Trẻ bị sởi kiêng gì? Bé cần kiêng cữ trong bao lâu?

Sởi ở trẻ em có nguy hiểm không?

Có. Sởi ở trẻ em là một bệnh lý nguy hiểm gây ra bởi virus sởi – một chủng virus thuộc họ Paramyxoviridae. Bệnh có thể xảy ra ở cả người lớn và trẻ em, đặc biệt trẻ dưới 5 tuổi. Ước tính trung bình cứ 3 trẻ dưới 5 tuổi sẽ có 1 trẻ cần nhập viện theo dõi và hỗ trợ tích cực. Bệnh sởi thường xuất hiện vào mùa Đông – Xuân, có thể bùng phát thành dịch theo chu kỳ 3 – 5 năm.

Trẻ có miễn dịch suy giảm, chưa được tiêm vacxin ngừa sởi, suy dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu vitamin A… khi mắc bệnh sởi, bệnh có xu hướng nặng hơn. Bệnh sởi không được chữa trị kịp thời và đúng cách có thể xảy ra biến chứng viêm phổi, viêm não, viêm màng não,… thậm chí gây tử vong nếu trẻ không được can thiệp y tế kịp thời. (1)

Trẻ bị sởi kiêng gì?

Trẻ bị sởi kiêng gì là vấn đề quan trọng khi chăm sóc trẻ bị bệnh sởi. Sởi hiện vẫn chưa có thuốc đặc trị. Các phương pháp hiện có tập trung vào hỗ trợ điều trị các triệu chứng, giúp bệnh nhanh khỏi. Hầu hết trẻ bị sởi không có biến chứng sẽ được bác sĩ kê thuốc và hướng dẫn chăm sóc tại nhà. Dưới đây là một số vấn đề cần lưu ý cũng như trẻ bị sởi cần kiêng bố mẹ nên biết:

1. Trẻ bị sởi kiêng gì trong chế độ ăn uống?

Dinh dưỡng đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong chăm sóc trẻ bị sởi. Dinh dưỡng đúng và đủ sẽ giúp trẻ được bổ sung đủ dưỡng chất, năng lượng để cơ thể phát triển, cải thiện miễn dịch, rút ngắn thời gian hồi phục. Ngược lại, dinh dưỡng không hợp lý sẽ khiến tình trạng bệnh trở nên tệ hơn, kéo dài và tăng nguy cơ xuất hiện biến chứng.

Trẻ nhỏ chưa ý thức được những thực phẩm nào tốt và không tốt cho sức khỏe, đặc biệt khi đang mắc bệnh. Vì vậy, bố mẹ không nên chiều theo sở thích ăn uống của trẻ, cho con ăn thực phẩm không lành mạnh. Trẻ bị sởi kiêng các thực phẩm như:

1.1. Thực phẩm chiên xào, nhiều dầu mỡ

Khi bị sởi, hệ tiêu hóa sẽ trở nên yếu hơn so với bình thường. Thức ăn nhiều dầu mỡ không chỉ khó tiêu hóa mà còn có thể gây kích ứng đường tiêu hóa, gây buồn nôn, đầy bụng, khó tiêu hoặc tiêu chảy.

1.2. Thực phẩm chế biến sẵn

Thức ăn đóng hộp, đồ chế biến sẵn thường chứa nhiều chất bảo quản, phụ gia và muối, có thể gây áp lực lên hệ tiêu hóa và miễn dịch của trẻ bị bệnh sởi. Hàm lượng dinh dưỡng trong những thực phẩm này thường thấp, không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng của trẻ. Nhiều thực phẩm có hàm lượng đường cao, có thể làm tăng tình trạng viêm và ảnh hưởng xấu đến hệ miễn dịch. Đồng thời, những thực phẩm này cũng có thể chứa các chất kích thích gây khó chịu đường tiêu hóa.

1.3. Đồ uống có ga, cồn

Trẻ thường có xu hướng thích uống nước ngọt, nước có ga, tuy nhiên những loại nước này chứa nhiều đường, tăng viêm, giảm cảm giác thèm ăn, gây đau họng, đầy hơi… Một số thức uống có chứa cồn có thể khiến trẻ mất nước, ảnh hưởng đến các cơ quan và gây tương tác với thuốc. Hơn nữa, uống nhiều nước ngọt sẽ gây cảm giác no, từ đó trẻ ăn ít hơn và ít uống nước hơn. Vì vậy đồ uống có ga, cồn là một trong những câu trả lời của vấn đề trẻ bị sởi kiêng gì.

1.4. Các thực phẩm bé bị dị ứng trước đó

Cho trẻ ăn những thực phẩm từng gây dị ứng khi bị sởi có thể khiến trẻ gặp phải các phản ứng dị ứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tình trạng sởi, tạo áp lực cho hệ miễn dịch. Các triệu chứng thường gặp khi dị ứng như khó thở, phát ban… có thể gây nhầm lẫn với triệu chứng của sởi, gây khó khăn trong việc theo dõi tiến triển bệnh.

1.5. Không sử dụng các chế phẩm chứa Corticoid

Corticoid gây ức chế hệ thống miễn dịch tự nhiên làm cho trẻ dễ bị nặng và dễ gây biến chứng khi bị sởi.

1.6. Không cho trẻ bị sởi dưới 3 tuổi uống aspirin

Sốt ở trẻ bị sởi có thể được hạ sốt và phương pháp không dùng thuốc hoặc dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Acetaminophen hoặc Ibuprofen là hai loại thuốc hạ sốt thường được sử dụng. Tuyệt đối không hạ sốt cho trẻ bị sởi dưới 3 tuổi bằng Aspirin bởi điều này có thể tăng nguy cơ mắc hội chứng Reye, tổn thương gan, não thậm chí gây tử vong ở trẻ.

2. Trẻ bị sởi kiêng gì trong sinh hoạt hằng ngày?

Bên cạnh dinh dưỡng, bố mẹ cũng cần chú ý đến vấn đề vệ sinh và sinh hoạt đúng cho trẻ bị sởi. “Trẻ bị sởi nên kiêng gió, kiêng nước” là quan niệm được các bậc phụ huynh rỉ tai nhau khi chăm sóc trẻ mắc bệnh này. Vậy thực chất điều này có đúng không?

2.1. Trẻ bị sởi có tắm được không?

Trẻ bị sởi có thể được tắm rửa bình thường. Tắm rửa đảm bảo vệ sinh cơ thể hàng ngày giúp giảm nhẹ các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng bội nhiễm vi khuẩn. Không chỉ vậy, tắm đúng cách còn giúp trẻ bị sởi cảm thấy thoải mái, dễ chịu hơn.

Khi tắm cho trẻ bị sởi, bố mẹ lưu ý không tắm cho trẻ quá khuya; tắm trong phòng kín gió với nước ấm; tắm nhanh trong 5 – 10 phút. Sau khi tắm xong, trẻ cần được lau khô và giữ ấm.

2.2. Trẻ bị sởi có được bật quạt không?

Trẻ bị sởi có kiêng gió quạt không cũng là vấn đề được nhiều người thắc mắc. Thời tiết oi bức, khó chịu hoặc sốt sẽ khiến trẻ tăng tiết mồ hôi, tạo điều kiện vi khuẩn sinh sôi gây bệnh. Vì vậy, trẻ nên được nghỉ ngơi ở những nơi thông thoáng, nhiệt độ phù hợp. Bố mẹ có thể bật quạt trong phòng ngủ của trẻ để không khí được lưu thông, giúp trẻ cảm thấy thoải mái; tuy nhiên, không hướng thẳng quạt vào người trẻ bởi điều này có thể khiến trẻ nhiễm lạnh, bệnh nặng hơn.

Trẻ bị sởi cần kiêng cữ trong bao lâu?

Khi phát hiện trẻ tiếp xúc với người mắc bệnh sởi, bố mẹ nên chủ động thực hiện các biện pháp dự phòng sởi cho trẻ, dinh dưỡng đủ chất, sinh hoạt lành mạnh để tăng cường đề kháng đến khi trẻ khỏi bệnh hoàn toàn, khoảng vài tuần sau khi các triệu chứng của sởi biến mất.

Trẻ bị sởi nên ăn gì cho mau khỏe?

Bệnh sởi phát triển theo 4 giai đoạn gồm: ủ bệnh, khởi phát, toàn phát và lui bệnh. Ở giai đoạn ủ bệnh, trẻ chưa biểu hiện triệu chứng vì vậy bệnh rất khó nhận biết. Bệnh sởi khởi phát với các triệu chứng điển hình như sốt, đỏ mắt, viêm kết mạc, viêm long đường hô hấp trên, có hạt Koplik trong má…

Bệnh toàn phát, trẻ sốt cao và bắt đầu phát ban ở vùng mặt, xuống cổ rồi lan rộng toàn thân, tay và chân. Ban sởi có màu hồng hoặc đỏ, dát sẩn, gây cảm giác ngứa khó chịu. Sau đó, bệnh lui dần, trẻ hạ sốt, ban cũng sẽ dần bay đi theo thứ tự xuất hiện, để lại vết thâm trên da.

Trẻ bị sởi nên ăn gì? Dinh dưỡng hợp lý trong từng giai đoạn là một trong những yếu tố giúp bệnh sởi nhanh khỏi:

1. Giai đoạn khởi phát sởi

Khi trẻ bị sởi bố mẹ nên ưu tiên cho trẻ ăn thức ăn cung cấp nhiều dưỡng chất và năng lượng, thức ăn dạng mềm, dễ tiêu hóa. Điều quan trọng là cần đảm bảo cân bằng dinh dưỡng (có đủ 4 nhóm dinh dưỡng thiết yếu: chất đạm, chất béo, chất bột đường, vitamin và khoáng chất) và an toàn vệ sinh thực phẩm. Ngoài ra, nên tăng cường rau xanh, thực phẩm chứa nhiều vitamin A và khuyến khích trẻ uống nhiều nước hơn khi mắc bệnh sởi. Bệnh sởi khiến trẻ mệt mỏi, biếng ăn hơn, nên hãy chia nhỏ bữa ăn hàng ngày để đảm bảo trẻ được bổ sung đủ chất.

2. Giai đoạn toàn phát

Bố mẹ tiếp tục duy trì chế độ ăn đủ chất và cho trẻ uống thuốc hỗ trợ điều trị triệu chứng theo chỉ định của bác sĩ. Trẻ nên được bổ sung vitamin A để phòng ngừa biến chứng, ảnh hưởng thị giác. Nhu cầu bổ sung vitamin A của từng trẻ sẽ khác nhau dựa vào độ tuổi:

• Trẻ nhỏ, dưới 6 tháng tuổi: Hàm lượng vitamin A cần bổ sung 50.000 đơn vị/ngày, trong 2 ngày liên tiếp.
• Trẻ từ 6 tháng đến 1 tuổi: Hàm lượng vitamin A cần bổ sung 100.000 đơn vị vitamin A/ngày, trong 2 ngày liên tiếp.
• Trẻ trên 1 tuổi: Hàm lượng vitamin A cần bổ sung 200.000 đơn vị vitamin A/ngày, trong 2 ngày liên tiếp. Có thể bổ sung liều lặp lại sau 4 – 6 tuần nếu trẻ thiếu hụt vitamin A.

Ngoài vitamin A, trẻ cần tăng cường vitamin C, kẽm và nhiều vi – khoáng chất khác để tăng đề kháng, các tổn thương nhanh lành, hạn chế sự xâm nhập và sinh sôi của các vi khuẩn, virus khác.

Chăm sóc trẻ bị sởi, bố mẹ lưu ý quan sát chặt chẽ các biểu hiện của trẻ và cần đưa trẻ trở lại bệnh viện khi trẻ có các bất thường như:

• Triệu chứng bệnh sởi ngày càng nặng hơn.
• Trẻ mệt mỏi, li bì, dễ bị kích thích.
• Trẻ bú kém, biếng ăn hoặc từ chối uống nước.
• Trẻ sốt cao không hạ dù đã dùng thuốc hạ sốt.
• Trẻ có biểu hiện khó thở, thở nhanh.
• Ban bay đi nhưng trẻ vẫn sốt.

3. Giai đoạn lui bệnh

Khi bệnh sởi đã được kiểm soát, bắt đầu lui bệnh, dinh dưỡng an toàn và lành mạnh sẽ giúp trẻ nhanh chóng trở về với cuộc sống sinh hoạt thường ngày và ngăn ngừa các biến chứng sau sởi. Vì vậy, phụ huynh cần duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, đủ chất và tránh các thực phẩm không tốt cho sức khỏe của trẻ trong vài tuần. Trẻ sau khi khỏi bệnh cần được tái khám định kỳ để bác sĩ kiểm tra, đánh giá tổng trạng sức khỏe của trẻ.

Những lưu ý khi chăm sóc trẻ bị sởi

Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính qua đường hô hấp, nguy cơ cao bùng phát thành dịch. Người khỏe mạnh có thể nhiễm bệnh khi hít phải virus sởi trong không khí, ở gần người bệnh hoặc tiếp xúc với bề mặt có chứa virus gây bệnh. Vì vậy, khi chăm sóc trẻ bị sởi, bố mẹ cần đặc biệt lưu ý phòng ngừa sự lây lan của tác nhân gây sởi. Trẻ bị sởi nên được cách ly với trẻ khỏe mạnh, tránh đi đến những khu vực đông người (trường học, nhà trẻ, công viên…).

Ở những trường hợp cần thiết, trẻ phải đeo khẩu trang y tế khi ra ngoài. Tương tự, bố mẹ cần đeo khẩu trang kháng khuẩn khi chăm sóc trẻ bị sởi, rửa sạch tay với xà phòng sau khi tiếp xúc với trẻ.

Trẻ bị sởi nên được nghỉ ngơi nhiều hơn trong không gian thoáng khí, được dọn dẹp, khử trùng thường xuyên và có ánh sáng phù hợp. Tránh cho trẻ vận động mạnh, gắng sức và đảm bảo trẻ được ngủ đủ giấc, ngủ sâu giấc sẽ góp phần giúp bệnh nhanh khỏi hơn. Ngoài ra, trẻ cần được đảm bảo vệ sinh răng miệng, mũi họng và vệ sinh mắt nhằm phòng ngừa biến chứng bệnh sởi.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ tới bệnh viện theo địa chỉ:

Trẻ bị sởi kiêng gì? Hy vọng với những thông tin trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về những vấn đề cần kiêng khem khi trẻ bị sởi; từ đó, nắm được cách chăm sóc trẻ đúng cách và hiệu quả.