Trẻ bị đau bụng bên phải: Nguyên nhân, vị trí và dấu hiệu nhận biết

Trẻ bị đau bụng bên phải là gì?

Trẻ bị đau bụng bên phải là tình trạng đau ở vùng bụng, từ giữa xương sườn dưới xuống vùng xương chậu bên phải. Đau bụng bên phải ở trẻ em thường là dấu hiệu của các bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa, gan, mật và ruột. Trẻ đau bụng bên phải dữ dội có thể do viêm ruột thừa hoặc sỏi mật.

Để biết chính xác trẻ đau bụng bên phải là bệnh gì? Bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám cụ thể. Nhằm hỗ trợ quá trình chẩn đoán, bố mẹ nên ghi chú lại những thông tin chi tiết về cơn đau bụng bên phải của trẻ như thời điểm khởi phát, tính chất (quặn thắt hay âm ỉ), cường độ, vị trí lan tỏa, thời gian kéo dài của mỗi cơn đau. Ngoài ra, cần lưu ý các triệu chứng đi kèm như nôn mửa, sốt, thay đổi trong việc đi tiêu hoặc tiểu tiện.

Các vị trí đau bụng bên phải ở trẻ em

Trẻ đau bụng bên phải có thể là đau bụng ở phần trên hoặc phần dưới của vùng bên phải bụng:

• Trẻ em đau bụng dưới bên phải: Trẻ bị đau bụng dưới bên phải thường liên quan đến các cơ quan như ruột thừa, đại tràng, túi thừa.
• Trẻ em đau bụng trên bên phải: Trẻ bị đau bụng trên bên phải thường liên quan đến các cơ quan như gan, túi mật, tá tràng, đầu tụy, thận phải, viêm phổi thùy dưới bên phải.

Nguyên nhân trẻ bị đau bụng bên phải

Dưới đây là một số nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng trẻ bị đau bụng bên phải:

1. Đau bụng kinh

Dậy thì ở bé gái thường bắt đầu khi trẻ được 9 – 15 tuổi. Lúc này, cơ thể trẻ có sự thay đổi rõ rệt về chiều cao, cân nặng, ngực phát triển và lông mọc ở nhiều vị trí (lông nách, lông mu…), đặc biệt có kinh nguyệt. Tuy nhiên, ở một số trẻ dậy thì sớm, dậy thì muộn hoặc tiềm ẩn vấn đề bất thường nào đó, trẻ có thể có các triệu chứng “tiền hành kinh nguyệt” gồm đau tức bụng dưới bên phải, rối loạn cảm xúc, lo âu, mệt mỏi.

2. Viêm túi mật do sỏi túi mật

Sỏi túi mật, viêm túi mật có thể là nguyên nhân khiến trẻ đau bụng bên phải. Cơn đau này thường xuất hiện đột ngột và có thể kéo dài từ vài phút đến nhiều giờ. Cường độ cơn đau mạnh, tăng nhanh và có thể lan rộng đến vai phải hoặc ra sau lưng. Trẻ có thể có một số triệu chứng đi kèm như chán ăn, cảm giác buồn nôn, nôn, sốt cao.

3. Viêm gan cấp

Trẻ bị đau bụng bên phải có thể là dấu hiệu của tổn thương gan, viêm gan cấp do vi khuẩn hoặc virus. Ngoài tình trạng đau bụng bên phải, trẻ có thể có thêm triệu chứng buồn nôn, nôn, chán ăn, mệt mỏi kéo dài, tiểu sẫm màu, vàng da, vàng niêm mạc.

4. Sỏi thận

Nếu cơn đau bụng của trẻ bắt đầu từ vùng bụng bên phải lan ra sau lưng hoặc xuống vùng bụng dưới và cơ quan sinh dục, đây có thể là dấu hiệu của sỏi thận. Cơn đau bụng quặn thắt thường kéo dài từ 20 – 60 phút, có thể diễn ra ở mức độ trung bình đến nặng, có thể tự giảm nhẹ nhưng sau đó tái phát đột ngột. Bên cạnh đó, còn có các triệu chứng đi kèm như buồn nôn, nôn, sốt, tiểu rát, tiểu ra máu, nước tiểu đục, khó tiểu hoặc đi tiểu nhiều lần.

5. Nhiễm trùng tiêu hóa

Chế độ ăn uống không khoa học, không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm có thể khiến trẻ bị nhiễm trùng đường tiêu hóa dẫn đến các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, sốt, buồn nôn, nôn… Trẻ nếu không được điều trị đúng cách, kịp thời có thể dẫn đến biến chứng mất nước, sụt cân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ.

6. Hội chứng ruột kích thích

Nguyên nhân khiến trẻ mắc phải hội chứng ruột kích thích hiện vẫn chưa được xác định, tuy nhiên tình trạng này thường gặp ở trẻ bị chứng rối loạn cảm xúc, thường bị áp lực, căng thẳng, lo âu. Hội chứng này thường gây các triệu chứng rối loạn đường tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, đầy bụng, đau bụng. Cơn đau bụng của trẻ cũng như các triệu chứng khác thường sẽ thuyên giảm sau khi trẻ đi đại tiện.

7. Viêm ruột thừa

Cơn đau bụng do viêm ruột thừa thường bắt đầu ở vùng bụng trung tâm hoặc thượng vị, sau đó di chuyển dần sang vùng bụng dưới bên phải. Tình trạng đau bụng có xu hướng ngày càng trở nên dữ dội hơn và kèm theo triệu chứng cứng thành bụng, biếng ăn, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, sốt cao.

Dấu hiệu trẻ bị đau bụng bên phải

Cơn đau bụng bên phải ở trẻ có thể xuất hiện đột ngột hoặc từ từ, với cường độ nhẹ, trung bình hoặc nặng, có thể có xu hướng ngày càng dữ dội hơn tùy thuộc vào nguyên nhân gây nên tình trạng này ở trẻ. Trong một số trường hợp, vị trí đau có thể di chuyển từ khu vực này sang khu vực khác. Trẻ có thể có các triệu chứng kèm theo gồm nôn mửa, rối loạn tiêu hóa, biếng ăn, đổ mồ hôi, sốt… (1)

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa thể mô tả chính xác về cơn đau cũng như vị trí đau bụng cụ thể. Do đó, trẻ thường sẽ có các biểu hiện như quấy khóc nhiều, bỏ bú, bỏ ăn, nhăn mặt, cau mày, đổ mồ hôi, không muốn chơi đùa…

Cách chữa trị trẻ bị đau bụng bên phải

Tùy vào nguyên nhân, lứa tuổi, thể trạng sức khỏe và các triệu chứng đi kèm, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị cho trẻ bị đau bụng bên phải tối ưu nhất. Việc điều trị bao gồm điều trị triệu chứng và điều trị căn nguyên dẫn đến đau bụng.

Nếu đau bụng nhẹ, không phải do bệnh lý và không có biến chứng nguy hiểm, bác sĩ thường sẽ kê thuốc và hướng dẫn bố mẹ chăm sóc, theo dõi trẻ tại nhà. Nhưng nếu trẻ đau bụng dữ dội, nguy hiểm, trẻ có thể được chỉ định nhập viện để theo dõi và chăm sóc tích cực. Một số thủ thuật, can thiệp có thể được thực hiện tùy vào nguyên nhân gây đau bụng bên phải của trẻ.

Khi nào thì đến cơ sở y tế?

Trẻ thường xuyên than đau bụng bên phải hoặc đau bụng kèm theo các dấu hiệu bất thường, bố mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và tư vấn điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, khi chăm sóc trẻ bị đau bụng bên phải tại nhà, nếu trẻ có các biểu hiện sau, bố mẹ cần đưa trẻ trở lại bệnh viện để được hỗ trợ tích cực ngay lập tức:

• Cơn đau bụng của trẻ ngày càng dữ dội hơn, đặc biệt khi trẻ di chuyển.
• Cơn đau bụng kéo dài trong nhiều giờ.
• Trẻ nhợt nhạt, mệt mỏi, uể oải, đổ nhiều mồ hôi.
• Trẻ sốt cao không hạ.
• Trẻ có dấu hiệu mất nước.
• Trẻ khó tiểu, tiểu ra máu.
• Trẻ nôn hoặc tiêu chảy liên tục.
• Chất nôn của trẻ có màu xanh lá cây hoặc có lẫn máu.
• Trẻ đi ngoài phân đen hoặc đỏ, phân lẫn máu tươi.

>>>Có thể bạn chưa biết: Nguyên nhân và vị trí đau bụng bên trái ở trẻ em

Cách phòng ngừa trẻ bị đau bụng bên phải

Xây dựng lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống cân bằng là cách tốt nhất để phòng ngừa trẻ bị đau bụng bên phải:

• Trong chế độ ăn hàng ngày của trẻ cần đảm bảo có đủ bốn nhóm dinh dưỡng thiết yếu cho trẻ gồm chất đạm, chất béo, chất bột đường, vitamin và khoáng chất; tăng cường hàm lượng rau xanh nhằm bổ sung thêm chất xơ; cho trẻ ăn thêm nhiều trái cây tươi, bổ sung men vi sinh, sữa chua hỗ trợ hệ tiêu hóa.
• Hướng dẫn trẻ ăn uống đúng giờ, “ăn chậm nhai kỹ”, chia nhỏ bữa ăn trong ngày để giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả hơn.
• Khuyến khích trẻ uống nhiều nước, đảm bảo bổ sung đủ nước cho cơ thể mỗi ngày.
• Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cho trẻ, “ăn chín uống sôi”; rửa sạch tay trước khi chế biến thực phẩm và cho trẻ ăn; vệ sinh dụng cụ ăn cho trẻ sạch sẽ.
• Xây dựng thói quen đi vệ sinh đều đặn cho trẻ nhằm tạo thói quen cho hệ tiêu hóa, bảo vệ sức khỏe đường ruột.
• Tránh để trẻ stress, áp lực; khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể dục thể thao để bảo vệ sức khỏe cũng như giải tỏa căng thẳng, giúp tinh thần thoải mái hơn.
• Cho trẻ thăm khám sức khỏe định kỳ nhằm theo dõi tình trạng sức khỏe của bản thân và phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ tới chuyên khoa Nhi, PlinkCare theo địa chỉ:

Hy vọng với những thông tin trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về tình trạng trẻ bị đau bụng bên phải. Khi trẻ bị đau bụng, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám để được tư vấn điều trị đúng cách, tránh để tình trạng này kéo dài hoặc tự điều trị khiến trẻ gặp biến chứng nguy hiểm.