Trẻ sinh non 29 tuần có nuôi được không? Cách chăm sóc bé an toàn

Trẻ sinh non là gì?

Trẻ sinh non là những em bé được sinh ra khi thai được khoảng 22 đến trước 37 tuần tuổi. Sinh non có thể là do chuyển dạ sanh non tự nhiên nhưng cũng nhiều trường hợp sinh non có chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. Nếu trẻ được sinh ra trước ngày dự sinh từ vài ngày đến vài tuần, cả hai mẹ con thường sẽ không gặp phải các vấn đề nguy hiểm. Nhưng đối với những ca sinh non trước 31 tuần thai, cả mẹ và bé đều phải đối mặt với nhiều yếu tố rủi ro.

Hiện nay, mức độ sinh non được mô tả theo số tuần tuổi thai, được chia làm 4 nhóm:

• Sinh non muộn: Trẻ được sinh ra từ 34 – 36 tuần 6 ngày tuổi thai.
• Sinh non vừa: Trẻ được sinh ra từ 32 – 33 tuần 6 ngày tuổi thai.
• Sinh rất non: Trẻ được sinh ra từ 28 – 31 tuần 6 ngày tuổi thai.
• Sinh cực non: Trẻ được sinh trước 28 tuần tuổi thai.

Dựa vào các phân nhóm trên, trẻ sinh non 29 tuần sẽ được gọi là trẻ sinh rất non.

Nguyên nhân khiến trẻ sinh non ở tuần 29

Thực tế, bất cứ thai kỳ nào cũng có nguy cơ sinh non nên chị em cần trang bị đầy đủ các kiến thức về sinh non cũng như chăm sóc thai kỳ an toàn, chủ động phòng ngừa sinh non. Nguyên nhân gây sinh non có thể được xác định hoặc không xác định được tùy từng trường hợp. Tuy nhiên, cần lưu ý một số yếu tố làm tăng nguy cơ sinh non dưới đây:

• Có tiền sử sinh non.
• Mang đa thai: sinh đôi, sinh ba…
• Khoảng cách với lần sinh trước đó quá ngắn, dưới 6 tháng.
• Có tiền sử can thiệp đến các cơ quan thuộc hệ thống sinh sản: nạo, phá thai, sảy thai hay điều trị các bệnh lý liên quan đến tử cung, cổ tử cung.
• Mắc bệnh viêm nhiễm phụ khoa trong thai kỳ hoặc nhiễm trùng ối.
• Mắc bệnh lý: bệnh tim, tiểu đường (có trẻ bị trước khi mang thai hoặc tiểu đường thai kỳ), cao huyết áp, tiền sản giật, rối loạn đông máu…
• Bất thường nhau thai, cổ tử cung, tử cung: dày bánh nhau, nhau bong non, cổ tử cung ngắn, tử cung suy yếu…
• Chấn thương vật lý trong thai kỳ, đặc biệt là vùng bụng.
• Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: căng thẳng kéo dài, thiếu ngủ, áp lực, dùng chất kích thích (thuốc lá, ma túy, bia rượu,…)
• Cân nặng trước mang thai không hợp lý, thiếu hoặc thừa cân.
• Có sử dụng các biện pháp hỗ trợ sinh sản để mang thai.

Sinh non 29 tuần có nuôi được không?

Hiện nay, với sự phát triển của y học, trẻ sinh non 29 tuần tuổi đã có nhiều cơ hội được nuôi sống hơn. Tuy nhiên, trẻ vẫn cần sự hỗ trợ tích cực từ y tế ngay từ khi mới được sinh ra để đảm bảo các chức năng sống, giảm thiểu các tổn thương, biến chứng do sinh non.

Sự phát triển của trẻ sinh non 29 tuần tuổi

Làn da của trẻ sinh non 29 tuần mỏng và mềm, có màu hơi đỏ. Phần lưng, cánh tay và chân được phủ bởi một lớp lông tơ mềm mịn. Kích thước đầu và bụng có thể lớn hơn tay và chân. Trẻ cũng có thể trông rất gầy bởi chưa có đủ thời gian phát triển lớp mỡ trong cơ thể.

Tương tự như thai nhi 29 tuần, trẻ sinh non 29 tuần cũng đã bắt đầu có cử động thường xuyên hơn, đã có thể nhận biết sự khác biệt giữa một số âm thanh (ví dụ: âm nhạc – giọng nói), có thể nhắm – mở mắt. Các chuyển động của cơ thể sẽ nhiều hơn và linh hoạt hơn khi trương lực cơ của trẻ tốt hơn.

Phần lớn thời gian đầu của trẻ sinh non 29 tuần sẽ dùng để ngủ, có giấc ngủ sâu (khi trẻ nằm yên) và cả những giấc ngủ nông (khi trẻ có cử động chân tay và mắt). Khi thức, trẻ có thể mở mắt nhưng chỉ trong khoảng thời gian ngắn, chuyển động qua lại hoặc nhắm chặt lại nếu có nhiều ánh sáng. Trong khoảng thời gian này, nên hạn chế để mắt của trẻ bị kích thích nhằm giảm tác động không tốt đến mắt, thị lực của trẻ. (1)

Hình ảnh em bé sinh non 29 tuần

Dưới đây là một số hình ảnh về trẻ sinh non 29 tuần:

Em bé sinh non 29 tuần có nguy cơ gì?

Thông thường một thai kỳ sẽ kéo dài khoảng 40 tuần – khoảng thời gian cần thiết để trẻ có thể sẵn sàng đến với thế giới bên ngoài bụng mẹ. Nhưng ở trẻ sinh non, đặc biệt trẻ sinh rất non 29 tuần, một số cơ quan của cơ thể chưa phát triển hoàn thiện. Vậy nên, khi chào đời, trẻ thường sẽ gặp nhiều khó khăn hơn, nguy cơ cao mắc phải các bệnh lý nguy hiểm. Các vấn đề sức khỏe này có thể chỉ diễn ra trong một khoảng thời gian ngắn nhưng cũng có thể gây nên những ảnh hưởng lâu dài hơn:

• Vấn đề hô hấp: Bệnh lý màng trong, nhiễm trùng phổi, tăng phổi mạn, tăng áp phổi, suy hô hấp…
• Vấn đề về não bộ và thần kinh: Xuất huyết não, bại não, co giật, nhuyễn hóa chất trắng quanh não, chậm phát triển ngôn ngữ, hành vi, khuyết tật vận động và học tập…
• Chưa thể tự ổn định thân nhiệt, thân nhiệt có thể hạ thấp gây biến chứng.
• Vấn đề về hệ tiêu hóa: kém dung nạp sữa, khó tiêu, rối loạn tiêu hóa, nhiễm trùng ruột, viêm ruột.
• Vấn đề về tim mạch: còn ống động mạch, huyết áp thấp, suy tim.
• Thiếu máu, hồng cầu thấp.
• Vàng da.
• Hội chứng đột tử ở trẻ nhủ nhi (SISD).
• Hệ miễn dịch kém, dễ mắc bệnh truyền nhiễm; trường hợp mắc phải, bệnh diễn tiến nhanh, khó điều trị hơn.
• Các vấn đề khác: khiếm khuyết thị giác, thính giác, bệnh lý võng mạc, thị/thính giác kém, biến chứng thận.

>>>Tham khảo thêm thông tin về trẻ sinh non: Trẻ sinh non 30 tuần tuổi có nuôi được không?

Cách chăm sóc trẻ sinh non 29 tuần

Tại Hệ thống PlinkCare, trẻ sinh non 29 tuần sẽ được bác sĩ và các nhân viên y tế hỗ trợ tích cực ngay từ những giây phút đầu tiên mới chào đời. Trẻ được ổn định thân nhiệt, hỗ trợ hô hấp và nhanh chóng đưa về phòng chăm sóc đặc biệt cho trẻ sơ sinh (NICU) tại khoa Hồi sức sơ sinh thuộc Trung tâm Sơ sinh – PlinkCare.

Khoảng thời gian đầu, trẻ sẽ được chăm sóc tích cực 24/7 bởi đội ngũ chuyên gia, bác sĩ và nhân viên y tế. Cách chăm sóc tại NICU bao gồm: nằm trong lồng ấp có độ ẩm và nhiệt độ phù hợp để ngăn ngừa nhiễm trùng và mất nước qua da; hỗ trợ hô hấp (thở máy, bơm surfactant, thở máy không xâm lấn,thở NCPAP), nuôi ăn sữa mẹ qua ống sonde dạ dày, truyền thuốc và dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch, truyền kháng sinh điều trị nhiễm trùng (nếu có)…. Nhịp tim, huyết áp và hô hấp của trẻ được theo dõi chặt chẽ.

Một số xét nghiệm, tầm soát được thực hiện nhằm phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn; từ đó có hướng điều trị, can thiệp phù hợp, kịp thời. Trẻ vàng da sơ sinh do sinh non cũng sẽ được điều trị trong khoảng thời gian này. Phụ huynh, người thân của trẻ thường được thăm bé theo giờ quy định của bệnh viện, có thể quan sát bé từ xa, qua kính nhằm phòng ngừa nhiễm trùng cho trẻ.

Khi tổng trạng sức khỏe của trẻ sinh non 29 tuần đã ổn định, trẻ có thể tự điều hòa thân nhiệt tốt hơn, phương pháp Kangaroo sẽ được khuyến khích thực hiện. Chăm sóc trẻ sinh non bằng phương pháp Kangaroo giúp tăng tiếp xúc da kề da giữ trẻ và người thân, giúp trẻ cảm nhận được hơi ấm, tình cảm của bố mẹ. Mẹ có thể cho trẻ bú và hỗ trợ giữ ấm cho trẻ khi thực hiện phương pháp này.

Trẻ sinh non 29 tuần sẽ được chỉ định xuất viện khi đã có thể tự ổn định thân nhiệt tốt hơn, có thể phối hợp tốt giữa bú – nuốt – thở, không còn xuất hiện những cơn ngưng thở và đã giải quyết được các vấn đề sức khỏe nguy hiểm. Khi xuất viện, bác sĩ tại Trung tâm Sơ sinh – PlinkCare sẽ hướng dẫn phụ huynh chăm sóc trẻ tại nhà đúng cách; do đó, phụ huynh không cần quá lo lắng.

Chăm sóc trẻ sinh non 29 tuần tại nhà, phụ huynh chăm sóc tương tự nhưng ở trẻ sơ sinh đủ tháng. Phòng ngừa nhiễm trùng là một trong những vấn đề cần đặc biệt chú ý khi chăm sóc trẻ. Phụ huynh nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh nhiễm trùng, truyền nhiễm nhất là bệnh đường hô hấp. Trẻ và người chăm sóc trực tiếp, người thân trong gia đình nên được tiêm phòng đầy đủ để tăng đề kháng, giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh cho trẻ.

Phụ huynh cần đảm bảo các yếu tố vệ sinh (vệ sinh cá nhân, đồ dùng, bình sữa, chăn nệm…), rửa tay với xà phòng trước khi chăm sóc, cho trẻ bú. Tránh để trẻ tiếp xúc với người có dấu hiệu mắc bệnh hoặc lui tới các khu vực đang bùng phát bệnh truyền nhiễm. Cho trẻ thăm khám sức khỏe định kỳ theo chỉ định của bác sĩ là điều vô cùng quan trọng và cần thiết. Thông qua đó, bác sĩ theo dõi và đánh giá sự phát triển của trẻ cũng như có can thiệp phù hợp nếu trẻ gặp vấn đề nào đó.

Lưu ý: Phụ huynh cần nắm rõ các dấu hiệu bệnh thường gặp ở trẻ; cho trẻ đến bệnh viện thăm khám ngay khi trẻ có các dấu hiệu bất thường như sốt, bú kém (lượng sữa bú trong ngày giảm 50% so với bình thường), chững/chậm tăng cân, ủ rũ, lừ đừ, rối loạn tiêu hóa…

>>>Có thể bạn chưa biết: Trẻ sinh non 28 tuần tuổi có nuôi được không?

Các câu hỏi thường gặp

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về trẻ sinh non 29 tuần:

1. Thai nhi 29 tuần nặng bao nhiêu?

Trẻ sinh non 29 tuần có thể có cân nặng khoảng 1.360gram. Lưu ý cân nặng này có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như sức khỏe và dinh dưỡng của mẹ trong thai kỳ, chủng tộc… (2)

2. Trẻ sinh ra ở tuần thứ 29 có cần chăm sóc đặc biệt ở phòng NICU không?

Trẻ sinh non ở tuần thứ 29 sẽ được chăm sóc tại NICU trong thời gian đầu đời bởi một số cơ quan vẫn chưa phát triển hoàn toàn, trẻ cần được hỗ trợ hỗ trợ để tăng cơ hội sống sót, giảm nguy cơ biến chứng. Tại NICU, bước đầu trẻ được chăm sóc toàn thời gian bởi bác sĩ và nhân viên y tế. Điều này đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ về sau, tạo nền tảng sức khỏe cho trẻ.

3. Trẻ sinh ra ở tuần thứ 29 sẽ ở lại NICU trong bao lâu?

Khoảng thời gian nằm tại NICU của từng trường hợp sinh non 29 tuần sẽ khác nhau. Trẻ thường sẽ được chăm sóc tại NICU và khoa sơ sinh cho đến ngày dự sinh thực sự nhưng có thể lâu hơn nếu có bất kỳ tình trạng bệnh lý tiềm ẩn nào. Một số trường hợp trẻ được xuất viện sớm hơn nếu tình trạng sức khỏe của trẻ tốt, có thể tự ổn định thân nhiệt, bú tốt, tăng cân đều đặn, nhịp thở và nhịp tim ổn định.

4. Phổi của trẻ có phát triển ở tuần thứ 29 không?

Từ khoảng tuần thai thứ 24 – 28, phổi của thai nhi bắt đầu sản sinh surfactant để giảm sức căng bề mặt phổi, đảm bảo độ đàn hồi của phổi, ngăn ngừa xẹp phổi. Quá trình này thường kéo dài đến khoảng tuần thứ 36 của thai kỳ để phổi có đủ lượng surfactant cần thiết, có thể tự hô hấp được.

Do vậy, nếu trẻ sinh non 29 tuần, phổi của trẻ vẫn chưa trưởng thành hoàn toàn. Trẻ có thể tự thở được nhưng rất yếu và chưa thể tự cung cấp đủ oxy đến các cơ quan của cơ thể. Hỗ trợ hô hấp cho trẻ sinh non 29 tuần kịp thời là vô cùng cần thiết, giúp phòng ngừa các biến chứng do thiếu oxy gây ra.

5. Sau bao lâu em bé sinh non 29 tuần có thể bắt kịp trẻ sinh đủ tháng?

Trẻ sinh non 29 tuần nhìn chung sẽ chậm phát triển hơn so với trẻ sinh đủ tháng. Nhưng nếu được chăm sóc đúng cách trẻ có thể bắt kịp sự phát triển của trẻ sinh đủ tháng sau khoảng 1 – 2 năm đầu đời.

Tuy nhiên, mốc phát triển của trẻ sinh non sẽ khác với trẻ sinh đủ tháng, phụ huynh không nên quá lo lắng hay thường xuyên so sánh trẻ với trẻ sinh đủ tháng. Thay vào đó, cần đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám đúng lịch để bác sĩ theo dõi và hỗ trợ phù hợp.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ tới bệnh viện theo địa chỉ:

Hy vọng với những thông tin trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về trẻ sinh non và cũng như giải đáp được thắc mắc “Trẻ sinh non 29 tuần có nuôi được không?”. Khi trẻ đã được xuất viện về nhà, phụ huynh cần lưu ý yếu tố nhiễm trùng, thăm khám định kỳ và đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi có dấu hiệu bất thường.