Điều trị vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm: Phương pháp, bài tập

Hiệu quả của phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm bằng vật lý trị liệu

• Giảm áp lực lên dây thần kinh: Tác động vật lý giúp giải phóng những dây thần kinh bị chèn ép, làm giảm cảm giác đau cho bệnh nhân.
• Tăng cường sức mạnh cơ bắp: Những bài tập vật lý trị liệu hỗ trợ rất tốt cho hoạt động xương khớp, giúp tăng tính linh hoạt cho xương khớp, phục hồi sức mạnh và sức bền cho cơ bắp.
• Tăng lượng máu, nước, dưỡng chất đến cột sống: Các liệu pháp như chiếu tia hồng ngoại, sóng ngắn… hỗ trợ làm giãn mạch máu, nhờ đó tăng cường lưu thông máu chứa oxy và dưỡng chất đến những bộ phận trong cơ thể, đặc biệt là vị trí bị thoát đĩa đệm.
• Tăng tính dẻo dai cho cơ thể: Thường xuyên tập vật lý trị liệu sẽ giúp cơ thể người bệnh tăng tính dẻo dai và linh hoạt, từ đó thực hiện các hoạt động mỗi ngày dễ dàng hơn.

Vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm gồm các hình thức nào?

Phương pháp điều trị thụ động

1. Mát xa mô sâu

Liệu pháp massage mô sâu giúp giảm sự co thắt, căng cơ, tăng cường chuyển động tại những khớp bị thoát vị, giúp chúng hoạt động linh hoạt hơn. Với người thoát vị đĩa đệm ở cổ, bác sĩ sẽ xoa bóp vùng cổ, gáy, vai, lưng cho bệnh nhân. Với trường hợp thoát vị đĩa đệm, tại cột sống, người bệnh sẽ được massage vùng xương chậu, hông, đùi để phòng tránh những triệu chứng đau thần kinh tọa.

2. Liệu pháp nóng – lạnh

Phương pháp trị liệu bằng nhiệt gồm hai loại là nhiệt nóng và nhiệt lạnh. Trị liệu nhiệt nóng giúp tăng lưu thông máu đến các cơ quan và hệ xương khớp, giúp giãn mạch, thư giãn cơ, giảm đau hiệu quả. Trị liệu nhiệt lạnh hỗ trợ làm chậm quá trình lưu thông máu, giảm co thắt, giảm khả năng dẫn truyền của dây thần kinh, cải thiện tình trạng phù nề, sưng viêm.

3. Thủy trị liệu (hydrotherapy)

Thủy trị liệu là quá trình sử dụng nước nhằm điều trị bệnh, cải thiện sức khỏe. Với khả năng giữ nhiệt và năng lượng hiệu quả, nước là môi trường lý tưởng khi người bệnh cần làm nóng hay lạnh một mô hay một vùng của cơ thể.

Khi có dòng nước chuyển luân chuyển lên bề mặt cơ thể, những thụ cảm thần kinh sẽ được kích thích, hỗ trợ tăng tuần hoàn máu tới các vị trí cần tác động. Nhờ lực đẩy Archimedes, thủy trị liệu hỗ trợ rất tốt cho quá trình phục hồi chức năng ở các bệnh nhân tổn thương khớp, đặc biệt thoát vị đĩa đệm. Khi áp dụng thủy trị liệu cho bệnh nhân thoát vị đĩa đệm, bác sĩ sẽ người bệnh ngồi thư giãn trong bồn tạo sóng để giảm đau sưng, phù nề.

4. Trị liệu với điện

Bác sĩ sẽ sử dụng một thiết bị để dẫn một dòng điện nhẹ thông qua dây dẫn tới vị trí sưng đau của người bệnh. Tác dụng của dòng điện là hỗ trợ giảm đau do ức chế sự dẫn truyền cảm giác đau lên não, kích thích giải phóng morphine nội sinh (endorphine) ở não, giảm trương lực cơ co thắt và thư giãn cơ. Bệnh nhân thoát vị đĩa đệm có nhiều liệu pháp điện khác nhau cho nhiều mục đích khác nhau như:

• Sóng ngắn: Phương pháp trị liệu này hỗ trợ tăng cường tuần hoàn trong những mô sâu, qua đó gia tăng dưỡng chất đến những vị trí bị tổn thương, loại bỏ kháng thể viêm.
• Siêu âm: Phương pháp này kích thích màng tế bào rung lên, tăng cường hoạt động màng, thúc đẩy tuần hoàn và dinh dưỡng cục bộ, hỗ trợ giảm đau và giảm viêm rất hiệu quả.
• Kích thích xung điện: Phương pháp này được áp dụng khi bệnh nhân bị đau cấp tính với các cơ đang co thắt. Dòng điện sẽ ức chế dây dẫn truyền thần kinh lên não, giảm cảm giác đau nhanh chóng.
• Tia laser: Trị liệu với laser cường độ cao hỗ trợ giảm đau và tê hiệu quả, kích thích quá trình tái tạo mô.

5. Kéo giãn giảm áp cột sống

Phương pháp trị liệu này là quá trình tác động cơ học lên vùng cột sống của bệnh nhân. Đĩa đệm phát triển tốt hơn do không còn sự chèn ép của những đốt sống. Phương pháp kéo giãn giảm áp cột sống còn hỗ trợ cân bằng và giải phóng dây thần kinh, dây chằng và gân cơ, ngăn ngừa di chứng, phục hồi vị trí của đĩa đệm. (1)

Phương pháp điều trị tích cực

6. Bài tập giúp ổn định và tăng sự linh hoạt cho cột sống

Nhiều bệnh nhân không biết rằng sự vững chắc của cơ lõi (bụng) sẽ hỗ trợ rất tốt cho mọi hoạt động của cột sống. Bởi cơ lõi bị yếu sẽ gây thêm áp lực lên cơ lưng. Khi chữa trị thoát vị đĩa đệm, các chuyên gia vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn bệnh nhân các bài tập gia tăng sức mạnh cơ lõi để cải thiện tình trạng cột sống hiệu quả.

7. Thủy trị liệu (Hydrotherapy)

Khác với phương pháp thủy trị liệu thụ động (chỉ thư giãn trong bồn tạo sóng), thủy trị liệu tích cực sẽ là những bài tập vận động nhẹ nhàng dưới nước. Ưu điểm của phương pháp này là nhờ vào lực đẩy của nước, cơ lưng sẽ được tập luyện mà không chịu quá nhiều áp lực. Bệnh nhân có thể dễ dàng hoàn thành bài tập mà không cảm thấy đau đớn.

8. Tăng cường cơ bắp

Tư thế xấu cùng thói quen sinh hoạt không khoa học là nguyên nhân hàng khiến khớp xương bị phá vỡ sự cân bằng. Tùy theo tình trạng thoát vị đĩa đệm, bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân thực hiện các bài tập vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm phù hợp. Những bài tập này giúp người bệnh kéo giãn những cơ bị co rút, tăng cường sức mạnh cho những cơ bị yếu.

Những bài tập vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm hiệu quả

1. Tư thế em bé

• Bắt đầu với tư thế ngồi quỳ gối lên thảm, 2 đầu gối vào nhau.
• Nâng 2 tay cao lên rồi gập người, vươn 2 tay về phía trước càng xa càng tốt.
• Nhắm mắt và thả lỏng đầu, cổ, vai, lưng, cánh tay trong khoảng 30 giây.
• Nhẹ nhàng nâng người lên, lặp lại động tác 2 – 3 lần.

2. Tư thế căng cơ cổ

• Bắt đầu với tư thế ngồi thẳng lưng trên sàn với chân bắt chéo.
• Duỗi thẳng tay phải và đặt tay trái trên đỉnh đầu,
• Kéo đầu nhẹ sang trái, duy trì tư thế trong 15 – 20 giây.
• Từ từ trả đầu về vị trí ban đầu.

3. Tư thế rắn hổ mang

• Bắt đầu với tư thế nằm úp, chống 2 tay xuống sàn, đặt sát ngực.
• Hít vào rồi từ từ dùng lực tay nâng người lên.
• Mắt hướng về phía trước, duỗi thẳng cánh tay, đẩy bả vai ra sau để mở ngực.
• Duy trì tư thế khoảng 15 – 20 giây, lặp lại động 2 – 3 lần. (2)

4. Tư thế chó úp mặt

• Bắt đầu bằng tư thế đầu gối mở rộng bằng hông, mở rộng 2 tay bằng vai, xòe rộng ngón tay.
• Dùng lực tay để nâng người lên cao, duỗi thẳng 2 chân.
• 2 tay dịch chuyển về phía trước, 2 chân lùi về sau để kéo dài cơ thể. Lưu ý: ép chặt bắp đùi khi di chuyển.
• Duy trì tư thế khoảng 30 giây, hít thở đều. Lặp lại động tác 2 – 3 lần.

5. Tư thế cây cầu

• Bắt đầu với tư thế nằm ngửa trên sàn với 2 tay đặt dưới mông, co đầu gối sao cho lòng bàn chân chạm đất.
• Từ từ siết chặt cơ mông và cơ bụng trước khi nâng người lên.
• Nhấc hông cao sao cho tạo thành đường thẳng từ đầu gối tới vai.
• Siết chặt cơ bụng, hít thở sâu.
• Duy trì tư thế trong 20 – 30 giây rồi hạ người để về lại tư thế ban đầu. Lặp lại động tác 2- 3 lần.

Xem thêm: Top 12 bài tập chữa thoát vị đĩa đệm hiệu quả nhất

Lưu ý khi áp dụng vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm

Khi áp dụng vật lý trị liệu thoái hóa khớp gối, để cải thiện tình trạng sức khỏe hiệu quả, người bệnh cần lưu ý những điều sau:

• Chỉ tập luyện và thực hiện liệu trình vật lý trị liệu được bác sĩ thiết kế dành riêng cho tình trạng sức khỏe của bạn.
• Đảm bảo tuân theo hướng dẫn và lời khuyên bác sĩ để giảm đau hiệu quả và cải thiện tình trạng bệnh, ngăn ngừa chấn thương.
• Khi thực hiện các bài tập vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm, người bệnh cần mặc quần áo thoải mái, mang giày phù hợp.
• Sau thời gian điều trị, người bệnh cảm thấy cơn đau không giảm hoặc đau nhiều hơn, cần nhanh chóng thông báo với bác sĩ chuyên khoa để điều chỉnh lại phương pháp điều trị.
• Trong quá trình trị liệu, người bệnh cần xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, từ bỏ thói quen hút thuốc và sử dụng thức uống có cồn.

Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, PlinkCare TP.HCM có cơ cấu gồm 5 chuyên khoa: Khoa Chấn thương chỉnh hình, Khoa Cột sống, Khoa Nội cơ xương khớp, Khoa Phục hồi chức năng và Đơn vị Y học thể thao. Trung tâm với đội ngũ chuyên gia hàng đầu, luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật điều trị, phẫu thuật chấn thương chỉnh hình tiên tiến bậc nhất thế giới hiện nay.

Bên cạnh đó, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet hàng đầu thế giới; phòng tập theo tiêu chuẩn quốc tế… góp phần thăm khám, phát hiện tổn thương, phẫu thuật thành công, hạn chế tái phát và biến chứng.

Đặc biệt, PlinkCare còn tiên phong trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc vật lý trị liệu, phục hồi chức năng đa dạng với các bài tập sau mổ thoát vị đĩa đệm được thiết kế riêng, giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục và đặc biệt là hạn chế tối đa di chứng.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Áp dụng vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm sẽ giúp người bệnh dần thoát khỏi những cơn đau nhức khó chịu và cải thiện tình trạng bệnh hiệu quả. Bệnh nhân nên chọn bệnh viện uy tín và chuyên nghiệp để được chẩn đoán chính xác và thiết kế bài tập vật lý trị liệu thoát vị đĩa đệm phù hợp với thể trạng của mình.