Việt Nam
English
Vẩn đục dịch kính: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
Vẩn đục dịch kính là gì?
Vẩn đục dịch kính (eye floaters) là tình trạng chất dịch đặc lắng đọng hoặc ngưng tụ trong dịch kính. Chất dịch dạng thạch này nằm trôi nổi trong dịch kính và sẽ di chuyển nhanh theo động tác liếc mắt. Khi người bệnh cố nhìn về phía có vẩn đục nhưng rất khó xác định vị trí vì chúng thường di chuyển lệch khỏi hướng nhìn.
Vẩn đục dịch kính là bệnh lý thường gặp, không quá nguy hiểm, không gây nguy cơ biến chứng cho mắt. Nhưng về cơ bản sẽ khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, nếu bệnh nặng và không được điều trị sớm có thể gây ảnh hưởng đến thị lực [1]. Một số trường hợp có thể bị rách, bong võng mạc do bệnh đục dịch kính ở mắt kéo dài.
Nguyên nhân vẩn đục dịch kính
1. Lão hóa
Khi chúng ta già đi, cơ thể sẽ bị lão hóa và mắt cũng không ngoại lệ. Lão hóa gây ra nhiều bệnh về mắt trong đó có vẩn đục dịch kính. Lão hóa khiến cho mắt nhìn mờ, cấu trúc dịch kính lỏng lẻo hơn, các sợi collagen thiếu đi tính đàn hồi, đôi khi tách khỏi khối gel và tạo thành từng đám gây vẩn đục dịch kính [2].
2. Xuất huyết dịch kính
Xuất huyết dịch kính là tình trạng xuất hiện máu trong dịch kính, đôi khi máu trộn lẫn dịch kính. Đây cũng là yếu tố nguy cơ gây vẩn đục dịch kính. Nguyên nhân xuất huyết dịch kính có thể do rách võng mạc, chấn thương mắt, tắc mạch máu võng mạc… Hiện tượng ruồi bay đôi khi là cái bóng mà các tế bào máu chiếu lên.
3. Rách võng mạc
Rách võng mạc đôi khi cũng là nguyên nhân gây vẩn đục dịch kính. Tình trạng này cũng có thể là biến chứng nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến thị lực, nếu bệnh tiến triển nặng có thể gây mất thị lực.
4 .Viêm màng bồ đào
Viêm màng bồ đào là tình trạng viêm xảy ra tại các mô nằm ở phía sau mắt. Hiện tượng ruồi bay xuất hiện trong trường hợp này là do các tế bào viêm và mảnh vụn tế bào từ quá trình viêm tạo nên. Đây cũng là một trong những yếu tố gây ra hiện tượng vẩn đục dịch kính.
5. Khối u mắt
Khối u mắt ở nhiều vị trí khác nhau cũng có thể là nguyên nhân gây vẩn dục dịch kính.
Triệu chứng mắt bị vẩn đục dịch kính
Khi mắt bị vẩn đục dịch kính, các biểu hiện ban đầu người bệnh thường gặp bao gồm:
- Xuất hiện các đốm đen hoặc các sợi nhỏ trôi nổi trong tầm nhìn
- Khi bạn cố gắng nhìn theo các đốm đen trôi nổi trong mắt, chúng sẽ di chuyển ra hỏi tầm nhìn của bạn
- Những đốm đen này sẽ dễ nhìn thấy hơn khi bạn nhìn ở một nền sáng như bức tường trắng hoặc bầu trời xanh
- Bạn có thể nhìn thấy những đường ngoằn ngoèo, hoặc hình dạng giống con nhện, sợi chỉ…
- Đôi khi mắt nhìn thấy chớp sáng
Chẩn đoán tình trạng mắt bị đục dịch kính
- Thăm khám mắt: Bác sĩ hỏi người bệnh về các triệu chứng, biểu hiện bệnh, khả năng thị lực và các bệnh về mắt đã từng mắc. Sau đó, bác sĩ nhỏ thuốc giãn đồng tử và bắt đầu khám mắt. Quan sát và đánh giá tình trạng mắt.
- Soi đáy mắt hoặc đèn khe: Bác sĩ sử dụng dụng cụ chuyên dụng để soi đáy mắt, hoặc sử dụng đèn khe để quan sát. Nếu mắt bị vẩn đục dịch kính, bác sĩ sẽ nhìn thấy những vật thể trôi nổi gần võng mạc và phát hiện những bất thường ở mắt nếu có.
Điều trị vẩn đục dịch kính
Hiện nay, điều trị vẩn đục dịch kính được thực hiện bằng nhiều phương pháp. Trong đó, sử dụng laser và phẫu thuật hút bỏ dịch kính thường phổ biến.
1. Phương pháp laser
Sử dụng laser phá vỡ vùng dịch kính bị đục, cụ thể là phá vỡ các đốm đen [3]. Theo đó, bác sĩ điều chỉnh tia laser với sóng năng lượng phù hợp nhằm phá vỡ những đốm đen, các đốm ruồi bay để giúp người bệnh ít nhìn thấy chúng hơn. Phương pháp laser có thể cải thiện thị lực cho một số trường hợp nhưng nó cũng chưa thực sự đảm bảo an toàn vì có thể gây ra một số tổn thương cho võng mạc. Cần có thêm nghiên cứu về mức độ hiệu quả và an toàn khi sử dụng phương pháp này.
2. Phẫu thuật hút bỏ dịch kính
Một số trường hợp bị vẩn đục dịch kính mức độ nghiêm trọng đôi khi cần đến phẫu thuật. Phẫu thuật hút bỏ dịch kính được thực hiện bằng cách hút dịch kính vẩn đục và thay thế bằng một chất dịch trong suốt có tác dụng tương tự. Tuy nhiên, phương pháp này ít được thực hiện bởi nguy cơ biến chứng như gây loãng dịch kính, đục thủy tinh thể, thậm chí bong võng mạc… Mặc dù biến chứng chiếm tỷ lệ thấp nhưng nếu xảy ra, chúng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực.
Một số lưu ý cho người bị vẩn đục dịch kính
Trên thực tế, rất khó để ngăn ngừa bệnh đục dịch kính. Tuy nhiên, vẫn có cách để giảm nguy cơ mắc bệnh. Dưới đây là một số lưu ý:
1. Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn uống lành mạnh vừa tốt cho sức khỏe lại giúp cho sự phát triển toàn diện của đôi mắt. Theo đó, bạn nên ưu tiên ăn các thực phẩm tốt cho mắt, thực phẩm chứa vitamin A: Cà rốt, trứng, sữa, rau xanh, phô mai… Omega-3, kẽm có trong dầu cá, thịt đỏ, các loại hạt, một số loại rau.. đều tốt cho mắt.
2. Cho mắt nghỉ ngơi hợp lý
Nên dành thời gian cho mắt nghỉ ngơi, không nên làm việc quá lâu. Nên ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày. Hạn chế làm việc trong môi trường thiếu ánh sáng, không nên sử dụng các thiết bị trong đêm như điện thoại, máy tính… Thường xuyên tập các bài tập cho mắt, bao gồm việc từ từ di chuyển mắt theo hướng kim đồng hồ hoặc nhìn tập trung vào một vật ở xa. Ngăn ngừa mỏi mắt bằng cách kiểm soát giảm tần suất và thời gian nhìn vào màn hình điện thoại, máy tính.
3. Bỏ thuốc lá
Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe và không tốt cho quá trình lưu thông máu. Thuốc lá góp phần gây ra hiện tượng ruồi bay, do đó cần hạn chế hút thuốc hoặc bỏ thuốc lá.
4. Tránh các khu vực có ánh sáng mạnh
Ánh sáng chói, mạnh rất dễ gây lóa mắt. Do đó, chúng ta nên bảo vệ mắt bằng cách đeo kính râm để tránh ánh sáng chói. Bật đèn khi cần nếu ánh sáng trong nhà không đủ sáng.
Câu hỏi thường gặp
1. Vẩn đục dịch kính có chữa được không?
Người bị vẩn đục dịch kính về cơ bản có thể chữa được bằng một số phương pháp như sử dụng laser hoặc phẫu thuật hút bỏ dịch kính. Tuy nhiên, người bệnh cần ý thức được rằng, các phương pháp điều trị chỉ mang tính chất tương đối, vẫn có nguy cơ rủi ro, biến chứng sau điều trị.
2. Vẩn đục dịch kính có tự hết không?
Vẩn đục dịch kính là một bệnh lý không thể tự khỏi, khi có các dấu hiệu mắc bệnh, người bệnh cần đến bệnh viện hoặc các trung tâm mắt uy tín để được bác sĩ nhãn khoa thăm khám, chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
3. Vẩn đục dịch kính có nguy hiểm không?
Vẩn đục dịch kính về cơ bản không phải là trường hợp khẩn cấp. Nếu thỉnh thoảng thấy đốm ruồi bay bạn cũng không cần quá lo lắng. Lúc này, bạn nên đi kiểm tra mắt thường xuyên để đảm bảo không có vấn đề nào khác về thị lực. Tuy nhiên, nếu tầm nhìn thấy xuất hiện nhiều đốm ruồi bay, nhiều vật thể trôi lơ lửng (bởi đây có thể là dấu hiệu của rách hoặc bong võng mạc), tình trạng này cần được điều trị ngay lập tức để tránh làm ảnh hưởng đến thị lực.
Để đặt lịch khám bệnh với chuyên gia, bác sĩ nhãn khoa hoặc cần tư vấn các vấn đề liên quan đến bệnh vẩn đục dịch kính mắt hoặc các bệnh lý khác về mắt, quý khách vui lòng liên hệ:
Vẩn đục dịch kính trong hầu hết các trường hợp sẽ không ảnh hưởng quá nhiều đến khả năng nhìn. Tuy nhiên, nếu thấy các triệu chứng nghiêm trọng như mắt nhìn thấy chớp sáng, số lượng các đốm ruồi bay tăng đột ngột, cảm thấy đau mắt… Người bệnh hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được thăm khám và điều trị bệnh kịp thời.