6 triệu chứng ung thư vòm họng tái phát phổ biến cần lưu ý

Ung thư vòm họng có tái phát không?

Những năm gần đây, ung thư vòm họng xuất hiện nhiều ở Việt Nam, chủ yếu ở nhóm từ 30-60 tuổi. Nam giới có tỉ lệ mắc bệnh nhiều hơn nữ giới. Nhiều thống kê cho thấy, khi được chẩn đoán ở giai đoạn 1 và 2, cơ hội chữa khỏi bệnh ung thư vòm họng có thể lên đến 90%.

Tuy nhiên, cũng giống như các bệnh ung thư khác, ung thư vòm họng có khả năng tái phát trong vòng 2-5 năm sau điều trị. Để sớm phát hiện tình trạng ung thư vòm họng tái phát, người bệnh cần tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ để có thể được điều trị kịp thời. (1)

Tỉ lệ tái phát ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng sau khi điều trị có thể tái phát tại chỗ – tại vùng (tỷ lệ tái phát dao động trong khoảng 15%-58%) hoặc tái phát di căn xa (với tỷ lệ tái phát dao động từ 25%-30%, thường là di căn xương, gan, phổi, hạch). Trường hợp mắc ung thư vòm họng ở những giai đoạn trễ sẽ có tỷ lệ tái phát cao hơn giai đoạn đầu. Nguy cơ tái phát sau 3 năm đầu điều trị là 5%-12% với giai đoạn 1, 30% ở giai đoạn 2. Nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, tỷ lệ tái phát bệnh ung thư vòm họng lên đến 50%. (2)

Tầm quan trọng của việc nhận biết ung thư vòm họng tái phát

Ung thư vòm họng là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu tại Việt Nam, chiếm đến 12% và có xu hướng ngày càng trẻ hóa. Nhận biết ung thư vòm họng tái phát là điều kiện tiên quyết để ngăn bệnh tiến triển nặng. Thông thường, trong giai đoạn đầu, triệu chứng thường không rõ ràng, dễ nhầm với các bệnh khác vì nhiều người nghĩ rằng bản thân đã mắc rồi thì không thể mắc nữa.

Phát hiện bệnh tái phát càng sớm, người bệnh càng có cơ hội để điều trị khỏi bệnh, tiên lượng sống cao hơn và không làm ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Chính vì thế, sau khi kết thúc điều trị ung thư vòm họng, người bệnh cần tái khám, theo dõi sức khỏe định kỳ theo lịch hẹn để nhận biết ung thư vòm họng có tái phát hay không. Điều này rất quan trọng vì ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh. (3)

6 triệu chứng ung thư vòm họng tái phát phổ biến

Ung thư vòm họng tái phát do một số tế bào ung thư vô cùng nhỏ còn sót lại sau khi điều trị. Các tế bào ác tính khi gặp điều kiện thuận lợi sẽ phát triển dẫn đến nguy cơ tái phát. Bệnh được phân thành 3 nhóm: tái phát tại chỗ, tái phát vùng và tái phát di căn xa.

Ung thư vòm họng tái phát tại chỗ hoặc vùng, người bệnh có thể gặp các nhóm triệu chứng như sau:

• Đau họng thường xuyên, kéo dài trên 1 tuần nhưng không khỏi.
• Khó nói, vướng víu hoặc có cảm giác khó thở.
• Khối u hoặc hạch xuất hiện bất thường ở vùng họng hay cổ.
• Nghẹt mũi kéo dài kèm theo chảy máu cam.
• Cảm giác giảm thính lực.
• Đau nửa đầu, đau tai hoặc ù tai.
• Sụt cân, mệt mỏi trong thời gian dài.

Ngoài ra, nếu ung thư vòm họng tái phát di căn xa tại những cơ quan khác trong cơ thể như phổi, gan, não, xương,… người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng như: vàng mắt, vàng da, khó thở, đau tức ngực, suy giảm trí nhớ, đau nhức xương,… (4)

Cách chẩn đoán ung thư vòm họng tái phát

1. Khám lâm sàng

Để chẩn đoán ung thư vòm họng tái phát, qua quá trình hỏi bệnh và thăm khám, bác sĩ sẽ thu thập thông tin của người bệnh, bệnh sử, tiền sử mắc bệnh của bản thân và gia đình.

2. Nội soi tai mũi họng

Nội soi tai mũi họng giúp chẩn đoán ung thư vòm họng tái phát tại chỗ, vừa giúp đánh giá sang thương, vừa giúp sinh thiết mẫu bệnh phẩm làm giải phẫu bệnh.

3. Sinh thiết vòm họng

Tương tự như chẩn đoán ung thư vòm họng nguyên phát, bác sĩ tiến hành lấy mô tế bào tại sang thương nghi ngờ có tế bào ung thư phát triển, sau đó quan sát dưới kính hiển vi để kết luận tình trạng cũng như sự phát triển của tế bào ung thư.

4. Chụp CT

Phương pháp chụp CT giúp đo lường kích thước, vị trí khối u, có di căn hạch hoặc di căn xa hay không. Chụp CT nhằm hỗ trợ quá trình chẩn đoán giai đoạn ung thư vòm họng tái phát.

5. Chụp MRI

So với phương pháp chụp CT, chụp MRI nhạy hơn trong việc phát hiện khối u ác tính. Phương pháp này cho ra vị trí, kích thước khối u cũng như tình trạng di căn, xâm lấn.

6. Chụp PET

Chụp PET nhằm đánh giá tổn thương, tình trạng di căn xa dựa trên các bất thường trong việc hấp thu chuyển hóa FDG – một dung dịch đường được đánh dấu bởi một lượng nhỏ đồng vị phóng xạ.

7. Siêu âm

Siêu âm vùng cổ có thể đánh giá sự tái phát của những tổn thương, hạch cũ đã có trước đây, hoặc phát hiện những sang thương, hạch di căn mới trong những trường hợp ung thư vòm họng tái phát.

8. Xét nghiệm sinh hóa

Nhằm giúp xác định kháng nguyên hoặc kháng thể của virus EBV, thử các phản ứng huyết thanh IgA/EBNA, IgA/EA, IgA/VCA trong quá trình điều trị, đánh giá tiên lượng bệnh.

Ung thư vòm họng tái phát có chữa được không?

Ung thư vòm họng tái phát có thể chữa được nếu phát hiện sớm. Phương pháp điều trị phụ thuộc vào giai đoạn, vị trí ung thư tái phát và các phương pháp điều trị mà người bệnh đã nhận trước đó. Tùy từng trường hợp, người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định, đưa ra phác đồ điều trị thích hợp. Dưới đây là các phương pháp đang được áp dụng trong điều trị bệnh tại Việt Nam cũng như trên thế giới.

1. Phương pháp phẫu thuật

Phẫu thuật có thể được lựa chọn với những trường hợp bệnh nhân tái phát tại chỗ hoặc tái phát hạch cổ đơn độc.

2. Phương pháp xạ trị

Xạ trị là phương pháp dùng tia năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư với 2 hình thức chính là xạ trị trong và xạ trị ngoài. Với ung thư vòm họng, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện xạ trị ngoài. Tuy nhiên, nếu ung thư vòm họng tái phát, xạ trị trong thường được kết hợp với xạ trị ngoài để điều trị.

3. Phương pháp điều trị toàn thân

• Hóa trị giúp hỗ trợ, tăng hiệu quả xạ trị. Bên cạnh đó, hóa trị cũng đóng vai trò quan trọng trong những trường hợp bệnh di căn xa, hoặc không thể áp dụng các phương pháp phẫu thuật hay xạ trị.
• Liệu pháp nhắm trúng đích và liệu pháp miễn dịch cũng là một trong những lựa chọn điều trị toàn thân đang được phát triển và nghiên cứu trong việc đẩy lùi ung thư vòm họng tái phát.

Có thể phòng ngừa ung thư vòm họng tái phát không?

Để phòng ngừa ung thư vòm họng tái phát, người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống khoa học, lối sống lành mạnh, thường xuyên vận động thể dục thể thao và dùng thực phẩm lành mạnh để bổ sung dinh dưỡng.

• Bỏ thuốc lá: Hút thuốc làm tổn hại nhiều đến sức khỏe. Phòng ngừa bệnh bằng cách bỏ thuốc lá là điều quan trọng, cần thiết. Không bao giờ là quá muộn để từ bỏ thuốc lá.
• Bỏ rượu bia: Bạn nên tập thói quen từ bỏ rượu bia để tránh ung thư vòm họng tái phát cũng như phòng ngừa các bệnh khác.

Ngoài ra, bạn cần duy trì các thói quen khác như:

• Ăn uống lành mạnh, khoa học.
• Vận động thể dục thể thao thường xuyên.
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh.

Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa nhiều kinh nghiệm cùng trang thiết bị hiện đại chuẩn quốc tế, khoa Ung bướu – PlinkCare TP.HCM là địa chỉ tin cậy, chất lượng điều trị theo tiêu chuẩn Singapore, thấu hiểu tâm lý người bệnh và đồng hành cùng người bệnh trong việc tầm soát ung thư vòm họng.

Bài viết chia sẻ vấn đề ung thư vòm họng tái phát từ khoa Ung bướu, PlinkCare TP.HCM nhằm cung cấp thông tin, kiến thức hữu ích giúp người đọc có thêm góc nhìn về bệnh này. Đồng thời có kế hoạch tầm soát để bảo vệ sức khỏe của bản thân, duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống khoa học.