Vảy phấn đỏ nang lông: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Vảy phấn đỏ nang lông là bệnh gì?

Vảy phấn đỏ nang lông là bệnh mạn tính hiếm gặp, đặc trưng bởi sẩn sừng nang lông, mảng da đỏ cam, dày sừng, bong vảy. Bệnh có thể bao phủ toàn bộ cơ thể hoặc chỉ các bộ phận của cơ thể như khuỷu tay và đầu gối, lòng bàn tay và lòng bàn chân. Các biểu hiện ban đầu của bệnh thường bị nhầm lẫn với một tình trạng da khác: bệnh vảy nến. (1)

Nguyên nhân gây bệnh vảy phấn đỏ nang lông

Hiện nay, cơ chế bệnh sinh của bệnh vảy phấn đỏ nang lông vẫn chưa được hiểu đầy đủ. Khả năng mắc bệnh là ngang nhau ở cả 2 giới, và bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ chủng tộc nào. Một số ý kiến cho rằng bệnh có khả năng di truyền. Một số loại thuốc, chẳng hạn như sorafenib, insulin, imatinib, telaprevir và tiêm chủng cũng có thể là nguyên nhân gây kích hoạt bệnh.

Triệu chứng vảy phấn đỏ nang lông

Người bệnh có biểu hiện sớm nhất là có vảy ở đầu, giống viêm da dầu, lúc này chưa xuất hiện thương tổn ở lông. Vị trí thường gặp là cả 2 bên cổ, mặt duỗi của chi, thân mình. Sau đó thương tổn lan rộng dần, hình thành mảng lớn với kích thước đa dạng, bờ nổi rõ.

• Sẩn có hình chóp, kích thước bằng đầu đinh ghim, màu vàng đỏ hoặc nâu đỏ, trên đỉnh là nút sừng, ở giữa có sợi lông. Các nốt sẩn tập trung thành từng mảng, xuất hiện tình trạng bong vảy lan toả. Các sẩn nang lông dần mờ đi, sau khi biến mất chỉ còn nền da đỏ, da bong vảy khô. Lúc này da trở nên bóng, teo, đỏ đục.
• Ở mọi vị trí của cơ thể đều có thể diễn ra hiện tượng phân bố thương tổn đối xứng và lan toả. Tuy nhiên, dấu hiệu đặc trưng là sẽ vẫn có đảo da lành nằm giữa vùng thương tổn, có thể xuất hiện dấu hiệu Köbner.
• Dày sừng ở lòng bàn chân hoặc bàn tay điển hình sẽ có xu hướng lan ra tới rìa, rất cứng, xuất hiện vết nứt.
• Móng đục, xù xì, dày, mủn, có khía, dễ nứt gãy, đôi khi rỗ móng.
• Lông, răng và tóc vẫn bình thường.
• Bong vảy lan toả dễ làm mờ thương tổn sẩn nang lông, làm da toàn thân đỏ thẫm, có vảy, khô, teo, nhạy cảm với nhiệt độ. Vùng da chỗ xương nhô lên dễ bị loét.
• Xuất hiện cảm giác ngứa ngáy.

Một vài bệnh nhân kèm theo mắc các bệnh như Kaposi’s sarcoma, ung thư tế bào đáy, bệnh máu ác tính, ung thư phổi. Ở trẻ em thì mắc các bệnh liên quan như: viêm nang lông, nhiễm khuẩn huyết do tụ cầu vàng, nhọt và giảm gama globulin huyết thanh.

Những thể bệnh vảy phấn đỏ nang lông

Vảy phấn đỏ nang lông được chia thành nhiều thể khác nhau:

Thể bệnh	Biểu hiện
Thể điển hình ở người lớn	Chiếm 50% trên tổng số ca bệnh. Tiên lượng tốt với 80% bệnh nhân sẽ tự khỏi bệnh trong vòng 3 năm. Sau khi thuyên giảm, ít bị tái phát. Có thể liên quan đến bệnh lý ác tính tiềm ẩn.
Thể không điển hình ở người lớn	Chiếm 5% trên tổng số ca bệnh. Có thể tồn tại từ 20 năm trở lên. Người bệnh thường có biểu hiệu của bệnh chàm.
Thể điển hình ở trẻ em	Chiếm 10% trên tổng số ca bệnh. Khởi phát từ 5 đến 10 tuổi. Thường xảy ra sau khi người bệnh bị nhiễm trùng cấp tính. Thường tự khỏi trong vòng 1 năm.
Thể khu trú ở trẻ em	Chiếm 25% trên tổng số ca bệnh. Xảy ra muộn vài năm sau khi sinh. Thường giới hạn ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối và khuỷu tay. Một số trường hợp bệnh cải thiện ở tuổi thiếu niên.
Thể không điển hình ở trẻ em	Chiếm 5% trên tổng số ca bệnh. Nhiều khả năng do di truyền, có thể giống với các loại bệnh vảy da cá (ichthyosis). Xảy ra khi mới sinh hoặc khi còn nhỏ và rất dai dẳng.
Thể liên quan đến HIV	Bệnh có xu hướng kháng lại các phương pháp điều trị tiêu chuẩn.

Vảy phấn đỏ nang lông có nguy hiểm không?

Bệnh vảy phấn đỏ nang lông là một tình trạng da liễu phức tạp và hiếm gặp, có thể dẫn đến một số biến chứng tiềm ẩn. Mức độ nghiêm trọng và sự xuất hiện của các biến chứng có thể khác nhau tùy theo thể trạng và cơ địa mỗi người.

Người bệnh khám ngay từ giai đoạn bệnh khởi phát sẽ được bác sĩ theo dõi, giải quyết kịp thời các biến chứng và tối ưu hóa phác đồ điều trị để giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn. Một số biến chứng liên quan đến vảy phấn đỏ nang lông bao gồm: (2)

• Nhiễm trùng thứ phát: Ngứa do vảy phấn đỏ nang lông có thể làm người bệnh gãi liên tục, gây rách da, dẫn đến nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm, cần điều trị thêm bằng kháng sinh hoặc thuốc chống nấm.
• Đỏ da toàn thân: trường hợp bệnh nặng có thể tiến triển thành ban đỏ, tình trạng da đỏ lan rộng ảnh hưởng đến hầu hết diện tích bề mặt của cơ thể. Tình trạng này có thể đe dọa tính mạng do da bị tăng tính nhạy cảm với chất lỏng và mất nhiệt, nhiễm trùng và rối loạn trao đổi chất.
• Tác động tâm lý xã hội: vảy phấn đỏ nang lông là một bệnh mãn tính có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tinh thần và chất lượng sống của người bệnh. Những thay đổi rõ rệt trên da, tính chất mãn tính của bệnh và cảm giác ngứa ngáy có thể dẫn đến căng thẳng về cảm xúc, lo lắng, trầm cảm, làm người bệnh tự cô lập với xã hội.
• Đau do tăng sừng hóa: người bệnh bị khó chịu và đau đớn, chủ yếu ở những vùng bị ảnh hưởng khi khớp cử động hoặc các điểm chịu áp lực.
• Biến chứng toàn thân: một số nghiên cứu cho thấy mối liên quan giữa vảy phấn đỏ nang lông và một số rối loạn hệ thống nhất định, chẳng hạn như rối loạn tự miễn dịch hoặc chuyển hóa. Tuy nhiên điều này vẫn cần được nghiên cứu thêm.
• Các biến chứng liên quan đến điều trị: việc sử dụng các loại thuốc toàn thân như retinoids hoặc thuốc ức chế miễn dịch để kiểm soát bệnh có thể gây ra các tác dụng phụ hoặc biến chứng khác nhau, bao gồm gây độc cho gan, thay đổi trong cấu trúc xương, dễ nhiễm trùng hoặc các phản ứng bất lợi khác.

Chẩn đoán vảy phấn đỏ nang lông như thế nào?

Bác sĩ sẽ quan sát làn da của người bệnh, kết hợp cùng tiền sử bệnh lý để đưa ra chẩn đoán lâm sàng. Một vài trường hợp nghi vấn, bác sĩ sẽ cần sinh thiết da để loại trừ các bệnh có triệu chứng tương tự như vảy phấn đỏ nang lông và đưa ra kết luận cuối cùng.

>Xem thêm bài viết liên quan: Bệnh vảy phấn hồng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Cách điều trị vảy phấn đỏ nang lông

Tùy vào mức độ bệnh, bác sĩ sẽ kê toa thuốc uống như isotretinoin, acitretin, methotrexate hoặc tiêm thuốc sinh học cho trường hợp bệnh nặng, phối hợp với các loại kem bôi có chứa urea, axit salicylic, retinoid và steroid để giúp kiểm soát tình trạng bệnh nhẹ.

Biện pháp phòng ngừa vảy phấn đỏ nang lông

Vì chưa xác định được nguyên nhân khởi phát bệnh nên hiện nay cũng chưa có biện pháp phòng ngừa bệnh. Vì vậy, khi nghi ngờ mình bị vảy phấn đỏ nang lông, người bệnh nên đến bác sĩ chuyên khoa Da liễu ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời. Điều trị bệnh ngay từ giai đoạn sớm sẽ giúp cải thiện tình trạng và ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng.

Câu hỏi liên quan

1. Vảy phấn đỏ nang lông có tự hết không?

Tùy thuộc vào loại vảy phấn đỏ nang lông người bệnh mắc phải mà bệnh có khả năng tự khỏi hoặc cần can thiệp y tế. Nếu bạn mắc vảy phấn đỏ nang lông thể điển hình ở người lớn, bệnh có thể kéo dài tối đa trong vài năm, tuy nhiên sẽ không tái phát. Trong khi đó, các thể khác có thời gian mắc bệnh lâu hơn.

2. Vảy phấn đỏ nang lông có chữa khỏi không? Có tái phát không?

Có. Thể mắc phải ở người lớn khá phổ biến, tiên lượng tốt, tỷ lệ 80% ca bệnh thoái triển sau 3 năm nếu được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời. Trong khi đó, vảy phấn đỏ nang lông thể di truyền ở trẻ em chỉ chiếm 40% số bệnh nhân, tuy nhiên tiên lượng xấu hơn, điều trị khó hơn và khả năng tồn tại suốt đời.

Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da PlinkCare TP.HCM là nơi hội tụ chuyên gia bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực tư vấn và chăm sóc sức khỏe da. Với bề dày kinh nghiệm và chuyên môn được tu luyện ở các trường đại học và trung tâm y khoa trong nước và quốc tế, các bác sĩ liên tục tự cập nhật các kiến thức chuyên môn, các loại thuốc và các kỹ thuật điều trị tân tiến nhất, giúp quá trình chẩn bệnh chính xác, hồi phục sức khỏe da một cách nhanh chóng.

Bài viết trên đã cung cấp thêm thông tin cho độc giả về bệnh vảy phấn đỏ nang lông. Việc xác định các thể bệnh là điều kiện tiên quyết để điều trị bệnh hiệu quả, vì vậy ngay khi nghi ngờ hoặc phát hiện mình mắc bệnh, người bệnh nên nhanh chóng đến bác sĩ chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da để được thăm khám kịp thời.