12 thực phẩm không tốt cho tim mạch cần hạn chế để khỏe mạnh hơn

Điểm danh các loại thực phẩm không tốt cho tim mạch nếu lạm dụng

Mỗi người thường có thói quen hay chế độ dinh dưỡng riêng, tùy vào sở thích, khẩu vị. Trong đó, có thể vô tình bao gồm cả các loại thức ăn có hại cho tim mạch nếu dùng nhiều.

1. Thực phẩm nhiều đường, muối, chất béo bão hòa

Dung nạp nhiều thực phẩm chứa hàm lượng đường, muối, chất béo bão hòa cao có thể gây hại cho sức khỏe hệ tim mạch. Nguyên nhân là do:

• Đường: Dung nạp đường quá mức có thể khiến cho động mạch và cơ quan tim bị tổn thương. Ngoài ra, tiêu thụ quá nhiều đường còn có thể dẫn đến các vấn đề tăng nhịp tim, huyết áp cao, kích thích hệ thần kinh giao cảm hoạt động quá mức và gây rối loạn quá trình sản sinh hormone insulin.
• Muối: Muối được tạo thành từ 60% clorua và 40% natri. Dung nạp nhiều muối sẽ khiến cho nồng độ natri trong máu tăng cao do mất cân bằng nước và natri. Khi đó, cơ thể có xu hướng tích nước nhiều hơn, khiến cho thể tích máu và chất lỏng quanh tế bào tăng cao. Điều này sẽ làm tăng thể tích máu, tạo nên áp lực bên trong lòng mạch – yếu tố gây tăng huyết áp và bệnh về tim mạch.
• Chất béo bão hòa: Tiêu thụ chất béo bão hòa là tác nhân hàng đầu gây tăng mức cholesterol LDL (cholesterol “xấu”) trong máu dẫn đến khởi phát viêm nhiễm, thúc đẩy nguy cơ hình thành mảng xơ vữa động mạch. Khi đó, lưu lượng máu về tim sẽ bị cản trở, tiềm ẩn nguy cơ khởi phát bệnh lý về tim mạch.

2. Thịt đỏ, lạm dụng nhiều sẽ trở thành thực phẩm không tốt cho tim mạch

Thịt đỏ bao gồm các loại thịt như thịt dê, thịt bò, thịt cừu, thịt heo… Dung nạp quá mức thịt đỏ có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch vì:

• Chứa nhiều chất béo bão hòa: Thịt đỏ chứa nhiều chất béo bão hòa, tiêu thụ quá mức có thể khiến cho mức cholesterol LDL trong máu tăng cao – tác nhân hàng đầu dẫn đến hình thành mảng xơ vữa động mạch, gây ra các vấn đề về tim mạch.
• Tạo ra hợp chất Trimethylamine N-oxide (TMAO): Theo nghiên cứu, sau khi được tiêu thụ, vi khuẩn trong ruột sẽ chuyển hóa dưỡng chất trong thịt đỏ thành TMAO. Hợp chất này chính là một trong những tác nhân gây rối loạn chức năng nội mô động mạch chủ và cơ trơn khiến cho mạch bị xơ cứng, làm tăng nguy cơ khởi phát bệnh tim mạch.

Tiêu thụ thịt đỏ quá 100 g / mỗi ngày trong thời gian dài được chứng minh có thể làm tăng 11 – 17% nguy cơ mắc bệnh về tim mạch, 32% nguy cơ đột quỵ do vấn đề về tim mạch, 27% nguy cơ khởi phát bệnh tiểu đường – tác nhân dẫn đến các vấn đề về tim mạch. Theo khuyến nghị, để bảo vệ sức khỏe tim mạch, mỗi người không nên tiêu thụ nhiều hơn 350 g thịt đỏ trong tuần và ít hơn 70 g trong mỗi khẩu phần.

3. Nước ngọt

Nước ngọt chứa nhiều đường là thực phẩm không tốt cho tim mạch nếu dùng quá nhiều. Dung nạp nhiều nước ngọt có thể dẫn đến các vấn đề về tim mạch và sức khỏe. Theo nghiên cứu, tiêu thụ nước ngọt nhiều hơn 236 ml / khẩu phần trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ khởi phát bệnh tim mạch, đột quỵ. Bởi đường trong nước ngọt chủ yếu là đường glucose và đường fructose:

• Đường Fructose: Một số nghiên cứu cho biết, dung nạp quá mức đường fructose có thể khiến cho sự phân bố lipoprotein trong máu bị rối loạn, khiến cho nồng độ cholesterol LDL tăng cao, dẫn đến hình thành các mảng xơ vữa động mạch.
• Đường Glucose: Tiêu thụ quá mức đường glucose có thể gây tăng huyết áp, thúc đẩy sự hình thành mảng xơ vữa động mạch, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của hệ tim mạch.

4. Đồ nướng

Các món nướng có thể trở thành thực phẩm có hại cho tim mạch nếu tiêu thụ quá nhiều, tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe tim mạch. Nguyên nhân do đây là thực phẩm được làm chín bằng cách nướng trực tiếp với lửa ở nhiệt độ cao, gây sản sinh các hợp chất như amin thơm dị vòng (HCA) và hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs) có hại hại cho hệ tim mạch:

• Hợp chất amin thơm dị vòng (HCA): Hình thành khi các creatine, axit amin, đường trong thực phẩm (đặc biệt là thịt động vật) xảy ra phản ứng với nhiệt độ cao.
• Hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs): Trong quá trình nướng, nước và mỡ trong thịt rơi xuống bề mặt than hoặc lửa đang cháy và tạo ra khói. Làn khói này chứa hợp chất PAHs và bám chặt vào bề mặt thực phẩm.

Hợp chất HCA và PAHs đã được chứng minh tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh ung thư do đột biến DNA, đồng thời thúc đẩy các vấn đề về tim mạch tiến triển. Vì vậy, nên ưu tiên chế biến thực phẩm bằng phương pháp hấp, luộc, hầm… để bảo vệ sức khỏe hệ tim mạch.

5. Thịt đã qua chế biến

Một số nghiên cứu chứng minh nếu tiêu thụ quá 100 g thịt đỏ đã qua chế biến mỗi ngày trong thời gian dài thì có thể khiến cho nguy cơ đột quỵ, suy tim tăng cao. Ngoài muối thì các loại thịt chế biến sẵn còn chứa chất bảo quản nitrat, chất này khi tiếp xúc với nhiệt độ cao sẽ được chuyển hóa thành nitrosamine gây ức chế enzyme giúp chống oxy hóa. Điều này sẽ thúc đẩy quá trình oxy hóa diễn ra mạnh mẽ, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe hệ tim mạch.

6. Ăn nhiều carbohydrate tinh chế không tốt cho tim mạch

Thực phẩm giàu carbohydrate tinh chế bao gồm bánh mì trắng, cơm trắng, khoai tây chiên, gà rán, bánh ngọt, nước ngọt… là các loại thức ăn không tốt cho tim mạch nếu tiêu thụ quá mức. Nguyên nhân là do các loại thực phẩm giàu carbohydrate tinh chế hay còn gọi là tinh bột hấp thụ nhanh thường đã trải qua quá trình tinh luyện, loại bỏ hầu hết dưỡng chất và chất xơ. Dung nạp quá mức nhóm thực phẩm này có thể gây:

• Tăng nguy cơ hình thành xơ vữa động mạch: Tiêu thụ carbohydrate tinh chế quá mức sẽ khiến mức đường huyết tăng nhanh chóng, khiến cho mức chất béo trung tính trong máu (triglycerides) gia tăng. Đây là tác nhân hàng đầu hình thành các mảng xơ vữa động mạch, tiềm ẩn nguy cơ khởi phát bệnh về tim mạch.
• Tăng nguy cơ khởi phát bệnh tiểu đường: Tiêu thụ carbohydrate tinh chế sẽ kích thích tuyến tụy giải phóng hormone điều chỉnh đường huyết insulin, lâu dần có thể làm giảm độ nhạy insulin, dẫn đến khởi phát bệnh tiểu đường. Trong khi đó, bệnh tiểu đường có thể làm tăng nguy cơ tử vong ở người mắc bệnh tim mạch từ 2 – 4 lần.

7. Rượu, bia

Rượu, bia là thực phẩm không tốt cho tim mạch cần hạn chế để bảo vệ sức khỏe hệ tim mạch tối ưu. Lạm dụng bia, rượu – dung nạp từ 14 – 28 g cồn mỗi ngày trong khoảng thời gian dài có thể tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho tim và các cơ quan khác trong cơ thể. Cụ thể, dung nạp quá mức rượu, bia sẽ khiến cơ thể tồn đọng nồng độ cồn gây giãn mô cơ tim. Kéo dài tình trạng này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của tim, làm giảm lưu lượng máu nuôi cơ thể và khởi phát các bệnh lý về tim mạch.

8. Bơ sữa và bơ thực vật

Nghiên cứu cho biết, bơ sữa hay bơ động vật chứa hàm lượng lớn các loại axit béo bão hòa (bao gồm axit palmitic, axit lauric, axit stearic, axit myristic), tiêu thụ nhiều có thể khiến tăng nguy cơ khởi phát bệnh mạch vành. Trong khi đó, bơ thực vật rắn thường chứa nhiều chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa, dung nạp nhiều có thể thúc đẩy các vấn đề về tim mạch tiến triển nhanh chóng. Do đó, bơ sữa và bơ thực vật là các loại thức ăn không tốt cho tim mạch cần hạn chế tiêu thụ.

9. Thức ăn nhanh

Dung nạp quá mức các loại thức ăn nhanh như khoai tây chiên, gà rán, pizza… có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hệ tim mạch. Bởi vì:

• Chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa: Tiêu thụ thức ăn nhanh sẽ khiến cơ thể dư thừa chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa, dẫn đến hình thành mảng bám trong lòng động mạch. Nếu không được điều trị kịp thời, các mảng xơ vữa động mạch này sẽ gây khởi phát các bệnh lý nguy hiểm về tim mạch như bệnh mạch vành, đột quỵ, suy tim…
• Chứa hàm lượng carbohydrate tinh chế cao: Thức ăn nhanh là nguồn cung cấp carbohydrate dồi dào khiến mức đường huyết sau ăn tăng cao đột ngột. Điều này sẽ làm khởi phát các phản ứng viêm, tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hệ tim mạch.

10. Thực phẩm đóng hộp

Thực phẩm chế biến sẵn đóng hộp ngày càng đa dạng. Tuy nhiên, các loại thực phẩm đóng hộp như thịt / cá hộp, rau củ quả đóng hộp, trái cây đóng lon… có thể trở thành thực phẩm không tốt cho tim mạch vì chứa nhiều chất bảo quản, đường và muối. Tiêu thụ nhiều có thể làm tăng huyết áp, gây tăng áp lực lên cơ quan tim, thúc đẩy các bệnh lý tim mạch phát triển.

11. Nước sốt công nghiệp

Bên cạnh chất bảo quản, muối và đường, các loại nước sốt công nghiệp thường chứa hàm lượng natri glutamate cao. Vì vậy, tiêu thụ nhiều các loại nước sốt sông nghiệp như sốt ướp thịt pha sẵn, tương ớt, tương cà, sốt chấm chua ngọt… có thể ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tim mạch.

12. Kem là món ăn không tốt cho tim mạch nếu lạm dụng

Kem là món ăn vặt mát lạnh được nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, kem chứa hàm lượng chất béo bão hòa và đường cao, nếu tiêu thụ quá mức có thể làm khởi phát phản ứng viêm, hình thành các mảng xơ vữa trong động mạch gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hệ tim mạch. Vì vậy, mỗi người cần kiểm soát khối lượng tiêu thụ kem để hạn chế nguy cơ mắc phải các bệnh về tim mạch như đột quỵ, suy tim, bệnh mạch vành…

>>> Xem thêm: Những thực phẩm tốt cho tim mạch

Những thói quen có hại cho sức khỏe tim mạch

Lối sống kém khoa học với những thói quen không lành mạnh có thể làm tăng nguy cơ khởi phát các bệnh lý tim mạch. Dưới đây là một số thói quen có hại cho sức khỏe tim mạch cần thay đổi để bảo vệ sức khỏe tối ưu:

• Lười vận động: Lười vận động là tác nhân gây thừa cân, béo phì, tăng nguy cơ khởi phát bệnh tăng huyết áp và các vấn đề về tim mạch.
• Ăn quá no: Ăn quá no sẽ khiến dạ dày bị quá tải, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ làm khởi phát cơn đau tim hoặc các vấn đề về tim mạch khác.
• Vệ sinh răng miệng sai cách: Vệ sinh răng miệng không đúng cách sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các vấn đề viêm nhiễm phát triển trong khoang miệng và cơ thể. Khi đó, nguy cơ khởi phát các bệnh lý về tim mạch sẽ gia tăng đáng kể.
• Thường xuyên căng thẳng, stress: Kéo dài tình trạng căng thẳng thần kinh có thể thúc đẩy cơ thể sản sinh hormone cortisol tiềm ẩn nguy cơ tăng huyết áp, tăng mức đường huyết ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe hệ tim mạch.
• Hút thuốc lá: Thường xuyên hút thuốc lá chủ động cũng như hút thuốc lá thụ động (hít khói thuốc lá) sẽ gây tổn thương mạch máu, làm khởi phát các phản ứng viêm nhiễm, tiềm ẩn nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch.
• Không thăm khám sức khỏe định kỳ: Thăm khám sức khỏe định kỳ ít nhất 6 tháng / lần là biện pháp giúp bảo vệ sức khỏe tổng thể nói chung và hệ tim mạch nói riêng. Thông qua quá trình thăm khám tổng quát, bác sĩ có thể phát hiện sớm các yếu tố gây bệnh tim mạch tiềm ẩn, từ đó có biện pháp xử trí kịp thời.

Cách chăm sóc, bảo vệ sức khỏe tim mạch của bạn

Để bảo vệ sức khỏe tim mạch, mỗi người cần:

• Thăm khám sức khỏe định kỳ 2 lần mỗi năm để tầm soát và điều trị sớm các yếu tố gây bệnh tim mạch tiềm ẩn
• Bổ sung thực phẩm có lợi cho sức khỏe tim mạch như rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, dầu ô-liu, các loại hạt, cá béo…
• Hạn chế dung nạp thực phẩm nhiều dầu mỡ
• Duy trì cân nặng phù hợp
• Thường xuyên rèn luyện thể chất bằng cách tập luyện các môn thể thao như bơi lội, cầu lông, chạy bộ, yoga…
• Nâng cao chất lượng giấc ngủ bằng cách hạn chế thức khuya, tránh sử dụng thực phẩm chứa các chất gây kích thích thần kinh vào buổi tối…
• Học cách quản lý căng thẳng, giữ tinh thần vui vẻ, thoải mái
• Tránh lạm dụng bia, rượu, thuốc lá…

Trên đây là những thông tin về thực phẩm không tốt cho tim mạch cần hạn chế để bảo vệ sức khỏe tối ưu. Người bệnh tim mạch cần đi khám tại chuyên khoa tim mạch để được bác sĩ tư vấn điều trị cụ thể. Nếu như có thêm thắc mắc liên quan đến các loại thức ăn có hại cho tim mạch và cách xây dựng chế độ dinh dưỡng giúp nâng cao sức khỏe hệ tim mạch, bạn có thể đến chuyên khoa Dinh dưỡng Tiết chế tại Hệ thống PlinkCare, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 để được bác sĩ trực tiếp tư vấn.