U xơ vú (nhân xơ vú): Nguyên nhân, chẩn đoán và biểu hiện cần lưu ý

U xơ vú (nhân xơ vú) là gì?

U xơ vú (nhân xơ vú) là tình trạng mô xơ và mô tuyến tạo thành khối u rắn, tròn, nhẵn. U xơ ở vú thường lành tính, không gây đau, hiếm khi chứa tế bào ung thư vú. Triệu chứng này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, đặc biệt từ 15-30 tuổi. Các yếu tố nguy cơ phát triển u xơ vú, gồm:

• Liệu pháp estrogen.
• Tránh thai bằng phương pháp nội tiết tố.
• Người đang trong thời kỳ mang thai.

Nhân xơ ở vú thường được kích hoạt bởi sự thay đổi nội tiết tố như thuốc tránh thai hoặc mang thai. Người bệnh thường phát hiện khi tự khám vú hoặc thông qua chẩn đoán hình ảnh và sinh thiết.

U xơ vú có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, đặc biệt từ 15-30 tuổi. Các yếu tố nguy cơ phát triển u xơ vú bao gồm:

• Liệu pháp estrogen.
• Tránh thai nội tiết tố, đặc biệt khi bắt đầu trước 20 tuổi.
• Thai kỳ.

Hầu hết, u xơ ở ngực thường co lại hoặc biến mất theo thời gian, không cần điều trị. Tuy nhiên, bác sĩ vẫn cần theo dõi u xơ vú định kỳ để xem có dấu hiệu nào khác hoặc thay đổi hình dạng không. Với u xơ vú tăng kích thước, phát triển nhanh, có triệu chứng bất thường hoặc gây khó chịu cho người bệnh, bác sĩ sẽ đề nghị điều trị như phẫu thuật loại bỏ cục u này.

Các loại u xơ vú thường gặp

Một số loại u xơ ở vú thường gặp, bao gồm:

• U xơ vú đơn giản: đây là loại phổ biến nhất, có kích thước nhỏ và không làm tăng nguy cơ ung thư vú. Khi quan sát khối u dưới kính hiển vi, mô sinh thiết có vẻ đồng nhất.
• U xơ vú phức tạp: loại u này phổ biến ở người trên 35 tuổi và có kích thước lớn. Khi quan sát khối u dưới kính hiển vi, bác sĩ có thể tìm thấy một số điểm khác biệt trong các tế bào (không đồng nhất như u xơ vú đơn giản). Bác sĩ cũng có thể thấy vôi hóa hoặc u nang trên phim chụp nhũ ảnh. Khối u này có thể làm tăng nhẹ nguy cơ ung thư vú so với người không có khối u vú.
• U xơ vú khổng lồ: đây là loại u xơ vú phát triển lớn hơn 5cm.
• U diệp thể: khối u vú này hiếm gặp, hình thành từ mô liên kết (mô đệm) của vú, không phải ống dẫn hoặc tuyến. Hầu hết, khối u diệp thể lành tính và chỉ một số ít ác tính. U diệp thể có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, thường gặp nhất phụ nữ 40 tuổi. Phụ nữ mắc hội chứng Li-Fraumeni (tình trạng di truyền hiếm gặp) có nguy cơ mắc u diệp thể cao hơn.

Biểu hiện của nhân xơ vú và dấu hiệu cần lưu ý

U xơ là khối u đặc, không chứa dịch, không gây đau, có thể di chuyển và thường xuất hiện ở một hoặc cả 2 bên vú. Biểu hiện của u xơ vú có dạng:

• Hình tròn hoặc hình bầu dục, đường viền rõ ràng.
• Bề mặt trơn.
• Kết cấu cứng hoặc dai.

U xơ vú có thể tăng kích thước to hoặc co lại và biến mất. Hầu hết, u xơ vú có đường kính từ 1cm-5cm, loại lớn có kích thước khoảng 15cm. U xơ ở ngực thay đổi kích thước trong chu kỳ kinh nguyệt do nồng độ hormone khác nhau.

Ngoài ra, người bệnh có thể nhận thấy khối u trở nên mềm và gây đau nhức trong vài ngày trước khi bắt đầu kỳ kinh nguyệt. Ngoài ra, u xơ vú lớn có nhiều khả năng gây đau hơn kích thước nhỏ. U xơ ở ngực có xu hướng phát triển rất chậm, nhưng không phải lúc nào cũng to ra và thậm chí có thể co lại, đặc biệt khi người bệnh đang ở độ tuổi thiếu niên hoặc đã mãn kinh. Ngược lại, u xơ vú có thể phát triển lớn hơn trong thời kỳ mang thai.

Ngoài ra, nếu người bệnh nhận thấy khối u có dấu hiệu sau cần lưu ý và đến gặp bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời:

• Khối u ở vú thay đổi kích thước, đặc biệt to ra.
• Khối u gây đau.
• Khối u mới khác xuất hiện ở vú.
• Núm vú tiết dịch hoặc phát ban.

Nguyên nhân u xơ vú và yếu tố nguy cơ

Hiện, bác sĩ chưa xác định được chính xác nguyên nhân u xơ vú. Nguyên nhân gây xuất hiện khối u này có thể liên quan đến việc nhạy cảm với estrogen do u xơ ở vú có xu hướng phát triển trong thời kỳ mang thai hoặc khi sử dụng liệu pháp hormone. Hơn nữa, khối u này có nhiều khả năng thu nhỏ sau thời kỳ mãn kinh (khi estrogen thấp hơn). Ngoài ra, u xơ vú phát triển ở vùng tiểu thùy – tuyến trong vú tạo ra sữa trong thời kỳ cho con bú.

U xơ vú có thành ung thư không?

U xơ vú lành tính không phát triển thành ung thư vú. Tuy nhiên, người bệnh nên tầm soát định kỳ để bác sĩ kiểm tra xem có bất kỳ thay đổi nào ở vú không.

Biến chứng rủi ro tình trạng u xơ vú kéo dài

U xơ ở vú kéo dài có thể gây ra một số biến chứng rủi ro như tăng kích thước, thay đổi về ngoại hình hoặc gây đau. Người bệnh hãy đến gặp bác sĩ để được khám hoặc chụp nhũ ảnh định kỳ để ngừa biến chứng. Mặc dù bệnh về vú thường không thể tránh khỏi nhưng nguy cơ biến chứng sẽ giảm nếu phát hiện sớm.

Xem thêm: U xơ vú có nguy hiểm không?

Các phương pháp chẩn đoán bệnh u xơ vú

Một số phương pháp chẩn đoán bệnh u xơ vú, bao gồm:

• Siêu âm vú: phương pháp này thường dùng ở người bệnh dưới 30 tuổi để kiểm tra u xơ ở vú.
• Chụp X-quang tuyến vú: người bệnh trên 35 tuổi, bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp chụp X-quang để xem khối nhân xơ ở vú.
• Sinh thiết vú: bất kể tuổi tác nào, bác sĩ cũng có thể làm sinh thiết để xem loại tế bào trong u xơ vú.

Điều trị u xơ vú thế nào?

U xơ vú thường không cần điều trị. Bác sĩ có thể theo dõi u xơ vú để xem có thay đổi gì không trong một khoảng thời gian nhất định. Tuy nhiên, nếu khối nhân xơ ở ngực lớn và chèn ép vào mô vú khác xung quanh, gây đau thì thường bác sĩ sẽ phẫu thuật cắt bỏ.

Ngoài ra, người bệnh có thể sinh thiết cắt bỏ bằng chân không để loại bỏ khối u xơ tuyến nhỏ.

Bác sĩ sẽ tiêm thuốc gây tê tại chỗ và rạch một đường nhỏ trên da. Sau đó, bác sĩ đưa cây kim đặc biệt được kết nối với một thiết bị chân không theo hình ảnh siêu âm hướng dẫn vào khối u xơ và hút chất dịch. Các mô được loại bỏ sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để kiểm tra dưới kính hiển vi. Quy trình sinh thiết có thể gây bầm và đau nhẹ trong vài ngày. Việc loại bỏ khối u xơ không làm ảnh hưởng đến hình dạng của vú. Bệnh nhân có thể về trong ngày sau khi thực hiện thủ thuật này. [2]

Theo dõi phòng ngừa và chăm sóc nhân xơ vú

Một số cách theo dõi phòng ngừa và chăm sóc nhân xơ vú, bao gồm:

• Tự kiểm tra vú thường xuyên.
• Hãy đi tầm soát định kỳ.
• Chụp nhũ ảnh thường xuyên (đặc biệt phụ nữ 40 tuổi trở lên hoặc có thể sớm hơn nếu bạn có nguy cơ cao).
• Hạn chế uống rượu.
• Không hút thuốc lá.
• Ăn nhiều trái cây, rau quả và tập thể dục thường xuyên.
• Duy trì cân nặng.
• Tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày.

Câu hỏi thường gặp

1. U xơ vú có cần điều trị không?

Hầu hết các trường hợp u xơ vú không cần điều trị. Thông thường, bác sĩ chỉ yêu cầu người bệnh khám vú định kỳ hoặc khi khối u xơ ở ngực có bất kỳ thay đổi nào như phát triển lớn hơn.

2. U xơ vú có thể thay đổi kích thước không?

U xơ vú đều giữ nguyên kích thước, không thay đổi. Một số khối u sẽ nhỏ dần và có thể biến mất theo thời gian. Số ít nhân xơ ở ngực khác có thể to ra trong thời kỳ mang thai và cho con bú hoặc khi dùng liệu pháp thay thế hormone, nhưng thường sẽ giảm kích thước trở lại sau đó.

3. U xơ vú có làm tăng nguy cơ ung thư vú không?

Hầu hết khối u xơ vú không làm tăng nguy cơ ung thư vú. Các khối u xơ vú phức tạp rất hiếm gặp nhưng có làm tăng nhẹ nguy cơ ung thư vú.

Khoa Ngoại Vú, PlinkCare TP.HCM quy tụ các chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm, liên tục trau dồi các phương pháp điều trị mới trên thế giới giúp chị em tầm soát ung thư vú, các bất thường bẩm sinh hay mắc phải hoặc các bệnh lý tuyến vú, để bác sĩ giúp bạn lập kế hoạch điều trị toàn diện, hiệu quả và rút ngắn thời gian đáng kể.

Ngoài ra, PlinkCare TP.HCM cũng liên tục nhập các máy móc, trang thiết bị tân tiến nhằm hỗ trợ bác sĩ trong việc chẩn đoán và điều trị cho người bệnh. Khoa còn lập nhóm “CLB bệnh nhân ung thư vú bệnh viện Tâm Anh” giúp người bệnh có thể chia sẻ những khó khăn, lo lắng với những người bệnh cùng hoàn cảnh.

U xơ vú thường không cần điều trị, nhưng bác sĩ có thể khuyên cắt bỏ nếu khối u tiếp tục phát triển hoặc thay đổi hình dạng của vú. Thông qua bài này, người bệnh hiểu hơn về khối u ở vú mình. Đồng thời, người bệnh hãy đi khám tầm soát định kỳ tại khoa Ngoại Vú, PlinkCare TP.HCM để đảm bảo nhân xơ ở vú không phát triển, gây biến chứng nguy hiểm.