôn cảm thấy bàng quang căng tức dù đã đi tiểu
• Tần suất đi tiểu tăng cao bất thường
• Niệu đạo bị đau rát mỗi khi đi tiểu
• Đau khi quan hệ tình dục
• Nước tiểu có lẫn máu hoặc có màu sẫm

Chẩn đoán viêm bàng quang mạn tính

Hiện nay, viêm bàng quang mạn tính được xét nghiệm dựa trên hai phương pháp chủ yếu là xét nghiệm nước tiểu và quan sát tình trạng bàng quang. (4)

Các bác sĩ sẽ thực hiện khám lâm sàng cho bệnh nhân để nắm rõ bệnh sử và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân đầu tiên. Hoạt động này giúp bác sĩ có thể tiên lượng những bệnh và vấn đề sức khỏe của bệnh nhân. Sau đó, tùy vào triệu chứng và mức độ nghiêm trọng của mỗi người mà bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện hoạt động khám cận lâm sàng phù hợp.

1. Xét nghiệm nước tiểu

Phân tích nước tiểu là phương pháp cận lâm sàng phổ biến khi chẩn đoán viêm bàng quang hoặc các bệnh liên quan đến nhiễm trùng tiết niệu.

Đối với xét nghiệm nước tiểu, các bác sĩ sẽ thực hiện phân tích và tìm xem có vi khuẩn gây bệnh bên trong nước tiểu của bệnh nhân hay không. Một số trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ thực hiện cấy nước tiểu để thu được kết quả chẩn đoán chính xác. Mẫu nước tiểu đạt chuẩn là mẫu nước tiểu giữa dòng, sạch để bác sĩ có thể quan sát vi khuẩn và tế bào bạch cầu trong nước tiểu.

2. Nội soi bàng quang

Nội soi bàng quang là phương pháp cận lâm sàng giúp bác sĩ quan sát được hình ảnh của bàng quang bệnh nhân, từ đó đánh giá được tình trạng bệnh và phương pháp điều trị phù hợp.

Thông qua máy soi chuyên dụng được đưa vào người bệnh nhân bằng ngã niệu đạo, bác sĩ sẽ thực hiện chẩn đoán bệnh dựa trên hình ảnh. Đây tuy là phương pháp nội soi nhưng không cần gây mê khi thực hiện, vì vậy bệnh nhân không cần phải lưu trú tại bệnh viện mà có thể xuất viện ngay khi nội soi xong.

Ngoài ra, trong quá trình nội soi, bác sĩ cũng thể có thể lấy một mẫu mô từ bên trong bàng quang và thực hiện sinh thiết khi cần thiết.

3. Chụp x-quang

Phương pháp khám cận lâm sàng chụp x-quang thông thường kéo dài khoảng 45 phút.  Bác sĩ sẽ đặt ống niệu đạo có bôi chất cản quang vào bên trong người bệnh nhân, đến chỗ bàng quang để chụp ảnh.

Kết quả hình ảnh sẽ cho bác sĩ biết được tình trạng bàng quang của người bệnh thông qua hình thái và kích thước. Đối với viêm bàng quang mạn tính, thành bàng quang sẽ dày hơn bàng quang khỏe mạnh.

Điều trị viêm bàng quang mạn tính

Đầu tiên bệnh nhân viêm bàng quang mạn tính sẽ được khuyên thay đổi thói quen đi tiểu và uống nước, kèm chế độ ăn uống giảm bớt chất ngọt, béo, kích thích. Chườm ấm bàng quang cũng được lựa chọn.

Thuốc antimuscarinic là loại thuốc được chỉ định để làm giảm co bóp cơ chóp bàng quang. Bác sĩ sẽ bơm thuốc này vào bàng quang của người bệnh giúp tăng cường chất bảo vệ niêm mạc.

Để hỗ trợ cho quá trình điều trị viêm bàng quang mạn tính bằng thuốc, các bác sĩ cũng sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện vật lý trị liệu như một trong những hoạt động điều trị chính.

Một số cách điều trị viêm bàng quang mạn tính bên cạnh sử dụng thuốc kháng sinh gồm:

• Thay đổi chế độ ăn lành mạnh, đủ chất dinh dưỡng
• Hạn chế mất nước cho cơ thể
• Luyện tập bàng quang để kiểm soát được nhu cầu và tần suất đi tiểu
• Nắm rõ những thời điểm bùng phát của bệnh để có sự can thiệp phù hợp
• Hạn chế sử dụng cafein để tránh làm tăng cường độ của cơn đau

Tìm hiểu thêm: Viêm bàng quang uống thuốc gì?

Biện pháp phòng ngừa viêm bàng quang mạn tính

Để phòng ngừa viêm bàng quang mạn tính hiệu quả, bạn cần ưu tiên phòng ngừa để không mắc viêm bàng quang. Giữ gìn vệ sinh và thực hiện khám sức khỏe định kỳ 2 lần mỗi năm là 2 biện pháp được khuyến khích bởi các chuyên gia sức khỏe. Hoạt động này giúp bạn có thể kiểm soát và nắm rõ được tình trạng sức khỏe của bản thân, hạn chế được trường hợp để bệnh kéo dài, phát triển thành mạn tính.

Trong trường hợp bạn đang điều trị viêm bàng quang, cần thực hiện đúng theo chỉ định điều trị từ bác sĩ, không để xảy ra tình trạng chữa bệnh không dứt điểm để tránh tình trạng cơ thể không đáp ứng được thuốc trong lần tái phát sau.

Một số những biện pháp phòng bệnh viêm bàng quang mạn tính khác mà bạn có thể áp dụng:

• Hạn chế nhịn tiểu lâu
• Sử dụng biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục
• Uống nhiều nước
• Giữ vệ sinh cho bộ phận sinh dục

Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học của Hệ thống PlinkCare quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, Nội khoa và Ngoại khoa, giỏi chuyên môn, tận tâm.

Nhà giáo nhân dân GS.TS.BS Trần Quán Anh, Thầy thuốc ưu tú PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên là những cây đại thụ trong ngành Tiết niệu Thận học Việt Nam. Cùng với các tên tuổi Thầy thuốc ưu tú TS.BS Nguyễn Thế Trường Thầy thuốc ưu tú BS.CKII Tạ Phương Dung, TS.BS Nguyễn Hoàng Đức, TS.BS Từ Thành Trí Dũng, ThS.BS.CKI Nguyễn Đức Nhuận, BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên, ThS.BS Nguyễn Tân Cương, ThS.BS Tạ Ngọc Thạch, BS.CKI Phan Trường Nam…

Các chuyên gia, bác sĩ của Trung tâm luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật mới nhất, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý về thận và đường tiết niệu, giúp người bệnh rút ngắn thời gian nằm viện, hạn chế nguy cơ tái phát, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Với hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực; Phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế; Cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao… Trung tâm Tiết niệu Thận học nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh lý đường tiết niệu. Từ các thường gặp cho đến các cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao.

Có thể kể đến phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận; cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bàng quang bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Chẩn đoán – điều trị nội khoa và ngoại khoa tất cả các bệnh lý Nam khoa.

Để đặt lịch khám và phẫu thuật tuyến tiền liệt với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu Hệ thống PlinkCare, quý khách có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau đây:

Viêm bàng quang mạn tính là một bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu không thể điều trị hoàn toàn. Người bị viêm bàng quang mạn tính có nguy cơ đối mặt với các bệnh lý nguy hiểm về thận và tiết niệu khác nếu không quản lý tốt sức khỏe. Người bệnh cần chú ý sức khỏe, uống thuốc kháng sinh kết hợp với lối sống lành để kiểm soát được các triệu chứng của bệnh.