
Tinh hoàn bên cao bên thấp có sao không? Nguyên nhân, điều trị
Tinh hoàn là gì?
Tinh hoàn là 2 cơ quan có hình bầu dục trong hệ thống sinh sản ở nam giới. Chúng chịu trách nhiệm sản xuất, lưu trữ tinh trùng cho đến khi xuất tinh. Hơn nữa, tinh hoàn còn sản xuất một loại hormone – testosterone. Đây là hormone chịu trách nhiệm cho ham muốn tình dục, khả năng sinh sản, sự phát triển của các khối cơ bắp và xương ở phái mạnh.
Tinh hoàn nằm ở đâu?
Bộ phận này được chứa trong túi da (bìu). Phần bìu treo ở bên ngoài cơ thể, phía trước của vùng xương chậu gần đùi. Nơi này lại dễ khiến tinh hoàn bị tổn thương do chúng không có cơ bắp hoặc xương để che chắn. (1)
Ngoài ra, bìu còn được xem như hệ thống điều hòa nhiệt độ, giúp 2 tinh hoàn luôn ở trong một môi trường có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ cơ thể từ 1 – 2°C. Do môi trường mát mẻ vô cùng cần thiết cho quá trình sản xuất tinh trùng khỏe mạnh ở nam giới.
Tinh hoàn bên cao bên thấp là như thế nào?
Tinh hoàn bên cao bên thấp (tinh hoàn lệch) là tình trạng 2 tinh hoàn có vị trí chênh lệch, 1 bên cao hơn so với bên còn lại.
Nếu tinh hoàn bị lệch nhưng không xuất hiện triệu chứng gì khác, đây chỉ là biểu hiện bình thường. Tuy nhiên, nếu tinh hoàn bên cao bên thấp kèm theo những triệu chứng như đau tinh hoàn, sưng bìu, tấy đỏ hay tím tái…, nam giới nên nhanh chóng đi khám kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm, gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe sinh sản.
Nguyên nhân tinh hoàn 1 bên cao 1 bên thấp
Các nguyên nhân gây ra tình trạng tinh hoàn bên cao bên thấp gồm:
- Bẩm sinh: Ngay từ khi còn nhỏ, nhiều nam giới đã gặp phải tình trạng hai bên tinh hoàn bên cao bên thấp. Tuy nhiên, đa phần sự chênh lệch này không rõ ràng lắm. Đối với nguyên nhân bẩm sinh, nam giới không cần quá lo lắng. Bởi tình trạng này gần như không gây ảnh hưởng quá nhiều tới sức khỏe sinh sản.
- Tinh hoàn bị tổn thương: Tinh hoàn khi bị tổn thương sẽ chảy máu, dẫn tới tình trạng thiếu máu, teo dần và nhỏ lại so với bên còn lại. Tình trạng này có thể khiến nam giới bị tinh hoàn một bên cao bên thấp.
- Da bìu chảy xệ giãn rộng: Thông thường, da bìu chỉ đủ để che cả hai tinh hoàn. Tuy nhiên, bìu khi quá rộng so với kích thước của tinh hoàn có thể dẫn tới tình trạng tinh hoàn bên cao bên thấp.
- Biến chứng từ bệnh quai bị: Biến chứng của quai có thể ảnh hưởng nhiều đến khả năng sinh dục ở nam giới. Đặc biệt, các biến chứng do virus quai có thể gây ra tình trạng tinh hoàn bên cao bên thấp.
- Nhiệt độ: Nam giới mặc quần áo bó sát quá mức sẽ làm sinh nhiệt, hoặc làm việc trong môi trường nhiệt độ cao, bìu sẽ phản ứng bằng cách giãn ra để cách xa vùng bẹn, nhằm hạ nhiệt cho tinh hoàn khiến da bìu bị chảy xệ, dẫn tới tình trạng tinh hoàn lệch bên cao bên thấp.
Tinh hoàn bên cao bên thấp có sao không? Nguy cơ tiềm ẩn?
Đối với các trường hợp tinh hoàn bên cao bên thấp bẩm sinh, nam giới không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, nếu do các nguyên nhân khác, người bệnh nên chủ động thăm khám để có biện pháp can thiệp kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
Tình trạng tinh hoàn một bên cao một bên thấp có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý như:
- Tràn dịch màng: Đây là tình trạng tích tụ chất lỏng trong bìu, khiến tinh hoàn một bên bị sưng lên, gây ra sự khác biệt về kích thước so với bên không ảnh hưởng.
- Tinh hoàn xoắn: Xoắn tinh hoàn khiến một bên tinh hoàn bị sưng đau. Bệnh cản trở quá trình lưu thông máu tới tinh hoàn. Nếu không có biện pháp can thiệp sớm và đúng cách, người bệnh có thể đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là hoại tử tinh hoàn. (2)
- Viêm tinh hoàn: Tinh hoàn bên cao bên thấp có thể là triệu chứng của bệnh viêm tinh hoàn. Bệnh chủ yếu do vi khuẩn hoặc virus gây bệnh quai bị gây ra. Đây cũng là nguyên nhân gây viêm tinh hoàn thường gặp. (3)
- U nang: U nang lành tính phát triển khi mào tinh hoàn chấn thương hay do biến chứng từ viêm mào tinh hoàn, viêm tinh hoàn, gây lệch hai tinh hoàn.
- Giãn tĩnh mạch tinh hoàn: Bệnh lý này có thể ảnh hưởng tới việc cung cấp máu cho cả hai tinh hoàn. Khi đám rối tĩnh mạch tinh giãn, máu sẽ bị ứ trệ làm cho nhiệt độ tinh hoàn tăng lên. Bìu sẽ phản ứng bằng cách giãn ra để cách xa vùng bẹn, nhằm hạ nhiệt cho tinh hoàn. Đây là nguyên nhân làm bìu giãn ra, dẫn tới tình trạng nhìn bên cao bên thấp.
- Tinh hoàn ẩn: Tinh hoàn ẩn là một bất thường bẩm sinh của cơ quan sinh dục ở trẻ em trai. Một hoặc cả hai tinh hoàn không nằm trong bìu mà nằm dọc theo đường đi của tinh hoàn như trong bụng, lỗ bẹn sâu, ống bẹn, lỗ bẹn nông. Tình trạng này là nguyên nhân dẫn tới sự khác biệt về kích thước rõ ràng của tinh hoàn.
- Bệnh quai bị: Khi mắc bệnh quai bị, virus sẽ tấn công vào tế bào biểu mô của ống sinh tinh, gây ra tình trạng tinh hoàn bên cao bên thấp. Nếu không sớm điều trị, bệnh lý này có thể gây vô sinh nam.
- Ung thư tinh hoàn: Bệnh lý này vẫn có thể chữa khỏi, nhưng cần được phát hiện sớm. Tuy nhiên, những giai đoạn khác nhau của bệnh ung thư này thường phát triển âm thầm, rất khó phát hiện. Vì thế, khi thấy có sự chênh lệch giữa hai bên tinh hoàn, đau hoặc sưng vùng bìu, nam giới nên đi khám ngay. Bởi vì, đây có thể là triệu chứng do khối u ác tính gây ra.

Khi nào cần gặp bác sĩ?
Khi tinh hoàn bên cao bên thấp đi kèm các triệu chứng dưới đây, nam giới nên nhanh chóng đi tới bệnh viện có chuyên khoa Nam học để kiểm tra. Các triệu chứng gồm:
- Tinh hoàn bị đau nhói
- Đau xung quanh tinh hoàn
- Sưng tinh hoàn
- Phần da tinh hoàn chuyển sang màu đỏ, đỏ đậm hoặc nâu
- Chảy dịch hoặc xuất hiện máu tại dương vật
- Khó tiểu
- Đau bụng dưới
- Đau lưng
- Sưng đau mô vú
Chẩn đoán tình trạng tinh hoàn lệch bên thấp bên cao
Khi chẩn đoán tinh hoàn bên cao bên thấp, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám vùng bìu, tinh hoàn của nam giới để xem xét có hay không sự phát triển, u cục hoặc bất thường nào khác. Nếu nghi ngờ mắc phải tình trạng ung thư tinh hoàn, bác sĩ sẽ hỏi người bệnh về bệnh sử, gia đình có người mắc ung thư tinh hoàn hay không.
Các xét nghiệm khác để chẩn đoán tình trạng tinh hoàn bên cao bên thấp gồm:
- Xét nghiệm nước tiểu: Bác sĩ tiến hành lấy mẫu nước tiểu để xét nghiệm, chẩn đoán các bệnh lý nhiễm trùng hoặc tình trạng thận của người bệnh.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm giúp bác sĩ phát hiện dấu hiệu của khối u hay ung thư.
- Siêu âm: Siêu âm giúp bác sĩ quan sát bên trong tinh hoàn của nam giới. Điều này cho phép kiểm tra lưu lượng máu hoặc sự phát triển trong tinh hoàn, nhờ đó có thể xác định tình trạng xoắn tinh hoàn hay ung thư.
- Chụp CT: Phương pháp này có thể giúp bác sĩ tìm kiếm những bất thường ở tinh hoàn.
Cách điều trị tinh hoàn bên cao bên thấp
Tuỳ thuộc mức độ chênh lệch của tinh hoàn cùng những dấu hiệu đi kèm, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp, cụ thể:
- Do tổn thương hoặc nhiễm trùng: Đối với trường hợp này, bác sĩ sẽ hướng dẫn các biện pháp chăm sóc và vệ sinh đúng cách cho người bệnh. Ngoài ra người bệnh còn được chỉ định dùng các loại thuốc giảm đau và kháng viêm.
- Do bệnh lý: Nếu tinh hoàn bên cao bên thấp do bệnh lý, bác sĩ sẽ chẩn đoán tình trạng bệnh thông qua những xét nghiệm cần thiết, từ đó mới có thể xác định hướng điều trị phù hợp.
Ngoài ra, các phương pháp ngoại khoa có thể được chỉ định đối với các bệnh lý như xoắn tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh, ung thư tinh hoàn… nhằm ngăn chặn kịp thời các biến chứng nguy hiểm.
Cách phòng tránh tinh hoàn bên cao bên thấp
Tình trạng tinh hoàn bên cao bên thấp không gây nguy hiểm cho nam giới. Tuy nhiên, nếu đi kèm các triệu chứng bất thường thì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý, ảnh hưởng tới khả năng sinh sản. Do đó, phái mạnh nên chủ động bảo vệ sức khỏe của mình bằng càng biện pháp như:
- Khám sức khỏe định kỳ: Biện pháp này giúp kiểm tra và phát hiện sớm những vấn đề xấu có thể xảy ra, từ đó có hướng can thiệp kịp thời, ngăn ngừa những rủi ro cho sức khỏe.
- Chế độ ăn uống đủ dưỡng chất: Nam giới nên tăng cường bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết, tốt cho sức khỏe; tránh sử dụng các thức ăn chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ.
- Quan hệ tình dục an toàn và lành mạnh với tần suất phù hợp
- Tránh xa rượu bia, không sử dụng chất kích thích, không hút thuốc
- Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao, ít nhất 20 phút/ngày
Địa chỉ điều trị tinh hoàn 1 bên cao 1 bên thấp ở đâu uy tín?
Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu của Hệ thống PlinkCare quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, Nội khoa và Ngoại khoa, giỏi chuyên môn, tận tâm.
Nhà giáo nhân dân GS.TS.BS Trần Quán Anh, Thầy thuốc ưu tú PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên là những cây đại thụ trong ngành Tiết niệu Thận học Việt Nam. Cùng với các tên tuổi Thầy thuốc ưu tú TS.BS Nguyễn Thế Trường Thầy thuốc ưu tú BS.CKII Tạ Phương Dung, TS.BS Nguyễn Hoàng Đức, TS.BS Từ Thành Trí Dũng, ThS.BS.CKI Nguyễn Đức Nhuận, BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên, ThS.BS Nguyễn Tân Cương, BS.CKII Đinh Cẩm Tú, BS.CKII Ngô Đồng Dũng, BS.CKII Võ Thị Kim Thanh ThS.BS Tạ Ngọc Thạch, BS.CKI Phan Trường Nam…
Các chuyên gia, bác sĩ của Trung tâm luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật mới nhất, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý về thận, đường tiết niệu, giúp người bệnh rút ngắn thời gian nằm viện, hạn chế nguy cơ tái phát, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Với hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực; Phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế; Cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao… Trung tâm Tiết niệu Thận học nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh lý đường tiết niệu. Từ các thường gặp cho đến các cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao.
Có thể kể đến phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận; cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bàng quang bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Chẩn đoán – điều trị nội khoa và ngoại khoa tất cả các bệnh lý.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu Hệ thống PlinkCare, quý khách có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau đây:
Tinh hoàn bên cao bên thấp là vấn đề không cần quá lo lắng, trừ các nguyên nhân bệnh lý. Tuy vậy, phái mạnh vẫn cần duy trì thói quen khám sức khỏe tổng quát (6 tháng/lần), đặc biệt là sức khỏe của bộ phận sinh dục. Khi xuất hiện những dấu hiệu bất thường ở tinh hoàn, bạn nên nhanh chóng đi đến những cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và có hướng xử trí kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.