10 loại thuốc điều trị viêm phổi ở trẻ em tốt và an toàn hiện nay

Tổng quan bệnh viêm phổi ở trẻ em

Viêm phổi là bệnh nhiễm trùng ở phổi do sự xâm nhập của các tác nhân gây nhiễm trùng (vi khuẩn, virus, nấm,…). Khi bị viêm phổi, phế nang phổi chứa nhiều mủ và dịch gây ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của trẻ, trẻ khó thở, thiếu oxy.

Trẻ bị lây nhiễm viêm phổi thường không bộc phát bệnh ngay mà sẽ ủ bệnh trong khoảng 3 – 7 ngày tùy tác nhân gây bệnh, thể trạng sức khỏe và miễn dịch của trẻ. Các triệu chứng ban đầu của viêm phổi diễn ra ở mức độ nhẹ, thường là sốt nhẹ, ho có đờm, ớn lạnh, mệt mỏi, biếng ăn/giảm vị giác…

Bệnh có diễn tiến rất nhanh, viêm phổi nặng gây biến chứng khi không được điều trị sớm, đúng cách. Nếu trẻ có các biểu hiện sốt cao, li bì, khó thở, co rút lõm ngực khi hít vào, tím tái, không thể uống thuốc, mất nước,… phụ huynh cần đưa trẻ đi cấp cứu ngay lập tức.

Trẻ bị viêm phổi có thể tự khỏi mà không cần điều trị hoặc dùng thuốc và chăm sóc tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc cần nhập viện để điều trị tích cực. Việc lựa chọn phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, thời điểm điều trị, mức độ tổn thương do viêm phổi và độ tuổi của trẻ.

Trẻ được tiếp nhận điều trị muộn, đã có biến chứng, tỷ lệ sống sót thấp. Trẻ viêm phổi nặng được cứu sống có thể phải chịu ảnh hưởng nặng nề từ các di chứng do bệnh gây ra.

Tổng hợp các loại thuốc điều trị viêm phổi ở trẻ em

Thuốc kháng sinh, kháng viêm, điều trị triệu chứng,… là những nhóm thuốc thường được sử dụng trong điều trị bệnh viêm phổi ở trẻ. Trẻ sẽ được bác sĩ chỉ định dùng thuốc kháng sinh với liều lượng phù hợp nếu mắc viêm phổi do vi khuẩn. Thuốc kháng virus sẽ được cân nhắc sử dụng nếu trẻ bị viêm phổi nặng do virus.

Ngoài ra, nếu viêm phổi có liên quan đến các bệnh lý khác, bác sĩ có thể kê thuốc điều trị viêm phổi ở trẻ em tương ứng với các bệnh lý căn nguyên này. Thuốc hỗ trợ điều trị triệu chứng như giảm đau, hạ sốt, tiêu đờm,… thường được chỉ định đi kèm để giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn, cải thiện các triệu chứng viêm phổi ở trẻ em khó chịu.

1. Nhóm beta lactam

Penicillin là thuốc kháng sinh có tác dụng cản trở sự tổng hợp mucopeptide của thành tế bào, ức chế quá trình nhân lên của vi khuẩn, từ đó tiêu diệt vi khuẩn. Tuy nhiên, tác dụng của thuốc sẽ bị hạn chế nếu viêm phổi do vi khuẩn gram âm hoặc trẻ bị kháng kháng sinh. Một số loại kháng sinh Penicillin thường gặp: (1)

• Amoxicillin (Amoxil, Trimox): Được sử dụng trong điều trị viêm phổi do phế cầu khuẩn.
• Ampicillin (Marcillin, Omnipen, Polycillin): Được chỉ định thay thế Amoxicillin nếu trẻ không thể dùng thuốc bằng đường uống.

2. Thuốc điều trị viêm phổi ở trẻ em Cephalosporin

Về mặt cấu trúc và dược lý, thuốc điều trị viêm phổi ở trẻ em Cephalosporin tương tự như Penicillin, đều có tác dụng ức chế sự tổng hợp thành tế bào vi khuẩn, diệt khuẩn. Tuy nhiên Cephalosporin được chia làm 3 thế hệ: thế hệ thứ nhất – chống lại vi khuẩn gram dương mạnh hơn; thế hệ thứ hai, thứ ba – tác dụng chống vi khuẩn gram âm tăng lên nhưng tác dụng chống vi khuẩn gram dương bị giảm xuống. Các loại Cephalosporin thường gặp:

• Cefpodoxime (Vantin)
• Cefprozil (Cefzil)
• Cefdinir (Omnicef)
• Ceftriaxone (Rocephin)
• Cefotaxim (Claforan)
• Cefuroxime (Zinacef, Ceftin, Kefurox)
• Ceftaroline (Teflaro)
• Ceftazidime/avibactam (Avycaz)
• Ceftobiprole medocaril natri (Zevtera)

3. Glycopeptide

Thuốc kháng sinh Glycopeptide thường được sử dụng là Vancomycin (Vancocin) có tác dụng ức chế sinh tổng hợp thành tế bào, thay đổi tính thấm của màng tế bào vi khuẩn, tổng hợp RNA. Thuốc được sử dụng trong điều trị bệnh do vi khuẩn gram dương kháng thuốc, ví dụ phế cầu kháng thuốc, tụ cầu khác methicilline.

4. Kháng sinh Macrolide

Macrolide là một loại kháng sinh có hoạt tính kìm khuẩn, kháng khuẩn bằng cách liên kết tiểu đơn vị ribosome 50S của tác nhân xâm nhập, từ đó ức chế tổng hợp protein và sự sản sinh của vi khuẩn. Một số kháng sinh thuộc nhóm Macrolide như:

• Erythromycin-sulfisoxazole (Pediazole)
• Azithromycin (Zithromax)
• Clarithromycin (Biaxin)
• Erythromycin (EES, E-Mycin, Ery-Tab)

5. Aminoglycoside

Thuốc kháng sinh Aminoglucoside được sử dụng chủ yếu trong điều trị bệnh do vi khuẩn gram âm gây ra thông qua cơ chế liên kết với tiểu đơn vị ribosome 30S và 50S, ức chế tổng hợp protein của vi khuẩn.

6. Thuốc chống lao

Thuốc chống lao được sử dụng trong điều trị bệnh viêm phổi do vi khuẩn lao hay vi khuẩn thuộc loài Mycobacteria gây ra. Một số thuốc chống lao thường được sử dụng:

• Isoniazid (Laniazid, Nydrazid)
• Ethambutol (Myambutol)
• Rifampin (Rifadin, Rimactane)
• Streptomycin
• Pyrazinamit

7. Thuốc điều trị viêm phổi ở trẻ em Ribavirin (Virazole)

Thuốc điều trị viêm phổi ở trẻ em Ribavirin (Virazole) có tác dụng ức chế tổng hợp DNA, RNA, từ đó ức chế sự nhân lên của virus. Thuốc thường được chỉ định trong điều trị viêm phổi do RSV trên một số đối tượng đặc biệt, virus cúm hay virus herpes (HPV).

8. Oseltamivir (Tamiflu)

Đây là một loại thuốc kháng virus có tác dụng phá hủy thụ thể hemagglutinin của virus, ức chế neuraminidase – một glycoprotein trên bề mặt virus, từ đó giảm sự lây lan của virus.

9. Zanamivir (Relenza)

Cơ chế hoạt động của Zanamivir (Relenza) tương tự như thuốc kháng virus Oseltamivir.

10. Acyclovir (Zovirax)

Thuốc điều trị viêm phổi ở trẻ em Acyclovir (Zovirax) là thuốc kháng virus được lựa chọn để điều trị viêm phổi ở trẻ em nhiễm virus herpes thông qua cơ chế ức chế hoạt động của cả HSV-1 và HSV-2. Thuốc có tác dụng làm dịu cơn đau và các tổn thương ở da một cách nhanh chóng trong vòng 48 giờ kể từ khi phát ban.

Tác dụng phụ của thuốc điều trị viêm phổi ở trẻ nhỏ

Trong quá trình sử dụng thuốc điều trị viêm phổi ở trẻ em, trẻ có thể gặp phải một số tác dụng phụ như: phát ban, sốt, tiêu chảy, buồn nôn, nôn, đau đầu, ảnh hưởng chức năng gan, thần kinh, miễn dịch,…

Do đó, việc dùng thuốc điều trị viêm phổi cho trẻ cần tuân theo đúng liều lượng và loại thuốc do bác sĩ chỉ định. Phụ huynh cần theo dõi các biểu hiện của trẻ trong suốt quá trình điều trị và thông báo sớm cho bác sĩ ngay khi trẻ có bất thường.

Các loại vacxin phòng ngừa viêm phổi ở trẻ em

Vacxin là vũ khí sinh học đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa viêm phổi ở trẻ em. Một số vacxin phòng viêm phổi được khuyến cáo tiêm cho trẻ:

• Vacxin 6 trong 1 (Hexaxim/Infanrix Hexa).
• Vacxin 5 trong 1 (Pentaxim/ Infanrix IPV+Hib).
• Vacxin Prevenar 13 (Phế cầu 13/Synflorix).
• Vacxin cúm mùa (Vaxigrip/Influvac Tetra/Ivacflu-S/GCFlu Quadrivalen).
• Vacxin Boostrix/ Adacel.
• Vacxin Menactra.
• Vacxin VA-Mengoc-BC.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ chuyên khoa Nhi, PlinkCare theo địa chỉ:

Thuốc điều trị viêm phổi ở trẻ em phải là thuốc do bác sĩ kê toa và tuân theo liều dùng bác sĩ chỉ định. Phụ huynh tuyệt đối không tự ý điều trị viêm phổi cho trẻ bằng các bài thuốc dân gian, kháng sinh hay dùng lại toa thuốc cũ vì điều này có thể khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.