Trẻ suy dinh dưỡng độ 2: Dấu hiệu, chẩn đoán và cách cải thiện

Trẻ suy dinh dưỡng độ 2 là gì?

Suy dinh dưỡng độ 2 là mức độ trung bình của suy dinh dưỡng, xảy ra khi trẻ không nhận đủ dưỡng chất cần thiết để phát triển một cách bình thường. Ở mức độ này, trẻ không chỉ thiếu hụt về cân nặng mà còn có nguy cơ cao về các vấn đề sức khỏe khác như thiếu máu, suy giảm hệ miễn dịch và chậm phát triển về thể chất cũng như tinh thần.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này chủ yếu đến từ việc không được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và chế độ ăn dặm không khoa học, dẫn đến việc trẻ không nhận đủ dưỡng chất cả về số lượng và chất lượng so với nhu cầu của cơ thể, khiến trẻ gầy còm, ốm yếu. Bên cạnh đó, trường hợp trẻ mắc các bệnh mạn tính hoặc nhiễm trùng kéo dài như tiêu chảy, viêm phổi, sốt rét, các bệnh về đường hô hấp cũng dễ dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng độ 2.

Dấu hiệu trẻ suy dinh dưỡng độ 2

Trẻ suy dinh dưỡng độ 2 sẽ có cân nặng chỉ khoảng 60-70% cân nặng của trẻ bình thường (-3SD đến -4SD) và kèm theo những dấu hiệu đặc trưng như:

• Vóc dáng rất gầy gò, không có lớp mỡ dưới da, đặc biệt là vùng bụng, mông, chi.
• Thường bị rối loạn tiêu hoá theo từng đợt, hay biếng ăn và bỏ bữa.
• Cơ thể thiếu chất, mệt mỏi, thiếu năng lượng và chậm tăng cân.
• Hay mắc bệnh vặt, đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp và hệ tiêu hoá.
• Khả năng hồi phục sau bệnh tật kém.

Trẻ suy dinh dưỡng độ 2 có nguy hiểm không?

Mặc dù suy dinh dưỡng độ 2 chỉ ở cấp độ trung bình nhưng nếu không được phát hiện sớm và có kế hoạch bổ sung dinh dưỡng phù hợp có thể gây ra nhiều hậu quả nguy hiểm cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Một số tác động tiêu cực mà suy dinh dưỡng cấp độ 2 có thể gây ra như:

1. Ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất

Suy dinh dưỡng độ 2 xảy ra do trẻ không nhận đủ các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện. Điều này ảnh hưởng đến cả cân nặng và chiều cao của trẻ, kèm theo một vài biểu hiện đặc trưng như thấp còi, suy giảm sức đề kháng và dễ mắc các bệnh lý liên quan đến thiếu hụt dinh dưỡng như thiếu máu, loãng xương và các vấn đề về cơ bắp.

2. Suy giảm hệ miễn dịch

Trẻ suy dinh dưỡng độ 2 thường có hệ miễn dịch yếu hơn, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng như viêm phổi, tiêu chảy, sốt rét. Đặc biệt, hệ miễn dịch yếu cũng khiến trẻ hồi phục chậm hơn sau khi bị bệnh, ảnh hưởng đến các hoạt động vui chơi, học tập của trẻ.

3. Ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ

Bên cạnh những ảnh hưởng về thể chất, suy dinh dưỡng độ 2 còn tác động tiêu cực đến sự phát triển trí tuệ của trẻ. Theo đó, việc thiếu hụt các dưỡng chất quan trọng như protein, sắt và các vitamin có thể làm chậm quá trình phát triển não bộ, ảnh hưởng đến khả năng học tập, tập trung. Trẻ suy dinh dưỡng thường gặp khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức và có thể bị chậm nói, kém linh hoạt trong tư duy.

4. Nguy cơ mắc các bệnh mạn tính

Khi tình trạng suy dinh dưỡng kéo dài và không được điều trị dứt điểm có thể dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch, cao huyết áp và các vấn đề về xương khớp có thể xuất hiện sớm hơn ở những trẻ suy dinh dưỡng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ của trẻ mà còn làm tăng gánh nặng kinh tế cho gia đình và xã hội.

Cách chẩn đoán đánh giá suy dinh dưỡng độ 2 ở trẻ

Việc chẩn đoán suy dinh dưỡng độ 2 ở trẻ em cần kết hợp nhiều phương pháp để đánh giá chính xác tình trạng dinh dưỡng và sức khỏe của trẻ. Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán thường được các chuyên gia sử dụng để kiểm tra tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ:

• Đánh giá lâm sàng: Bác sĩ sẽ tiến hành thu thập thông tin về lịch sử sức khoẻ của trẻ, chế độ ăn uống và tiền sử bệnh lý. Bên cạnh đó, việc kiểm tra các dấu hiệu lâm sàng như gầy yếu, thiếu mô mỡ dưới da, da khô, tóc dễ gãy và các biểu hiện khác của suy dinh dưỡng là rất cần thiết.
• Đo lường và đánh giá các chỉ số: Đo cân nặng và chiều cao của trẻ, sau đó so sánh với các giá trị chuẩn của biểu đồ tăng trưởng WHO (Growth Charts) (1). Tính toán chỉ số nhân trắc Z-score cũng là phương pháp chẩn đoán mức độ suy dinh dưỡng được nhiều bác sĩ sử dụng. Trẻ suy dinh dưỡng độ 2 thường có chỉ số Z-score từ -3SD đến -4SD.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu giúp đánh giá các chỉ số dinh dưỡng trong máu có bị thiếu hụt hay không.

Tìm hiểu thêm:

• 4 cách phân loại suy dinh dưỡng với các thể, cấp theo WHO.
• Trẻ suy dinh dưỡng độ 1: Dấu hiệu, chẩn đoán và cách cải thiện.
• Trẻ suy dinh dưỡng độ 3: Dấu hiệu, chẩn đoán và cách cải thiện.

Cách cải thiện suy dinh dưỡng độ 2 cho bé

Bằng việc trang bị những kiến thức dinh dưỡng cần thiết, ba mẹ hoàn toàn có thể giúp trẻ cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng độ 2 ngay tại nhà bằng một số phương pháp, chẳng hạn như:

1. Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ và cân đối

Chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng nhất trong việc cải thiện suy dinh dưỡng ở trẻ. Trong đó, ba mẹ cần đảm bảo mỗi bữa ăn của trẻ đều có đủ 4 nhóm chất quan trọng bao gồm protein, chất béo, chất bột đường, vitamin và khoáng chất.

Một số nguồn thực phẩm tốt cho trẻ như thịt, cá, trứng, sữa, các loại đậu, rau xanh và hoa quả chín. Ngoài ra, vitamin A, D, E, K và canxi cũng là những chất mẹ cần bổ sung từ thực phẩm vào thực đơn nhằm phát triển chiều cao cho trẻ.

2. Tạo thói quen ăn uống lành mạnh

Ba mẹ có thể thử nhiều cách chế biến món ăn khác nhau để kích thích sự thèm ăn của trẻ. Lưu ý, nên lựa chọn thực phẩm tươi, sạch và chế biến chín kỹ nhằm giúp con hạn chế nguy cơ nhiễm trùng hệ tiêu hoá.

Hạn chế cho trẻ ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, đồ ngọt và đồ uống có gas.

3. Bổ sung vi chất dinh dưỡng

Đối với một số trường hợp suy dinh dưỡng đặc biệt, bác sĩ có thể chỉ định một số vi chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ như sắt, kẽm, vitamin A, D và canxi, thông qua các loại thuốc uống hoặc một số thực phẩm chức năng.

4. Tăng cường hoạt động thể chất

Cha mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời hoặc tạo điều kiện cho trẻ học một vài môn thể thao phù hợp với độ tuổi. Điều này vừa giúp tăng cường trao đổi chất vừa giúp cải thiện tuần hoàn máu và tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ.

Bên cạnh đó, việc cân đối giữa vận động và nghỉ ngơi cũng vô cùng quan trọng. Trẻ cần được nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc để cơ thể phục hồi và phát triển tốt nhất.

5. Tạo môi trường sống lành mạnh

Môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát và không bị ô nhiễm, đồng thời đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm là rất quan trọng để ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng và giúp trẻ hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Ba mẹ nên tập cho con thói quen rửa sạch tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh để tránh lây nhiễm vi khuẩn gây bệnh.

6. Khám sức khỏe định kỳ

Việc theo dõi sức khỏe định kỳ giúp theo dõi chỉ số cân nặng, chiều cao của trẻ có phù hợp với tiêu chuẩn phát triển theo lứa tuổi không. Từ đây, có thể phát hiện sớm các vấn đề về thiếu hụt dinh dưỡng ở trẻ và có biện pháp can thiệp kịp thời, ngăn chặn các nguy cơ diễn tiến đến cấp độ nặng của tình trạng suy dinh dưỡng.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng độ 2 và những vấn đề về sức khoẻ khác của trẻ, ba mẹ có thể liên hệ đến PlinkCare để được các chuyên gia – bác sĩ hàng đầu trong lĩnh vực Nội Nhi hỗ trợ:

Nhìn chung, suy dinh dưỡng độ 2 ở trẻ em được xem là một biểu hiện sức khỏe đặc biệt, đòi hỏi sự quan tâm và chăm sóc đặc biệt từ gia đình. Việc phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời giúp cải thiện tình trạng dinh dưỡng, từ đó đảm bảo tự phát triển toàn diện của trẻ.