13 thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng tốt và an toàn theo đơn bác sĩ

Theo báo cáo của tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vào năm 2022, ước tính trên toàn thế giới có khoảng 149 triệu trẻ em dưới 5 tuổi quá thấp so với độ tuổi, 45 triệu trẻ quá gầy so với chiều cao và 37 triệu trẻ thừa cân, béo phì. Đây là những con số đáng báo động, cần có phương án cải thiện kịp thời để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe của trẻ.

Vai trò của thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng

Các loại thuốc hay thực phẩm chức năng có chứa vitamin, khoáng chất, hoặc các chất dinh dưỡng có thể được gọi nôm na là thuốc bổ, thuốc có tác dụng giúp trẻ suy dinh dưỡng cải thiện hệ miễn dịch bằng cách bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Thuốc còn mang lại một số công dụng nổi bật như:

1. Tăng sức đề kháng cho trẻ

Thuốc bổ là giải pháp quan trọng giúp trẻ suy dinh dưỡng tăng cường sức đề kháng, từ đó bảo vệ trẻ khỏi các tác nhân gây bệnh. Khi trẻ thiếu hụt dưỡng chất, hệ miễn dịch dễ bị suy yếu, làm tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng như viêm phổi, tiêu chảy, và các bệnh đường hô hấp.

Các loại vitamin C, kẽm và selen trong thuốc bổ có tác dụng thúc đẩy sản sinh các tế bào miễn dịch, bảo vệ cơ thể trẻ trước vi khuẩn và virus. Việc cung cấp đủ các dưỡng chất giúp trẻ nhanh chóng vượt qua các cơn ốm vặt, phục hồi sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.

2. Tăng cường phát triển toàn diện

Trẻ suy dinh dưỡng là khi trẻ tăng trưởng không đạt chuẩn về chiều cao, cân nặng từ đó ảnh hưởng đến cả sự phát triển trí não. Thuốc bổ không chỉ giúp tăng cường hệ miễn dịch mà còn thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ.

Một số loại thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng chứa Vitamin D, canxi là những dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển xương, giúp trẻ phát triển chiều cao tối ưu. Omega-3 và lysine còn giúp hỗ trợ trí não phát triển, cải thiện trí nhớ, tăng khả năng học hỏi và sự tập trung của trẻ. Khi được bổ sung đúng và đủ dưỡng chất, trẻ sẽ phát triển một cách toàn diện cả thể lực và trí tuệ.

3. Bổ sung các dưỡng chất cần thiết

Trẻ suy dinh dưỡng thường thiếu hụt các dưỡng chất quan trọng như sắt, kẽm, vitamin các loại, magie,… làm giảm khả năng phát triển và phục hồi của cơ thể. Thuốc bổ giúp bổ sung nhanh chóng và đầy đủ những dưỡng chất cần thiết, đảm bảo quá trình sản xuất hồng cầu, phát triển tế bào và chuyển hóa năng lượng diễn ra bình thường.

Ví dụ, sắt đóng vai trò chủ chốt trong việc sản xuất máu, ngăn ngừa tình trạng thiếu máu. Kẽm và vitamin nhóm B giúp trẻ tăng cường năng lượng, hỗ trợ phát triển trí não và sức khỏe toàn diện.

4. Tăng cường các chức năng tiêu hóa

Hệ tiêu hóa của trẻ bị suy dinh dưỡng thường hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến việc hấp thụ dinh dưỡng không tối ưu. Thuốc bổ, đặc biệt là các loại men vi sinh và enzyme tiêu hóa, giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, cân bằng hệ vi sinh đường ruột và tăng khả năng hấp thụ dưỡng chất.

Điều này giúp trẻ ăn ngon miệng hơn, giảm thiểu các vấn đề về đầy hơi, khó tiêu và tăng khả năng hấp thụ tối đa các chất dinh dưỡng quan trọng. Nhờ đó, cơ thể trẻ được nuôi dưỡng và phát triển một cách toàn diện hơn.

Các nhóm sản phẩm thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng thường gặp

Để cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng, có nhiều nhóm thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng được sử dụng để cung cấp các dưỡng chất thiết yếu cho trẻ. Dưới đây là một số nhóm sản phẩm phổ biến và có vai trò cụ thể như sau:

1. Vitamin D

Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ canxi cho xương. Ngoài ra, vitamin D còn giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh. Cơ thể hấp thụ Vitamin D từ ba nguồn chính đó là  tắm nắng hoặc từ các thực phẩm như cá hồi, trứng và sữa tăng cường, và từ thuốc/thực phẩm chức năng có vitamin D.

Tuy nhiên, quý phụ huynh cần lưu ý kỹ trong việc bổ sung vitamin D, tránh tình trạng thừa vitamin D, dẫn tới tác dụng phụ biếng ăn, ra mồ hôi trộm, rụng tóc, khó ngủ tương tự như thiếu.

2. Canxi

Canxi là thành phần chính cấu tạo nên xương và răng, hỗ trợ sự phát triển chiều cao cho trẻ. Thiếu canxi có thể dẫn đến tình trạng loãng xương và các vấn đề liên quan đến sự phát triển xương. Ngoài những loại thuốc bổ sung canxi, dưỡng chất này có thể tìm thấy phong phú trong các sản phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua,.. các loại rau xanh như cải bó xôi, bông cải xanh… (1)

3. Magie

Magie là khoáng chất thiết yếu cho nhiều chức năng sinh lý trong cơ thể, bao gồm duy trì sức khỏe của xương, hỗ trợ chức năng cơ bắp và thần kinh. Ngoài ra, magie còn giúp cải thiện sự chuyển hóa năng lượng. Các loại thực phẩm giàu magie như hạt hạnh nhân, đậu, ngũ cốc nguyên hạt,… nên được đưa vào chế độ dinh dưỡng thường ngày cho trẻ.

4. Selen

Selen là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ có trong hạt hướng dương, hạt bí, hải sản,… giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và tăng cường hệ miễn dịch. Các thực phẩm và thuốc bổ chứa selen giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất và sản xuất hormone.

5. Kẽm

Kẽm là thành phần không thể thiếu cho sự phát triển và chức năng của hệ miễn dịch. Kẽm hỗ trợ quá trình chữa lành vết thương và tăng cường khả năng cảm nhận vị giác, ngoài các loại thuốc bổ chứa kẽm thì bố mẹ có thể bổ sung kẽm từ thịt gà, hải sản, hạt bí… cho trẻ.

6. Lysine

Lysine là một acid amin cần thiết (acid amin cần thiết là những acid amin mà cơ thể không tự tổng hợp được mà phải được cung cấp từ thực phẩm tự nhiên) cho sự phát triển tế bào, sản xuất hormone và enzyme. Thuốc bổ chứa lysine giúp cải thiện hấp thụ canxi, hỗ trợ phát triển xương và ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng. Ngoài ra, lysine cũng dễ dàng tìm thấy trong các thức ăn có nguồn gốc động vật như  thịt, cá, trứng và các sản phẩm từ sữa.

7. Sắt

Sắt có vai trò sản xuất hồng cầu và vận chuyển oxy trong cơ thể. Thiếu sắt có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu, gây mệt mỏi và ảnh hưởng đến khả năng phát triển của trẻ. Ngoài các loại thuốc bổ sung sắt, chất này cũng được tìm thấy trong thịt đỏ, đậu, rau lá xanh và các loại ngũ cốc.

8. Vitamin nhóm B

Vitamin nhóm B là một tập hợp các vitamin cần thiết cho quá trình chuyển hóa năng lượng và duy trì sức khỏe hệ thần kinh. Các vitamin nhóm B  giúp cơ thể chuyển đổi carbohydrate thành glucose, cung cấp năng lượng cho hoạt động hàng ngày. Nguồn thực phẩm giàu vitamin B bao gồm thịt gia cầm, cá, trứng, các loại ngũ cốc,…

Ngoài ra, có thể trực tiếp bổ sung dưỡng chất này cho trẻ qua các loại thuốc có thành phần chứa vitamin nhóm B.

9. Vitamin A

Thuốc bổ vitamin A cung cấp các nhóm chất cần thiết cho sự phát triển thị lực, hệ miễn dịch và sự phát triển tế bào của trẻ, giúp trẻ tránh khỏi nguy cơ nhiễm trùng và bảo vệ da. Các thực phẩm giàu vitamin A bao gồm cà rốt, khoai lang, rau xanh và các sản phẩm từ sữa.

10. Men vi sinh

Các sản phẩm chứa men vi sinh rất hữu ích cho việc cân bằng hệ vi sinh đường ruột và cải thiện chức năng tiêu hóa. Chúng giúp tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng và hỗ trợ hệ miễn dịch. Men vi sinh được tìm thấy trong các sản phẩm như sữa chua.

11. Omega-3

Omega-3 là acid béo thiết yếu, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển não bộ và chức năng tim mạch. Bổ sung đủ Omega-3 giúp cải thiện trí nhớ và khả năng học hỏi của trẻ. Nguồn omega-3 phong phú có trong cá hồi, hạt chia, hạt lanh hoặc bổ sung trực tiếp từ các loại thuốc có chứa dưỡng chất này.

12. Taurine

Taurine là một acid amin hỗ trợ sự phát triển của hệ thần kinh và tim mạch, tương tự như Omega-3. Taurine kích thích sự phát triển của tế bào thần kinh và giúp trẻ cải thiện khả năng học tập. Taurine có trong thịt, hải sản, sản phẩm từ sữa,…

13. Các loại vitamin tổng hợp

Vitamin tổng hợp cung cấp một loạt các dưỡng chất thiết yếu, giúp bù đắp cho những thiếu hụt trong chế độ ăn uống hàng ngày. Các loại thuốc bổ sung vitamin tổng hợp thường bao gồm nhiều loại vitamin, khoáng chất, giúp trẻ nhận đủ dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh và toàn diện.

Bằng cách kết hợp những sản phẩm này, trẻ suy dinh dưỡng có thể được hỗ trợ một cách tối ưu, giúp phục hồi sức khỏe và phát triển toàn diện hơn.

Lưu ý: Thuốc bổ thường chỉ nên dùng để bổ sung, không thay thế chế độ ăn uống lành mạnh. Khi sử dụng thuốc bổ dành cho trẻ suy dinh dưỡng, đặc biệt là cho trẻ em cần tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi, bác sĩ dinh dưỡng để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Tiêu chí lựa chọn thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng

Khi lựa chọn thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng, cha mẹ cần lưu ý đến một số tiêu chí quan trọng, nhằm đảm bảo sản phẩm đáp ứng điều kiện an toàn và mang lại hiệu quả tốt nhất cho sức khỏe của trẻ. Một số tiêu chí cần xem xét, bao gồm:

1. Thành phần dinh dưỡng cân đối

Một sản phẩm thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng tốt phải cân đối giữa các thành phần dinh dưỡng bao gồm vitamin, khoáng chất và acid amin thiết yếu. Những dưỡng chất này cần được phối hợp hợp lý để hỗ trợ sự phát triển toàn diện và nâng cao sức đề kháng cho trẻ.

Việc lựa chọn sản phẩm có công thức cân đối giúp đảm bảo trẻ nhận vừa đủ các dưỡng chất cần thiết cho cả sự phát triển về thể chất lẫn trí não.

2. Phù hợp với độ tuổi

Trẻ em ở từng giai đoạn phát triển có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Do đó, thuốc bổ sung dinh dưỡng cho bé cần được thiết kế phù hợp ở từng độ tuổi, nhằm đảm bảo cung cấp các dưỡng chất thiết yếu cho sự phát triển của trẻ trong giai đoạn đó.

Cha mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia, để có chỉ định rõ ràng hơn cho từng nhóm tuổi cụ thể, giúp đảm bảo an toàn và hiệu quả cho trẻ trong việc bổ sung dinh dưỡng.

3. Nguồn gốc rõ ràng và đã được kiểm chứng

Cha mẹ lưu ý nên lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, từ các thương hiệu uy tín và đã được kiểm chứng chất lượng. Việc sử dụng các sản phẩm chất lượng, đảm bảo an toàn mang lại những tác động tích cực cho trẻ. Ngược lại, các sản phẩm kém chất lượng có thể gây ra tác dụng phụ, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Do đó, cha mẹ nên tìm hiểu rõ thông tin về nhà sản xuất và tham khảo ý kiến từ chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ, trước khi quyết định cho trẻ sử dụng bất kỳ loại thuốc bổ nào.

4. Không chứa chất bảo quản hoặc chất phụ gia có hại

Thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng cần tránh những sản phẩm chứa các thành phần gây hại như chất bảo quản, phẩm màu nhân tạo hay chất phụ gia độc hại. Những chất này có thể gây ra phản ứng không mong muốn hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của trẻ. Việc lựa chọn sản phẩm tự nhiên, không chứa hóa chất độc hại sẽ giúp bảo vệ sức khỏe và đảm bảo an toàn cho trẻ.

5. Dễ sử dụng và hấp thụ

Tất cả các sản phẩm sử dụng cho trẻ cần ưu tiên thành phần dễ uống, dễ hấp thu để trẻ tiếp nhận mà không cảm thấy khó chịu. Dạng bào chế cũng là một yếu tố quan trọng, thuốc thường được bào chế dưới dạng viên nén, bột hòa tan hay siro,… cha mẹ cần lưu ý chọn loại thuốc phù hợp, dựa trên sở thích và khả năng tiếp nhận của trẻ.

6. Phù hợp với chế độ ăn uống của trẻ

Việc sử dụng thuốc cần kết hợp cân đối với chế độ ăn uống hàng ngày của trẻ. Cha mẹ nên tham khảo ý kiến chuyên gia, bác sĩ về các thực phẩm mà trẻ đang tiêu thụ hàng ngày, để lựa chọn sản phẩm bổ sung phù hợp, tránh tình trạng dư thừa hoặc thiếu hụt dinh dưỡng.

Việc kết hợp thuốc bổ với chế độ ăn uống đúng cách sẽ giúp trẻ tăng cường sức đề kháng và phát triển toàn diện hơn.

Có nên sử dụng thực phẩm chức năng cho trẻ suy dinh dưỡng?

Tình trạng trẻ suy dinh dưỡng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, thường là do trẻ biếng ăn hoặc ăn không đủ chất. Thực tế, các loại dưỡng chất như canxi, omega-3 chiếm một phần nhỏ các trong thực phẩm và không phải lúc nào cơ thể cũng hấp thụ dễ dàng.

Thay vì ép trẻ phải ăn thật nhiều, thì việc sử dụng các thực phẩm chức năng để bổ sung là điều cần thiết. Điều này giúp cung cấp đúng các dưỡng chất trẻ cần, mà không cần phải thay đổi chế độ ăn uống một cách đáng kể.

Tuy nhiên, thực phẩm chức năng chỉ nên được xem như một giải pháp bổ sung dinh dưỡng. Cha mẹ cần tham khảo ý kiến của chuyên gia hoặc bác sĩ, để lựa chọn sản phẩm một cách cẩn trọng và thông minh. Từ đó, đảm bảo trẻ nhận được những dưỡng chất cần thiết mà không gây ra các tác động tiêu cực, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

Lưu ý khi dùng thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng

Để sử dụng các loại thực phẩm chức năng một cách an toàn và hiệu quả cho trẻ, cha mẹ cần lưu ý những điều sau đây:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng: Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc bổ cho bé suy dinh dưỡng nào, cha mẹ nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia, bác sĩ, để lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe và nhu cầu dinh dưỡng hiện tại của trẻ. Việc tự ý dùng thuốc mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ, có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ.
• Sử dụng đúng liều lượng: Việc dùng đúng liều lượng được khuyến cáo là rất quan trọng. Quá liều có thể gây nguy hiểm, trong khi dùng thiếu liều lại không mang đến hiệu quả như mong đợi. Do đó, cha mẹ nên lưu ý cho trẻ sử dụng đúng liều lượng mà bác sĩ chỉ định.
• Theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ: Trong quá trình sử dụng thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng, cha mẹ cần chú ý quan sát trẻ. Nếu trẻ có biểu hiện như tiêu chảy, nôn mửa hoặc sức đề kháng yếu hơn bình thường, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ theo dõi và xử lý kịp thời.
• Kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý: Thuốc bổ chỉ đóng vai trò hỗ trợ, không thể thay thế cho một chế độ ăn uống cân bằng và giàu dinh dưỡng. Do đó, cha mẹ vẫn cần đảm bảo cung cấp đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết như đạm, tinh bột, chất béo, vitamin và khoáng chất cho trẻ thông qua các bữa ăn hàng ngày.
• Không kéo dài thời gian dùng thuốc bổ: Việc sử dụng thuốc bổ trong thời gian dài có thể làm trẻ mất cân bằng dinh dưỡng. Đa số các loại thực phẩm chức năng chỉ nên dùng trong một khoảng thời gian nhất định. Vì vậy, sau khi tình trạng suy dinh dưỡng của trẻ được cải thiện, cha mẹ có thể ngừng sử dụng thuốc và tiếp tục chăm sóc trẻ bằng một chế độ ăn uống dinh dưỡng, khoa học.

Việc sử dụng thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng không phải là giải pháp duy nhất. Tuy nhiên, nếu được áp dụng đúng cách và kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý, có thể giúp trẻ nhanh chóng phục hồi sức khỏe và phát triển toàn diện.

Nếu có nhu cầu đặt lịch khám, tư vấn và điều trị ở trẻ nhỏ, quý phụ huynh có thể liên hệ đến khoa Nhi, PlinkCare, theo các cách sau:

Trong hành trình chăm sóc sức khỏe cho trẻ suy dinh dưỡng, việc sử dụng thuốc bổ cho trẻ suy dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng không thể bỏ qua. Những sản phẩm này không chỉ cung cấp các dưỡng chất cần thiết mà còn hỗ trợ cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và toàn diện hơn. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý sử dụng thuốc đúng, đủ để đảm bảo an toàn và hiệu quả tốt nhất cho trẻ.