Vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ bị xuất huyết não?

Xuất huyết não là gì?

Xuất huyết não là một loại đột quỵ xảy ra khi mạch máu bị vỡ gây chảy máu tràn vào mô não, từ đó gây tổn thương cho vùng não bị ảnh hưởng. Sự xuất hiện của khối máu tụ trong não kích thích phản ứng viêm, dẫn đến tổn thương não, phù não. Các khối máu tụ này tạo ra áp lực lên các mô xung quanh và có thể làm vỡ thêm mạch máu trong não.

Ở người cao tuổi, xuất huyết não thường có tỷ lệ tử vong cao hoặc để lại hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là nguy cơ tàn phế, tử vong. Việc điều trị chủ yếu tập trung loại bỏ khối máu tụ, bít tắc mạch máu đang bị vỡ và giảm thiểu các biến chứng có thể xảy ra. Bệnh nhân đột quỵ xuất huyết não nếu được cấp cứu kịp thời thì có khả năng phục hồi tốt. Trường hợp cấp cứu muộn thì nguy cơ cao đối mặt với tình trạng yếu liệt, tàn phế, tử vong.

Tìm hiểu thêm: Xuất huyết não ở người già: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị.

Huyết áp cao là gì?

Trước khi tìm hiểu vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ bị xuất huyết não, chúng ta cùng xem qua huyết áp cao hay tăng huyết áp là gì. Huyết áp cao (hay tăng huyết áp) là tình trạng rất phổ biến ở người cao tuổi. Có khoảng 47,3% người Việt Nam bị huyết áp cao, tỷ lệ này ở người cao tuổi có thể chiếm 60% đối với nhóm trên 60 tuổi và hơn 80% đối với nhóm trên 80 tuổi. (1)

Huyết áp được đo bằng hai chỉ số là tâm thu và tâm trương, đơn vị là milimet thủy ngân (mmHg). Chỉ số tâm thu thường cao hơn, phản ánh áp lực trong lòng động mạch khi tim co bóp, trong khi chỉ số tâm trương lại thấp hơn, cho biết áp lực trong lúc tim nghỉ giữa các nhịp đập. Huyết áp bình thường được xác định là khoảng 120/80 mmHg. Khi chỉ số tâm thu đạt từ 140 mmHg hoặc chỉ số tâm trương đạt từ 90 mmHg, bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh tăng huyết áp.

Khi mắc bệnh huyết áp cao, áp lực máu đẩy vào động mạch luôn ở mức cao, điều này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ xuất huyết não, nhồi máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim hoặc suy thận… nếu không được kiểm soát.

Vì vậy, việc nhận diện và kiểm soát huyết áp cao ở người cao tuổi là cực kỳ quan trọng để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm. Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp và các vấn đề sức khỏe liên quan, cần duy trì lối sống khoa học, tuân thủ chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục đều đặn, tránh thuốc lá, rượu bia và kiểm tra huyết áp định kỳ.

Vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ bị xuất huyết não?

Nguyên nhân vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ bị xuất huyết não có thể bao gồm:

• Tăng huyết áp gây ra sự gia tăng áp lực của dòng máu lên thành mạch. Do đó, mạch máu não phải chịu áp lực cao trong thời gian dài sẽ dễ bị giãn nở và lớp nội mạc có thể bị nứt gãy. Điều này dẫn đến việc các mạch máu trong não bị phình lên. Dòng máu tiếp tục tác động vào những khu vực này với áp lực cao khiến vị trí bị phình dễ vỡ ra và gây chảy máu não. Khi huyết áp tăng đột ngột ở người già, thì nguy cơ đột quỵ xuất huyết não sẽ càng cao hơn. (2)
• Những người huyết áp cao thường đi kèm với tăng mỡ máu, lượng cholesterol dư thừa lắng đọng tại các khu vực tổn thương trong mạch máu. Lâu ngày dễ hình thành cục máu đông, làm thành mạch bị dày lên hoặc mạch máu bị chít hẹp, giảm lưu lượng máu về não gây đột quỵ nhồi máu não.
• Tổn thương mạch máu do huyết áp cao tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành xơ vữa động mạch, gây hẹp thành mạch và cản trở dòng máu nuôi não. Người cao tuổi thường gặp nhiều tình trạng bệnh kèm theo như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, ít vận động, thừa cân và suy giảm sức đề kháng… dẫn đến cơ chế điều hòa mạch máu não kém.
• Nhiều người lớn tuổi phải sử dụng thuốc chống đông máu để phòng ngừa đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Mặc dù thuốc chống đông có thể tiềm ẩn nguy cơ gây chảy máu trong não, nhưng lợi ích từ việc sử dụng thuốc vẫn cao hơn, người bệnh nên dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Dấu hiệu nhận biết xuất huyết não ở người già bị huyết áp cao

Nếu đã hiểu rõ vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ xuất huyết não, thì việc nhận biết sớm tình trạng này là cực kỳ quan trọng nhằm điều trị kịp thời và giảm nguy cơ tổn thương não, thậm chí tử vong.

Bệnh nhân bị xuất huyết nội sọ thường xuất hiện các triệu chứng như:

• Đau đầu đột ngột
• Rối loạn ý thức
• Yếu liệt tay chân hoặc toàn thân
• Nhìn mờ, nhìn đôi
• Méo lệch mặt hoặc miệng
• Co giật
• Buồn nôn và nôn
• Huyết áp tăng rõ rệt

Đặc biệt, người bệnh không nên chủ quan và cần đến bệnh viện ngay lập tức khi gặp các dấu hiệu sau:

• Đột ngột đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân
• Đột ngột bị mờ mắt
• Nhầm lẫn, khó nói
• Tê hoặc yếu ở một bên mặt, tay hoặc chân
• Chóng mặt, mất thăng bằng, đi lại khó khăn

Khi thấy những dấu hiệu này xuất hiện ở người già bị huyết áp cao, cần đưa họ đến cơ sở y tế để được cấp cứu ngay lập tức, ưu tiên chuyển đến các cơ sở có khả năng can thiệp cấp cứu đột quỵ. Dấu hiệu có thể khác nhau tùy thuộc vào vùng não bị tổn thương và mức độ chảy máu bên trong.

Người cao tuổi huyết áp cao phải làm sao để tránh nguy cơ xuất huyết não?

• Lý giải nguyên nhân vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ xuất huyết não để nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phải chủ động kiểm soát huyết áp. Cần nắm vững các chỉ số huyết áp phù hợp cho từng độ tuổi để đặt ra mục tiêu điều chỉnh. Có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để biết chỉ số huyết áp nào là an toàn cho người già và cần duy trì ở mức nào.
• Tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định của bác sĩ về liều lượng và thời gian sử dụng thuốc hạ huyết áp hằng ngày, tuyệt đối không tự ý thay đổi liều lượng hoặc ngừng thuốc. Huyết áp cao thường không có triệu chứng rõ ràng ngay lập tức, vì vậy ngay cả khi cảm thấy khỏe mạnh hoặc chỉ số huyết áp ổn định cũng đừng tự ý ngừng thuốc khi chưa nhận được bất kỳ ý kiến nào từ bác sĩ.
• Điều chỉnh lối sống khoa học bằng cách ăn nhiều rau củ, cá, hạn chế thịt, giảm muối và chất béo, tránh ăn thực phẩm chế biến sẵn, bỏ thuốc lá cũng như hạn chế bia rượu. Đặc biệt, hãy chú ý giữ ấm cơ thể khi trời chuyển lạnh để tránh nhiễm lạnh đột ngột. Tỷ lệ đột quỵ có thể tăng lên khi nhiệt độ giảm, vì cơ chế tự điều hòa tuần hoàn não hoạt động kém hơn so với các cơ quan khác trong thời tiết lạnh.
• Tập thể dục đều đặn giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ tai biến mạch máu não, ổn định huyết áp, hỗ trợ giảm cân, giảm mỡ máu và cải thiện tâm trạng. Lưu ý, tránh tắm ngay sau khi hoạt động ngoài trời nắng hoặc sau khi tập thể dục bài tiết nhiều mồ hôi để tránh thay đổi thân nhiệt quá đột ngột.
• Khi vừa tỉnh giấc, không nên ngồi dậy hoặc bước xuống giường ngay vì điều này có thể làm tổn thương các mạch máu ở hệ thần kinh trung ương gây đau đầu. Và ở những người cao tuổi có biểu hiện nhức đầu, chóng mặt, lú lẫn, cảm xúc thất thường hoặc thường xuyên nhìn thấy điểm đen trước mắt… nên được đưa đi khám sớm tại các bệnh viện, phòng khám uy tín.
• Đối với người cao tuổi, việc thực hiện thăm khám sức khỏe định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ hoặc ít nhất mỗi 6 tháng là rất cần thiết nhằm theo dõi tình trạng sức khỏe và điều trị kịp thời.

Để đặt lịch thăm khám, tầm soát đột quỵ tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Trên đây là những thông tin lý giải vì sao ở người già khi huyết áp cao dễ xuất huyết não. Bằng cách điều chỉnh lối sống, tuân thủ hướng dẫn điều trị, theo dõi sức khỏe định kỳ và kiểm soát huyết áp đúng cách có thể giúp hạn chế nguy cơ và bảo vệ sức khỏe não bộ cho người cao tuổi.