Tràn dịch khớp vai là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, cách phòng ngừa

Tràn dịch khớp vai là gì?

Tràn dịch khớp vai là tình trạng sưng khớp xảy ra tại khớp bả vai khiến người bệnh cảm thấy đau khi thực hiện các động tác giơ tay lên cao, duỗi thẳng ra trước hoặc đưa tay sang ngang, ra sau. Tích tụ dịch khớp là nguyên nhân trực tiếp gây ra hiện tượng sưng tấy khớp vai.

Cụ thể, khi có bất thường xảy ra tại khớp vai, dịch khớp vốn đã có một lượng nhất định để hỗ trợ xương thực hiện các chuyển động trơn tru nay lại tích tụ thêm bất thường. Điều này khiến khớp sưng to, căng lên. (1)

Khớp vai được hình thành bởi chỏm xương cánh tay và ổ cối xương bả vai với chức năng thực hiện các hoạt động của cánh tay, biên độ chuyển động rộng từ trên xuống dưới và từ trước ra sau. Hệ thống dây chằng, bao khớp và các bó cơ bọc xung quanh giúp giữ cho khớp vai được ổn định tại vị trí và duy trì chức năng.

Khi xảy ra hiện tượng tràn dịch khớp, dù là nguyên nhân nguyên phát hay thứ phát, người bệnh có thể có hiện tượng sưng phù tại vị trí bả vai. Xuất hiện kèm cơn đau nhức khó chịu cả khi vận động lẫn khi nghỉ ngơi, người bệnh có thể sẽ bị giảm biên động vận động.

Triệu chứng viêm tràn dịch khớp vai

Tình trạng tràn dịch khớp vai có thể được nhận biết qua triệu chứng đặc hiệu là sưng to bất thường tại vùng vai và bả vai. Cùng lúc, người bệnh có cảm giác phần vai bị trì trệ nặng nề. Cơn đau khớp rõ ràng nhất khi người bệnh cố gắng di chuyển cánh tay, thực hiện các hoạt động xoay vai.

Mức độ cơn đau ở mỗi người sẽ khác nhau, nhưng điểm chung là cơn đau khớp dai dẳng, không dứt. Có thể giảm nhẹ hơn khi người bệnh nằm, hoặc ở trong tư thế giảm tối đa áp lực lên khớp vai. Bệnh càng để lâu không điều trị, triệu chứng càng trở nặng, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe thể chất và tinh thần. (2)

Những triệu chứng khác cũng có thể là cảnh báo khớp vai bị tràn dịch, xuất hiện đồng thời với tình trạng sưng tấy khớp vai:

• Cứng khớp vai (đặc biệt vào buổi sáng)
• Đỏ hoặc sờ ấm tại khớp vai
• Vùng da ở khớp sưng căng hơn bình thường
• Sốt, mệt mỏi

Các tình trạng tràn dịch khớp phổ biến bao gồm:

• Tràn dịch khớp gối
• Tràn dịch khớp háng
• Tràn dịch khớp cổ tay
• Tràn dịch khớp cổ chân

Nguyên nhân gây bệnh tràn dịch khớp bả vai

1. Rách chóp xoay

Rách chóp xoay vai là một chấn thương mà cơ quay của khớp vai bị rách một phần hoặc toàn phần. Bệnh có thể do tuổi tác, rối loạn chuyển hóa trong cơ thể, tính chất của các sợi collagen… khiến chóp xoay vai yếu hơn bình thường, gây rách chóp xoay. Nhóm nguyên nhân bên ngoài đến từ chấn thương cấp tính, sự tích tụ của các vi chấn thương, sự mất vững của khớp ổ chảo…

Tràn dịch khớp vai là một trong những vấn đề xảy ra sau khi chóp xoay vai bị rách, dẫn đến thoái hóa khớp. Ngoài các triệu chứng đặc trưng của tình trạng tràn dịch, người bệnh có thể nghe tiếng lạo xạo ở khớp vai khi cố gắng cử động khớp.

2. Viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai miêu tả các bệnh lý về viêm cấu trúc phần mềm quanh khớp vai, có thể là do bao hoạt dịch, gân vai, bao khớp… Bệnh có thể gây ra tình trạng tràn dịch khớp vai, làm tình trạng đau cứng khớp trở nên rõ ràng hơn.

Đối tượng có nguy cơ bị viêm quanh khớp vai rơi vào nhóm người cao tuổi, xương khớp thoái hóa tự nhiên. Nhóm vận động viên, người lao động khuân vác nặng… cũng có thể bị tràn dịch ở khớp vai do tai nạn hoặc vi chấn thương tích tụ lâu ngày.

3. Nhiễm trùng

Nhiễm trùng dễ xảy ra nhất ở người sau phẫu thuật, có vết thương hở nhưng không vệ sinh vết thương đúng cách. Vết thương là “cửa vào” cho vi khuẩn xâm nhập tấn công và gây nhiễm trùng khớp vai. Tràn dịch khớp vai cũng là một trong những triệu chứng của nhiễm trùng khớp vai, bên cạnh biểu hiện sốt cao và ớn lạnh người.

4. U nang hoạt dịch

U nang hoạt dịch là chất lỏng lành tính nằm dưới da tại vị trí gần khớp vai. Nguyên nhân chưa được xác định, tuy nhiên sự thoái hóa xương khớp ở người cao tuổi được cho là có mối liên hệ mật thiết với bệnh. U nang hoạt dịch khớp vai hình thành sâu trong mô của cơ thể dưới dạng u lớn đơn lẻ hoặc cụm u nang.

U nang hoạt dịch được hình thành khi dịch khớp bị rò rỉ, tạo thành một túi dịch lớn. Tràn dịch khớp vai cũng có thể xảy ra cùng lúc. U nang có thể tự biến mất, nhưng vẫn có khả năng tái phát trong tương lai.

5. Yếu tố nguy cơ

Những yếu tố nguy cơ gây ra tràn dịch khớp vai bao gồm:

• Hoạt động khớp vai quá mức, thường thấy ở vận động viên các môn dùng nhiều lực tay như: bóng rổ, bóng chuyền, võ thuật…; người làm công việc khuân vác, thường xuyên tì đè các vật nặng lên vai
• Người cao tuổi, xương khớp vai nhạy cảm vì trong giai đoạn lão hóa tự nhiên
• Tai nạn té ngã sinh hoạt, tai nạn giao thông… do vai là nơi chịu lực va đập lớn
• Người ít vận động khiến xương khớp suy giảm chức năng

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Người bệnh cần đi khám ngay khi có triệu chứng của bệnh tràn dịch khớp vai sau tai nạn xảy ra tại vai vì có thể là cảnh báo của gãy xương hoặc rách dây chằng.

Ngoài ra, khi bệnh tràn dịch khớp vai tiến triển thành những tình trạng dưới đây, người bệnh cũng cần nhanh chóng đến bệnh viện để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác tình trạng tổn thương tại khớp vai. Những triệu chứng bao gồm:

• Khớp vai bị tràn dịch có kèm sốt cao
• Mất lực khớp vai, khớp không có khả năng chịu lực
• Mất cảm giác tại khớp vai
• Bất động khớp vai

Tràn dịch khớp vai có nguy hiểm không?

Tràn dịch khớp vai là bệnh lý cơ xương khớp thường gặp, hoàn toàn có thể điều trị dứt điểm. Dù vậy, nếu người bệnh không điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng đến khả năng cử động của vùng vai.

Những biến chứng từ căn bệnh này nếu không điều trị, hoặc điều trị trễ bao gồm:

• Cứng khớp
• Mất xương dưới sụn
• Viêm và hủy khớp do nhiễm trùng khớp
• Hình thành u nang baker

Phương pháp chẩn đoán tràn dịch khớp vai

1. Khám lâm sàng

Các đánh giá lâm sàng nhằm xác định mức độ nghiêm trọng của tràn dịch khớp vai. Những biểu hiện lâm sàng như khả năng vận động còn lại, độ sưng và cứng tại vùng khớp vai tràn dịch, mức độ đau… để đưa hướng điều trị phù hợp.

Bác sĩ cần người bệnh cung cấp thêm một số thông tin bệnh sử như các vấn đề xương khớp tại khớp vai đã từng gặp trước đây, những thói quen sinh hoạt, tính chất công việc có tiềm ẩn khả năng tạo nên vi chấn thương hay không…

2. Chẩn đoán hình ảnh

Các phương tiện chẩn đoán hình ảnh giúp bác sĩ quan sát được rõ tình trạng tràn dịch bên trong khớp vai, cùng với những tổn thương mô mềm khác (nếu có). Những đánh giá này nhằm gợi ý cho bác sĩ nguyên nhân gây tràn dịch khớp vai, từ đó chỉ định các loại thuốc phù hợp cũng như tiên lượng bệnh chính xác.

Những phương pháp chẩn đoán hình ảnh bao gồm:

• Chụp X-quang khớp vai
• Siêu âm khớp vai
• Chụp cắt lớp CT
• Chụp cộng hưởng từ MRI

3. Phân tích dịch khớp

Phân tích dịch khớp được chỉ định khi các phương pháp chẩn đoán trên chưa đem lại bằng chứng cụ thể để kết luận bệnh. Màu sắc và tính chất bên trong dịch khớp phản ánh được nguyên nhân gây bệnh. Bác sĩ sẽ lấy một lượng dịch khớp tại khớp vai bị sưng do tràn dịch và đem đi xét nghiệm. Dựa vào kết quả, bác sĩ sẽ phân loại được nguyên nhân như bệnh khớp viêm, thoái hóa khớp vai, nhiễm trùng khớp hay do chấn thương khớp vai.

Bệnh tràn dịch khớp vai chữa như thế nào?

Phương pháp điều trị tràn dịch khớp vai được chỉ định dựa trên mức độ nghiêm trọng của từng người bệnh. Những phương pháp thường được áp dụng như uống thuốc, chọc hút dịch khớp, vật lý trị liệu và phẫu thuật đối với những trường hợp nặng. (3)

vật lý trị liệu và uống thuốc là phương pháp thường được chỉ định. Những loại thuốc như thuốc giảm đau, thuốc chống viêm không steroid. Trường hợp người bệnh bị nhiễm trùng, bác sĩ sẽ kê thêm các loại thuốc kháng sinh phù hợp. Trong thời gian điều trị bằng thuốc, người bệnh nên để cho khớp vai được nghỉ ngơi, giảm áp lực… giúp thuyên giảm triệu chứng và cải thiện chức năng.

Hút dịch khớp được chỉ định khi người bệnh không đáp ứng với phương pháp uống thuốc và điều trị bảo tồn. Việc hút dịch nhằm giảm bớt tình trạng tích tụ dịch trong khớp giúp người bệnh giảm đau, giảm sưng và dần lấy lại khả năng vận động của khớp vai. Hút dịch khớp chỉ là giải pháp tạm thời làm thuyên giảm mức độ đau khớp. Người bệnh vẫn cần thực hiện điều trị bảo tồn, uống thuốc và theo dõi thêm.

Phẫu thuật khớp vai là phương pháp cuối cùng trong điều trị tràn dịch khớp vai. Người được chỉ định phẫu thuật khớp vai có tình trạng suy giảm hoặc mất chức năng khớp nghiêm trọng, khả năng phục hồi thấp. Hay những phương pháp nội khoa trước đó không đem lại hiệu quả. Bác sĩ cũng xem xét loại phẫu thuật dựa trên thực trạng tổn thương của khớp vai.

Biện pháp phòng ngừa tràn dịch khớp vai

Những lưu ý giúp hạn chế tối đa nguy cơ bị tràn dịch khớp vai có thể tham khảo như:

• Không dùng lực khớp cánh tay quá mức hay cử động cánh tay quá mạnh
• Tăng cường sức mạnh và độ dẻo dai cho khớp vai bằng cách tập thể dục, tập các bài tập sức mạnh cho vai
• Chơi thể thao đúng kỹ thuật, chủ động hạn chế mọi rủi ro có thể gây ra chấn thương thể thao
• Kiểm soát cân nặng lý tưởng
• Chế độ ăn đa dạng nguồn thực phẩm, cân bằng các chất đa lượng và vi lượng

Tràn dịch ở khớp vai là một trong những bệnh lý cơ xương khớp thường gặp, gây ra cơn đau khớp do sưng căng, tích tụ dịch bên trong khớp. Người bệnh cử động khó hoặc không thể cử động cánh tay lên xuống, đưa ra trước – sau do cơn đau ngăn cản. Bệnh có thể điều trị dứt điểm với phác đồ nội khoa đơn giản, tiên lượng bệnh tốt.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Tuy nhiên, nếu tràn dịch khớp vai tái phát nhiều lần, hoặc không được điều trị trong thời gian dài, bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động của khớp vai.