Ung thư vú di căn (MBC): Triệu chứng, và 4 vị trí di căn phổ biến

Ung thư vú di căn (MBC) là gì?

Ung thư vú di căn (BMC) hay ung thư vú giai đoạn IV là tình trạng tế bào ung thư lan ra khỏi vú đến các cơ quan khác trong cơ thể. Ung thư vú di căn không thể chữa khỏi hoàn toàn, các phương pháp điều trị chỉ giúp giảm nhẹ triệu chứng, tăng chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ.

Tình trạng di căn xuất phát từ các tế bào ung thư vú tách ra khỏi khối u nguyên phát và xâm nhập vào hệ thống mạch máu hoặc mạch bạch huyết. Những hệ thống này mang các tế bào ung thư đến khắp các cơ quan trên cơ thể, sau đó phát triển và hình thành nên khối u mới.

Bệnh có thể tái phát sau vài tháng hoặc nhiều năm kể từ khi được chẩn đoán và điều trị ban đầu. Điều này được gọi là tái phát di căn hoặc tái phát xa.

Ung thư biểu mô ống xâm lấn (IDC) chiếm 85% trường hợp ung thư vú di căn. Các cơ quan phổ biến mà ung thư vú thể ống xâm lấn di căn đến là xương, phổi, gan và não. Trong khi đó, ung thư biểu mô tiểu thùy xâm lấn (ILC) chiếm khoảng 12% số ca ung thư vú di căn. ILC thường lây lan đến các cơ quan như: tử cung, buồng trứng, dạ dày, ruột và não.

Triệu chứng ung thư vú di căn và 4 vị trí mắc phổ biến

Ung thư vú di căn có thể lan đến bất kỳ bộ phận nào của cơ thể nhưng phổ biến là xương, gan, phổi và não. [2]

Mệt mỏi là triệu chứng phổ biến của ung thư vú di căn. Đây cũng là tác dụng phụ của các phương pháp điều trị ung thư thông thường như hóa trị, xạ trị. Bên cạnh đó, các triệu chứng của ung thư vú di căn có thể khác nhau tùy vào vị trí ung thư. Các dấu hiệu bao gồm:

1. Xương

• Đau khớp, xương đột ngột.
• Xương dễ gãy.
• Tê hoặc yếu cơ tay, chân.
• Sưng tấy.

2. Não

• Đau đầu dai dẳng và ngày càng nghiêm trọng.
• Mắt nhìn mờ.
• Co giật.
• Buồn nôn và ói mửa.
• Thay đổi hành vi hoặc tính cách.

3. Phổi

• Ho mạn tính.
• Khó thở.
• Đau ngực.
• Nhiễm trùng ngực.

4. Gan

• Bệnh vàng da.
• Ngứa da hoặc phát ban.
• Đau dạ dày, chán ăn, buồn nôn và nôn.
• Men gan trong máu cao bất thường.

Nếu người bệnh đang điều trị ung thư vú và gặp phải những triệu chứng nói trên, nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ để kiểm tra, điều trị sớm.

Nguyên nhân ung thư vú di căn

Ung thư vú di căn nghĩa là ung thư trở lại sau khi điều trị và ảnh hưởng đến các mô và cơ quan khác ngoài tuyến vú.

Bệnh tái phát khi tế bào ung thư không được tiêu diệt hoàn toàn. Những tế bào này có thể đã di chuyển vào các mô lân cận, máu hoặc hạch bạch huyết trước khi được điều trị. Thậm chí, tồn tại trong cơ thể kể cả khi đã được điều trị.

Theo thời gian, các tế bào này dần trở nên mạnh mẽ, phát triển và nhân đôi nhanh chóng. Sau đó di chuyển qua hệ thống mạch máu và mạch bạch huyết để mang ung thư đến các cơ quan khác trên cơ thể. Cuối cùng là hình thành khối u mới và gây nên các triệu chứng.

Yếu tố rủi ro di căn ung thư vú

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư vú gồm:

• Tuổi tác: bệnh gặp chủ yếu ở phụ nữ từ 40 tuổi trở lên.
• Phụ nữ.
• Mang đột biến gen BCRA.
• Tiền sử gia đình mắc ung thư vú.
• Người có bộ ngực dày đặc
• Từng tiếp xúc với bức xạ trong thời thơ ấu.
• Ung thư biểu mô ống tại chỗ (DCIS) hoặc các bệnh ung thư khác.
• Người Do Thái Ashkenazi.

Ung thư vú di căn có nguy hiểm không?

Ung thư vú di căn đến các bộ phận khác như: xương, gan, phổi, não có thể làm suy giảm sức khỏe, thậm chí gây nên những biến chứng nghiêm trọng. Điều trị ung thư vú di căn là một quá trình phức tạp và cần lên kế hoạch toàn diện. Việc theo dõi và điều trị sớm ung thư vú di căn có thể cải thiện tiên lượng điều trị và chất lượng cuộc sống của người bệnh nhân.

Ung thư vú di căn có phổ biến không?

Thống kê từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, có hơn 160.000 phụ nữ nước này sống chung với ung thư vú di căn. Trong đó, có khoảng 6% phụ nữ mắc ung thư vú được chẩn đoán ở giai đoạn IV. Khoảng 20% – 30% trường hợp được chẩn đoán mắc ung thư vú giai đoạn đầu, sau đó ung thư lan rộng. Nam giới cũng có thể mắc ung thư vú di căn nhưng hiếm gặp. [3]

Chẩn đoán ung thư vú di căn 

Người có tiền sử ung thư vú nếu có những triệu chứng sau đây, bác sĩ sẽ đề nghị thực hiện 1 hoặc nhiều xét nghiệm để chẩn đoán liệu ung thư có tái phát hay không. Các xét nghiệm gồm:

1. Sinh thiết vú

Nếu nghi ngờ ung thư vú di căn, bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô ở khu vực này và mang đi xét nghiệm.

2. Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu được sử dụng để phát hiện ung thư vú di căn. Các xét nghiệm máu gồm:

• Xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC) để đánh giá chức năng tủy xương.
• Các xét nghiệm về sinh hóa cung cấp kết quả cho thấy sự lây lan của ung thư làm ảnh hưởng đến chức năng các cơ quan khác.
• Xét nghiệm về một số protein nhất định giúp phát hiện sự hiện diện của ung thư trong cơ thể.

3. Nội soi phế quản

Nếu trên phim CT phổi nghi có khối u, có thể bác sĩ sẽ chỉ định nội soi phế quản. Bác sĩ sẽ dùng ống nội soi phế quản (một ống soi nhỏ có gắn đèn và camera trên đó) để đánh giá và kiểm tra những bất thường ở phổi, khí quản hoặc cổ họng.

4. Chẩn đoán hình ảnh

Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh gồm:

• Xạ hình xương toàn thân, có hoặc không có chụp X-quang các xương.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI) ở cột sống hoặc não.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT): được dùng để quét ngực, bụng, xương chậu hoặc não.
• Chụp cắt lớp phát xạ positron (chụp PET).
• X-quang, siêu âm bụng hoặc ngực.

5. Chọc dịch 

Chọc dịch là lấy chất dịch ra khỏi khu vực nghi ngờ để kiểm tra xem có tế bào ung thư hay không. Có thể áp dụng chọc dịch màng phổi, màng bụng, dịch tủy sống…

Nguy cơ biến chứng của bệnh

Ung thư vú di căn có thể gây ra một số biến chứng gồm:

• Các cục máu đông: một trong những biến chứng phổ biến nhất, thường bắt đầu ở chân hoặc xương chậu (huyết khối tĩnh mạch sâu), có thể vỡ và di chuyển đến phổi (thuyên tắc phổi).
• Cơn đau: ung thư vú di căn có thể gây đau. Triệu chứng này thường phụ thuộc vào vị trí di căn. Cơn đau có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
• Suy nhược cơ thể: giảm cân, teo cơ và giảm cảm giác thèm ăn. Đây là nguyên nhân trực tiếp gây tử vong cho 20% số người mắc bệnh ung thư.
• Biến chứng do ung thư di căn xương: gãy xương bệnh lý, chèn ép tủy sống, tăng canxi máu…
• Biến chứng do ung thư di căn phổi: khó thở, viêm phổi, tràn dịch màng phổi, ho ra máu…
• Biến chứng do ung thư di căn não: co giật, mất cân bằng, mất thị lực hoặc ý thức…
• Các biến chứng khác: tràn dịch màng tim, cổ trướng, chấn thương đám rối cánh tay…

Cách điều trị ung thư vú di căn 

Sau khi có kết quả chẩn đoán ung thư vú di căn, các bác sĩ sẽ áp dụng một số phương pháp điều trị nhắm vào vị trí ung thư lan rộng. Tuy nhiên, việc chọn phương pháp phù hợp sẽ tùy thuộc vào các yếu tố như: loại ung thư, vị trí di căn, các phương pháp điều trị trước đó, kết quả xét nghiệm. Các phương pháp điều trị gồm:

1. Hóa trị 

Hóa trị là một liệu pháp toàn thân, sử dụng kết hợp nhiều loại thuốc để tiêu diệt hoặc làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư.

2. Liệu pháp nhắm trúng đích

Liệu pháp nhắm trúng đích sử dụng thuốc để tập trung vào các protein cụ thể trên tế bào ung thư nhằm tiêu diệt hoặc làm chậm sự phát triển của những tế bào này. Đây là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất để điều trị các tế bào ung thư dương tính với HER2.

3. Liệu pháp nội tiết

Liệu pháp nội tiết là phương pháp dùng thuốc để ngăn các tế bào ung thư vú nhận hoặc sử dụng các nội tiết tự nhiên trong cơ thể (estrogen và progesterone). Những loại thuốc này thường được kết hợp với liệu pháp miễn dịch (ức chế CDK4/6).

4. Liệu pháp miễn dịch

Sử dụng hệ thống miễn dịch của chính người bệnh để xác định và tiêu diệt các tế bào ung thư.

5. Phẫu thuật

Phẫu thuật đôi khi cũng được sử dụng cho ung thư vú di căn, nhằm ngăn các biến chứng gãy xương hoặc vấn đề về gan.

6. Điều trị kết hợp

Phương pháp điều trị tại chỗ hướng đến các vị trí di căn xa như xương, gan, phổi cũng được khuyến nghị sử dụng khi tình trạng di căn gây nên những triệu chứng khó chịu. Bên cạnh đó, các biện pháp như: châm cứu, xoa bóp, thôi miên, thiền và yoga có thể giúp giảm các triệu chứng của ung thư vú di căn, giảm tác dụng phụ của điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Phòng ngừa ung thư vú di căn được không?

Cách tốt nhất để phòng ngừa ung thư vú di căn là khi phát hiện ung thư vú thì cần phải điều trị sớm và đầy đủ theo phác đồ để giảm nguy cơ tái phát và di căn xa. Sau khi điều trị cần phải theo dõi định kỳ đầy đủ để phát hiện sớm những trường hợp di căn. Bởi một số tế bào ung thư vẫn tồn tại sau điều trị và lây lan đến các cơ quan khác qua đường máu hoặc hệ bạch huyết.

Nếu đã được chẩn đoán mắc ung thư vú di căn, việc đáp ứng tốt với điều trị và kiểm soát các tốt các triệu chứng sẽ giúp người bệnh cải thiện chất lượng sống. Dưới đây là những biện pháp giúp người bệnh quản lý tốt triệu chứng và giảm căng thẳng khi điều trị:

• Chăm sóc giảm nhẹ: bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh cách quản lý tác dụng phụ và triệu chứng, hỗ trợ tâm lý trong suốt quá trình điều trị.
• Chế độ dinh dưỡng phù hợp: việc điều trị có thể gây chán ăn, dẫn đến suy nhược cơ thể, mệt mỏi. Bác sĩ sẽ tư vấn chế độ ăn để người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.
• Nghỉ ngơi và thư giãn: giữ tâm lý thoải mái, lạc quan, ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng. Nếu cần hỗ trợ tâm lý, người bệnh có thể nhờ sự trợ giúp từ người thân, bạn bè hoặc CLB bệnh nhân ung thư vú PlinkCare TP.HCM.

Khám, điều trị & chăm sóc giảm nhẹ tại khoa Ngoại Vú – PlinkCare

Người bệnh ung thư vú di căn thường có cảm giác mệt mỏi, đau đớn, thậm chí trầm cảm. Vì vậy, người bệnh giai đoạn này sẽ cần được chăm sóc giảm nhẹ để hỗ trợ tinh thần và cải thiện chất lượng sống.

Chăm sóc giảm nhẹ là phương pháp chăm sóc y tế chuyên biệt giúp giảm đau, cải thiện triệu chứng, được sử dụng khi người bệnh đang thực hiện các phương pháp điều trị tích cực, chẳng hạn như phẫu thuật, hóa trị hoặc xạ trị.

Khoa Ngoại Vú, PlinkCare TP.HCM với đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc thăm khám, chẩn đoán, tư vấn, điều trị chuyên sâu tất cả các bệnh tuyến vú, đặc biệt là ung thư vú. Ngoài ra, bệnh viện còn trang bị các máy móc, trang thiết bị hiện đại từ các nước Âu – Mỹ nhằm chẩn đoán bệnh chính xác nhất, giúp người bệnh cảm thấy an tâm và hài lòng khi đến khám và điều trị tại PlinkCare TP.HCM.

Câu hỏi thường gặp về ung thư vú di căn

1. Tỷ lệ di căn ung thư vú là bao nhiêu?

Theo dữ liệu của NCI, khoảng 20%-30% phụ nữ mắc bệnh ung thư vú giai đoạn sớm sau đó sẽ phát triển thành ung thư vú di căn. [4]

2. Làm sao để ung thư vú không di căn?

Bất kỳ loại ung thư vú nào cũng có thể di căn. Không thể dự đoán được chính xác ung thư vú khi nào sẽ di căn. Tình trạng ung thư di căn có xảy ra hay không phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm:

• Loại ung thư vú, chẳng hạn như: ung thư vú dương tính với thụ thể hormone, ung thư vú HER2 dương tính hoặc ung thư vú bộ ba âm tính.
• Ung thư xâm lấn diễn tiến nhanh hay chậm.
• Giai đoạn ung thư lúc được chẩn đoán lần đầu tiên, bao gồm: kích thước khối u và tình trạng ung thư có lan sang các hạch bạch huyết gần đó hay không.

3. Ung thư di căn có chữa được không?

Ung thư vú di căn không thể chữa khỏi hoàn toàn bằng các phương pháp điều trị hiện có. Bác sĩ chỉ có thể điều trị cải thiện triệu chứng nhằm kéo dài thời gian sống thêm và tăng chất lượng sống của người bệnh.

4. Ung thư vú di căn sống được bao lâu?

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, tiên lượng sống tương đối sau 5 năm đối với ung thư vú di căn ở phụ nữ là 31% và nam giới 20%. Tuy nhiên, tiên lượng sống ở mỗi người sẽ khác nhau tùy theo các yếu tố như: độ tuổi, tình trạng sức khỏe tại thời điểm chẩn đoán và việc đáp ứng với phương pháp điều trị. [5]

Trên đây là những thông tin về ung thư vú di căn (MBC) là gì? Triệu chứng và 4 vị trí di căn phổ biến? Theo đó, di căn là tình trạng khó có thể kiểm soát của người mắc ung thư vú. Bên cạnh tuân thủ phác đồ điều trị, tái khám định kỳ, ngay khi nhận thấy những dấu hiệu như: đau xương, khó thở, vàng da… người bệnh nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra, chẩn đoán sớm, ngăn tế bào ung thư di căn gây nên những biến chứng nghiêm trọng.