U xơ tuyến vú: Nguyên nhân, chẩn đoán và biểu hiện cần lưu ý

U xơ tuyến vú là gì?

U xơ tuyến vú là khối u vú lành tính, bao gồm mô sợi và mô tuyến kết hợp thành khối. Trong số ít trường hợp, u xơ tuyến vú có thể chuyển thành ung thư vú.

U xơ tuyến thường co lại hoặc biến mất mà không cần điều trị. Bác sĩ sẽ theo dõi những biến đổi của khối u xơ theo thời gian và chỉ định phẫu thuật cắt bỏ khi xuất hiện những biến chứng nguy hiểm.

Các loại u xơ tuyến vú thường gặp

Có 2 loại u xơ u xơ tuyến vú chính [2]:

1. U xơ tuyến vú đơn giản

Đây là loại phổ biến nhất, khối u thường nhỏ hơn các loại khác. U xơ tuyến vú đơn giản không làm tăng nguy cơ ung thư vú. Dưới kính hiển vi, mô sinh thiết có vẻ đồng nhất (các tế bào giống nhau về mọi mặt).

2. U xơ tuyến vú phức tạp

U xơ tuyến vú phức tạp xuất hiện chủ yếu ở người từ 35 tuổi trở lên. Dưới kính hiển vi, có một số khác biệt trong các tế bào (không đồng nhất như u xơ tuyến vú đơn giản). Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh thường thấy vôi hóa hoặc u nang trên kết quả chụp X-quang tuyến vú.

Bệnh u xơ vú phức tạp làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú so với người bình thường. Loại này chiếm khoảng 15% trong tổng số các trường hợp u xơ tuyến vú.

Các loại u xơ tuyến vú khác:

3. U xơ tuyến vú khổng lồ

Đây là những khối u xơ lớn hơn 5cm.

4. U xơ tuyến vú vị thành niên

Bệnh u xơ tuyến vú này rất hiếm, xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 10-18.

Biểu hiện của u xơ tuyến vú có thể nhận biết

U xơ tuyến thường biểu hiện bằng một khối u rắn (không chứa chất lỏng) ở 1 hoặc cả 2 vú. Khối u xơ không gây đau và dễ di chuyển dưới da khi ấn quanh vú. U xơ tuyến vú có thể nhỏ như hạt đậu hoặc lớn như quả bóng golf (khoảng 2-3 cm).

Đặc điểm điển hình của u xơ tuyến vú:

• Hình tròn hoặc bầu dục, có viền rõ ràng.
• Trơn láng.
• Chắc hoặc đàn hồi.

Người bệnh thường cảm thấy khối u trở nên mềm trong vài ngày trước kỳ kinh nguyệt. U xơ tuyến vú lớn có nguy cơ gây đau hơn so với u xơ nhỏ. Khối u có xu hướng tiến triển rất chậm nhưng không phải lúc nào cũng lớn hơn và thậm chí còn co lại (khi đang ở tuổi thiếu niên hoặc đến tuổi mãn kinh). Ngược lại, u xơ tuyến vú thường lớn hơn trong thời kỳ mang thai.

Nguyên nhân u xơ tuyến vú và yếu tố rủi ro

Nguyên nhân u xơ tuyến vú vẫn chưa được xác định cụ thể và liên quan đến estrogen. Điều này bởi khối u có xu hướng tiến triển trong thời kỳ mang thai hoặc khi điều trị bằng hormone (nồng độ estrogen cao) và co lại sau mãn kinh (nồng độ estrogen thấp). U xơ tuyến vú tiến triển ở vùng tiểu thùy của mô vú (các tuyến ở vú, tạo sữa cho con bú).

U xơ tuyến vú có thành ung thư không?

Hầu hết các khối u xơ tuyến vú không chuyển thành ung thư hoặc đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, khối u có thể to hơn, thay đổi hình dạng hoặc gây đau.

Giống với hầu hết các bệnh về vú, khám vú thường xuyên hoặc chụp nhũ ảnh là cách tốt nhất để ngừa các biến chứng. Mặc dù các bệnh ở vú thường không thể phòng ngừa nhưng nguy cơ biến chứng do bệnh sẽ giảm khi phát hiện sớm bệnh.

Xem thêm: U xơ tuyến vú có nguy hiểm không?

Biến chứng, rủi ro tình trạng u xơ vú kéo dài

Biến chứng, rủi ro của bệnh u xơ tuyến vú bao gồm:

• Khối u ở vú biến đổi hoặc to lên.
• Khối u gây đau.
• 1 khối u mới xuất hiện.
• Núm vú tiết dịch hoặc phát ban.

Các phương pháp chẩn đoán bệnh u xơ vú

U xơ tuyến vú thường có cảm giác giống 1 viên bi bên trong vú. Khối u có hình tròn hoặc hình bầu dục và có đường viền rõ ràng. Các phương pháp chẩn đoán bệnh u xơ tuyến vú bao gồm: siêu âm vú, chụp nhũ ảnh, sinh thiết, trong đó:

1. Siêu âm vú

Siêu âm vú là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh kỹ thuật số bên trong vú.

2. Chụp X-quang tuyến vú

Chụp X-quang tuyến vú hay chụp nhũ ảnh được áp dụng để tìm những biến đổi bất thường ở vú. Khi thực hiện, người bệnh đứng trước máy chụp X-quang đặc biệt và vú được ép phẳng giữa 2 tấm nhựa. Sau đó, kết quả cho hình ảnh mô vú từ nhiều góc độ khác nhau.

3. Sinh thiết vú

Sinh thiết lõi kim dưới hướng dẫn siêu âm hoặc nhũ ảnh bao gồm việc lấy 1 mẫu u xơ và gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích.

Điều trị dấu hiệu bệnh u xơ tuyến vú

Một số u xơ tuyến vú thu nhỏ kích thước hoặc biến mất mà không cần điều trị. Nếu kết quả sinh thiết xác nhận khối u không phải ung thư, bác sĩ sẽ lên lịch tái khám để theo dõi và phát hiện sớm các bất thường ở khối u (nếu có), thường sau 3-6 tháng. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm khám vú lâm sàng, siêu âm hoặc chụp X-quang tuyến vú.

1. Phẫu thuật cắt bỏ

Một số trường hợp bác sĩ đề nghị phẫu thuật để loại bỏ u xơ tuyến vú. Điều này xảy ra khi bác sĩ lo lắng về kết quả chẩn đoán hình ảnh, sinh thiết hoặc khối u gây đau. Phẫu thuật còn được áp dụng khi khối u quá lớn.

Theo dõi phòng ngừa và chăm sóc u xơ tuyến vú

Hiện vẫn chưa xác định nguyên nhân gây u xơ tuyến vú nên không thể phòng ngừa bệnh. Tuy nhiên, bạn nên thực hiện các bước sau để giảm nguy cơ u xơ tuyến vú, ung thư vú cũng như các bệnh về vú khác:

• Thực hiện tự kiểm tra vú thường xuyên.
• Tầm soát 3 năm/lần với phụ nữ từ 20-39 tuổi và không có triệu chứng. Với nhóm nguy cơ cao cần thực hiện tầm soát 6 tháng – 1 năm mỗi lần.
• Chụp X-quang tuyến vú thường xuyên (bắt đầu ở tuổi 40, nhưng sớm hơn nếu thuộc nhóm nguy cơ cao).
• Không uống rượu, hút thuốc lá.
• Ăn nhiều trái cây, rau quả và tập thể dục thường xuyên.
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh.

Câu hỏi thường gặp

1. U xơ tuyến vú có cần điều trị không?

U xơ tuyến vú không cần điều trị trong trường hợp khối u nhỏ, không đáng ngờ. Bác sĩ sẽ xem xét việc loại bỏ u xơ tuyến vú có cần thiết hay không hoặc đặt lịch hẹn tái khám để phát hiện sớm bất thường.

2. U xơ tuyến vú có thể thay đổi kích thước không?

U xơ tuyến vú có thể thay đổi kích thước, lớn hoặc nhỏ hơn theo thời gian (có thể biến mất hoàn toàn). Hầu hết các trường hợp u xơ tuyến vú co lại hoặc biến mất mà không cần điều trị. Bác sĩ sẽ chỉ định loại bỏ nếu khối u lớn, gây đau hoặc có dấu hiệu đáng ngờ (chuyển thành ung thư).

3. U xơ tuyến vú có làm tăng nguy cơ ung thư vú không?

U xơ tuyến vú hiếm khi làm tăng nguy cơ ung thư vú. Tuy nhiên, khối u có thể to lên, thay đổi hình dáng hoặc gây đau. Điều quan trọng là người bệnh nên khám vú thường xuyên để sớm phát hiện những bất thường ở u xơ.

Khoa Ngoại Vú, PlinkCare TP.HCM với đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ nhiều kinh nghiệm trong việc khám, chẩn đoán, tư vấn, điều trị chuyên sâu bệnh tuyến vú nói chung và ung thư vú nói riêng.

Ngoài ra, bệnh viện trang bị đồng bộ máy móc, trang thiết bị hiện đại từ các nước Âu – Mỹ nhằm chẩn đoán bệnh chính xác nhất như máy siêu âm đàn hồi, máy chụp nhũ ảnh 3D, máy chụp nhũ ảnh kỹ thuật số cắt lớp DBT, máy chụp cộng hưởng từ… giúp tất cả người bệnh cảm thấy an tâm và hài lòng khi đến khám và điều trị tại khoa Ngoại Vú.

Việc phát hiện khối u ở vú làm người bệnh cảm thấy lo lắng nhưng hầu hết các khối u không phải ung thư. Khối u xơ tuyến vú có thể không cần điều trị và tự biến mất nhưng người bệnh không được chủ quan và tái khám đúng theo lịch hẹn của bác sĩ.