Thực đơn cho người bị gãy xương bổ dưỡng giúp xương mau lành

Vai trò của chế độ ăn cho người gãy xương

Chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tổng thể nói chung và sức khỏe xương nói riêng của người bị gãy xương. Một chế độ dinh dưỡng khoa học, cân bằng có thể góp phần nâng cao sức khỏe tổng thể và hỗ trợ rút ngắn thời gian hồi phục xương gãy. Ngược lại, chế độ dinh dưỡng kém khoa học có thể thúc đẩy tế bào hủy xương hoạt động mạnh mẽ, làm trì hoãn quá trình hồi phục xương gãy.

Thực đơn cho người bị gãy xương nên bao gồm những gì?

Chế độ ăn cho người gãy xương cần chú trọng vào mục đích cung cấp đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe và giúp quá trình phục hồi xương bị gãy diễn ra thuận lợi hơn. Sau đây là một số nguyên tắc giúp tối ưu thực đơn cho người gãy xương:

1. Thực phẩm giàu protein tốt cho người bị gãy xương

Trong cơ thể, protein hay chất đạm chiếm 30% khối lượng xương. Vì vậy, bổ sung protein cho người bị gãy xương là điều cần thiết giúp tối ưu quá trình tái tạo xương mới. Trên thực tế, mỗi ngày cơ thể cần tiêu thụ 1.2 protein / kg để bảo vệ sức khỏe hệ xương, từ đó giúp xương gãy mau lành. Vì vậy, thực đơn cho người bị gãy xương cần bổ sung các loại thực phẩm giàu protein như trứng, thịt, sữa, cá, đậu nành….

2. Ưu tiên thực phẩm giàu canxi

Cơ thể cần canxi để phục vụ cho quá trình sửa chữa xương bị gãy bao gồm viêm, phục hồi và tái tạo xương mới. Khi cơ thể thiếu hụt canxi, quá trình chữa lành xương gãy có thể bị gián đoạn. Vì vậy, cung cấp canxi từ chế độ dinh dưỡng là điều cần thiết giúp tối ưu quá trình hồi phục của người bị gãy xương.

Mỗi ngày, cơ thể cần được cung cấp từ 1000 đến 1200 mg canxi để đảm bảo sức khỏe hệ xương. Người bị gãy xương nên bổ sung thực phẩm giàu canxi vào thực đơn dinh dưỡng của mình, chẳng hạn như sữa chua, cải xoăn, sữa, cá hồi….

3. Bổ sung thêm các thực phẩm chứa vitamin D

Nghiên cứu cho biết, vitamin D vốn là hormone secosteroid có tác động giúp tối ưu hiệu quả hấp thụ canxi của cơ thể. Nhờ đó, hỗ trợ làm tăng mật độ khoáng của xương giúp xương gãy mau lành hơn. Để nâng cao sức khỏe hệ xương, rút ngắn quá trình phục hồi xương bị gãy người bệnh cần bổ sung thực phẩm giàu vitamin D vào chế độ dinh dưỡng của mình. Một số thực phẩm giàu vitamin D cần thiết cho sức khỏe của người bị gãy xương điển hình như các loại hải sản có vỏ, cá béo, sữa….

4. Thêm thực phẩm nhiều vitamin C vào thực đơn

Trên thực tế, collagen là thành phần cấu tạo chính của mô liên kết xây dựng nên xương, gân, cơ, dây chằng và da. Tăng cường collagen là yếu tố quan trọng góp phần củng cố sức khỏe hệ xương. Trong khi đó, vitamin C có tác động kích thích cơ thể sản sinh collagen hiệu quả hơn. Vì vậy, thực đơn cho người bị gãy xương nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin C như bông cải xanh, ổi, cam, bưởi, quýt, ớt chuông….

Lưu ý: Để hạn chế các rủi ro về sức khỏe do dung nạp dư thừa vitamin C, người bị gãy xương cần kiểm soát hàm lượng vitamin C tiêu thụ trong ngày. Theo khuyến nghị, hàm lượng tiêu thụ vitamin C an toàn trong ngày ở nam giới là 90 mg và nữ giới là 75 mg và không nên dung nạp nhiều hơn 2000 mg một ngày.

5. Bổ sung thực phẩm giàu sắt vào thực đơn

Trong cơ thể, chất sắt có vai trò thiết yếu giúp quá trình chuyển hóa vitamin D và tổng hợp collagen đạt hiệu quả tối ưu. Vì vậy, cung cấp chất sắt từ chế độ dinh dưỡng cho cơ thể sẽ góp phần thúc đẩy quá trình tái tạo xương mới diễn ra nhanh chóng. Một số thực phẩm giàu chất sắt nên có trong chế độ ăn cho người gãy xương bao gồm trứng, thịt bò, rau lá xanh đậm, sữa….

6. Thực phẩm giàu kali tốt cho người gãy xương

Mỗi ngày, người trưởng thành nên dung nạp từ 3500 – 4700 mg kali, điều này có ý nghĩa đặc biệt đối với sức khỏe của người bị gãy xương. Bởi lẽ, để hạn chế nguy cơ thất thoát canxi qua đường tiểu tiện, cơ thể cần được cung cấp đầy đủ hàm lượng kali cần thiết. Khi đó, lượng canxi được giữ lại sẽ được cơ thể sử dụng cho quá trình hồi phục xương gãy.

Một số thực phẩm chứa nhiều kali tốt cho người bị gãy xương bao gồm chuối, măng tây, sữa tươi, dưa lưới, chà là, quả bơ, cá tuyết, cá bơn….

7. Hạn chế những thực phẩm làm giảm hấp thu canxi

Trên thực thế, một số thực phẩm có thể tiềm ẩn nguy cơ làm giảm sự hấp thụ canxi, chẳng hạn như:

• Thực phẩm chứa nhiều phytates: Hợp chất phytates có thể liên kết với canxi tạo thành các phức hợp không tan ở đường tiêu hóa, làm giảm hiệu quả hấp thu canxi của cơ thể. Các loại thực phẩm giàu hợp chất này điển hình như lúa mì nguyên hạt, gạo nâu….
• Thực phẩm chứa nhiều oxalat: Ở ruột, canxi và oxalat có xu hướng liên kết với nhau. Do đó, dung nạp nhiều oxalat có thể làm giảm hiệu quả hấp thụ canxi, khiến cơ thể bị thiếu hụt khoáng chất này. Vì vậy, người bị gãy xương cần hạn chế ăn thực phẩm giàu oxalat như củ cải trắng, khoai lang, cải bó xôi….
• Thực phẩm chứa nhiều caffeine: Tiêu thụ caffeine quá mức có thể làm giảm hiệu suất của quá trình tái hấp thu canxi ở thận và hấp thụ canxi ở ruột. Người bị gãy xương cần tránh tiêu thụ nhiều cà phê, trà… để tránh nguy cơ thiếu hụt canxi khiến xương lâu lành.
• Muối: Sự cân bằng canxi có thể bị phá vỡ nếu cơ thể tiêu thụ muối quá mức. Ăn nhiều muối có thể đe dọa tính toàn vẹn của xương, gây suy giảm khối lượng xương trong cơ thể. Vì vậy, người bị gãy xương nên hạn chế muối trong chế độ dinh dưỡng của mình.
• Thực phẩm có chứa cồn: Dung nạp cồn quá mức có thể khiến cơ thể đối mặt với nguy cơ thiếu hụt vitamin D. Khi đó, hiệu quả hấp thụ canxi của cơ thể suy giảm đáng kể. Thế nên, người bị gãy xương nên hạn chế thực phẩm có chứa cồn (đặc biệt là bia, rượu) để giúp quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng. (9)

9. Tránh các thực phẩm gây viêm

Một số thực phẩm có thể làm khởi phát phản ứng viêm, khiến cho sự tổn thương trong cơ thể nghiêm trọng hơn, gây kéo dài thời gian chữa lành xương gãy. Một số thực phẩm gây viêm người bị gãy xương nên tránh tiêu thụ bao gồm đường, các loại bánh ngọt, món ăn nhiều dầu mỡ, thịt xông khói….

Gợi ý thực đơn cho người bị gãy xương

Để hỗ trợ thúc đẩy quá trình hồi phục sức khỏe, thực đơn cho người bị gãy xương cần ưu tiên thực phẩm giàu vitamin C, D, canxi, sắt, kali… và hạn chế thực phẩm chứa cồn, đường, muối hoặc chứa chất gây viêm. Người bị gãy xương nên tham khảo ý kiến bác sĩ điều trị hoặc bác sĩ dinh dưỡng để được tư vấn về chế độ ăn uống phù hợp giúp cải thiện tình trạng xương gãy.

Chuyên khoa Dinh dưỡng Tiết chế tại Hệ thống PlinkCare chuyên thăm khám, đánh giá nhu cầu dinh dưỡng và tư vấn, xây dựng thực đơn chuyên biệt giúp cải thiện sức khỏe cho từng đối tượng. Tại đây, người bệnh sẽ được bác sĩ thăm khám về tình trạng dinh dưỡng, đưa ra đánh giá nhu cầu dinh dưỡng cần thiết để tốt cho sức khỏe, thúc đẩy quá trình tái tạo xương diễn ra thuận lợi hơn. Đội ngũ chuyên gia, bác sĩ dinh dưỡng sẽ tư vấn thực đơn ăn uống chi tiết để người bị gãy xương sớm phục hồi và trở lại nhịp sống bình thường.

Một số gợi ý thực đơn dinh dưỡng trong ngày mà người bị xương gãy có thể tham khảo sau đây:

• Bữa sáng: 2 lát bánh mì ngũ cốc, 2 quả trứng ốp la, ¼ quả bơ, 180 ml sữa đậu nành không đường.
• Bữa trưa: 2 chén cơm gạo lứt, 1 miếng cá hồi áp chảo, 1 chén canh cải xanh nấu thịt băm, 1 quả chuối.
• Bữa chiều: 2 chén cơm gạo lứt, 1 đĩa rau luộc, 1 chén thịt gà bỏ da nướng, 1 quả táo.
• Bữa phụ 1: 1 chén súp cua rau củ.
• Bữa phụ 2:1 chén cháo yến mạch cà rốt.

Tóm lại, thực đơn cho người bị gãy xương cần được xây dựng dựa trên tình trạng sức khỏe và nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người bệnh. Người bị gãy xương nên tuân thủ phác đồ điều trị và lời khuyên dinh dưỡng từ bác sĩ để sớm hồi phục sức khỏe, mau lành xương.