Thoát vị kẹt: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và phòng ngừa

Thoát vị kẹt là gì?

Thoát vị kẹt là tạng trong ổ bụng sa vào túi thoát vị và không trở vào trong ổ bụng được, thường biến chứng của bệnh thoát vị bẹn, nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nữ giới. Ở bệnh thoát vị bẹn, một phần nội tạng bị sa vào ống bẹn do sự khiếm khuyết của cấu trúc thành bụng. Nội tạng thoát ra có thể là ruột hoặc những cơ quan lân cận khác, được gọi là khối thoát vị.

Khi khối thoát vị này bị kẹt lại không vào lại được ổ bụng gây đau đớn cho người bệnh. Khi tạng thoát vị là ruột non bị kẹt lại thì có thể sẽ gây tắc ruột hoặc đoạn ruột non thoát vị kẹt bị thiếu máu nuôi sẽ dẫn đến tình trạng hoại tử ruột non, sẽ đe dọa tính mạng người bệnh.

Thoát vị bẹn là tình trạng khi thành bẹn suy yếu khiến nội tạng trong ổ bụng sa vào ống bẹn hình thành túi thoát vị. Triệu chứng lâm sàng đặc hiệu của thoát vị bẹn là khối phồng lên tại vùng bẹn khi đứng và biến mất khi nằm.

Khi thoát vị bẹn kẹt xảy ra thì cần phải can thiệp phẫu thuật. (1)

Nguyên nhân thoát vị bẹn kẹt

Thoát vị bẹn kẹt tiến triển từ thoát vị bẹn xảy ra trong thời gian dài nhưng không được điều trị hoặc điều trị không hiệu quả. Bệnh thoát vị bẹn có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải do quá trình suy yếu của thành bụng.

Đây cũng là yếu tố nguy cơ khiến bệnh thoát vị bẹn tiến triển thành thoát vị kẹt. Những nguyên nhân đó bao gồm:

• Thiếu hụt collagen làm thành bụng bị suy yếu
• Lạm dụng corticoid làm giảm khả năng tổng hợp collagen của cơ thể
• Người hoạt động nặng, lao động tay chân vất vả thường xuyên
• Người đang mang thai
• Người bị bệnh ho mạn tính
• Người bị táo bón mạn tính hoặc kéo dài

Triệu chứng thoát vị kẹt

Bệnh thoát vị kẹt gây ra cơn đau tức dữ dội do tạng thoát vị bị kẹt, bị xoắn hoặc thiếu máu nuôi. Đối với thoát vị bẹn chưa biến chứng, triệu chứng đặc hiệu là khối phồng lên tại vùng bẹn. Khi đã có biến chứng thoát vị kẹt, dấu hiệu cảnh báo là cơn đau rõ ràng, căng tức nơi khối phồng có ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày, chất lượng cuộc sống của người bệnh. Đặc biệt, cơn đau sẽ nghiêm trọng hơn khi đi vệ sinh, thực hiện động tác gây căng bụng dưới, tạo áp lực lên bụng dưới. (2)

Khối phồng của bệnh thoát vị kẹt cũng không biến mất khi nằm mà giữ nguyên vị trí và kích thước lớn dần theo thời gian. Khi dùng tay nắn khối thoát vị sẽ cảm nhận sự căng chắc, và người bệnh đau khi chạm vào.

Bệnh cũng gây ra những triệu chứng xuất hiện đồng thời bao gồm:

• Suy nhược cơ thể
• Buồn nôn và nôn
• Da quanh khối thoát vị đỏ hoặc tối màu hơn những vị trí khác
• Phân lẫn máu

Chẩn đoán thoát vị kẹt

Bệnh thoát vị kẹt được chẩn đoán đơn giản bằng quan sát lâm sàng. Đánh giá lâm sàng xem xét về kích thước khối thoát vị, vị trí và những đặc tính như độ căng phồng, sắc tố của vùng da quanh khối thoát vị, đã có thiếu máu ruột hay chưa.

Người bệnh được chỉ định làm xét nghiệm máu, siêu âm vùng bẹn bìu, hoặc chụp CT, MRI trong một số trường hợp để hỗ trợ chẩn đoán.

Thoát vị kẹt có nguy hiểm không?

Thoát vị bẹn kẹt là một biến chứng nguy hiểm của bệnh thoát vị bẹn và cần được xử lý kịp thời. Tạng bị kẹt không chỉ khó quay về vị trí cũ, tăng cao nguy cơ tổn thương tạng dù va chạm nhẹ, mà còn có thể thiếu máu nuôi. Khi khối thoát vị không nhận được nguồn máu nuôi sẽ khiến phần tạng này bị hoại tử chỉ trong vòng vài giờ.

Nguy hiểm hơn, khi tạng thoát vị bị hoại tử sẽ thải ra độc chất đi vào máu gây nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng, thậm chí tử vong nếu không được phẫu thuật kịp thời.

Điều trị thoát vị kẹt

Phẫu thuật là phương pháp duy nhất để điều trị thoát vị kẹt triệt căn. Người bệnh cần phải được điều trị thoát vị kẹt ngay khi phát hiện ra bệnh để ngăn ngừa tình trạng khối thoát vị bị hoại tử. Phẫu thuật thoát vị kẹt cần phải xử lý được những vấn đề sau:

• Giải phóng khối thoát vị kẹt
• Đưa tạng thoát vị về lại cấu trúc bình thường
• Xử lý các tổn thương do thoát vị kẹt gây ra (nếu có)
• Đặt tấm lưới nhân tạo để gia cố vùng bẹn

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ cũng cần phải xử lý để người bệnh sau mổ không bị dính ruột hoặc thoát vị bẹn tái phát. Đây được xem là 2 biến chứng thường gặp sau điều trị thoát vị kẹt.

Bệnh thoát bị kẹt được ưu tiên áp dụng phẫu thuật mổ mở để tối ưu quá trình xử lý khối thoát vị kẹt, cũng như kiểm tra tình trạng của những mô mềm xung quanh. Để thực hiện phẫu thuật, bác sĩ sẽ mở một đường dài khoảng 10 cm, tiến hành tiếp cận khối thoát vị và đưa chúng về cấu trúc ban đầu. Sau đó, sử dụng tấm lưới chuyên dụng, có chất liệu an toàn trong cơ thể người, không gây kích ứng để gia cố lại điểm yếu của thành bụng, ngăn ngừa tạng tái thoát vị.

Hiện nay, phẫu thuật nội soi điều trị thoát vị kẹt cũng đang dần được xem xét và cải thiện hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, đối với những trường hợp thoát vị kẹt nặng, việc thực hiện phẫu thuật mở vẫn đảm bảo được kết quả sau phẫu thuật.

Cách phòng ngừa thoát vị kẹt

Điều quan trọng nhất để ngăn ngừa thoát vị kẹt xảy ra đó là can thiệp điều trị thoát vị bẹn trong giai đoạn sớm, tốt nhất là ngay khi phát hiện bệnh. Chủ động phòng ngừa thoát vị bẹn ngay từ ban đầu. Ngoài ra cần giữ cân nặng hợp lý, thêm chất xơ vào chế động ăn uống, hạn chế thuốc lá, bia rượu.

Khi nào thì đi gặp bác sĩ

Khi nhận thấy có các triệu chứng của thoát vị kẹt cần đến gặp bác sĩ để kiểm tra ngay lập tức. Các bác sĩ tiến hành chẩn đoán xác định có phải mắc bệnh thoát vị kẹt không, và có phương pháp điều trị phù hợp tránh tình trạng nặng thêm hoặc gây ra biến chứng nguy hiểm.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống PlinkCare, xin vui lòng liên hệ:

Thoát vị kẹt là một biến chứng nguy hiểm của thoát vị bẹn, có thể gây hoạt tử khối thoát vị chỉ trong vài giờ. Thoát vị kẹt thường xảy ra ở các ca bệnh thoát bị bẹn gián tiếp hơn, do cổ túi thoát vị nhỏ, tạng bị sa ra ngoài khó quay về vị trí ban đầu. Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh sẽ đối mặt với nhiều rủi ro sức khỏe hơn như nhiễm trùng huyết, rối loạn chức năng hệ tiêu hóa, có thể tử vong.