Trẻ con bị cúm A có nguy hiểm không? Ảnh hưởng như thế nào?

Cúm A ở trẻ là gì?

Cúm A là một bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do một số chủng virus cúm A (A/H1N1, A/H5N1, A/H7N9, A/H3N2) gây nên. Bệnh bùng phát mạnh khi thời tiết chuyển mùa, phổ biến vào mùa đông xuân, ít gặp vào mùa hè. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bệnh có xu hướng diễn ra quanh năm, số ca bệnh cúm tăng cao bất thường vào mùa hè. (1)

Bệnh cúm A ở trẻ khó phát hiện trong giai đoạn đầu bởi các triệu chứng của bệnh khó phân biệt với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác. Các triệu chứng phổ biến gồm: ho, hắt hơi, sổ mũi, đau họng, đau đầu, sợ ánh sáng, đau cơ, nhức mỏi,…

Trẻ bị cúm A có lây không?

Bệnh cúm A rất dễ lây lan. Nghiên cứu cho thấy các chủng virus cúm A có thể tồn tại khá lâu ở môi trường bên ngoài cơ thể. Chúng có thể tồn tại đến 48 giờ ở các bề mặt ở nhiệt độ thường, ít nhất 35 ngày trong môi trường 4 độ C và vài năm ở trạng thái đóng băng. Hơn nữa, khi gặp điều kiện thuận lợi, virus cúm A có thể biến đổi kháng nguyên tạo nên chủng cúm A mới.

Cúm A lây lan chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi, họng hay các giọt bắn có chứa virus khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện,… Ngoài ra, trẻ có thể mắc bệnh khi tiếp xúc với các bề mặt có chứa virus gây bệnh. Vì vậy, bệnh có tốc độ lây lan cực nhanh, có thể tạo bùng phát thành dịch.

Các đối tượng dễ mắc bệnh cúm A:

• Trẻ em dưới 5 tuổi, nhất là trẻ dưới 2 tuổi.
• Trẻ thường xuyên đến các khu vực đông người, có chứa mầm bệnh như trường mầm non, nhà trẻ,…
• Trẻ mắc các bệnh lý mãn tính như bệnh về đường hô hấp, tim mạch, thần kinh, thận, béo phì…
• Trẻ mắc bệnh bẩm sinh.
• Trẻ có hệ miễn dịch suy giảm.
• Trẻ chưa tiêm phòng vaccine ngừa cúm.

Trẻ con bị cúm A có nguy hiểm không?

Có. Bệnh cúm A không chỉ là một bệnh lý có khả năng lây lan và diễn tiến nhanh chóng mà còn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho trẻ. Đặc biệt, cúm A có thể gây tử vong trực tiếp ở trẻ. Một số trường hợp, virus cúm A không gây tổn thương nghiêm trọng nhưng nó tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn khác xâm nhập.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính hàng năm có khoảng 5 – 10 % người lớn và 20 – 30% trẻ em trên toàn thế giới mắc bệnh cúm A hoặc cúm B. Trung bình mỗi đợt dịch cúm có khoảng 3 – 5 triệu ca có chuyển biến nặng cần được hỗ trợ tích cực từ y tế và 290 – 650 ngàn trường hợp tử vong.

Biến chứng cúm A ở trẻ

Thông thường cúm A ở trẻ xảy ra ở thể nhẹ, có thể được chữa khỏi thông qua các biện pháp điều trị phù hợp tại nhà. Tuy nhiên, có khoảng 10% bệnh có diễn tiến nặng, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, điển hình như:

• Viêm phổi
• Viêm tai giữa
• Viêm cơ tim
• Viêm não
• Hen phế quản kịch phát
• Tử vong

Do đó, trẻ bị cúm A cần được phát hiện sớm, theo dõi cẩn thận các biểu hiện và tình hình sức khỏe nhằm đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi có bất thường.

Điều trị cúm A ở trẻ em

Cúm A ở trẻ có thể được chữa khỏi sau 7 – 10 ngày khi được điều trị đúng cách. Phần lớn các trường hợp mắc bệnh được điều trị tại nhà. Đối với các trường hợp bệnh có diễn tiến xấu, trẻ có thể cần nhập viện để được điều trị tích cực.

1. Điều trị cúm A tại nhà cho trẻ

Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ và thực hiện chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt phù hợp là nguyên tắc cơ bản để chăm sóc trẻ bị cúm A tại nhà.

Khi được chẩn đoán trẻ mắc bệnh cúm A, bác sĩ có thể cho trẻ sử dụng một số loại thuốc trị cúm A cho trẻ để giảm nhẹ các triệu chứng. Oseltamivir (Tamiflu) và Zanamivir (Relenza) là loại thuốc kháng virus thường được chỉ định sử dụng nhằm ngăn chặn sự lây lan và phát triển của virus. Thuốc kháng sinh không được sử dụng trong điều trị cúm A, trừ các trường hợp trẻ xuất hiện biến chứng liên quan đến vi khuẩn.

Về chế độ dinh dưỡng, trẻ cần được bổ sung đủ 4 nhóm chất cần thiết cho cơ thể (chất đạm, chất béo, chất bột đường, vitamin và khoáng chất). Trẻ nên ăn nhiều rau xanh và trái cây nhằm bổ sung thêm vitamin tự nhiên, đặc biệt là vitamin nhóm B, C. Uống nhiều nước, bổ sung đủ nước cho cơ thể mỗi ngày để bù lại lượng nước, điện giải bị mất đi do các triệu chứng của cúm A. Đối với trẻ còn trong giai đoạn bú mẹ hoàn toàn, mẹ nên cho trẻ bú nhiều hơn, chia cữ bú thành nhiều cử nhỏ để đảm bảo trẻ được cung cấp đủ dưỡng chất và kháng thể chống chọi lại với virus gây bệnh.

Ngoài ra, trẻ cần được nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc để cơ thể lấy lại sức. Khi trẻ mắc bệnh, phụ huynh vẫn nên đảm bảo vệ sinh hàng ngày cho trẻ: tắm cho trẻ bằng nước ấm trong thời gian ngắn (10 – 15 phút), dùng nước muối sinh lý vệ sinh đường thở và họng cho trẻ. Việc cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, có khả năng thấm hút tốt sẽ giúp trẻ cảm thấy thoải mái, dễ chịu hơn. Cho trẻ tắm nắng đúng cách cũng là một cách giúp bổ sung vitamin D, tăng cường sức đề kháng cho trẻ.

Lưu ý, trong quá trình điều trị cúm A tại nhà cho trẻ, người chăm sóc trẻ nên thực hiện đầy đủ các biện pháp đảm bảo vệ sinh, đồng thời, hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người khác nhằm tránh lây nhiễm chéo. Nếu sau 7 ngày chăm sóc tại nhà, tình trạng cúm A không có dấu hiệu thuyên giảm, trẻ cần được đưa đến bệnh viện để được hỗ trợ.

2. Điều trị cúm A tại bệnh viện

Tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, khả năng đáp ứng với các phương pháp trị liệu, bác sĩ sẽ cân nhắc điều trị phù hợp.

Biện pháp phòng tránh cúm A cho trẻ

Trẻ từ 6 tháng tuổi nên tiêm vacxin phòng ngừa cúm A theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Vacxin cúm sẽ được cập nhật liên tục nhằm đáp ứng kịp thời các chủng virus cúm mới, ngăn ngừa dịch cúm bùng phát. Theo Trung tâm Dự Phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (CDC Hoa Kỳ), tiêm vacxin cúm cho trẻ đầy đủ giúp giảm 80 – 90% nguy cơ mắc bệnh ở trẻ. Hơn nữa, điều này còn giúp giảm tỷ lệ bệnh diễn tiến nặng dẫn đến tử vong.

Theo chia sẻ của các chuyên gia, các chủng virus này có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ 60 độ C trong 30 phút hoặc tiếp xúc với các chất tẩy rửa có chứa formalin, iodine. Do đó, việc đảm bảo vệ sinh cá nhân, vệ sinh khu vực sống là một trong những cách ngăn ngừa cúm A quan trọng cho trẻ.

Ngoài ra, một số cách phòng ngừa cúm A ở trẻ hiệu quả được các chuyên gia khuyến cáo:

• Thực hiện các biện pháp hạn chế tiếp xúc, tránh cho trẻ đi đến những khu vực có người bệnh hoặc có dịch bệnh.
• Tập cho trẻ thói quen dùng giấy che miệng và mũi khi ho, hắt hơi, xì mũi rồi vứt giấy đã sử dụng vào thùng rác.
• Hướng dẫn trẻ rửa tay với xà phòng khử khuẩn đúng cách, thường xuyên.
• Thực hiện chế độ dinh dưỡng lành lạnh, đủ chất để trẻ phát triển khỏe mạnh.
• Thường xuyên tập luyện thể thao, vận động khoa học để nâng cao sức đề kháng.
• Cho trẻ kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Khi nào nên đưa trẻ đến cơ sở y tế?

Trẻ bị cúm A nên được đưa đến bệnh viện để được thăm khám và hỗ trợ điều trị càng sớm càng tốt. Nếu trẻ có các biểu hiện nghiêm trọng dưới đây, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để phòng tránh bệnh gây biến chứng nguy hiểm, đe dọa tính mạng:

• Sốt cao trên 39 độ, không có dấu hiệu thuyên giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt.
• Xuất hiện cơn co giật.
• Da mắt có hiện tượng xung huyết.
• Học sưng đỏ, xung huyết hoàn bộ.
• Trẻ chán ăn, bỏ bữa.
• Trẻ có biểu hiện mất nước.
• Tri giác thay đổi, có xu hướng muốn ngủ nhiều hơn.
• Thở nhanh, thở gấp, khó thở, có hiện tượng rút ngực khi thở.
• Da xanh xao, môi tái nhợt.
• Đau tức ngực.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc và những vấn đề sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ khoa Nhi, PlinkCare theo địa chỉ:

Hy vọng với những thông tin trên quý phụ huynh đã có nắm được mức độ ảnh hưởng của cúm A đối với trẻ cũng như có thể trả lời cho câu hỏi “Trẻ con bị cúm A có nguy hiểm không?”. Qua đó, phụ huynh cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh, cho trẻ tiêm vaccine đầy đủ.