Ung thư dạ dày giai đoạn 1: Dấu hiệu, chẩn đoán và cách điều trị

Ung thư dạ dày giai đoạn 1 là gì?

Ung thư dạ dày giai đoạn 1 (hay I) là giai đoạn thứ hai trong bảng phân loại giai đoạn ung thư AJCC. Ở giai đoạn 1, ung thư vừa hình thành trong niêm mạc dạ dày, chưa xâm lấn qua các lớp bên dưới niêm mạc để vào lớp cơ dạ dày. Lúc này, dạ dày người bệnh gần như không xuất hiện triệu chứng, thế nên, ung thư thường không được phát hiện sớm một cách chủ động. Đa số các bác sĩ phát hiện ra ung thư giai đoạn 0 hay 1 do thăm khám các triệu chứng khác của dạ dày.

Giải mã phân giai đoạn theo T, N, M trong ung thư dạ dày giai đoạn 1

Việc phân ung thư thành các giai đoạn cung cấp một ngôn ngữ chung để các bác sĩ truyền đạt tình trạng ung thư của người bệnh, từ đó đưa ra các phương pháp điều trị tốt nhất. Hiện nay tại Việt Nam, các bác sĩ thường diễn giải ung thư qua các giai đoạn 0, I, II, III, IV để người bệnh dễ hiểu.

TNM là viết tắt của các yếu tố đánh giá tình trạng ung thư gồm T là khối u (tumor), N là hạch bạch huyết (node), M là di căn (metastasis). Yếu tố T (Tumor = khối u) bao gồm 5 giai đoạn từ T0 đến T4, cụ thể: (1)

• Tx: Không xác định được khối u.
• T0: Không có khối u.
• Từ T1 – T4: Được phân loại dựa trên kích thước, phạm vi xâm lấn của khối u. Số càng lớn thì khối u càng lớn và xâm lấn càng nhiều đến các khu vực xung quanh.

Yếu tố N (Node= Hạch) có 4 giai đoạn:

• Nx: Không thể xác định tình trạng di căn tại các hạch bạch huyết gần đó.
• N0: Không có ung thư di căn trong các hạch bạch huyết.
• N1 – N3: Chỉ số lượng các hạch bạch huyết đã có chứa tế bào ung thư, số càng cao thì số lượng hạch bạch huyết bị ung thư di căn càng nhiều.

Yếu tố M (Metastasis = di căn) có 2 giai đoạn:

• Mx: Không thể xác định tình trạng di căn.
• M0: Ung thư chưa di căn đến các cơ quan khác trong cơ thể.
• M1: Ung thư đã di căn đến các cơ quan khác trong cơ thể.

Trong yếu tố T và N, các giai đoạn có thể được chia nhỏ ra như T4a, T4b hay N3a, N3b để mô tả kỹ hơn về tình trạng ung thư.

Đối với ung thư dạ dày giai đoạn 1, có 2 giai đoạn nhỏ hơn là giai đoạn 1A và giai đoạn 1B.

1. Ung thư dạ dày giai đoạn 1A

Giai đoạn 1A trong ung thư dạ dày được mô tả theo hệ TNM là T1, N0, M0. Giai đoạn 1A cho biết các tế bào ung thư đã hình thành ở niêm mạc, có thể đã xâm nhập đến lớp dưới niêm mạc (T1) nhưng chưa có tình trạng di căn đến hạch bạch huyết (N0) hay cơ quan xung quanh (M0). (2)

2. Ung thư dạ dày giai đoạn 1B

Ung thư dạ dày giai đoạn 1B được diễn giải thành hai trường hợp theo hệ thống TNM bao gồm T1N1M0 và T2N0M0, cụ thể:

• T1N1M0: Khối u đã phát triển qua lớp niêm mạc dạ dày vào các lớp bên dưới như lớp đệm, lớp dưới niêm, lớp cơ niêm (T1). Ung thư đã xuất hiện tại 1-2 hạch bạch huyết gần đó (N1) nhưng chưa di căn sang các cơ quan khác (M0).
• T2N0M0: Khối u chính đã phát triển ở lớp cơ niêm (T2) nhưng chưa xuất hiện ở các hạch bạch huyết (N0) và ở các cơ quan xung quanh (M0).

Tìm hiểu thêm:

• 5 giai đoạn ung thư dạ dày: Cách đánh giá và chẩn đoán chi tiết
• Ung thư dạ dày giai đoạn 0
• Ung thư dạ dày giai đoạn 2
• Ung thư dạ dày giai đoạn 3
• Ung thư dạ dày giai đoạn 4

Dấu hiệu ung thư dạ dày giai đoạn 1

Dấu hiệu ung thư dạ dày giai đoạn 1 thường rất mờ nhạt, thậm chí, ở nhiều người bệnh hoàn toàn không xuất hiện bất cứ dấu hiệu nào. Do lúc này ung thư chủ yếu phát triển ở niêm mạc dạ dày, chưa gây xuất huyết hay đau thượng vị…, đây cũng chính là nguyên nhân gây tử vong ở nhiều người bệnh ung thư dạ dày khi họ không hề biết mình bị ung thư cho đến khi bệnh đã tiến triển nặng.

Tuy nhiên, một số dấu hiệu sau có thể cảnh báo về tình trạng ung thư dạ dày cần được lưu ý:

• Thường xuyên đầy bụng, khó tiêu, cảm giác no dù chỉ ăn một ít thực phẩm.
• Cảm giác chán ăn, ăn không ngon.
• Đầy hơi, ợ thường xuyên, ợ nóng.
• Buồn nôn, nôn mửa thậm chí nôn ra máu.
• Xuất hiện máu trong phân.
• Sụt ký, mệt mỏi, suy nhược không rõ nguyên nhân.

Nếu xuất hiện một hay nhiều triệu chứng ung thư dạ dày giai đoạn 1, người bệnh nên đến các trung tâm y khoa uy tín để thực hiện nội soi dạ dày để xác định tình trạng bệnh. Nếu phát hiện ung thư, bác sĩ có thể tiến hành điều trị ở giai đoạn sớm giúp nâng tỷ lệ sống lên rất cao.

Ung thư dạ dày giai đoạn 1 sống được bao lâu?

Theo cơ sở dữ liệu SEER của Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (National Cancer Institute), tỷ lệ người sống sót trên 5 năm từ khi được chẩn đoán ung thư dạ dày giai đoạn 1 là khoảng 75%. Tuy nhiên, thống kê này không dựa trên các giai đoạn mà dựa trên tình trạng xâm lấn và di căn của ung thư, cụ thể: (3)

• Tỷ lệ 75% khi không có dấu hiệu cho thấy ung thư đã lan ra ngoài dạ dày.
• Tỷ lệ 35% khi ung thư đã lan ra ngoài dạ dày đến các cơ quan hoặc hạch bạch huyết lân cận.
• Tỷ lệ 7% khi ung thư lan đến các bộ phận xa của cơ thể, chẳng hạn như gan.

Theo số liệu của Văn phòng Thống kê Anh Quốc, tỷ lệ sống sót trên 5 năm của những người được chẩn đoán ung thư dạ dày giai đoạn 1 là hơn 65%, cụ thể: (4)

• Giai đoạn 1: Tỷ lệ sống sót là 65%.
• Giai đoạn 2: Tỷ lệ sống sót là 35%.
• Giai đoạn 3: Tỷ lệ sống sót là 25%.
• Giai đoạn 4: Gần như không có ai sống quá 5 năm kể từ lần đầu được chẩn đoán.

Tuy nhiên, một báo cáo của Đại học Y Nippon tại Nhật năm 2004 đã công bố số liệu theo dõi sức khỏe của 443 người bệnh điều trị ung thư dạ dày giai đoạn 1 có tỷ lệ sống sót rất cao, lần lượt là: (5)

• Giai đoạn 1A: tỷ lệ sống trên 5 năm và 10 năm là 95,9%.
• Giai đoạn 1B: tỷ lệ sống sót trên 5 năm là 82,9% và trên 10 năm là 80,2%.

Báo cáo của đại học Y Nippon cũng ghi nhận không có trường hợp người mắc ung thư dạ dày giai đoạn 4 sống trên 5 năm.

Có thể thấy, so với các giai đoạn sau, tỷ lệ sống sót của người bệnh ung thư dạ dày giai đoạn 1 cao vượt trội. Thế nên, việc tầm soát và phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm rất quan trọng trong điều trị ung thư nói chung và ung thư dạ dày nói riêng.

Cách chẩn đoán ung thư dạ dày giai đoạn 1

Hiện nay, phương pháp chủ yếu để phát hiện ung thư dạ dày giai đoạn 1 là nội soi. Một ống nội soi sẽ được đưa qua đường miệng hoặc mũi của người bệnh để đi vào trong dạ dày. Trên ống nội soi có camera độ phân giải cao cùng đèn giúp bác sĩ quan sát và phát hiện các tổn thương nghi ngờ hoặc khối ung thư bên trong dạ dày. Bác sĩ sẽ lấy mẫu tổn thương nghi ngờ trong dạ dày để sinh thiết nhằm xác định sự hiện diện của tế bào ung thư trong dạ dày. (6)

Ngoài phương pháp trên, các bác sĩ có thể kết hợp thêm một số chẩn đoán hình ảnh như chụp MRI, chụp CT hay X-quang để phân tích tình trạng phát triển của khối ung thư một cách chính xác hơn.

Cách điều trị ung thư dạ dày giai đoạn 1

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho ung thư dạ dày ở giai đoạn 1. Đặc biệt là ở giai đoạn 1A, phẫu thuật có thể là phương pháp duy nhất cần thực hiện để điều trị triệt căn ung thư. (7)

Với ung thư ở giai đoạn 1, các bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật nội soi cắt một phần nhỏ hoặc bề mặt niêm mạc dạ dày. Nếu cần thiết, phẫu thuật nạo vét hạch xung quanh sẽ được thực hiện thêm để loại bỏ hạch bạch huyết có ung thư cũng như giảm khả năng ung thư quay trở lại.

Ngoài phẫu thuật, bác sĩ có thể sử dụng thêm hóa trị hoặc xạ trị để điều trị hỗ trợ, nhằm giảm kích thước khối u trước phẫu thuật, hoặc giảm khả năng ung thư tái phát hoặc di căn sau phẫu thuật.

Ung thư dạ dày giai đoạn 1 thường không có triệu chứng hoặc chỉ có biểu hiện mơ hồ. Thế nên, việc tầm soát ung thư dạ dày ở giai đoạn sớm rất quan trọng để điều trị triệt căn ung thư hiệu quả. Tiên lượng chữa trị của ung thư dạ dày giai đoạn đầu rất tốt nếu so với giai đoạn 2 trở đi. Phương pháp chẩn đoán ung thư dạ dày phổ biến nhất là nội soi dạ dày kết hợp bấm sinh thiết tổn thương nghi ngờ để xác định sự hiện diện của tế bào ung thư.