Ung thư phụ khoa là gì? 7 dấu hiệu nhận biết và các loại thường gặp

Ung thư phụ khoa là gì?

Ung thư phụ khoa là thuật ngữ dùng để chỉ các loại ung thư xảy ra trong các cơ quan sinh sản của phụ nữ. Các cơ quan này bao gồm cổ tử cung, tử cung, buồng trứng, âm đạo và âm hộ. Hiện nay có 6 loại là ung thư cổ tử cung, ung thư tử cung, ung thư buồng trứng, ung thư âm đạo, ung thư âm hộ và ung thư ống dẫn trứng (thường rất hiếm gặp).

Những bệnh lý này thường khó phát hiện ở giai đoạn đầu do triệu chứng không rõ ràng, dẫn đến việc phát hiện trễ, gây khó khăn trong điều trị, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng của người bệnh. (1)

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư cổ tử cung và ung thư buồng trứng là những loại ung thư phụ khoa có tỷ lệ tử vong cao nhất trong số các bệnh ung thư ở phụ nữ. Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời là vô cùng quan trọng, đây được xem là yếu tố quyết định đến khả năng điều trị thành công và phục hồi sức khỏe của bệnh nhân.

Dấu hiệu ung thư phụ khoa

Tùy thuộc vào từng loại ung thư mà các triệu chứng, dấu hiệu xuất hiện sẽ khác nhau. Tuy nhiên, khi bị ung thư phụ khoa, phụ nữ sẽ có một số dấu hiệu chung cần chú ý, bao gồm:

• Chảy máu âm đạo bất thường: Đây là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh này (ngoại trừ ung thư âm hộ), đặc biệt là ung thư cổ tử cung, ung thư tử cung. Chảy máu âm đạo bất thường có thể xuất hiện giữa các chu kỳ kinh nguyệt, sau khi quan hệ tình dục hoặc sau mãn kinh.
• Đau vùng xương chậu hoặc vùng bụng: Cảm giác đau âm ỉ, dai dẳng hoặc bất thường ở vùng bụng dưới, vùng xương chậu có thể liên quan đến nhiều loại ung thư vùng phụ khoa như ung thư buồng trứng, ung thư tử cung.
• Thay đổi thói quen đại tiểu tiện: Tình trạng tiêu chảy, táo bón kéo dài, tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu thường xuyên và nhiều lần, tiểu ra máu,… là những dấu hiệu cho thấy phụ nữ có nguy cơ cao mắc phải căn bệnh này như ung thư buồng trứng, ung thư âm đạo. (2)
• Dịch âm đạo bất thường, có lẫn máu: Dịch âm đạo giữ vai trò quan trọng trong sức khỏe phụ khoa và sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Khi dịch âm đạo có những dấu hiệu bất thường như có mùi hôi, có màu sắc khác lạ, có lẫn máu,… có thể là dấu hiệu cho thấy tình trạng nhiễm trùng hoặc thậm chí là dấu hiệu của ung thư cổ tử cung hoặc ung thư nội mạc tử cung, chị em nên thăm khám ngay.
• Giảm cân nặng không rõ nguyên nhân: Giảm cân, sụt cân nhanh chóng và đột ngột trong thời gian ngắn mà chế độ ăn uống và sinh hoạt vẫn được duy trì như bình thường, không có sự thay đổi là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang gặp các vấn đề về sức khỏe, có thể là các bệnh lý liên quan đến ung thư phụ khoa, chị em cần đi khám bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân và có hướng khắc phục hiệu quả.
• Chán ăn hoặc cảm thấy no liên tục: Nếu thường xuyên có cảm giác chán ăn, ăn rất ít nhưng vẫn cảm thấy no nhanh, đầy bụng, khó tiêu; hay đau nhức lưng và vùng bụng, có thể chị em đang mắc phải ung thư buồng trứng, cần thăm khám và điều trị kịp thời.
• Ngứa, đau rát hoặc nhạy cảm ở âm hộ: Tình trạng ngứa, đau rát, sưng tấy, thay đổi màu sắc da, cấu trúc, phát ban, lở loét,… ở khu vực âm hộ và vùng kín là dấu hiệu cho thấy phụ nữ có nguy cơ cao mắc phải bệnh.

Các loại ung thư phụ khoa phổ biến hiện nay

Theo các chuyên gia, ung thư có nhiều loại, nhiều dạng và được biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Tuy nhiên, hiện nay có 5 loại ung thư phụ khoa phổ biến, phụ nữ thường hay mắc phải, bao gồm:

1. Ung thư cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung là bệnh lý ác tính, xuất hiện nhiều và phổ biến nhất trong các loại ung thư ở phụ khoa. Ung thư cổ tử cung xảy ra khi các tế bào bất thường bên trong cổ tử cung (phần dưới của tử cung kết nối với âm đạo) phát triển không kiểm soát. Những tế bào bất thường này có thể hình thành khối u và lan nhanh sang các mô khác trong cơ thể.

Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, một số yếu tố nguy cơ gây nên ung thư cổ tử cung bao gồm nhiễm virus HPV (nguyên nhân phổ biến nhất nhưng không phải nữ giới nào nhiễm HPV cũng bị ung thư cổ tử cung), hút thuốc lá, lạc nội mạc tử cung, hệ thống miễn dịch yếu, sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài, sinh con sớm,…

Khi mắc phải bệnh lý này, phụ nữ sẽ thấy xuất hiện các triệu chứng như chảy máu âm đạo và ra khí hư âm đạo bất thường, đau khi quan hệ tình dục, đau vùng chậu,… Để phòng ngừa hiệu quả loại ung thư này, chị em có thể tiêm phòng vaccine HPV. (3)

2. Ung thư buồng trứng

Ung thư buồng trứng chỉ chiếm khoảng 3% trên tổng số các bệnh lý ung thư thường gặp nhưng lại đứng thứ 5 bệnh lý có tỷ lệ gây tử vong cao nhất thế giới ở phụ nữ.

Đây là tình trạng một hoặc hai buồng trứng xuất hiện các tế bào bất thường, hình thành khối u bên trong hoặc trên bề mặt buồng trứng, có khả năng xâm lấn, tấn công và phá hủy các mô, cơ quan, bộ phận trong cơ thể. Có 3 loại ung thư buồng trứng chính:

• Ung thư biểu mô buồng trứng: Những khối u này phát triển từ các tế bào trên bề mặt của một hoặc cả hai buồng trứng. Đây là loại ung thư buồng trứng phổ biến nhất chiếm khoảng 90% các ca bệnh, bao gồm các loại: Ung thư biểu mô huyết thanh cấp cao, ung thư biểu mô huyết thanh cấp thấp, ung thư biểu mô tuyến nhầy buồng trứng,…
• Ung thư tế bào mầm: Là loại ung thư xuất phát từ các tế bào sản xuất ra trứng, bao gồm u tế bào mầm buồng trứng, u túi noãn hoàng,…
• Các loại khác: Bên cạnh 2 loại trên thì ung thư buồng trứng còn có các loại khác như: Ung thư có nguồn gốc từ mô đệm sinh dục, ung thư bắt nguồn từ trung mô và các ung thư di căn đến buồng trứng.

3. Ung thư tử cung

Ung thư tử cung là thuật ngữ được dùng để chỉ chung cho các loại ung thư hình thành và phát triển bên trong tử cung của phụ nữ. Có 2 loại ung thư tử cung chính bao gồm:

• Ung thư nội mạc tử cung: Là loại ung thư bắt đầu được hình thành và phát triển từ các tế bào tạo nên lớp niêm mạc tử cung nên thường được gọi là ung thư nội mạc tử cung. Trong các loại ung thư tử cung thì đây là loại ung thư phổ biến và thường gặp nhất.
• Sarcoma tử cung: Là loại ung thư rất hiếm gặp, thường xảy ra ở những bệnh nhân trên 40 tuổi. Đây là một loại ung thư tử cung thường hình thành trong lớp cơ của tử cung.

4. Ung thư âm đạo

Ung thư âm đạo là một loại ung thư xảy ra bên trong âm đạo của phụ nữ (phần ống cơ nối tử cung với bộ phận sinh dục ngoài). Đây là căn bệnh mà các tế bào trong âm đạo phát triển quá nhanh và ngoài tầm kiểm soát của cơ thể.

Ung thư âm đạo nguyên phát (ung thư bắt đầu từ âm đạo) rất hiếm khi xảy ra, đa phần là ung thư từ các bộ phận khác lan ra hoặc di căn đến âm đạo. Có 4 loại ung thư âm đạo phổ biến hiện nay là:

• Ung thư biểu mô tế bào vảy: Đây là dạng ung thư xuất phát từ các tế bào lót âm đạo (thường được gọi là tế bào vảy), xuất hiện phổ biến nhất trong các loại ung thư âm đạo, chiếm khoảng 85% các trường hợp và thường gặp nhất ở những phụ nữ từ 60 tuổi trở lên.
• Ung thư tuyến âm đạo (Adenocarcinoma): Loại ung thư này chiếm từ 5 – 10% các ca mắc ung thư âm đạo, được hình thành và bắt đầu phát triển trong các tế bào tuyến trên bề mặt âm đạo (tế bào sản xuất chất nhầy của âm đạo), dễ gặp phải ở những nữ giới trên 50 tuổi.
• Khối u ác tính: Là một dạng ung thư âm đạo rất hiếm gặp phải, được phát triển từ các tế bào sản xuất sắc tố của khu vực âm đạo.
• Sarcoma âm đạo: Là một loại ung thư được hình thành và phát triển trong các mô liên kết và mô cơ tạo nên thành âm đạo. Sarcoma âm đạo có nhiều loại khác nhau, trong đó có loại thường xuất hiện ở trẻ em, có loại thường xuất hiện ở phụ nữ từ 50 tuổi trở lên và đây cũng là một loại ung thư âm đạo rất hiếm gặp.

Có thể bạn quan tâm: Ung thư âm đạo sống được bao lâu?

5. Ung thư âm hộ

Âm hộ là phần bên ngoài của bộ phận sinh dục phụ nữ, nằm bên trong thành môi nhỏ, ở phía dưới lỗ niệu đạo, phía trên hậu môn, là nơi dẫn vào âm đạo. Ung thư âm hộ là sự phát triển không kiểm soát của các tế bào ở âm hộ, thường xảy ra ở các cạnh bên trong của môi lớn, rất hiếm gặp phải.

Khi mắc phải ung thư âm hộ, phụ nữ sẽ thấy xuất hiện một số dấu hiệu, triệu chứng như: Ngứa, đau rát, xuất hiện u, dịch tiết âm đạo bất thường,… Phụ nữ lớn tuổi thường có nguy cơ cao mắc phải loại ung thư này.

Nguyên nhân gây bệnh ung thư phụ khoa

Có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh ung thư phụ khoa. Trong đó, một số nguyên nhân phổ biến và các yếu tố nguy cơ cao có thể kể đến như:

• Nhiễm virus HPV: HPV là cụm từ viết tắt của Human Papilloma Virus, một loại virus u nhú ở người thường được lây truyền qua đường tình dục. Virus này là nguyên nhân chính và phổ biến nhất gây nên các bệnh này ở nữ giới như ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo, ung thư âm hộ,…
• Yếu tố di truyền: Phụ nữ có tiền sử gia đình (bà, mẹ, dì, chị gái,…) mắc bệnh thì có nguy cơ cao cũng bị mắc các bệnh liên quan đến ung thư phụ khoa. Theo các số liệu thống kê cho thấy có khoảng 10% bệnh nhân ung thư buồng trứng có tiền sử gia đình mắc bệnh lý này.
• Tuổi tác: Tuổi cao là một yếu tố nguy cơ làm cho nữ giới dễ mắc phải các bệnh lý này. Phần lớn phụ nữ từ 50 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc phải căn bệnh này hơn so với những phụ nữ trẻ tuổi.
• Lối sống không lành mạnh: Hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng các chất kích thích và chế độ ăn uống không hợp lý (thừa cân, béo phì),… không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh cao.

• Nội tiết tố: Nội tiết tố bị biến động, ảnh hưởng cũng là nguyên nhân dẫn đến ung thư phụ khoa. Phụ nữ có kinh nguyệt sớm, mãn kinh muộn, chưa có con hoặc thường sử dụng các liệu pháp thay thế hormone (HRT),… có nguy cơ mắc các bệnh lý cao hơn so với phụ nữ bình thường.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Phụ nữ nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời, khi:

• Cơ thể có những triệu chứng khó chịu, bất thường, ảnh hưởng đến sức khỏe phụ khoa.
• Xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào liên quan đến các bệnh lý.
• Phụ nữ có tiền sử gia đình mắc phải các loại bệnh ung thư phụ khoa.

Bên cạnh đó, việc thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ cũng đóng vai trò quan trọng, giúp phát hiện sớm các dấu hiệu, triệu chứng ban đầu của ung thư. Từ đó có biện pháp can thiệp và xử trí kịp thời, tránh tình trạng bệnh có biến chuyển nhanh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh.

Chẩn đoán ung thư phụ khoa như thế nào?

Quá trình chẩn đoán, tầm soát ung thư phụ khoa ở phụ nữ thường gồm các bước sau:

1. Tiền sử bệnh án

Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng và tiền sử bệnh lý của bệnh nhân để đánh giá các nguy cơ mắc bệnh. Nữ giới cần cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ để bác sĩ có cái nhìn tổng quan về tình trạng sức khỏe của chị em, đồng thời đề ra những phương pháp điều trị, can thiệp phù hợp và hiệu quả.

2. Khám sức khỏe phụ khoa

Khám sức khỏe phụ khoa là một trong những bước quan trọng giúp bác sĩ xác định được tình trạng sức khỏe hiện tại của phụ nữ. Thông qua quá trình thăm khám này, bác sĩ có thể dễ dàng quan sát, kiểm tra và phát hiện được các dấu hiệu bất thường trong cơ thể phụ nữ như khối u, sự thay đổi cấu trúc trong mô tế bào,…

3. Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu cũng thường được bác sĩ chỉ định thực hiện để kiểm tra sức khỏe và xác định một số vấn đề nguy cơ tiềm ẩn trong cơ thể phụ nữ. Một số xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện dấu hiệu của ung thư như xét nghiệm CA-125 thường được sử dụng để theo dõi ung thư buồng trứng.

4. Xét nghiệm Pap

Xét nghiệm này còn được gọi là xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung, giúp phát hiện các bất thường trong tế bào cổ tử cung và là phương pháp phòng ngừa ung thư cổ tử cung hiệu quả. Phụ nữ nên thực hiện xét nghiệm Pap định kỳ theo khuyến cáo của bác sĩ để bảo vệ tốt sức khỏe của mình, phòng ngừa hiệu quả ung thư phụ khoa.

5. Chẩn đoán hình ảnh

Một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp MRI, chụp X-quang, chụp CT,… thường được bác sĩ yêu cầu phụ nữ thực hiện để có thể quan sát rõ ràng hơn kích thước và vị trí của khối u. Từ đó có thể đánh giá khả năng di căn và lan rộng của các tế bào ung thư này.

6. Sinh thiết

Sinh thiết là phương pháp chẩn đoán ung thư bằng cách lấy mẫu mô của các tế bào nghi ngờ đem xét nghiệm và phân tích. Kết quả của quá trình này sẽ giúp bác sĩ biết được phụ nữ có mắc ung thư hay không, xác định được loại ung thư mắc phải, giai đoạn tiến triển của bệnh,…

Điều trị ung thư phụ khoa như thế nào?

Trung tâm Sản Phụ khoa, PlinkCare, phương pháp điều trị ung thư phụ khoa sẽ phụ thuộc vào từng loại ung thư cụ thể, từng giai đoạn bệnh và sức khỏe tổng quát của bệnh nhân. Thông thường có các phương pháp điều trị sau:

• Phẫu thuật: Thường được sử dụng để loại bỏ khối u và một phần hoặc toàn bộ cơ quan bị ảnh hưởng. Phẫu thuật có thể giúp loại bỏ hoàn toàn tế bào ung thư nếu phát hiện ở giai đoạn sớm được gọi là phẫu thuật triệt căn và phẫu thuật làm giảm sự chèn ép, phòng ngừa nguy cơ nhiễm trùng, viêm loét, lan rộng,… được phát hiện trong giai đoạn muộn được gọi là phẫu thuật giảm nhẹ triệu chứng.
• Hóa trị: Là phương pháp được sử dụng để điều trị ung thư ở giai đoạn muộn khi các phương pháp như phẫu thuật, xạ trị không mang lại kết quả. Hóa trị là sử dụng một số thuốc điều trị ung thư và các hóa chất để tiêu diệt tế bào ung thư, thường được áp dụng khi ung thư đã lan rộng, nhằm ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. Hóa trị có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, gây độc cho tế bào, vì thế cần cân nhắc vào tình trạng bệnh, độ tuổi, tình hình sức khỏe của bệnh nhân,… để quyết định sử dụng.
• Xạ trị: Xạ trị là phương pháp sử dụng các tia xạ như tia X, tia gamma, tia proton, chùm tia electron,… để tiêu diệt các tế bào ung thư. Xạ trị gồm có 2 loại là tia xạ ngoài và tia xạ áp sát. Tia xạ ngoài sử dụng các máy điều trị tia xạ chiếu lên các khu vực bị bệnh nằm phía bên ngoài cơ thể của bệnh nhân để tiêu diệt các tế bào ung thư, thường được dùng cho những bệnh nhân phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm. Trong khi đó, tia xạ áp sát thì các nguồn phóng xạ được đặt bên trong cơ thể của người bệnh, thường được phối hợp cùng với tia xạ ngoài hoặc một số phương pháp phù hợp khác. Bên cạnh đó, xạ trị còn có thể được sử dụng sau khi đã phẫu thuật để tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại.

Phương pháp phòng ngừa

Để hạn chế và giảm nguy cơ mắc phải các bệnh lý ung thư phụ khoa, phụ nữ có thể tham khảo và áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau:

• Thực hiện chế độ ăn uống khoa học, ăn nhiều trái cây, rau xanh và những thực phẩm bổ dưỡng khác. Hạn chế dùng các loại thức ăn nhanh và các loại thức ăn quá nhiều chất béo, dầu mỡ,…
• Thường xuyên vận động; tập luyện thể dục thể thao ít nhất 15 – 30 phút mỗi ngày.
• Duy trì cân nặng ở mức hợp lý; không nên tăng, giảm cân quá mức trong một khoảng thời gian ngắn.
• Tránh tiếp xúc với hóa chất và môi trường độc hại.
• Không sử dụng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khác như caffeine, các chất bão hòa,…
• Quan hệ tình dục an toàn với một bạn tình, sử dụng các biện pháp bảo hộ khi quan hệ để tránh các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục như HPV, HIV, viêm gan,… Từ đó có thể dẫn đến các bệnh ung thư khác nhau.
• Tiêm đầy đủ các loại vaccine phòng ngừa, đặc biệt là vaccine HPV.

• Thực hiện xét nghiệm Pap (xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung) để phòng ngừa và phát hiện sớm ung thư cổ tử cung.
• Khám sức khỏe phụ khoa định kỳ 6 tháng 1 lần để kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe phụ khoa, có thể phát hiện và điều trị kịp thời nếu có sự xuất hiện của các dấu hiệu bất thường.

Nếu có nhu cầu đặt lịch khám, tư vấn, kiểm tra sức khỏe phụ khoa, tầm soát cùng các chuyên gia, bác sĩ Sản Phụ khoa giỏi tại Trung tâm Sản Phụ khoa, PlinkCare, quý khách hàng có thể liên hệ đến:

Tóm lại, ung thư phụ khoa là một căn bệnh nguy hiểm, không có dấu hiệu rõ ràng ở giai đoạn đầu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe phụ khoa và tâm sinh lý của phụ nữ. Việc hiểu rõ các dấu hiệu nhận biết ở từng giai đoạn, nguyên nhân, phương pháp điều trị, cách phòng ngừa,… là vô cùng quan trọng và cần thiết. Điều này sẽ giúp chị em phát hiện sớm được bệnh tình, điều trị kịp thời, tăng tỷ lệ hồi phục và bảo vệ tốt sức khỏe của bản thân.