Tinh trùng dị dạng có chữa được không? Có thể cải thiện không?

Tinh trùng dị dạng có chữa được không?

Tinh trùng dị dạng có thể chữa được. Kết quả điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân dẫn đến tình trạng bất thường này. Nếu nguyên nhân dẫn đến dị dạng tinh trùng do gen di truyền, tuổi tác, suy giảm nội tiết tố nam… thì rất khó để điều trị dứt điểm, thậm chí không điều trị triệt căn. Nhưng nếu tình trạng tinh trùng dị dạng liên quan đến lối sống thiếu lành mạnh, tiếp xúc với các chất độc hại… thì tình trạng này có thể được cải thiện khi nam giới thay đổi các thói quen, lối sống này.

Khả năng thụ thai khi tinh trùng dị dạng có bị ảnh hưởng nhiều không?

Tinh trùng dị dạng có thể ảnh hưởng đến khả năng di động của tinh trùng, dẫn đến khó khăn trong quá trình tiếp cận và thụ tinh với trứng (noãn). Theo lý thuyết, tinh trùng dị dạng khó có thể bơi đến vị trí 1/3 ngoài vòi trứng để thụ tinh với trứng (noãn).

Tuy nhiên trong thực tế, chỉ cần một tinh trùng khỏe mạnh để tiếp cận và thụ tinh với trứng là có thể thụ thai thành công. Vì vậy, ngay cả khi tỷ lệ tinh trùng dị dạng cao, nam giới vẫn có khả năng có con tự nhiên. (1)

Tinh trùng bất thường hình thái có thể ảnh hưởng khả năng thụ thai tự nhiên, tuy nhiên, khả năng thụ tinh thành công không chỉ dựa vào yếu tố hình thái tinh trùng mà còn phụ thuộc vào các yếu tố như mật độ tinh trùng, số lượng tinh trùng, khả năng di động, tỷ lệ sống của tinh trùng, độ phân mảnh DNA tinh trùng và sức khỏe sinh sản người vợ.

Vì vậy nếu nam giới kiểm tra tinh dịch đồ mà phát hiện các yếu tố bất thường thì nên tuân theo các hướng dẫn và phác đồ điều trị để cải thiện chất lượng tinh trùng, hạn chế biến chứng lâu dài.

Các mức độ tinh trùng dị dạng

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ tinh trùng trong mẫu tinh dịch có hình thái bình thường trên 4% được coi là bình thường. Thực tế, tỉ lệ tinh trùng trong mẫu tinh dịch của nam giới có hình dạng bình thường chỉ chiếm phần nhỏ (thường từ 4-10%). Tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản, bộ tiêu chí Kruger đánh giá khả năng sinh sản của nam giới dựa trên hình thái tinh trùng chi tiết như sau:

1. Nhẹ

Cơ hội thụ thai cao khi tỷ lệ tinh trùng có hình thái bình thường lớn hơn 14%. Bác sĩ sẽ theo dõi và đánh giá tình trạng bệnh, có thể xem xét thực hiện lọc rửa tinh trùng làm thụ tinh nhân tạo. (2)

2. Vừa

Cơ hội thụ thai giảm nhẹ khi tỷ lệ tinh trùng có hình thái bình thường dao động 4-14%.

3. Nặng

Cơ hội thụ thai thấp khi tỷ lệ tinh trùng có hình thái bình thường dưới 3%. Trường hợp nam giới tinh trùng dị dạng trên 97% nên thăm khám và có kế hoạch điều trị cụ thể.

Tìm hiểu thêm: Tinh trùng dị dạng 100% có chữa được không?

Tinh trùng dị dạng có thể cải thiện tại nhà không?

Tinh trùng dị dạng có thể cải thiện tại nhà. Áp dụng với những trường hợp nam giới bị dị dạng tinh trùng mức độ nhẹ và nguyên nhân gây dị dạng liên quan đến yếu tố ngoại sinh, có thể thay đổi được.

Các biện pháp chăm sóc sức khỏe có thể hỗ trợ quá trình cải thiện chất lượng tinh trùng như chế độ dinh dưỡng lành mạnh (thực đơn bổ sung nhiều rau củ quả, đậu và các loại hạt chứa chất chống oxy hóa, omega-3, vitamin và khoáng chất), kiểm soát căng thẳng (suy nghĩ tích cực, ưu tiên các hoạt động yêu thích, luyện tập thể thao…), tránh các hóa chất độc hại (bao gồm hóa chất công nghiệp, thuốc trừ sâu, dung môi, sử dụng thực phẩm và nước sạch, không chứa kim loại nặng…). (3)

Bác sĩ Nguyễn Quang Vinh lưu ý các biện pháp này mang tính chất hỗ trợ cải thiện, không thể thay thế các biện pháp can thiệp y tế chuyên sâu. Vì vậy người bệnh nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ điều trị để được hướng dẫn cụ thể.

Xem thêm: 18 loại thức ăn cải thiện tinh trùng dị dạng

Khi nào cần thăm khám bác sĩ?

Tinh trùng dị dạng có thể là biểu hiện của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ở nam giới. Trong trường hợp hai vợ chồng cố gắng có con trong thời gian dài nhưng không có kết quả hoặc xuất hiện bất thường tinh dịch khi xuất ra, cần nhanh chóng thăm khám tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản, nam khoa để bác sĩ kiểm tra.

Nam giới không thể tự đánh giá chất lượng tinh binh qua quan sát bằng mắt thường. Tại các trung tâm hỗ trợ sinh sản, để đánh giá xác định tinh trùng có bị dị dạng hay không, các chuyên gia sẽ thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ để đánh giá số lượng và chất lượng tinh trùng.

Sau khi có được các chỉ số cần thiết, kết hợp các thông tin bệnh sử, thói quen sinh hoạt, tiền căn bệnh di truyền trong gia đình… bác sĩ sẽ tư vấn cho vợ chồng để tìm giải pháp điều trị phù hợp.

Trong trường hợp lo ngại sức khỏe sinh sản, đặc biệt dị dạng hình thái tinh trùng, bệnh nhân nên kiểm tra tại các bệnh viện uy tín, tuân theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không tự ý điều trị hoặc sử dụng phương pháp, mẹo chữa bệnh ngoài chỉ định của bác sĩ. Điều này có thể dẫn đến hệ quả, biến chứng không thể kiểm soát.

Các phương pháp xét nghiệm tinh trùng hiện nay

Xét nghiệm tinh dịch đồ là phương pháp chẩn đoán quan trọng nhất giúp đánh giá tình trạng “sức khỏe” tinh trùng, trong đó có tinh trùng dị dạng. Kiểm tra tinh dịch được thực hiện sau khi bác sĩ thăm khám lâm sàng, khai thác bệnh sử, thói quen sinh hoạt của người bệnh.

Sau khi thu được mẫu tinh dịch, các chuyên viên sẽ phóng đại mẫu tinh dịch của người bệnh bằng kính hiển vi. Các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng tinh dịch bao gồm: số lượng tinh trùng, khả năng di chuyển của tinh trùng, khả năng sống sót, độ ly giải, hình thái, màu sắc, mật độ tinh trùng,…

Nếu nghi ngờ bệnh nhân mắc bệnh lý nam khoa, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện thêm một số phương pháp chẩn đoán như: siêu âm tinh hoàn, siêu âm tuyến tiền liệt, xét nghiệm nước tiểu sau xuất tinh, kiểm tra nồng độ nội tiết tố nam, phân tích đánh giá DNA…

Sau khi đánh giá chất lượng tinh trùng và các chẩn đoán nguyên nhân dẫn đến tình trạng bất thường hình thái tinh trùng, bác sĩ sẽ lên kế hoạch điều trị cá thể hóa, phù hợp với từng thể trạng bệnh, tối ưu hóa khả năng điều trị bệnh thành công.

Cách chữa tinh trùng dị dạng

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng tinh trùng dị dạng ở nam giới hiện vẫn chưa được xác định chính xác. Mặc dù vậy, một số biện pháp giúp giảm yếu tố nguy cơ làm tăng nguy cơ tình trạng tinh trùng dị dạng được bác sĩ khuyến nghị. Một số cách chữa tinh trùng dị dạng nam giới có thể áp dụng như:

1. Điều chỉnh lối sống

Nếu yếu tố gây dị dạng tinh trùng liên quan đến lối sống thiếu lành mạnh, tình trạng bất thường hình thái tinh trùng có thể được cải thiện nếu nam giới duy trì lối sống khoa học, sinh hoạt hợp lý, ăn uống đầy đủ dưỡng chất, nghỉ ngơi đầy đủ.

Đồng thời hạn chế các thói quen, lối sống sinh hoạt thiếu lành mạnh như hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, sử dụng chất kích thích, thường xuyên thức khuya, căng thẳng mệt mỏi kéo dài…

2. Dùng thuốc điều trị

Một số trường hợp bác sĩ có thể chỉ định sử dụng các loại thuốc có tác dụng cải thiện chất lượng tinh trùng, cân bằng nội tiết tố nam. Nếu nguyên nhân dẫn đến tinh trùng dị dạng liên quan đến viêm nhiễm nam khoa, người bệnh cần điều trị bằng thuốc và kiểm tra lại chất lượng tinh trùng bằng xét nghiệm tinh dịch đồ.

Bác sĩ Vinh lưu ý việc sử dụng các loại thuốc hỗ trợ nội tiết tố được ví như “con dao hai lưỡi”, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe nếu lạm dụng. Vì vậy nam giới nên tuân theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị, tuyệt đối không tự ý thay đổi liều lượng, loại thuốc mà chưa có sự chỉ định của bác sĩ.

3. Phẫu thuật

Chỉ định phẫu thuật thường áp dụng đối với nam giới gặp bất thường hình thái tinh trùng do bệnh lý nam khoa như giãn tĩnh mạch thừng tinh, tắc nghẽn ống dẫn tinh…

4. Can thiệp kỹ thuật hỗ trợ sinh sản khi điều trị không hiệu quả

Đối với những trường hợp đã áp dụng các phương pháp điều trị cụ thể nhưng không mang lại hiệu quả rõ ràng, một số kỹ thuật hỗ trợ sinh sản sẽ được chỉ định để vợ chồng sớm “tìm con” thành công. Các phương pháp hỗ trợ sinh sản có thể là: (1) Bơm tinh trùng vào buồng tử cung, (2) Thụ tinh ống nghiệm và (3) Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn.

Một số phương pháp phòng ngừa dị dạng tinh trùng

Không thể phòng ngừa tinh trùng dị dạng trong trường hợp không rõ nguyên nhân hoặc là hệ quả của các yếu tố nội sinh không thể thay đổi như tuổi tác, suy giảm hormone nam, bất thường gen di truyền… Tuy nhiên các chuyên gia nhận định rằng một số phương pháp giúp cải hiệu quả tình trạng bất thường hình thái tinh trùng, cụ thể như:

• Thiết lập chế độ ăn uống khoa học, ưu tiên các loại thực phẩm giàu dưỡng chất, đặc biệt các sản phẩm chứa nhiều kẽm, selen, vitamin C, E; Hạn chế đồ ăn chứa nhiều chất béo chuyển hóa, carbohydrate…
• Duy trì cân nặng ổn định bằng cách vận động, luyện tập thể dục thường xuyên.
• Giữ tinh thần thoải mái, lạc quan, tránh lo lắng và stress trong thời gian dài.
• Uống nhiều nước, nam giới nên uống đủ 2-3 lít nước/ngày.
• Không hút thuốc lá, uống rượu bia và tuyệt đối không sử dụng các chất kích thích.
• Tránh làm việc và sinh hoạt trong môi trường chứa nhiều hóa chất độc hại, ưu tiên sử dụng các loại trái cây, rau trồng được canh tác theo phương thức hữu cơ…
• Thăm khám sức khỏe nam khoa định kỳ mỗi 6-12 tháng/lần. Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào ở cơ quan sinh dục, nam giới nên trao đổi với bác sĩ và nhanh chóng thăm khám để nhận biết bất thường tinh trùng sớm, hạn chế để lại biến chứng lâu dài.

Nam giới có thể đặt lịch tư vấn chi tiết tinh trùng bị dị dạng có chữa được không tại IVF Tâm Anh qua hotline:

Trên đây là những giải đáp thắc mắc “Tinh trùng dị dạng có chữa được không?” của nhiều “quý ông”. Bác sĩ Nguyễn Quang Vinh khuyến nghị nam giới nên quan tâm vấn đề sức khỏe sinh sản, kiểm tra sức khỏe định kỳ. Đặc biệt trường hợp vợ chồng nỗ lực có con bằng phương pháp tự nhiên mà không đạt kết quả tốt sau thời gian dài nên thăm khám sớm để có hướng xử trí phù hợp.