Tinh trùng đặc là gì? 7 nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Tinh trùng đặc là gì?

Theo Bác sĩ Nguyễn Công Minh, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, PlinkCare Quận 8: “Trong y khoa không có khái niệm “tinh trùng đặc“. Trên thực tế, tinh trùng là những tế bào rất nhỏ, nằm trong tinh dịch và không thể quan sát thấy được bằng mắt thường. Chính vì thế, hiện tượng tinh trùng đông đặc thực ra chính là tinh dịch đông đặc.”

Thông thường, tinh dịch của nam giới khỏe mạnh bình thường là chất dịch lỏng có dạng hơi sệt, màu trắng đục và hoá lỏng sau 15-20 phút sau khi xuất tinh ra ngoài môi trường. Tinh trùng đặc theo cảm nhận của người bệnh là hiện tượng tinh dịch sau khi xuất ra ngoài không hóa lỏng như bình thường mà đặc quánh, kết dính lại như thạch. Tình trạng đông đặc này của tinh dịch khiến các “tinh binh” bị giảm khả năng di chuyển, từ đó giảm cơ hội gặp được trứng để thụ tinh. Kết quả dẫn đến giảm khả năng sinh sản, thậm chí gây vô sinh hiếm muộn.

Tinh trùng bị đông đặc có màu gì?

Tinh trùng đặc theo cảm nhận của người bệnh thường có biểu hiện đặc quánh, không hóa lỏng khi ra ngoài môi trường và có thể thay đổi màu sắc thay vì màu trắng đục của tinh dịch bình thường. Theo đó, các dạng màu sắc bất thường của tình trạng “tinh trùng đặc” bao gồm:

• Tinh trùng đặc có màu vàng: Đây là tình trạng “cảnh báo” số lượng và chất lượng tinh trùng đã suy giảm đáng kể. Bên cạnh đó, màu sắc của tinh dịch chuyển sang màu vàng cũng là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm như viêm túi tinh hoàn, viêm tuyến tiền liệt…
• Tinh trùng đặc có màu nâu hoặc đỏ: Khi nhận thấy tinh dịch có biểu hiện chuyển màu nâu hoặc đỏ có thể là do có máu lẫn vào. Đặc biệt, nếu biểu hiện này kèm theo các triệu chứng như đau tức dương vật hoặc tinh hoàn, ngứa rát đầu dương vật, tiểu buốt, tiểu rắt,… thì cần đến bệnh viện ngay để được kiểm tra sớm nhất, vì đây là một trong những dấu hiệu đầu tiên báo hiệu về các bệnh lý nam khoa nguy hiểm.

Lưu ý, việc thay đổi màu sắc kết hợp với trạng thái đông đặc của tinh dịch cần được chú ý và kiểm tra kỹ lưỡng bởi các chuyên gia để sớm xác định nguyên nhân, từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, tránh để bệnh kéo dài có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm đến khả năng sinh sản của các quý ông.

Nguyên nhân “tinh trùng” đông đặc?

Theo một số nghiên cứu vào năm 2023, tỷ lệ nam giới gặp tình trạng tinh trùng đặc là 12-29%, con số này cho thấy đây là tình trạng không quá phổ biến, kết cấu tinh dịch ở mỗi người là không hoàn toàn giống nhau. Vậy đâu là nguyên nhân khiến tinh dịch trở nên đặc hơn bình thường? (1)

1. Cơ thể thiếu nước

Vì nước là thành phần chủ yếu tạo thành tinh dịch, nên khi nam giới bị mất nước hoặc không cung cấp đủ nước cho cơ thể có thể khiến tinh dịch trở nên đặc hơn bình thường. Điều này không chỉ gây khó khăn trong quá trình tinh trùng di chuyển mà còn giảm tỷ lệ tinh trùng có thể gặp được trứng để thụ tinh. Để khắc phục tình trạng này, nam giới nên duy trì thói quen uống nước, ít nhất là 2 – 2.5L nước mỗi ngày.

2. Thời gian dài không xuất tinh

Nam giới không xuất tinh trong thời gian dài, khiến tinh dịch cũ và các tế bào chết tích tụ quá lâu trong cơ thể, nên khi xuất tinh có thể nhận thấy tinh dịch có biểu hiện đặc quánh và nhiều hơn bình thường. Điều này thường xảy ra ở những người có tần suất quan hệ tình dục thấp hoặc kiêng cữ trong một thời gian dài. Trường hợp này có thể tự khỏi sau vài lần xuất tinh tiếp theo nên không cần quá lo lắng.

3. Mắc bệnh về tuyến tiền liệt

Tuyến tiền liệt là một bộ phận quan trọng trong hệ thống sinh sản nam giới, đóng vai trò sản xuất một phần tinh dịch. Các bệnh lý về tuyến tiền liệt, đặc biệt là ung thư tuyến tiền liệt có thể là nguyên nhân gây nên tình trạng tinh trùng đặc như thạch và có mùi hôi, đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản nam giới.

4. Viêm túi tinh

Tinh hoàn là nơi sản xuất tinh trùng, túi tinh có vai trò sản suất tinh dịch. Tinh trùng và tinh dịch sau đó sẽ được dẫn qua ống phóng tinh đi vào niệu đạo và xuất tinh ra ngoài. Do đó, nếu túi tinh bị viêm sẽ ảnh hưởng đến cả số lượng và tính chất tinh trùng, gây ra các triệu chứng như đau khi xuất tinh, xuất tinh ra máu và tinh dịch đặc.

5. Suy giảm hormone

Sự thay đổi nồng độ hormone ở nam giới có thể ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng của tinh trùng. Do đó, khi nồng độ testosterone suy giảm có thể dẫn đến tình trạng tinh dịch đặc hơn bình thường hoặc chuyển thành màu vàng. Ngoài ra còn kèm theo một số vấn đề khác như giảm ham muốn tình dục, khó cương cứng, rụng tóc, sụt cân không rõ nguyên nhân…

6. Stress

Căng thẳng và áp lực kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần mà còn làm suy giảm chất lượng cũng như số lượng tinh trùng. Khi cơ thể trong trạng thái căng thẳng, các hormone cortisol sẽ tăng cao gây ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình sản xuất tinh trùng và tinh dịch, từ đó cũng có thể gây ra hiện tượng “tinh trùng” đặc.

7. Chế độ dinh dưỡng và lối sống

Việc nam giới ăn uống thiếu chất cùng thói quen sử dụng rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh dịch khiến tinh dịch trở nên đặc và nhớt hơn, số lượng tinh trùng cũng suy giảm nghiêm trọng.

Tinh trùng đặc và tinh trùng vón cục có giống nhau không?

Mặc dù tinh trùng đặc và tinh trùng vón cục đều là những dấu hiệu bất thường của tinh dịch, nhưng hai tình trạng này không hoàn toàn giống nhau mà có những đặc điểm riêng biệt. Việc phân biệt hai tình trạng này giúp nam giới không còn bị nhầm lẫn và lên kế hoạch điều trị chính xác, hiệu quả hơn.

Tinh trùng đặc theo cảm nhận của người bệnh là tình trạng mà tinh dịch có độ đặc cao hơn bình thường, quánh hơn và keo lại như thạch, đặc biệt không hóa lỏng hoặc hóa lỏng ít khoảng một giờ đồng đồ sau khi xuất tinh.

Nếu tình trạng tinh dịch đặc kéo dài và không được điều trị dứt điểm có thể khiến nam giới giảm ham muốn tinh dục, thậm chí gây đau đớn khi quan hệ. Điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản nam giới, từ đó dẫn đến vô sinh, vì tinh trùng bị hạn chế khả năng di chuyển và khó tiến sâu vào âm đạo nữ giới gặp trứng để thụ tinh.

Đối với tình trạng tinh trùng vón cục theo cảm nhận của bệnh nhân thì tinh dịch sau khi xuất có thể xuất hiện những hạt nhỏ li ti giống như hạt gạo, vón thành từng cục nhỏ và bóp vào thấy mịn. Khác với tinh dịch đặc, độ quánh của tình trạng tinh dịch vón cục ít hơn và có dạng kéo sợi.

Trường hợp tinh dịch vón cục cũng sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản nam giới vì làm giảm khả năng di chuyển của tinh trùng hoặc thậm chí có thể bị chết trước khi được xuất ra ngoài. Tuy nhiên, nam giới gặp tình trạng tinh trùng vón cục vẫn có ham muốn tình dục và xuất tinh bình thường.

Dấu hiệu nhận biết tinh trùng đặc

Theo Bác sĩ Công Minh, việc một người có bị tình trạng tinh dịch đặc hoặc có bất thường hay không không thể nhận biết bằng mắt thường. Một phương pháp phổ biến và chính xác nhất trong việc chẩn đoán tình trạng tinh dịch của một người đó là thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ. Việc này nhằm kiểm tra độ nhớt, số lượng tinh trùng và mật độ tinh trùng.

Trong một số trường hợp, nam giới nghi ngờ bản thân bị tinh dịch đặc, cách tốt nhất hãy đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra và thăm khám khi nhận thấy tinh dịch của mình có biểu hiện đặc quánh và keo lại như thạch. Từ đó có thể nhận biết chính xác tình trạng tinh dịch, tìm hiểu nguyên nhân và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Tinh trùng đặc có sao không?

Trên thực tế, kết cấu tinh dịch ở mỗi người là khác nhau do các yếu tố tạo nên tinh dịch có thể phụ thuộc vào tần suất xuất tinh, chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt hàng ngày. Theo đó, hiện tượng tinh dịch đặc có thể không phải là vấn đề đáng lo ngại đối với những người lâu ngày không xuất tinh hoặc xuất tinh với tần suất ít. Tình trạng này có thể được cải thiện khi nam giới duy trì tần suất xuất tinh đều đặn hơn.

Tuy không phải là vấn đề gây nguy hiểm đến tính mạng, thế nhưng trong một số trường hợp, tinh dịch đặc lại là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý nguy hiểm đến sức khỏe sinh sản nam giới, thậm chí gây vô sinh hiếm muộn.

Để lý giải điều này, Bác sĩ Công Minh cho biết “Để quá trình thụ thai diễn ra thành công, tinh dịch phải hóa lỏng sau khi xuất tinh để tinh trùng có thể dễ dàng bơi vào tử cung người phụ nữ để gặp trứng. Trong khi đó, nam giới gặp tình trạng tinh dịch quá đặc có thể làm giảm khả năng di chuyển của tinh trùng, hoặc thậm chí các “tinh binh” có thể chết trước khi gặp được trứng để thụ tinh.”

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được kiểm tra và thăm khám ngay nếu bạn nhận thấy tinh dịch có biểu hiện đặc quánh trong thời gian dài kèm theo các dấu hiệu bất thường sau đây:

• Tiểu đau, tiểu rát.
• Tiết dịch bất thường và sưng tấy.
• Đau khi giao hợp.

Ngoài ra, nam giới vẫn nên đi khám để sớm phát hiện những nguy cơ và lên kế hoạch điều trị trong các trường hợp sau:

• Gần đây có quan hệ với người không rõ tình trạng bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Không thể mang thai trong vòng 6-12 tháng gần nhất dù có quan hệ đều đặn và không dùng biện pháp tránh thai.

Chẩn đoán tinh trùng đặc như thế nào?

Theo Bác sĩ Công Minh , nếu chỉ dựa vào các biểu hiện như màu sắc, độ nhớt và mùi tinh dịch thì không thể chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh và có thể gây nhầm lẫn với các tình trạng khác dẫn đến điều trị sai cách khiến bệnh lâu khỏi, thậm chí gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Theo đó, người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín hoặc bệnh viện để được kiểm tra và thực hiện các xét nghiệm cần thiết khi nghi ngờ mình đang gặp tình trạng “tinh trùng” đông đặc.

Khi đến bệnh viện, người bệnh sẽ được kiểm tra dương vật, tinh hoàn,… đồng thời thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng để phát hiện những bất thường hoặc kiểm tra xem có tình trạng viêm nhiễm ở bộ phận sinh dục hay không.

Đặc biệt, xét nghiệm tinh dịch đồ là xét nghiệm cần thiết nhất giúp chẩn đoán chính xác tình trạng tinh dịch đặc. Kết quả xét nghiệm giúp bác sĩ nhận biết được số lượng, chất lượng cũng như biểu hiện của tinh dịch có những bất thường nào hay không. Ngoài ra, xét nghiệm tinh dịch đồ cũng có thể tìm thấy những dấu hiệu nhiễm trùng hoặc phát hiện các bệnh lý nam khoa khác.

Phương pháp điều trị hiện tượng “tinh trùng” đông đặc sệt

Việc điều trị “tinh trùng đông đặc” theo cảm nhận của bệnh nhân sẽ tuỳ thuộc vào nguyên nhân và chẩn đoán từ các kết quả xét nghiệm đã thực hiện. Trong đó, khi nguyên nhân gây tinh dịch đặc là do cơ thể nam giới bị mất nước, lâu ngày không xuất tinh thì hoàn toàn có thể được cải thiện khi nam giới thay đổi chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt lành mạnh, khoa học.

Mặt khác, khi tình trạng tinh dịch đặc kèm theo triệu chứng đau khi xuất tinh, tiểu buốt, tiểu rắt là biểu hiện của nhiễm trùng. Lúc này, người bệnh sẽ cần đến các biện pháp điều trị nội khoa giúp loại bỏ các tác nhân gây bệnh, hỗ trợ giảm các triệu chứng và phục hồi tổn thương, từ đó cải thiện đáng kể tình trạng tinh dịch đông đặc khi xuất tinh.

Trong một số trường hợp, phương pháp phẫu thuật sẽ được bác sĩ chỉ định nếu kết quả xét nghiệm cho thấy người bệnh bị đặc tinh dịch là do các bệnh lý nguy hiểm khác.

Biện pháp phòng ngừa “tinh trùng” đặc sệt

Việc phòng ngừa tinh dịch đặc đòi hỏi cần có sự kết hợp giữa việc duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống cân đối cùng với việc chăm sóc sức khỏe định kỳ. Điều này giúp nam giới bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình, ngăn ngừa những tác nhân gây hại làm ảnh hưởng đến cơ quan sinh dục và những biến chứng nguy hiểm khác.

Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả mà các quý ông có thể tham khảo:

• Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh: Nam giới nên ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, thực phẩm giàu protein như thịt nạc, cá, trứng, các loại hạt và uống nhiều nước. Đặc biệt, nên tăng cường các loại thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất tốt cho “tinh binh” như omega-3, kẽm, vitamin B12, vitamin C, vitamin A,…
• Duy trì lối sống khoa học: Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá và không dùng chất kích thích. Thay vào đó, hãy tạo thói quen tập thể dục thể thao đều đặn giúp cải thiện sức khỏe tim mạch mà còn tăng cường tuần hoàn máu, hỗ trợ quá trình sản xuất tinh trùng và tinh dịch.
• Khám sức khỏe định kỳ: Đây là việc làm rất cần thiết giúp nam giới theo dõi sức khoẻ tổng thể của mình, phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nam khoa đáng lo ngại như viêm tuyến tiền liệt, viêm mào tinh hoàn,… Từ đây có thể nhanh chóng tìm ra nguyên nhân và chủ động lên kế hoạch điều trị kịp thời.

Một số câu hỏi liên quan

1. “Tinh trùng” đặc tốt hay xấu?

Câu hỏi được khá nhiều quý ông thắc mắc là liệu “tinh trùng” đặc có tốt hay không? Thông thường, tinh dịch của một người đàn ông khoẻ mạnh bình thường sẽ có độ nhớt nhất định. Tuy nhiên, khi tinh dịch trở nên đặc quánh và keo lại như thạch thì đây có thể là dấu hiệu của một vài vấn đề về sức khỏe.

Trong một số trường hợp, tinh dịch đặc không nhất thiết là xấu, hiện tượng này có thể là do cơ thể nam giới bị mất nước hoặc lâu ngày không xuất tinh. Khi cải thiện chế độ ăn uống và duy trì tần suất quan hệ hợp lý, người nam hoàn toàn có thể tự cải thiện tình trạng tinh dịch đặc của mình.

2. “Tinh trùng” đặc có dễ thụ thai không?

Tinh dịch đặc có thể gây khó khăn cho việc di chuyển của tinh trùng trong môi trường âm đạo, từ đó làm giảm cơ hội gặp được trứng để thụ tinh. Do đó, nam giới gặp tình trạng tinh dịch đặc sẽ khó thụ thai hơn người bình thường.

3. “Tinh trùng” đông đặc có bị vô sinh không?

“Tinh trùng” đông đặc là tình trạng tinh dịch trở nên quá đặc, nhớt làm cản trở quá trình di chuyển của tinh trùng, từ đó làm giảm khả năng gặp trứng và thụ tinh. Nếu tình trạng này kéo dài mà không được điều trị có thể dẫn đến vô sinh.

Việc điều trị các nguyên nhân gây ra tình trạng tinh dịch đặc có thể giúp nam giới cải thiện tình trạng tinh dịch và khôi phục khả năng sinh sản.

Để đặt lịch thăm khám và nhận tư vấn về các vấn đề bất thường của tinh dịch cùng đội ngũ chuyên gia – bác sĩ hàng đầu tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản IVFTA – PlinkCare, bạn có thể liên hệ đến thông tin sau:

Hy vọng với những thông tin hữu ích ở trên đã giúp nam giới có thêm kiến thức liên quan đến tình trạng tinh trùng đặc, từ đó bình tĩnh và chủ động hơn khi tìm hướng điều trị nếu gặp hiện tượng này. Nếu còn bất kỳ thắc mắc hoặc băn khoăn nào về các dấu hiệu bất thường của tinh dịch, các quý ông đừng ngần ngại liên hệ đến Hotline của PlinkCare để được các chuyên gia – bác sĩ giỏi tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản tư vấn và hỗ trợ.