Ung thư âm đạo (vùng kín): Nguyên nhân, dấu hiệu và chẩn đoán

Ung thư âm đạo là gì?

Ung thư âm đạo là tình trạng các tế bào ở âm đạo phát triển bất thường, vượt quá khả năng kiểm soát của cơ thể. Tế bào ung thư có thể phát triển và lan  sang các cơ quan, bộ phận khác nhau của cơ thể và tiếp tục phát triển tại đó (tình trạng này được gọi là di căn).

Ung thư ở âm đạo thường phát triển chậm, âm thầm với rất ít triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, khiến việc phát hiện sớm trẻ nên khó khăn và tăng nguy cơ bệnh diễn tiến nghiệm trọng. Căn bệnh ung thư này thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi, đặc biệt là sau mãn kinh. (1)

Hầu hết các trường hợp ung thư âm đạo hiện nay là ung thư thứ phát, tức là ung thư đã bắt đầu từ cơ quan khác (như cổ tử cung hoặc buồng trứng) rồi lan tới âm đạo. Trường hợp ung thư nguyên phát – tức ung thư bắt đầu trực tiếp trong âm đạo – rất hiếm gặp.

Giai đoạn của bệnh

Trong trường hợp bệnh nhân đã được xác định mắc ung thư âm đạo, các bác sĩ cần tiến hành đánh giá mức độ xâm lấn và di căn của khối u. Quá trình này được gọi là đánh giá giai đoạn ung thư âm đạo, đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả nhất cho người bệnh. (2)

Việc phân chia giai đoạn của ung thư được xác định dựa trên kích thước khối u cũng như mức độ xâm lấn, lan rộng của nó. Đồng thời, giai đoạn bệnh cũng phản ánh việc tế bào ung thư đã di căn tới các hạch bạch huyết lân cận hoặc các cơ quan xa hơn hay chưa.

Các giai đoạn bệnh được phân loại từ 0 đến 4, trong đó giai đoạn 0 được gọi là ung thư biểu mô tại chỗ. Giai đoạn càng sớm, mức độ xâm lấn và lây lan của khối u càng nhỏ và hạn chế. Ngược lại, ở các giai đoạn muộn, đặc biệt là giai đoạn 4, ung thư đã xâm lấn và lan rộng ra ngoài âm đạo.

Phân loại

Ung thư âm đạo thường được chia thành 4 loại chính. Cụ thể gồm: (3)

• Ung thư biểu mô tế bào vảy: Đây là loại ung thư phổ biến nhất, chiếm khoảng 85% các trường hợp, được hình thành và bắt nguồn từ các tế bào lót mặt trong ống âm đạo. Loại ung thư âm đạo này có thường có liên quan đến việc phụ nữ bị nhiễm virus HPV.
• Ung thư tuyến âm đạo: Là loại ung thư phát triển từ các tế bào tuyến trên bề mặt âm đạo (tế bào tuyến sản xuất chất nhầy của âm đạo), chiếm khoảng từ 5 – 10% các trường hợp, dễ gặp phải ở phụ nữ từ 50 tuổi trở lên.
• Khối u ác tính: Các khối u này thường được bắt đầu hình thành và phát triển trong các tế bào tạo nên màu sắc của da (tế bào hắc tố). Đây là trường hợp rất hiếm gặp phải.
• Sarcoma âm đạo: Là một dạng ung thư âm đạo cực hiếm gặp, chiếm khoảng 3% các trường hợp. Loại ung thư này có sự phát triển từ các mô liên kết và mô cơ tạo nên thành âm đạo.

Dấu hiệu ung thư vùng kín

Dấu hiệu ban đầu để nhận biết ung thư âm đạo khá mờ nhạt, không rõ ràng và thường dễ bị nhầm lẫn với các triệu chứng của bệnh lý hoặc các vấn đề sức khỏe khác. Tuy nhiên, chị em có thể dựa trên một số dấu hiệu, triệu chứng phổ biến sau:

• Xuất huyết âm đạo giữa các kỳ kinh hoặc sau khi đã mãn kinh.
• Xuất huyết âm đạo sau khi quan hệ tình dục.
• Ra khí hư nhiều có mùi khác lạ hoặc có sự xuất hiện của máu.
• Đau đớn khi giao hợp.
• Đau dữ dội và khó chịu ở vùng chậu.
• Xuất hiện các khối u ở âm đạo mà phụ nữ có thể cảm nhận được.
• Xuất hiện máu trong nước tiểu. Thường xuyên đi tiểu vào ban đêm, màu sắc có sự thay đổi như sẫm màu hơn, nâu,…
• Táo bón hoặc phân có màu đen.
• Phù nề chân.
• Thường có cảm giác muốn đi đại tiện.
• Có hiện tượng loét và các thay đổi khác ở vùng da xung quanh âm đạo.
• Thường xuyên ngứa, rát vùng kín.

Nguyên nhân ung thư âm đạo

Hiện nay chưa có một nghiên cứu nào xác định rõ ràng nguyên nhân chính xác gây nên tình trạng ung thư này là gì. Tuy nhiên, theo nhiều nhà nghiên cứu, một số yếu tố nguy cơ cao gây ra bệnh lý này có thể kể đến như:

• Nhiễm virus HPV (human papillomavirus) được xem là yếu tố nguy cơ chính gây ung thư.
• Tuổi tác cao (từ 60 tuổi trở lên).
• Tiền sử gia đình có người mắc ung thư âm đạo.
• Lối sống không lành mạnh, thường xuyên hút thuốc lá, ăn uống không điều độ, mất kiểm soát.
• Sự thiếu hụt các nội tiết tố, đơn cử như Estrogen.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Chị em nên duy trì thói quen thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ 6 tháng – 1 năm ngay cả khi không có các dấu hiệu bất thường hoặc thăm khám ngay khi nhận thấy bất kỳ triệu chứng liên quan đến vùng kín, như chảy máu không rõ nguyên nhân; ngứa, đau rát vùng kín; đau vùng chậu hoặc cảm giác khó chịu khi quan hệ tình dục;…

Đặc biệt, phụ nữ sau  mãn kinh cần chú ý nhiều hơn đến tình trạng sức khỏe của mình. Việc phát hiện sớm, lựa chọn đúng phương pháp,… giúp tăng khả năng điều trị ung thư âm đạo thành công, góp phần bảo vệ tốt sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Có thể bạn quan tâm: Ung thư âm đạo sống được bao lâu?

Chẩn đoán ung thư âm đạo như thế nào?

Ung thư âm đạo thường có một số triệu chứng như chảy máu (thường xảy ra sau khi quan hệ tình dục), rong kinh, khí hư âm đạo. Trong một số trường hợp có thể gây ra đau đớn khi đang trong quá trình quan hệ. Các bác sĩ có thể hỏi thăm tình trạng bệnh tình đồng thời thăm khám lâm sàng để phát hiện ra các triệu chứng. (4)

Nếu các triệu chứng lâm sàng cho thấy phụ nữ đang có nguy cơ mắc phải cao, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện thêm một số xét nghiệm để có thể đưa ra chẩn đoán chính xác như:

• Soi cổ tử cung: Soi cổ tử cung là một thủ thuật y tế ít xâm lấn đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát và phát hiện ra sớm ung thư vùng kín. Bác sĩ sẽ quan sát cổ tử cung và âm đạo một cách kỹ càng thông qua một ống soi phóng đại có gắn đèn, được đặt ở bên ngoài cơ thể.
• Sinh thiết: Nếu nghi ngờ âm đạo xuất hiện khối u ung thư, bác sĩ sẽ lấy một phần nhỏ mô tế bào âm đạo thực hiện xét nghiệm để tìm kiếm tế bào ung thư. Sinh thiết được xem là “tiêu chuẩn vàng” để xác định chính xác tình trạng của người bệnh.
• Chụp cắt lớp vi tính: Chụp CT là một phương pháp chụp X-quang đặc biệt cho thấy rõ hình ảnh cấu trúc chi tiết của âm đạo. Từ đó giúp các bác sĩ có thể dễ dàng quan sát được chính xác và chi tiết hình ảnh của khối u (nếu có).
• Chụp cộng hưởng từ: Thay vì sử dụng tia X như chụp cắt lớp vi tính thì chụp cộng hưởng từ (MRI) sử dụng sóng radio và sóng từ trường để ghi lại hình ảnh của khối ung thư. Đây là phương pháp thường được dùng để đánh giá mức độ lây lan và di căn của ung thư âm đạo.
• Chụp X-quang ngực: Chụp X-quang ngực được sử dụng để quan sát và đánh giá mức độ di căn của ung thư đã đến phổi hay chưa.
• Chụp PET: Phương pháp này sử dụng một loại đường có thể nhìn thấy được đưa vào cơ thể người bệnh thông qua một camera đặc biệt. Những “điểm nóng” sẽ xuất hiện nếu trong cơ thể có sự tồn tại của các tế bào ung thư. Thông qua chụp PET, bác sĩ có thể đánh giá được mức độ lây lan và di căn của ung thư.

Biến chứng có thể gặp phải

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, ung thư âm đạo có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

• Di căn đến các cơ quan khác: Bệnh có thể lây lan sang các cơ quan khác như bàng quang, ruột, phổi, gan,… gây ra nhiều đau đớn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng của các cơ quan này.
• Suy giảm tâm lý: Tình trạng lo âu và trầm cảm có thể xuất hiện do lo lắng quá nhiều về tình hình sức khỏe và khả năng sinh sản trong tương lai ở nữ giới, đặc biệt là đối với những phụ nữ trẻ tuổi, chưa có con.
• Giảm chất lượng cuộc sống: Các triệu chứng như đau đớn, khó chịu có thể làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống, tâm sinh lý và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.

Ung thư âm đạo có chữa được không?

Ung thư âm đạo có thể chữa được, đặc biệt là khi bệnh được phát hiện ở giai đoạn sớm. Tùy thuộc vào từng loại ung thư, giai đoạn phát triển của ung thư, độ tuổi, sức khỏe của bệnh nhân,… bác sĩ sẽ đưa ra những phương án điều trị phù hợp. Một số phương pháp điều trị phổ biến hiện nay bao gồm phẫu thuật, xạ trị và hóa trị. Việc lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp sẽ giúp cải thiện tiên lượng và chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Biện pháp phòng ngừa ung thư vùng kín

Phòng ngừa ung thư âm đạo là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:

• Tiêm vaccine HPV: Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, virus HPV có mối quan hệ chặt chẽ và là yếu tố nguy cơ chính gây nên ung thư âm đạo. Vì thế, phụ nữ nên tiêm phòng HPV để phòng ngừa và hạn chế tối đa khả năng mắc phải bệnh này.
• Khám sức khỏe định kỳ: Thực hiện tầm soát ung thư âm đạo và kiểm tra sức khỏe phụ khoa định kỳ là những việc làm cần thiết và quan trọng, giúp phòng ngừa và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường của cơ thể. Từ đó có phương pháp thăm khám và điều trị hiệu quả, tránh những biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Lối sống lành mạnh, khoa học giúp phụ nữ luôn khỏe mạnh, hạn chế được tối đa sự xâm nhập, gây hại của virus, vi khuẩn và các tác nhân khác. Chế độ ăn uống cân bằng, tập luyện thể dục thường xuyên, giữ gìn sức khỏe tinh thần là rất quan trọng, là tiền đề bảo vệ phụ nữ tránh mắc phải các bệnh lý về phụ khoa.
• Không hút thuốc lá: Thuốc lá chứa nhiều chất độc có hại cho sức khỏe người sử dụng và những người xung quanh. Hút thuốc lá không chỉ làm tăng nguy cơ mắc ung thư mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng quát.
• Vệ sinh vùng kín đúng cách: Vùng kín là khu vực nhạy cảm, dễ bị viêm nhiễm và mắc phải các bệnh lý phụ khoa. Vì thế, giữ gìn vệ sinh vùng kín là điều cần thiết để ngăn ngừa nhiễm trùng và các vấn đề sức khỏe khác.

Chị em có nhu cầu đặt lịch khám phụ khoa, tư vấn thêm về các vấn đề sức khỏe, tầm soát các loại ung thư,…. cùng các chuyên gia giỏi tại Trung tâm Sản Phụ khoa, PlinkCare, xin vui lòng liên hệ đến:

Tóm lại, ung thư âm đạo là bệnh lý ít phổ biến nhưng lại vô cùng nguy hiểm và tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với sức khỏe của phụ nữ. Vì thế, việc trang bị đầy đủ các kiến thức về căn bệnh ung thư này là điều vô cùng thiết thực mà chị em cần thực hiện. Hiểu rõ về ung thư âm đạo nói riêng và các loại ung thư phụ khoa nói chung được xem là chìa khóa quan trọng để bảo vệ tốt sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho phụ nữ.