Trẻ bị sởi uống thuốc gì tốt và mau khỏi? Những điều cần lưu ý

Tổng quan bệnh sởi ở trẻ em

Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính qua đường hô hấp do virus sởi gây ra. Đây là một chủng virus thuộc họ Paramyxoviridae, có thể lây lan trực tiếp từ người này sang người khác khi tiếp xúc gần với người bệnh, qua các giọt bắn có chứa virus được phát tán ra bên ngoài khi người bệnh ho, nói chuyện…

Ngoài ra, virus sởi có thể tồn tại khoảng 2 giờ ở môi trường bên ngoài, trên các bề mặt như mặt bàn, tay nắm cửa hay các vật dụng cá nhân như ly, chén… Trong thời gian này, nếu trẻ vô tình chạm phải các bề mặt có chứa virus, sau đó đưa lên vùng mặt (mắt, mũi, miệng), virus sởi có thể xâm nhập và gây bệnh. Đáng lưu ý, virus sởi có thể lây lan ngay từ khi trẻ chưa có biểu hiện bệnh ra bên ngoài cho đến khi bệnh được chữa khỏi hoàn toàn.

Bệnh sởi ở trẻ em có thể xuất hiện, bùng phát thành dịch ở bất kỳ thời điểm nào trong năm, nhất là khi trời chuyển lạnh, vào mùa Đông Xuân. Trẻ dưới 5 tuổi có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, chưa tiêm vacxin ngừa bệnh sởi… là đối tượng dễ mắc phải bệnh này.

Triệu chứng của bệnh sởi ở trẻ sẽ tiến triển theo 4 giai đoạn: ủ bệnh, khởi phát, toàn phát và lui bệnh. Sởi bắt đầu với các triệu chứng như sốt nhẹ, đỏ mắt, viêm kết mạc, chảy nước mắt, ho, sưng hạch ngoại biên… Sau đó, trẻ sốt cao, phát ban toàn thân (ban đỏ, sát sẩn, nhỏ). Trẻ hết sốt, ban sẽ bay dần đi theo thứ tự mọc. Nếu trẻ có triệu chứng sởi, phụ huynh đưa trẻ đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám và tư vấn điều trị, chăm sóc phù hợp.

Trẻ bị sởi uống thuốc gì tốt?

Dựa vào kết quả thăm khám, độ tuổi, tiền sử bệnh, bác sĩ sẽ cho biết trẻ bị sởi uống thuốc gì phù hợp. Sởi là bệnh do virus gây ra nên thuốc kháng sinh thường không được sử dụng trong điều trị bệnh lý này, trừ trường hợp trẻ có biến chứng bội nhiễm vi khuẩn. Thuốc được kê toa trong điều trị bệnh sởi thường có tác dụng hỗ trợ điều trị triệu chứng, giúp trẻ tăng miễn dịch; từ đó, rút ngắn thời gian hồi phục, ngăn ngừa biến chứng:

1. Dùng thuốc hạ sốt, giảm đau và giảm ho

Sốt khiến trẻ khó chịu. Trẻ sốt cao, phụ huynh có thể cho trẻ dùng thuốc hạ sốt Acetaminophen hoặc Ibuprofen. Tuy nhiên, cần tuân theo đúng loại thuốc, liều lượng cũng như cách dùng do bác sĩ chỉ định. Aspirin không được chỉ định cho trẻ dưới 3 tuổi, đang hồi phục sau thủy đậu hay đang có các triệu chứng giống cúm bởi thuốc có thể gây hội chứng Reye đe dọa tính mạng của trẻ.

2. Bổ sung vitamin A cho trẻ

Trẻ bị sởi cần được bổ sung thêm vitamin A để tăng đề kháng, giảm mức độ nghiêm trọng của sởi, tránh để bệnh gây biến chứng. Liều bổ sung vitamin A:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi: Bổ sung 50.000 đơn vị vitamin A/ngày, trong 2 ngày liên tiếp.
• Trẻ từ 6 – 12 tháng tuổi: Bổ sung 100.000 đơn vị vitamin A/ngày, trong 2 ngày liên tiếp.
• Trẻ trên 12 tháng tuổi: Bổ sung 200.000 đơn vị vitamin A/ngày, trong 2 ngày liên tiếp. Trẻ thiếu vitamin A có thể được bổ sung liều lặp lại sau 4 – 6 tuần.

3. Sử dụng các thuốc khác

Ngoài ra, một số loại thuốc khác có thể được bác sĩ kê toa tùy vào tình trạng cụ thể của trẻ. Thuốc kháng sinh chỉ được chỉ định khi trẻ có biến chứng do nhiễm trùng vi khuẩn như viêm phổi, nhiễm trùng tai… Trẻ cần được bù đủ nước và điện giải qua đường uống. Trường hợp trẻ nôn ói, nguy cơ mất nước và rối loạn điện giải cao, bác sĩ có thể chỉ định truyền dịch.

Lưu ý khi dùng thuốc trị bệnh sởi ở trẻ em

Thuốc có thể gây tác dụng phụ cho trẻ, vì vậy phụ huynh cần theo dõi biểu hiện của trẻ và thông báo ngay cho bác sĩ khi có triệu chứng bất thường. Chỉ cho trẻ dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc, cho trẻ dùng lại toa thuốc cũ, kết hợp thuốc hoặc ngừng thuốc. Thuốc uống, thuốc bôi có chứa corticoid không được sử dụng trong điều trị bệnh sởi ở trẻ.

Các cách điều trị sởi ở trẻ khác

Đối với các trường hợp trẻ chưa có miễn dịch với virus sởi, sau tiếp xúc với virus, trẻ, bao gồm cả trẻ nhũ nhi có thể tiêm vacxin ngừa sởi trong 72 giờ sau khi tiếp xúc với chủng virus này để ngăn ngừa bệnh phát triển. (1)

Ngoài ra, tùy tình trạng bệnh, trẻ có miễn dịch kém, hoặc biến chứng nặng có thể được tiêm kháng thể (globulin huyết thanh miễn dịch).

Bệnh sởi nguy hiểm như thế nào?

Hầu hết trẻ bị sởi tử vong do biến chứng của bệnh sởi. Trẻ nhỏ, trẻ suy dinh dưỡng, thiếu vitamin A, suy giảm miễn dịch hay mắc các bệnh ảnh hưởng đến hệ miễn dịch là đối tượng dễ mắc bệnh sởi nặng, dẫn đến biến chứng.

Biến chứng do bệnh sởi ở trẻ sẽ khác nhau tùy vào từng trường hợp cụ thể. Trẻ có thể gặp các biến chứng do virus gây ra như viêm thanh khí phế quản, viêm cơ tim, viêm não, viêm màng não,… Ngoài ra, chăm sóc trẻ không đúng cách có thể khiến trẻ gặp phải biến chứng do bội nhiễm vi khuẩn sau khi bị sởi như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm dạ dày ruột… Một số trẻ có thể bị viêm loét giác mạc dẫn đến mù lòa, viêm loét hoại tử hàm mặt, mắc bệnh lao tiến triển, tiêu chảy, và nôn ói nghiêm trọng.

Chăm sóc trẻ bị sởi ở trẻ em

Hầu hết trẻ bị sởi sẽ được bác sĩ hướng dẫn chăm sóc và điều trị tại nhà, trừ các trường hợp có nguy cơ cao hoặc đã xuất hiện biến chứng. Một số lưu ý trong chăm sóc trẻ bị sởi tại nhà:

• Hạ sốt: Trẻ sốt nhẹ có thể hạ sốt bằng các cách hạ sốt không dùng thuốc như chườm ấm, lau người với nước mát, uống nhiều nước, mặc đồ thoáng mát… Trẻ sốt cao, phụ huynh cho trẻ dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ.
• Hạn chế tiếp xúc: Trẻ bị sởi, phụ huynh nên thông báo với giáo viên (nếu trẻ trong độ tuổi đến trường, nhà trẻ) và cho trẻ nghỉ ngơi tại nhà cho đến khi bệnh khỏi hẳn nhằm ngăn ngừa lây nhiễm bệnh cho trẻ khác, tạo thành dịch bệnh.
• Đảm bảo vệ sinh: Trẻ bị sởi cần được vệ sinh thân thể mỗi ngày, rửa tay với xà phòng thường xuyên, đảm bảo vệ sinh răng miệng, súc miệng với nước muối sinh lý. Không gian sống của trẻ cần được dọn dẹp, khử khuẩn định kỳ, tạo môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng.
• Dinh dưỡng đầy đủ: Trẻ bị sởi thường sẽ mệt mỏi, biếng ăn hơn bình thường; phụ huynh nên chia bữa ăn hàng ngày thành nhiều cữ nhỏ để đảm bảo trẻ được cung cấp đủ dinh dưỡng và năng lượng. Lưu ý, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm; ưu tiên các món ăn mềm, dễ nuốt, dễ tiêu hóa và đa dạng thực đơn.
• Bổ sung vitamin và khoáng chất: Tăng cường rau xanh trong khẩu phần ăn hàng ngày, khuyến khích trẻ ăn nhiều trái cây tươi hơn, đặc biệt là vitamin A nhằm hạn chế nguy cơ xuất hiện các biến chứng ảnh hưởng đến thị giác của trẻ.
• Khuyến khích trẻ uống nhiều nước.
• Theo dõi sát sao các triệu chứng của trẻ và đưa trẻ đến bệnh viện khi triệu chứng của sởi không có dấu hiệu thuyên giảm, thậm chí ngày càng trở nặng hơn.

Biện pháp phòng ngừa sởi ở trẻ em

Tiêm vacxin, củng cố đề kháng, nâng cao miễn dịch cho trẻ là cách tốt nhất giúp phòng ngừa sởi ở trẻ. Trẻ cần được tiêm đủ 2 mũi vacxin theo dự án Tiêm chủng mở rộng quốc gia; mũi đầu tiên phải tiêm khi trẻ được 9 tháng tuổi. Phụ huynh có thể cho trẻ tiêm vacxin sởi đơn hoặc kết hợp sởi – quai bị – rubella tại Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.

Bên cạnh đó, để giảm nguy cơ bị bệnh sởi, phụ huynh tránh để trẻ tiếp xúc với người nghi ngờ bị sởi hoặc đang mắc sởi. Luôn đảm bảo không gian sống, khu vực vui chơi và sinh hoạt của trẻ sạch sẽ, không ẩm thấp để tránh để vi khuẩn, virus sinh sôi gây bệnh cho trẻ. Ngoài ra, cần vệ sinh mũi họng cho trẻ với nước muối sinh lý, đeo khẩu trang khi ra ngoài, rửa tay với xà phòng…

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ chuyên khoa Nhi, PlinkCare theo địa chỉ:

Trẻ bị sởi uống thuốc gì tốt và mau khỏi? Hy vọng với những thông tin trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về bệnh sởi ở trẻ em và nắm được cách chăm sóc, điều trị sởi đúng cách.