U não thùy trán: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách chẩn đoán bệnh

U não thùy trán là gì?

U não thùy trán là u não xuất hiện ở thùy trán của não. Thùy trán là một phần của đại não nằm ở phía trước não. Thùy trán chịu trách nhiệm về những chức năng điều hành cao hơn, chẳng hạn như điều chỉnh cảm xúc, lý luận, lập kế hoạch, giải quyết vấn đề. Thùy trán cũng kiểm soát chuyển động ví dụ như đi lại… (1)

Dấu hiệu u não thùy trán

Những khối u lành tính như u màng não chèn ép thùy trán từ bên ngoài có thể không gây ra triệu chứng rõ ràng ngoài sự thay đổi về trí nhớ, tính cách, cảm xúc cho đến khi khối u phát triển đến kích thước lớn. Nhìn chung, u não thùy trán có thể dẫn đến một số dấu hiệu, triệu chứng như: (2)

• Tê yếu chân, tê tay, run chân, run tay, đi lại khó khăn, chậm chạp, tay chuyển động không thể kiểm soát, gặp vấn đề về việc giữ thăng bằng.
• Suy giảm khứu giác, vị giác, thính giác, thị lực, dễ cảm thấy buồn nôn hoặc bị nôn mửa, ăn không ngon, thay đổi giọng nói, mất mùi, sụt cân bất thường. (3)
• Ngứa ran/tê ở một bên cơ thể, yếu một chân/tay hoặc co giật (đặc biệt là ở người trưởng thành).
• Tính cách thay đổi, cư xử theo cách mà người bệnh không thường làm, dễ kích động, hung hăng, thiếu khả năng kiềm chế (đưa ra các bình luận không phù hợp khi trò chuyện hoặc cười trong những tình huống không phù hợp), dễ bị lẫn lộn, trí nhớ kém, thiếu sự hứng thú với những hoạt động thông thường, mất tập trung, suy giảm chức năng điều hành (đưa ra quyết định, giải quyết vấn đề, lập kế hoạch và tổ chức), gặp khó khăn khi giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ, học tập…

Nguyên nhân gây bệnh u não thùy trán

Nguyên nhân gây bệnh u não thùy trán nói riêng hay u não nói chung hiện chưa xác định được. Thế nhưng, các tác nhân tiềm ẩn có thể dẫn đến hay tăng nguy cơ gây bệnh lại có khá nhiều. Bất kỳ điều gì làm gia tăng nguy cơ bị bệnh u não đều là tác nhân gây bệnh tiềm ẩn. Tuy nhiên, việc bạn có một trong những yếu tố nguy cơ dưới đây không có nghĩa là chắc chắn bạn sẽ mắc bệnh trong tương lai. Những yếu tố nguy cơ làm gia tăng rủi ro mắc bệnh u não thùy trán nói riêng hay u não nói chung gồm có:

• Tuổi tác: Người càng lớn tuổi thì nguy cơ bị u não càng tăng. Đa phần những khối u não xảy ra ở người bệnh từ 85 – 89 tuổi, nhưng cũng có một số loại u não xuất hiện phổ biến hơn ở trẻ nhỏ dưới 15 tuổi.
• Tiền sử gia đình (di truyền): Tỷ lệ bị u não do di truyền là rất thấp. Một số tình trạng di truyền có thể làm gia tăng nguy cơ bị ung não bao gồm: bệnh u sợi thần kinh loại 1, u sợi thần kinh loại 2, bệnh xơ cứng củ, hội chứng Li-Fraumeni, hội chứng Turner, hội chứng Gorlin, hội chứng Turcot…
• Chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học: Một vài nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các hợp chất N-nitroso trong khẩu phần ăn uống có thể tác động đến nguy cơ bị u não ở người lớn và trẻ em. Việc ăn ít rau quả, ít trái cây, tiêu thụ nhiều món chứa nitrit như thịt xông khói, thức ăn lên men, đã qua chế biến, ủ muối qua đêm… có thể làm gia tăng nguy cơ bị u não (cụ thể là u thần kinh đệm).
• Béo phì, thừa cân: Tình trạng béo phì, thừa cân làm gia tăng nguy cơ bị u màng não. Tại Anh, ước tính có khoảng 2% tổng số ca bệnh u não bị béo phì, thừa cân.
• Phơi nhiễm hóa chất: Một số công việc có môi trường làm việc đặc thù cần tiếp xúc với nhiều loại hóa chất có thể làm gia tăng nguy cơ bị u não thùy trán nói riêng hay u não nói chung, ví dụ như:
  • Người tiếp xúc nhiều với các loại thuốc trừ sâu.
  • Người làm việc ở môi trường có nhiều kim loại nặng (thủy ngân, niken).
  • Người làm việc trong ngành vật liệu xây dựng, đóng tàu thuyền… tiếp xúc nhiều với chất amiăng.
  • Người sống gần bãi rác tập thể, nguồn nước thải công nghiệp chứa vinyl clorua.
  • Người làm việc trong môi trường tiếp xúc với xăng dầu không bảo hộ kỹ, hít hợp chất vòng thơm như ethylbenzene, benzene trong thời gian dài.
• Tiếp xúc với bức xạ: Bức xạ ion hóa được ứng dụng trong một số kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh. Người tiếp xúc quá nhiều, quá mức trong thời gian dài với bức xạ ion hóa có thể có nguy cơ bị u não cao hơn bình thường. Nếu người bệnh đã từng xạ trị thì có thể làm gia tăng nguy cơ bị u não. Thế nhưng, trường hợp bị u não do người bệnh tiếp xúc với bức xạ rất hiếm khi xảy ra (dưới 1%).

Bệnh u não thùy trán có chữa được không?

U não thùy trán có chữa được không còn phụ thuộc vào các yếu tố như tính chất của khối u, vị trí khối u, kích thước, cấp độ, mức độ phát triển của khối u, khả năng đáp ứng phác đồ chữa trị, nguy cơ tái phát, sức khỏe tổng thể và tuổi tác của người bệnh…

Cụ thể, u não lành tính có thể chữa trị được thông qua phương pháp phẫu thuật, khối u được loại bỏ hoàn toàn và chưa gây hệ quả sâu rộng. Nguy cơ tái phát sau khi làm phẫu thuật cắt bỏ u não lành tính là khá thấp nên tỷ lệ điều trị khỏi bệnh u não lành tính cao. Đối với u não ác tính, bệnh lý này có thể chữa trị, kiểm soát được nếu người bệnh được chẩn đoán sớm. Tuy nhiên, u não ác tính thường tái phát và đôi lúc không thể hoàn toàn loại bỏ hết 100%. Bên cạnh những yếu tố được đề cập ở trên, tiên lượng khi điều trị u não ác tính còn phụ thuộc vào tốc độ, mức độ di căn của khối u…

Bệnh u não thùy trán sống được bao lâu?

Người bệnh u não thùy trán sống được bao lâu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại u não, cấp độ, kích thước, vị trí của khối u, khả năng đáp ứng với phác đồ chữa trị, tuổi tác, tình trạng sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của người bệnh… Người bị u não lành tính có tiên lượng tốt hơn so với người mắc bệnh u não ác tính. Tiên lượng ở người bệnh mắc u não giai đoạn sớm cũng tốt hơn người phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn. Người bệnh u não trẻ tuổi, có sức khỏe tổng thể tốt cũng có tiên lượng tốt hơn người bệnh lớn tuổi, mắc nhiều bệnh nền…

Nhìn chung, nếu người bệnh u não thùy trán được điều trị sớm, hiệu quả thì tiên lượng sống nhiều năm vẫn cao.

Cách chẩn đoán khối u não thùy trán

Nếu người bệnh gặp dấu hiệu nghi bị u não thùy trán, bác sĩ sẽ khai thác bệnh sử của người bệnh (chẳng hạn như thời điểm mà triệu chứng xuất hiện, mức độ của các triệu chứng…), tiền sử bệnh lý của gia đình và người bệnh… Bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh thực hiện những kỹ thuật cận lâm sàng dưới đây để giúp đánh giá, xác định tình trạng bệnh:

• Xét nghiệm dịch não tủy: Hình thức xét nghiệm này giúp bác sĩ kiểm tra tình trạng hiện tại của dịch não tủy, đo áp lực dịch…, từ đó tiến hành chẩn đoán, tiên lượng, đưa ra phương hướng điều trị.
• Chụp cắt lớp vi tính (chụp CT): Thông qua kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính, bác sĩ có thể xác định được vị trí, kích thước cũng như mức độ xâm lấn của khối u. Bác sĩ cũng có thể đánh giá được tình trạng phù não, gia tăng áp lực nội sọ.
• Chụp cộng hưởng từ (chụp MRI): Kỹ thuật chụp cộng hưởng từ cung cấp hình ảnh cấu trúc chi tiết hơn so với hình ảnh chụp CT. Thông qua kỹ thuật chụp MRI, bác sĩ có thể đánh giá chính xác sự tương quan, vị trí của khối u và các tổ chức lân cận.
• Chụp động mạch não: Hình chụp động mạch não ghi nhận được sự tăng sinh, tình trạng xô đẩy mạch bên trong não. Qua đó, bác sĩ có thể gián tiếp quan sát sự xuất hiện của khối u trong não.
• Điện não đồ: Khi thực hiện điện não đồ, các sóng não bất thường sẽ được ghi nhận.
• Chụp PET/CT: Thông qua kỹ thuật này, bác sĩ có thể đánh giá khối u tại não cũng như những khối u toàn thân khác.
• Sinh thiết não: Thông qua kết quả sinh thiết, bác sĩ có thể đánh giá bản chất của khối u là thuộc dạng lành tính hay ác tính.

Tại Trung tâm Khoa học Thần kinh, Hệ thống PlinkCare đang ứng dụng những máy móc, trang thiết bị hiện đại bậc nhất, chẳng hạn như máy chụp CT 768 lát cắt, máy chụp CT 1975 lát cắt, máy chụp cộng hưởng từ 1,5 – 3 tesla, máy chụp mạch DSA tân tiến… hỗ trợ đội ngũ bác sĩ dày dặn kinh nghiệm, giỏi chuyên môn chẩn đoán một cách chính xác, nhanh chóng bệnh u não nói chung và u não thùy trán nói riêng. Bệnh viện Tâm Anh cũng tiên phong ứng dụng các siêu máy hiện đại bậc nhất như robot mổ não, định vị thần kinh AI, kính vi phẫu thế hệ mới nhất… giúp điều trị, phẫu thuật u não hiệu quả, an toàn cao.

Cách điều trị u não thùy trán

Khi chữa u não thùy trán nói riêng hay u não nói chung, bác sĩ thường kết hợp cùng lúc hai hoặc nhiều phương pháp điều trị để giúp làm gia tăng tính hiệu quả, bao gồm:

• Phẫu thuật: Phẫu thuật là cách chữa trị bệnh u não phổ biến hơn cả. Mục tiêu thực hiện phẫu thuật là tiến hành loại bỏ càng nhiều khối u càng tốt sao cho không tác động đến những bộ phận mạnh khỏe của não bộ.
• Hóa trị: Phương pháp hóa trị dùng thuốc để tiêu diệt các tế bào của khối u não. Thông qua đường máu, thuốc sẽ lưu thông khắp cơ thể.
• Xạ trị: Đây là phương pháp chữa trị phổ biến nhất được áp dụng cho các trường hợp bị khối u ác tính. Xạ trị dùng tia năng lượng cao như tia X, tia beta, tia gamma để chữa trị khối u não.
• Sử dụng steroid: Sau khi bác sĩ chẩn đoán người bệnh có khối u não, steroid được chỉ định để giúp làm giảm tình trạng sưng ở xung quanh khối u.
• Thuốc hỗ trợ: Những loại thuốc này có thể được dùng để chữa trị các triệu chứng khác của bệnh u não, ví dụ như thuốc giảm đau chữa chứng đau đầu, thuốc chống động kinh chữa chứng co giật…

Có thể phòng ngừa bệnh u não thùy trán không?

Nguyên nhân gây bệnh u não thùy trán nói riêng hay u não nói chung vẫn chưa được xác định, thế nên không có phương pháp ngăn ngừa một cách triệt để. Mỗi người chỉ có thể chủ động phòng ngừa bằng cách làm giảm những yếu tố nguy cơ tiềm ẩn, chẳng hạn như:

• Từ bỏ những thói quen xấu như sinh hoạt không điều độ, hút thuốc, uống bia rượu…
• Áp dụng chế độ dinh dưỡng khoa học, đưa thêm rau củ quả vào khẩu phần, dung nạp vitamin C, hạn chế dùng thực phẩm chứa nhiều nitrit như thức ăn nhanh, thịt xông khói, đồ chiên rán…
• Tăng cường vận động, luyện tập thể thao để nâng cao sức khỏe tổng thể.
• Hạn chế tiếp xúc với các nguồn phóng xạ, bức xạ ion hóa quá nhiều.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Tóm lại, u não thùy trán có thể dẫn đến các hệ quả nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời. Ngay khi gặp dấu hiệu nghi ngờ của bệnh u não thùy trán, người bệnh nên nhanh chóng đến cơ sở y tế uy tín thăm khám.