Trẻ bị trào ngược dạ dày có nguy hiểm không? Biến chứng thường gặp

Trẻ bị trào ngược dạ dày có nguy hiểm không?

Trào ngược dạ dày ở trẻ em là tình trạng nguy hiểm nhưng còn tùy thuộc vào loại bệnh trào ngược mà bé gặp phải. Nếu là bệnh sinh lý thường không nguy hiểm và phần lớn các bé sẽ tự khỏi khi lớn lên, trong khoảng từ 12 đến 14 tháng tuổi. Tuy nhiên, nếu trào ngược dạ dày trở nên nghiêm trọng hoặc do bệnh lý có thể dẫn đến một số vấn đề sức khỏe ảnh hưởng đến trẻ như: (1)

• Chậm phát triển: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc ăn uống, dẫn đến suy dinh dưỡng và chậm phát triển.
• Viêm loét thực quản: Axit dạ dày có thể làm viêm hoặc tổn thương niêm mạc thực quản, gây đau và khó nuốt.
• Vấn đề hô hấp: Trào ngược có thể dẫn đến các vấn đề hô hấp như ho mãn tính, khò khè, thậm chí là viêm phổi tái phát do trẻ hít phải axit dạ dày vào phổi.

Các biến chứng trào ngược dạ dày ở trẻ em

Ngoài việc lo lắng về mức độ nguy hiểm của tình trạng trào ngược dạ dày ở trẻ, các biến chứng có thể xảy ra cũng là vấn đề mà phụ huynh cần quan tâm. Nếu không được phát hiện và điều trị đúng lúc, trào ngược dạ dày có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng bao gồm. (2)

1. Biến chứng về tiêu hóa

• Viêm thực quản: Tình trạng viêm nhiễm tại niêm mạc thực quản, có thể gây loét và chảy máu. Viêm thực quản mãn tính làm tăng nguy cơ hẹp thực quản và Barrett thực quản.
• Hẹp thực quản: Thực quản trở nên quá hẹp, dẫn đến khó khăn trong việc nuốt thức ăn.
• Barrett thực quản: Barrett hay tiền ung thư thực quản là biến chứng không phổ biến nhưng rất nguy hiểm. Mô tương tự như niêm mạc ruột thay thế mô lót thực quản. Tình trạng này có thể dẫn đến ung thư biểu mô tuyến thực quản (adenocarcinoma).

2. Biến chứng về hô hấp

• Hen suyễn: Trào ngược dạ dày có thể làm nặng thêm hoặc gây ra các triệu chứng của bệnh hen suyễn.
• Ho mãn tính: Axit dạ dày gây kích ứng đường hô hấp, dẫn đến tình trạng ho mãn tính kéo dài.
• Khò khè: Trẻ bị trào ngược dạ dày có thể khiến trẻ bị khàn giọng, khò khè khi thở do đường hô hấp bị hẹp lại.

3. Biến chứng về răng miệng

Axit dạ dày trào ngược lên miệng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng của trẻ, dẫn đến mòn men răng. Axit làm mòn lớp men bảo vệ răng, gây ra các vấn đề về sâu răng và nhạy cảm răng, miệng.

4. Biến chứng về tai mũi họng

• Viêm thanh quản: Viêm nhiễm tại hộp thanh quản gây khàn giọng, mất tiếng tạm thời.
• Viêm phổi tái phát: Trào ngược dạ dày có thể dẫn đến trẻ hít phải axit dạ dày vào phổi, gây viêm phổi tái phát.

Cách điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ nhỏ

Một số phương pháp được chỉ định điều trị trào ngược dạ dày ở trẻ nhỏ bao gồm: (3)

1. Phương pháp thay đổi lối sống đối với trẻ sơ sinh

• Giữ trẻ đầu cao trong 30 phút sau khi bú giúp giảm tình trạng trào ngược cho trẻ.
• Cho trẻ ăn lượng thức ăn nhỏ hơn, chia làm nhiều bữa ăn giúp dạ dày của trẻ không bị quá tải.
• Thử cho trẻ ăn thức ăn đặc, phương pháp này cần thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

2. Phương pháp thay đổi lối sống đối với trẻ lớn

• Nâng cao đầu giường của trẻ, giúp giảm trào ngược khi trẻ nằm ngủ.
• Giữ trẻ đầu cao trong 30 phút sau khi bú/ ăn, giúp thức ăn tiêu hóa tốt hơn.
• Thay vì ăn ba bữa lớn, chia nhỏ bữa ăn, đảm bảo trẻ không ăn quá nhiều ở mỗi bữa, để làm giảm áp lực lên dạ dày của trẻ.
• Hạn chế các loại thực phẩm và đồ uống có thể làm tình trạng trào ngược của trẻ trở nên tồi tệ hơn: Bao gồm thực phẩm có hàm lượng chất béo cao, thực phẩm chiên, thức ăn cay, đồ uống có gas và caffeine.
• Khuyến khích trẻ tập thể dục đều đặn để hỗ trợ tiêu hóa và giảm trào ngược.

3. Phương pháp điều trị bằng cách dùng thuốc

Nếu tình trạng trào ngược nghiêm trọng hoặc không được cải thiện, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc cho trẻ. Các loại thuốc giúp giảm trào ngược axit dạ dày bao gồm:

• Thuốc ức chế bơm proton (PPIs) như Esomeprazole, Lansoprazole, Omeprazole và một số loại thuốc khác theo chỉ định của bác sĩ.
• Thuốc tráng niêm mạc dạ dày như Phosphalugel.

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc có thể khiến trẻ gặp một số tác dụng phụ nên cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

4. Phương pháp phẫu thuật

Phẫu thuật là giải pháp cuối cùng khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Phương pháp phẫu thuật được sử dụng phổ biến nhất là Fundoplication.

Trong quá trình fundoplication, bác sĩ sẽ quấn phần trên của dạ dày quanh phần cuối dưới của thực quản. Điều này giúp làm thắt chặt điểm nối giữa thực quản và dạ dày, từ đó giảm tình trạng trào ngược. (4)

Chăm sóc trẻ bị trào ngược dạ dày

Trẻ bị trào ngược dạ dày cần được chăm sóc kỹ lưỡng để giảm bớt các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Dưới đây là một số biện pháp hữu ích trong việc chăm sóc trẻ bị trào ngược dạ dày:

• Cho trẻ ăn chậm và ăn nhiều bữa, tránh để trẻ ăn quá nhanh hoặc quá no. Hạn chế các thực phẩm có thể gây trào ngược dạ dày, tăng cường rau xanh, trái cây và ngũ cốc,… Đối với trẻ sơ sinh, phụ huynh có thể làm đặc sữa bằng cách thêm một chút ngũ cốc theo chỉ định của bác sĩ để giảm tình trạng trào ngược.
• Thay đổi tư thế và thói quen sinh hoạt cho trẻ sau khi ăn và khi ngủ.
• Quan sát các triệu chứng của trẻ như nôn mửa nhiều, khó nuốt, hoặc khó thở, để đánh giá tình trạng trào ngược dạ dày có trở nên nghiêm trọng hơn không.
• Khuyến khích trẻ vận động bằng cách tập thể dục đều đặn, giúp trẻ cải thiện tiêu hóa và giảm tình trạng trào ngược hiệu quả.
• Tránh tạo áp lực hoặc lo lắng cho trẻ, vì căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng trào ngược.
• Nếu các biện pháp chăm sóc tại nhà không hiệu quả, hoặc nếu bệnh có dấu hiệu tăng nặng, hãy đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.
• Đưa trẻ đi thăm khám định kỳ, việc kiểm tra định kỳ giúp theo dõi sự tiến triển của tình trạng và điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần thiết.

Việc chăm sóc trẻ bị trào ngược dạ dày cần sự chú ý, kiên nhẫn để giúp trẻ giảm thiểu triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.

Nếu có nhu cầu đặt lịch khám, tư vấn và tìm hiểu thêm về tình trạng trào ngược dạ dày cũng như cách điều trị ở trẻ nhỏ, quý phụ huynh có thể liên hệ đến khoa Nhi, PlinkCare, theo các cách sau:

Trẻ bị trào ngược dạ dày có nguy hiểm không còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và các triệu chứng đi kèm của trẻ. Tuy nhiên, bằng cách áp dụng các biện pháp dinh dưỡng hợp lý, thay đổi thói quen sinh hoạt và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, trẻ hoàn toàn có thể điều trị tình trạng trào ngược dạ dày và cải thiện chất lượng cuộc sống.