
Tiêm trưởng thành phổi có tốt không? Lợi ích đối với mẹ và thai nhi
Tiêm trưởng thành phổi có tốt không?
Trẻ sinh càng non tháng thì nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe càng cao. Vì vậy tiêm trưởng thành phổi hay liệu pháp corticosteroid giúp sinh sẽ giúp trẻ giảm nguy cơ gặp các biến chứng về hô hấp, xuất huyết não, và các vấn đề về sức khỏe về sau.
Tiêm trưởng thành phổi mang lại nhiều lợi ích cho trẻ sinh non. Thuốc đi vào hệ tuần hoàn của thai phụ, sau đó đến thai nhi để kích thích sản xuất surfactant – một chất quan trọng giúp phổi phát triển đầy đủ hơn. Điều này làm tăng cơ hội sống sót và giảm nguy cơ gặp các biến chứng liên quan đến sinh non khi trẻ chào đời. (1)

Lợi ích tiêm trưởng thành phổi
Tiêm trưởng thành phổi là một phương pháp quan trọng giúp tăng cường khả năng sống sót và giảm thiểu biến chứng ở trẻ sinh non. Những lợi ích chính của phương pháp này bao gồm:
1. Lợi ích đối với mẹ
Các nghiên cứu cho thấy tiêm corticosteroid không ảnh hưởng đến nguy cơ tử vong của mẹ sau khi sinh. Hơn nữa, liệu pháp này cũng không liên quan đến việc mẹ mắc phải các tình trạng viêm nhiễm như viêm màng ối hay viêm nội mạc tử cung.
Việc tiêm thuốc trưởng thành phổi hầu như không gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng nào đối với mẹ bầu. Sau tiêm, mẹ bầu có thể cảm thấy đau nhẹ tại vị trí tiêm, đây là phản ứng bình thường của cơ thể. Với những thai phụ bị đái tháo đường, thuốc steroid có thể ảnh hưởng đến đường huyết, vì vậy cần được theo dõi chặt chẽ tại bệnh viện. Một số thai phụ (khoảng 1%) có thể gặp vấn đề về rối loạn giấc ngủ sau tiêm corticosteroid, nhưng vẫn chưa có bằng chứng rõ ràng rằng corticosteroid là nguyên nhân trực tiếp gây ra tác dụng này.
2. Lợi ích đối với thai nhi
Tiêm trưởng thành phổi mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe cho thai nhi. Theo nghiên cứu của viện Y tế Quốc gia (NIH-Mỹ), lợi ích của tiêm trưởng thành phổi có thể kể đến như:
- Tăng thêm 3% cơ hội sống sót cho trẻ sinh non.
- Giảm nguy cơ mắc bệnh hô hấp nghiêm trọng ở trẻ sinh non như: bệnh phổi mãn tính, loạn sản phế quản… xuống còn 12%.
- Giảm nguy cơ xuất huyết não ở trẻ sinh non thêm 6%.
- Giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng về đường ruột (như viêm ruột hoại tử) xuống còn khoảng 3%.
Tiêm trưởng thành phổi có an toàn không?
Tiêm trưởng thành phổi được coi là giải pháp an toàn, thường không gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng cho mẹ và thai nhi. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng liệu pháp này giúp giảm nguy cơ biến chứng hô hấp ở trẻ sinh non, mà không làm gia tăng nguy cơ cho mẹ.
Mặc dù một số thai phụ có thể trải qua những tác dụng phụ nhẹ như đau tại vị trí tiêm hoặc rối loạn giấc ngủ, nhưng những tác dụng phụ này thường không nghiêm trọng. Do đó, mẹ và bé vẫn cần được theo dõi tình trạng sức khỏe sát sao để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Tác dụng phụ khi tiêm trưởng thành phổi
Bên cạnh vấn đề tiêm trưởng thành phổi có tốt không thì tác dụng phụ cũng là vấn đề được nhiều mẹ bầu quan tâm. Dưới đây là các tác động ngắn hạn, dài hạn và những ảnh hưởng có thể xảy ra có đối với mẹ và thai nhi:
1. Tác dụng phụ ngắn hạn
Hiện chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy tác dụng phụ nghiêm trọng đối với mẹ bầu và thai nhi. Sự khác biệt về phát triển giữa trẻ được tiêm và không tiêm là không rõ ràng. Tuy nhiên, một số trẻ được tiêm hai đợt có thể nhẹ cân hơn lúc sinh so với trẻ chỉ tiêm một đợt, nhưng thường bắt kịp tăng trưởng sau vài tháng.
2. Tác dụng phụ dài hạn
Một số nghiên cứu cho thấy, trẻ sinh đủ tháng (sau 37 tuần) nếu được tiêm trưởng thành phổi trong khoảng tuần 22 đến 37 có thể gặp nguy cơ về sức khỏe tâm thần. Ngoài ra, tiêm ở tuần thai trên 35 có thể gây hạ đường huyết ở trẻ ngay khi mới sinh.
3. Tác dụng phụ đối với mẹ
Đa số tác dụng phụ với mẹ nhẹ, chỉ gây đau tại chỗ tiêm. Tuy nhiên, với thai phụ mắc tiểu đường, thuốc có thể làm khó kiểm soát đường huyết, đôi khi cần nhập viện để theo dõi. Khoảng 1% mẹ bầu tiêm hai đợt corticosteroid gặp rối loạn giấc ngủ, nhưng chưa có bằng chứng rõ ràng về mối liên quan này.
4. Tác dụng phụ đối với thai nhi
Dù tiêm trưởng thành phổi không gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng cho thai nhi, vẫn cần giám sát chặt chẽ để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho trẻ trong thai kỳ. Các nghiên cứu tiếp tục được thực hiện để làm rõ thêm về tác động lâu dài của corticosteroid đối với sự phát triển của thai nhi.
Chỉ định tiêm trưởng thành phổi khi nào?
Thai nhi thường cần ít nhất 37 tuần để phát triển đầy đủ các cơ quan và chuẩn bị cho việc thích nghi với môi trường bên ngoài. Những trẻ được sinh ra trước mốc thời gian này được gọi là trẻ sinh non. Càng sinh sớm, trẻ càng có nguy cơ cao mắc phải các biến chứng về sức khỏe, đặc biệt là các vấn đề về hô hấp.
Do đó, trong trường hợp thai phụ có dấu hiệu dọa sinh non trong khoảng từ tuần 24 đến tuần 34, việc tiêm trưởng thành phổi sẽ được khuyến nghị để hỗ trợ sự phát triển của phổi thai nhi.

Tiêm trưởng thành phổi bao lâu có tác dụng?
Theo kết luận của Viện Y tế Quốc gia (NIH – Mỹ), lợi ích tối ưu của việc tiêm trưởng thành phổi thường được ghi nhận trong khoảng thời gian từ 24 giờ đến 7 ngày sau khi tiêm.
Tuy nhiên, nếu trẻ được sinh ra sau 7 ngày điều trị, hiệu quả của liệu pháp corticosteroid trước sinh có thể giảm đáng kể. Vì vậy, việc xác định thời điểm tiêm corticosteroid phù hợp là rất quan trọng, giúp tối ưu hiệu quả điều trị.
Quy trình tiêm trưởng thành phổi
Tiêm trưởng thành phổi không chỉ giúp phát triển chức năng hô hấp cho thai nhi, mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe tổng thể của trẻ ngay từ khi chào đời. Quy trình thực hiện tiêm trưởng thành phổi thường gồm các bước:
- Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe mẹ và đánh giá tình trạng thai nhi để xác định việc tiêm trưởng thành phổi có cần thiết hay không.
- Lựa chọn thuốc tiêm: Bác sĩ sẽ quyết định loại thuốc và liều lượng phù hợp dựa trên tình trạng sức khỏe của mẹ và thai nhi. Betamethasone và Dexamethasone hiện đang là hai loại thuốc corticosteroid được khuyến cáo sử dụng trong tiêm trưởng thành phổi do chúng không bị chuyển hóa bởi các enzyme của nhau thai. Mỗi loại thuốc sẽ có những ưu điểm riêng. Dựa vào tình trạng cụ thể của cả thai phụ và thai nhi, bác sĩ sẽ chỉ định phù hợp.
- Bác sĩ tư vấn, giải thích cho sản phụ về các rủi ro, lợi ích của việc tiêm và quy trình sẽ thực hiện.
- Điều dưỡng/nữ hộ sinh sẽ thực hiện tiêm trưởng thành phổi cho thai phụ theo đúng kỹ thuật, liều lượng thuốc. Mũi tiêm thường được thực hiện qua đường tiêm bắp vào mông hoặc đùi của mẹ.
- Ghi chép đầy đủ thông tin về loại thuốc, liều lượng, vị trí tiêm và thời gian tiêm vào hồ sơ bệnh án.
- Sau khi tiêm, thai phụ sẽ được theo dõi trong một khoảng thời gian ngắn để đảm bảo không có phản ứng phụ nghiêm trọng nào xảy ra. Bác sĩ sẽ tư vấn về các dấu hiệu cần theo dõi và những gì thai phụ cần làm trong thời gian còn lại của thai kỳ.
Địa chỉ tiêm trưởng thành phổi ở đâu tốt?
Trung tâm Sản Phụ khoa, PlinkCare là một trong những địa chỉ hàng đầu trong việc theo dõi sức khỏe thai kỳ, đặc biệt là thai kỳ nguy cơ cao như trường hợp mẹ có dọa sinh non. Với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giàu kinh nghiệm, tận tâm, trung tâm đảm bảo mang đến cho thai phụ dịch vụ chăm sóc toàn diện và an toàn. Trước khi có quyết định tiêm trưởng thành phổi, các bác sĩ tại PlinkCare sẽ thăm khám và tư vấn rất kỹ về những lợi ích và nguy cơ khi tiêm và quyết định tiêm sẽ phụ thuộc vào mẹ bầu và gia đình.
PlinkCare sở hữu cơ sở vật chất hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế, cùng các trang thiết bị tiên tiến. Trung tâm Sản Phụ khoa luôn đi đầu trong việc áp dụng những kỹ thuật khám và điều trị mới nhất, mang đến cho thai phụ sự yên tâm và thoải mái trong suốt quá trình điều trị.
Trung tâm Sản Phụ khoa, PlinkCare cam kết đồng hành và chăm sóc sức khỏe toàn diện cho mẹ và bé, đảm bảo sự phát triển tốt nhất cho thai nhi.
Tiêm trưởng thành phổi được xem là một biện pháp quan trọng và hiệu quả nhằm giảm nguy cơ biến chứng hô hấp ở trẻ sinh non. Tuy nhiên, tiêm trưởng thành phổi có tốt không còn phụ thuộc vào cơ sở thực hiện có đảm bảo về chất lượng và an toàn. Do đó, các mẹ bầu nên sáng suốt trong việc lựa chọn các cơ sở, bệnh viện uy tín để đảm bảo sức khỏe, cũng như sự an toàn cho mẹ và bé.