Ung thư vú ở người trẻ tuổi: Dấu hiệu, nguyên nhân và phòng ngừa

Ung thư vú ở người trẻ tuổi là gì?

Ung thư vú ở người trẻ là tình trạng ung thư xuất hiện ở người dưới 40 tuổi, chủ yếu phụ nữ.

Phụ nữ trẻ thường không nghĩ mình có nguy cơ mắc ung thư vú. Tuy nhiên, ung thư vú có thể “tấn công” mọi lứa tuổi, trong đó, 5% trường hợp ung thư vú xảy ra ở phụ nữ dưới 40 tuổi. Vì vậy, các chị em phụ nữ nên sớm nhận thức các yếu tố nguy cơ gây bệnh ung thư vú.

Khó khăn khi chẩn đoán ung thư vú ở người trẻ

Chẩn đoán ung thư vú ở phụ nữ dưới 40 tuổi khó khăn hơn vì mô vú thường dày hơn mô vú phụ nữ lớn tuổi. Ngoài ra, phụ nữ trẻ thường không kiểm tra vú định kỳ, vì vậy, khi phát hiện ung thư vú, bệnh có thể tiến triển nặng hơn và ít đáp ứng với điều trị.

Phụ nữ trẻ được chẩn đoán mắc ung thư vú có khả năng cao bị đột biến gen, từ đó tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư khác.

Những phụ nữ trẻ tuổi nghĩ mình không có khả năng mắc bệnh ung thư vú, do đó, bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo, chẳng hạn như khối u ở vú hoặc tiết dịch bất thường. Điều này dẫn đến việc chậm trễ trong chẩn đoán, ảnh hưởng kết quả điều trị.

Đôi khi, một số bác sĩ không chuyên cũng bỏ sót khối u ở vú hoặc các triệu chứng khác ở phụ nữ trẻ. Ngoài ra, việc theo dõi các bệnh tuyến vú trên phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú cũng không được thực hiện sát sao.

Ung thư vú gây nhiều thách thức cho phụ nữ trẻ trong các vấn đề liên quan đến tình dục, khả năng sinh sản và mang thai sau khi điều trị.

Những ung thư phụ nữ trẻ dễ mắc phải gồm:

• Phụ nữ trẻ có khả năng cao mắc bệnh ung thư vú âm tính với thụ thể nội tiết. Những khối u này phân chia và di căn nhanh, tiên lượng ác tính cao nhưng thường đáp ứng tốt với các phương pháp hóa trị, xạ trị.
• Ung thư âm tính với thụ thể nội tiết tố không cần nội tiết tố nữ estrogen và progesterone để phát triển. Loại ung thư này không được điều trị bằng các liệu pháp hormone như tamoxifen và thuốc ức chế aromatase như Arimidex. Ngoài ra, ung thư âm tính với thụ thể hormone có xu hướng phát triển nhanh hơn ung thư dương tính với thụ thể hormone.

Nguyên nhân ung thư vú ở người trẻ và các yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố khiến phụ nữ có nguy cơ mắc ung thư vú cao, gồm:

• Tiền sử cá nhân mắc ung thư vú hoặc tổn thương phát hiện qua sinh thiết có nguy cơ cao.
• Tiền sử gia đình có người mắc bệnh ung thư vú, đặc biệt khi còn trẻ.
• Tiền sử gia đình mắc một số hội chứng di truyền khiến họ có nguy cơ ung thư vú cao hơn (ung thư vú được chẩn đoán trước 50 tuổi; ung thư buồng trứng ở mọi lứa tuổi; ung thư vú bộ ba âm tính; ung thư vú hai bên; ung thư vú ở nam giới; nam giới trong gia đình mắc ung thư tuyến tụy hoặc ung thư tuyến tiền liệt di căn).
• Tiền sử xạ trị vùng ngực trước 20 – 30 tuổi.
• Đột biến gen, chẳng hạn như BRCA1 hoặc BRCA2 có nguy cơ cao phát triển ung thư vú.
• Tổ tiên của người Do Thái Ashkenazi (cứ 40 người Do Thái Ashkenazi thì có 1 người mang gen đột biến BRCA1 hoặc BRCA2).

Ung thư vú ở người trẻ tuổi có nguy hiểm không?

Ung thư vú được chẩn đoán ở phụ nữ trẻ có xu hướng di căn nhanh, đồng thời tiên lượng sống cũng kém hơn phụ nữ lớn tuổi. Một thống kê của Viện Y tế và Phúc lợi Úc (AIHW) cho thấy, năm 2013 – 2017, tỷ lệ sống sau 5 năm ở phụ nữ ung thư vú trong độ tuổi từ 20 – 39 là 89,6%, trong khi với phụ nữ bị ung thư vú ở độ tuổi 40-59 lên đến 93,4%. [1]

Chẩn đoán ung thư vú ở phụ nữ trẻ tuổi thế nào? 

Tùy từng trường hợp, ung thư vú sẽ biểu hiện những triệu chứng khác nhau. Những dấu hiệu ung thư vú giai đoạn đầu ở người trẻ cần lưu ý gồm [2]:

• Khối u mới ở vú hoặc nách.
• Một phần vú dày lên hoặc sưng.
• Da vú kích ứng hoặc lõm vào.
• Da đỏ hoặc bong tróc ở núm vú hoặc vú.
• Núm vú bị thụt hoặc đau.
• Tiết dịch núm vú.
• Thay đổi kích thước hoặc hình dạng vú.
• Đau hoặc nóng ấm ở vú

Ngay khi xuất hiện những triệu chứng kể trên, người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa Ngoại Vú để kiểm tra, tìm nguyên nhân và điều trị sớm.

Các phương pháp chẩn đoán ung thư vú người trẻ có gì khác biệt?

Không khác biệt về chẩn đoán bệnh ung thư vú người trẻ so với người lớn tuổi. Tuy nhiên cách tiếp cận đầu tiên thường là siêu âm tuyến vú trước. Chụp nhũ ảnh thường thấy là kỹ thuật chụp 3D được sử dụng rộng rãi để chẩn đoán ung thư vú trên phụ nữ trẻ vì mô vú dày đặc khiến việc đọc kết quả từ phim chụp nhũ ảnh khó hơn.

Ngoài chụp nhũ ảnh, bác sĩ sẽ có thể chỉ định thêm MRI vú để việc chẩn đoán chính xác hơn độ rộng của bệnh, đánh giá trước khi phẫu thuật bảo tồn vú hay trước khi hoá trị tiền phẫu và vai trò của tầm soát ung thư vú đối bên.

Cách điều trị ung thư vú ở người trẻ tuổi

Tiên lượng điều trị tốt khi ung thư vú được phát hiện sớm, dựa trên khối u có lan ra ngoài vú hay không, cũng như tình trạng sức khỏe của người bệnh. Các lựa chọn điều trị gồm:

• Phẫu thuật vú: cắt bỏ khối u và một số mô xung quanh, hoặc phẫu thuật đoạn nhũ chừa da có tạo hình, thường là phẫu thuật sau khi hóa trị tiền phẫu.
• Hóa trị: có thể thực hiện trước phẫu thuật hoặc sau phẫu thuật và trước xạ trị nhằm tiêu diệt tế bào ung thư.
• Xạ trị: sử dụng tia X năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư trong trường hợp nguy cơ tái phát tại chỗ và tại vùng hạch nách và trên đòn.
• Liệu pháp nhắm trúng đích: một nhóm thuốc như trastuzumab được dùng để ngăn chặn sự phát triển và lan rộng của ung thư. Thuốc được chỉ định cho người bệnh ung thư có hàm lượng HER2 cao (HER2 dương tính) xét nghiệm trên bướu.
• Liệu pháp nội tiết tố: được khuyến nghị sử dụng sau phẫu thuật để giúp tiêu diệt tế bào ung thư còn sót lại và ngừa bệnh tái phát. Liệu pháp này được sử dụng khi ung thư vú dương tính với thụ thể hormone, phổ biến là tamoxifen. Nếu phụ nữ trẻ và nguy cơ cao thì sẽ kết hợp thuốc ức chế chức năng của buồng trứng như goserelin (Zoladex).

Tác dụng phụ của điều trị

Điều trị ung thư vú có thể gây các tác dụng phụ nhất định. Một số tác dụng phụ chỉ mang tính tạm thời và biến mất sau kết thúc điều trị. Trong khi những tác dụng phụ khác có thể tồn tại lâu hơn, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của các chị em. Hóa trị và các phương pháp điều trị khác nhằm ngăn chặn tác động của estrogen lên tế bào ung thư vú có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

• Vấn đề sinh sản.
• Triệu chứng mãn kinh.
• Tăng nguy cơ loãng xương.

Nhiều chị em rụng tóc và tăng cân giai đoạn sau điều trị. Thậm chí, một số phụ nữ trẻ mặc cảm, tự ti vì vẻ ngoài bị ảnh hưởng do đoạn nhũ hoặc phẫu thuật cắt bỏ 1 bên ngực nhưng chưa được tái tạo khiến ngực 2 bên không đối xứng.

Phụ nữ trẻ điều trị ung thư vú khiến người bệnh gặp phải những thay đổi về cơ thể mà phụ nữ bình thường không gặp phải, chẳng hạn như các triệu chứng sau mãn kinh, bốc hỏa hoặc tăng cân vùng bụng.

Các liệu pháp nội tiết tố được sử dụng cho một số loại ung thư vú nhằm kiểm soát sự phát triển của khối u và ngăn bệnh tái phát. Tuy nhiên, điều trị bằng liệu pháp nội tiết thường kéo dài, điều này khiến phụ nữ rơi vào tình trạng mãn kinh sớm nhiều năm so với người cùng lứa tuổi.

Phòng ngừa ung thư vú ở người trẻ tuổi

Với người có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư vú, việc kiểm tra, tầm soát bệnh sớm giúp tăng khả năng điều trị khỏi. Ví dụ, việc sàng lọc ở những người mang gen đột biến BRCA nên được thực hiện khi 25 tuổi.

Hơn 90% phụ nữ phát hiện ung thư vú ở giai đoạn đầu có tiên lượng sống tốt hơn. Ngoài ra, phụ nữ trẻ nên được tư vấn về các bệnh tuyến vú, đồng thời đến gặp bác sĩ khoa Ngoại Vú ngay khi có những dấu hiệu bất thường. Các thay đổi ở vú gồm:

• Xuất hiện khối u.
• Tiết dịch núm vú.
• Đau và đổi màu ở da vú.

Để giảm nguy cơ mắc ung thư vú, các chị em có thể lưu ý những điều sau:

• Đạt và duy trì trọng lượng cơ thể lý tưởng.
• Hạn chế uống rượu.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Cho con bú đúng tư thế.

Bên cạnh đó, phụ nữ trẻ chẳng may mắc ung thư vú có thể tìm đến sự hỗ trợ của gia đình, bạn bè và xã hội. Các hỗ trợ gồm:

• Những kiến thức về ung thư vú được đăng tải trên website https://plink-care-api.egovernment.com.vn/chuyen-khoa/khoa-ngoai-vu/ có thể giúp ích cho bạn trong việc tìm hiểu về căn bệnh này. Bên cạnh đó, bạn có thể đặt câu hỏi và nghe lời khuyên từ chính những bệnh nhân đã và đang chống chọi với ung thư thông qua fanpage CLB bệnh nhân Ung thư vú – Bệnh viện Tâm Anh.
• Các sự kiện trực tiếp hoặc trực tuyến dành cho bệnh nhân ung thư vú được tổ chức với mong muốn tạo cơ hội gặp gỡ và hỗ trợ nhau vượt qua bệnh tật.

Các câu hỏi được quan tâm

1. Tuổi của bạn ảnh hưởng đến việc điều trị như thế nào?

Bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị ung thư vú phù hợp, dựa trên kết quả giải phẫu bệnh, sinh học bướu, giai đoạn và mức độ ác tính của khối u. Với phụ nữ ở mọi lứa tuổi, các phương pháp điều trị đều được áp dụng giống nhau. Tuy nhiên, vẫn có không ít trường hợp ngoại lệ, chẳng hạn như:

• Chất ức chế aromatase không được khuyên dùng cho phụ nữ chưa mãn kinh. Loại thuốc này dùng điều trị ung thư vú dương tính với thụ thể estrogen bằng cách ngăn chặn enzyme aromatase. Aromatase chuyển đổi hormone androgen thành estrogen. Không có estrogen, khối u không thể phát triển. Phụ nữ chưa mãn kinh vẫn sản xuất estrogen trong buồng trứng nên chất ức chế aromatase sẽ chỉ có tác dụng khi người bệnh dùng thuốc ngăn buồng trứng sản xuất estrogen.
• Phát hiện ung thư vú ở giai đoạn sớm, người bệnh có thể lựa chọn phẫu thuật bảo tồn bằng cách cắt bỏ khối u và giữ nguyên vú, kết hợp xạ trị sau đó. Hóa trị, xạ trị hoặc áp dụng cả 2 thường được khuyên dùng sau phẫu thuật cắt bỏ khối u. Trường hợp phẫu thuật đoạn nhũ, người bệnh có thể yêu cầu bác sĩ phẫu thuật bảo tồn núm vú. Nếu dự định phẫu thuật tái tạo lại vú ngay sau đó, người bệnh có thể trao đổi với bác sĩ để lựa chọn phương pháp phù hợp.

2. Phụ nữ trẻ có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư vú thì sao?

Chẩn đoán mắc ung thư vú ở phụ nữ trẻ có thể do tiền sử gia đình có người thân mang gen đột biến. Khoảng 5% phụ nữ mắc bệnh ung thư vú được mang đột biến gen di truyền, phổ biến nhất là BRCA1 và BRCA2. Ngoài ra, người bệnh được di truyền một gen khác có tên TP53 cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú nhưng trường hợp này hiếm xảy ra.

Tùy một số đặc điểm nhất định trong chẩn đoán ung thư, người bệnh sẽ được đánh giá xem có đủ điều kiện và cần thiết để xét nghiệm di truyền hay không. Tuy nhiên, hầu hết phụ nữ trẻ mắc bệnh ung thư vú đều không mang đột biến gen.

3. Tuổi tác của bạn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản như thế nào?

Phụ nữ 20, 30 tuổi, thậm chí 40 tuổi có thể nghĩ đến việc xây dựng một gia đình nhỏ hoặc thêm mình vào một gia đình lớn hiện có. Tuy nhiên, thật không may, điều trị ung thư vú có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Cả hóa trị và xạ trị đều làm tổn thương các tế bào sản xuất trứng, từ đó gây khó khăn khi người bệnh muốn mang thai.

Các liệu pháp hormone như tamoxifen có thể thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Điều này cũng khiến người bệnh khó mang thai. Tuy nhiên, ảnh hưởng này chỉ tạm thời, người bệnh có thể mang thai sau khi kết thúc điều trị. Trong một số trường hợp khác, tổn thương buồng trứng kéo dài vĩnh viễn.

Một số phương pháp điều trị ung thư vú có thể làm giảm ham muốn tình dục, mệt mỏi nên khó thực hiện quan hệ tình dục. Bên cạnh đó, ung thư có thể khiến bạn thay đổi cảm xúc đến mức khó kết nối với bạn đời về mặt thể xác.

Nếu mong muốn lập gia đình hoặc sinh con, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về các phương pháp hỗ trợ sinh sản trước khi bắt đầu điều trị. Có thể lựa chọn trữ đông trứng hoặc phôi đã thụ tinh và bảo quản cho đến khi điều trị xong. Ngoài ra, có thể dùng thuốc ức chế buồng trứng như leuprolide (Lupron) hoặc goserelin (Zoladex). Thuốc ngăn buồng trứng hoạt động trong quá trình hóa trị để giúp cơ quan này khỏi tổn thương.

4. Nói chuyện với người thân về bệnh của bạn như thế nào?

Chia sẻ với mọi người về bệnh ung thư vú có thể giúp bạn giảm lo lắng và e ngại về cách họ phản ứng. Đó có thể là cú sốc đối với người bệnh, bởi không ai nghĩ rằng ở độ tuổi trẻ lại mắc ung thư vú.

Bạn hãy cởi mở nói chuyện về bệnh ung thư cũng như suy nghĩ và cảm xúc của bạn. Điều này lúc đầu có thể khó khăn nhưng sẽ giúp những người xung quanh bạn hiểu rõ, từ đó giúp đỡ và hỗ trợ dễ dàng. Bạn có thể nói việc mình mắc bệnh với một vài người thân thiết hoặc nhờ người khác truyền đạt thông tin.

Bạn có thể là người đầu tiên trong gia đình, bạn bè hoặc đồng nghiệp được chẩn đoán mắc bệnh ung thư và những người thân thiết với bạn có thể gặp khó khăn trong việc chấp nhận tình trạng này của bạn. Mọi người có thể phản ứng theo nhiều cách khác nhau. Ví dụ: cha mẹ hoặc bạn đời có thể liên tục đưa ra sự trợ giúp, lời khuyên và hỗ trợ, ngay cả khi bạn muốn có không gian hoặc thời gian ở một mình.

Bạn không phải đối mặt với cảm xúc và bệnh tật 1 mình, bác sĩ sẽ luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn suốt quá trình điều trị.

5. Nói chuyện với con cái của bạn ra sao?

Nếu bạn có con, việc quyết định nói với chúng như thế nào và nói gì có thể rất khó khăn. Tốt nhất bạn nên cởi mở và trung thực, điều này giúp con bớt sợ hãi hơn khi biết chuyện, ngay cả khi trẻ không hiểu đầy đủ.

Khám tầm soát và điều trị tại khoa Ngoại Vú – PlinkCare

Tại Việt Nam, ung thư vú là loại ung thư thường gặp nhất ở nữ giới với độ tuổi ngày càng trẻ hóa. Khám tầm soát, phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm sẽ giúp điều trị hiệu quả, bảo tồn tuyến vú bằng các kỹ thuật tiên tiến, nâng tiên lượng sống trên 90% sau 10 năm, tỷ lệ tái phát và di căn thấp.

1. Đội ngũ chuyên gia

Khoa Ngoại Vú, PlinkCare TP.HCM với đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm trong khám, chẩn đoán, tư vấn, điều trị chuyên sâu tất cả các vấn đề liên quan đến tuyến vú nói chung (khối u lành tính, bất thường bẩm sinh, vú sa trễ, vú phì đại…) và ung thư vú nói riêng gồm:

• Xây dựng phác đồ điều trị:
• Cập nhật các phác đồ tiên tiến trên thế giới để ứng dụng điều trị.
• Chi tiết cụ thể cho từng nhóm bác sĩ lâm sàng, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh và bác sĩ giải phẫu bệnh
• Chuẩn mực các quy trình:
• Tư vấn phòng ngừa, tầm soát, chẩn đoán, điều trị, theo dõi sau điều trị, tạo hình thẩm mỹ.
• Kết hợp đa mô thức
• Bác sĩ lâm sàng: phẫu trị, hóa trị, xạ trị, tạo hình thẩm mỹ, tư vấn tâm lý.
• Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh can thiệp chuyên về vú: siêu âm, chụp nhũ ảnh và MRI vú.
• Bác sĩ Giải phẫu bệnh: giải phẫu tế bào, hóa mô miễn dịch, sinh học, di truyền và xét nghiệm gen.
• Hội chẩn đa chuyên khoa
• Tư vấn cho người bệnh:
• Kế hoạch chẩn đoán và điều trị chi tiết.
• Chi phí.
• Dịch vụ hỗ trợ đi kèm: ăn ở, sinh hoạt để bệnh nhân chọn lựa và đưa ra quyết định.

2. Cơ sở vật chất và trang thiết bị

Bệnh viện trang bị các máy móc, thiết bị hiện đại từ các nước Âu – Mỹ nhằm chẩn đoán bệnh chính xác nhất như máy siêu âm đàn hồi, máy chụp nhũ ảnh 3D, máy MRI… từ đó mang đến cơ hội điều trị tốt nhất cho những bệnh nhân không may mắc căn bệnh này.

Bài viết đã khái quát về ung thư vú ở người trẻ là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân và phòng ngừa ra sao? Ung thư vú đang ngày càng trẻ hóa, tuy nhiên bệnh có thể điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời, đúng phương pháp. Vì vậy, khám, tầm soát, chẩn đoán bệnh sớm không chỉ giúp việc nâng tỷ lệ chữa khỏi mà còn giảm bớt gánh nặng chi phí điều trị, cải thiện chất lượng sống của người bệnh.