Trào ngược dạ dày thực quản gây ho kéo dài: Nguyên nhân triệu chứng

Trào ngược dạ dày thực quản gây ho kéo dài là gì?

Trào ngược dạ dày thực quản là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến. Cơ chế bệnh sinh của bệnh là tình trạng acid dạ dày trào ngược lên thực quản gây kích thích, thậm chí viêm bỏng niêm mạc thực quản, gây triệu chứng và hoặc biến chứng.

Khi nuốt thức ăn, các cơ thắt thực quản sẽ giãn ra để chuyển thức ăn từ miệng – hầu họng xuống dạ dày. Thức ăn được tiêu hóa bởi dịch vị (một chất có thành phần chính là acid clohydric có tại dạ dày) có chức năng tiêu hủy thức ăn. Hiện tượng trào ngược dạ dày xảy ra khi dịch vị không nằm ở dạ dày mà trào ngược lên trên thực quản. Thành phần chính trong dịch vị là acid sẽ kích thích thực quản, gây ra triệu chứng khó chịu ở cổ họng và vùng trước ngực. Những trường hợp trào ngược thực quản tái phát nhiều lần sẽ gây viêm loét thực quản.

Nguyên nhân trào ngược dạ dày gây ho kéo dài

Trào ngược dạ dày (GERD) đặc trưng bởi triệu chứng ợ nóng, ợ chua, cảm giác nóng ran lồng ngực. Tuy nhiên, khi đã xuất hiện trào ngược dạ dày gây ho kéo dài thì sẽ là cảnh báo thực quản đã bị tổn thương, bệnh GERD cũng trở nên nghiêm trọng hơn.

Trào ngược dạ dày gây ho kéo dài thường xuất hiện sau các triệu chứng đặc hiệu một thời gian nếu người bệnh không điều trị, hoặc điều trị GERD không dứt điểm. Bệnh sẽ liên tục tái phát, thực quản và thanh quản bị kích ứng bởi dịch vị với tần suất cao. Lâu dần, ngoài những tổn thương niêm mạc thực quản bệnh có thể tiến triển thành phù nề, sưng tấy thanh quản, niêm mạc hầu họng. Người bệnh sẽ xuất hiện thêm các triệu chứng như ho kéo dài, thường xuyên đau họng, đôi khi khó nuốt thức ăn. (1)

Dấu hiệu ho kéo dài do trào ngược dạ dày

Trào ngược dạ dày gây ho kéo dài dễ nhận biết nhất là những cơn ho khan, kèm đau rát cổ họng. Cơn ho này thường là dai dẳng, dễ dẫn đến viêm họng cấp cho người bệnh. Phân biệt cơn ho kéo dài do bệnh GERD với những nguyên nhân khác, người bệnh chú ý đến những triệu chứng kèm theo như:

• Đau rát cổ họng, vùng thượng vị hoặc xương ức kèm tình trạng ợ nóng, ợ chua; đau có thể kéo dài đến vài giờ và thường xảy ra sau ăn.
• Khó nuốt. Xuất hiện do thực quản đang trong trạng thái sưng tấy, gây cản trở quá trình vận chuyển thức ăn xuống dạ dày.
• Cảm giác vướng tại cổ họng. Người bệnh có thể cảm nhận triệu chứng này thường xuyên hơn cả khi không nuốt thức ăn, cảm giác vướng víu ở cổ họng.
• Đắng miệng. Một số người bị trào ngược dạ dày gây ho kéo dài, có kèm tình trạng dịch mật tiết ra dạ dày, gây cảm giác đắng trong khuôn miệng.

Tiếp xúc thường xuyên với dịch vị cũng có thể gây viêm thanh quản, những biểu hiện lâm sàng bao gồm:

• Khàn tiếng
• Thường xuyên hắng giọng
• Giọng nói không đầy

Cách điều trị trào ngược dạ dày gây ho kéo dài

Điều trị trào ngược dạ dày thực quản gây ho kéo dài chủ yếu dùng thuốc uống. Bệnh có tỷ lệ tái phát lên đến 70% và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Người bệnh cần nghiêm chỉnh tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ.

Sau hỏi bệnh sử, thăm khám và thực hiện một số xét nghiệm cần thiết, bác sĩ sẽ chẩn đoán và đánh giá mức độ bệnh. Từ đó, kê toa thuốc phù hợp cho từng thể trạng người bệnh.

Để quá trình điều trị đạt được kết quả tốt, người bệnh cần phải kết hợp với việc xây dựng thói quen ăn uống, nghỉ ngơi điều độ, chế độ dinh dưỡng cân bằng các nhóm chất.

Điều tiên quyết là hạn chế tối đa ăn thức ăn chế biến sẵn, nhiều chất bảo quản và gia vị. Ưu tiên tự chế biến thức ăn tại nhà, tinh giản gia vị trong chế biến, cân bằng dinh dưỡng trong mỗi bữa ăn đều đầy đủ các nhóm chất đa lượng chính: tinh bột (cơm, phở, bánh mì), đạm (các loại thịt cá, hải sản) và chất béo tốt (dầu ô liu, các loại hạt, đậu). Kết hợp với các chất vi lượng, đặt biệt là các vitamin kháng viêm như vitamin A, vitamin nhóm B, vitamin D và vitamin K giúp hỗ trợ thuyên giảm các triệu chứng đau họng, ho…

Cơ thể nghỉ ngơi hợp lý cũng giúp cho tình trạng trào ngược dạ dày gây ho kéo dài mau khỏi hơn, tránh rơi vào tình trạng suy nhược cơ thể. Một chế độ nghỉ ngơi hợp lý bao gồm cả việc bổ sung năng lượng, hỗ trợ tăng sức đề kháng.

Điều trị phẫu thuật là phương pháp cuối cùng cho điều trị bệnh nhân trào ngược kháng trị, trào ngược đáp ứng kém điều trị và tái phát thường xuyên. Những phương pháp phẫu thuật hiện nay bao gồm:

• Phẫu thuật Linx hay phẫu thuật cấy ghép một vòng các hạt titan nhỏ chứa từ tín quấn quanh ngã ba dạ dày và thực quản, ngăn không cho dịch vị trào lên thực quản nhưng thức ăn vẫn có thể đi qua.
• Phẫu thuật thắt chặt cơ (hay phẫu thuật Nissen/ Toupet), ngăn trào ngược qua nội soi hoặc mổ mở.

Cách phòng trào ngược dạ dày gây ho kéo dài

Thay đổi và duy trì lối sống tích cực là yếu tố cốt lõi, mang lại hiệu quả phòng tránh trào ngược dạ dày gây ho kéo dài hiệu quả.

Trào ngược dạ dày thường xảy ra sau khi người bệnh ăn quá nhiều, hoặc có thói quen nằm ngay sau khi ăn khiến dịch vị dạ dày trào ngược lên thực quản. Ngoài ra, những yếu tố rủi ro gây ra bệnh phổ biến còn bao gồm:

• Thừa cân béo phì, gây sức ép lên thành bụng
• Hút thuốc hoặc sử dụng rượu bia thường xuyên làm kích thích niêm mạc thực quản
• Lạm dụng các loại thuốc không kê toa như thuốc chống viêm, giảm đau…
• Bị trào ngược dạ dày tái phát nhiều lần, không điều trị dứt điểm

Để phòng tránh trào ngược dạ dày gây ho kéo dài, đối với người có bệnh sử trào ngược dạ dày, cần điều trị dứt điểm bệnh ngay khi có những triệu chứng đầu tiên. Đồng thời, giữ gìn sức khỏe tiêu hóa, hạn chế để bệnh tái phát.

Một số lưu ý trong thói quen sống dưới đây cũng có thể giúp phòng tránh trào ngược dạ dày gây ho kéo dài:

• Kiểm soát cân nặng, có thể kết hợp tập thể dục mỗi tuần và tăng cường vận động trong ngày
• Vận động nhẹ nhàng 5 – 15 phút sau khi ăn, không đi nằm ngay khi vừa ăn no
• Chia nhỏ bữa ăn thành 3 – 5 bữa, tránh ăn một lượng quá nhiều trong một bữa
• Hạn chế tối đa tần suất sử dụng thuốc lá và rượu bia
• Uống thuốc theo liều lượng chỉ định

Một số lưu ý dinh dưỡng giúp phòng ngừa bệnh trào ngược dạ dày thực quản gây ho kéo dài gồm:

• Tránh ăn những thực phẩm dầu mỡ, thực phẩm để lâu ngày
• Tiết chế gia vị khi chế biến thức ăn, bao gồm những gia vị cay, nồng… có khả năng gây kích thích đường tiêu hóa bao gồm thực quản.
• Không ăn các thực phẩm, kể cả trái cây, có vị chua khi bụng rỗng, chưa ăn gì để tránh làm tăng tiết dịch vị dẫn đến trào ngược dạ dày gây ho kéo dài.

Những thắc mắc thường gặp

1. Trào ngược dạ dày gây ho kéo dài có nguy hiểm không?

Trào ngược dạ dày gây ho kéo dài là dấu hiệu cảnh báo trào ngược dạ dày đang tiến đến giai đoạn nặng. Triệu chứng ho cho thấy thực quản và thanh quản đã bị dịch vị dạ dày kích thích liên tục dẫn đến tổn thương, phù nề.

Nếu tiếp tục trì hoãn điều trị, trào ngược dạ dày gây ho kéo dài sẽ tiến triển thành những biến chứng nguy hiểm khác như hẹp thực quản, Barrett thực quản và ung thư biểu mô tuyến thực quản.

2. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Cần đi gặp bác sĩ ngay khi có những triệu chứng như:

• Nóng ran và đau vùng ức/thượng vị
• Ợ nóng, ợ chua
• Đau rát cổ họng, hoặc những triệu chứng của viêm họng
• Khó nuốt, cảm giác vướng víu cổ họng

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống PlinkCare, xin vui lòng liên hệ:

Trào ngược dạ dày gây ho kéo dài là một bệnh tiêu hóa phổ biến, bắt đầu từ những triệu chứng đặc hiệu của trào ngược dạ dày thông thường và tiến triển thêm thành đau họng, gây ho nhiều. Điều này xảy ra do thực quản bị tổn thương vì kích ứng bởi dịch vị dạ dày quá nhiều. Bệnh có thể điều trị dứt điểm, với phác đồ nội khoa bằng thuốc uống. Tuy nhiên, bệnh cũng tiềm ẩn những biến chứng nguy hiểm, vì vậy người bệnh cần nhanh chóng đi khám với bác sĩ để được kịp thời điều trị, ngăn chặn rủi ro biến chứng có thể xảy ra.