Thoái hóa khớp háng ở người trẻ: Nguyên nhân và cách điều trị

Thoái hóa khớp háng ở người trẻ là gì?

Thoái hóa khớp háng ở người trẻ là tình trạng khớp háng bị mài mòn, có dấu hiệu lão hóa ở người trẻ tuổi, trong khi đây là bệnh lý thường chỉ xuất hiện ở người cao tuổi. Thoái hóa khớp háng gây ra các cơn đau nhức, biến đổi cấu trúc khớp. Ở một số trường hợp bệnh nặng, thoái hóa khớp háng có thể gây tàn phế. Vì vậy, khớp háng bị thoái hóa ở người trẻ nói riêng và thoái hóa khớp nói chung cần được quan tâm và điều trị đúng cách.

Nguyên nhân gây thoái hóa khớp háng ở người trẻ

Đối tượng bị thoái hóa khớp háng đang dần trẻ hóa. Nhiều trường hợp bị thoái hóa khớp háng khi chỉ mới hơn 20 tuổi, so với những năm trước đây, đa số người mắc bệnh đều ngoài 50 tuổi.

Nguyên nhân gây bệnh thoái hóa khớp háng chủ yếu là do tuổi tác. Nhưng với trường hợp thoái hóa khớp háng ở người trẻ, nguyên nhân gây bệnh là do thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh, ăn uống không điều độ. (1)

• Lạm dụng rượu bia: Không chỉ làm tăng tỷ lệ mắc bệnh gan và dạ dày, rượu bia cũng là yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh xương khớp. Người trẻ lạm dụng bia rượu trong thời gian dài dễ bị tổn thương tế bào trong xương, tăng nguy cơ thoái hóa khớp háng.
• Hút thuốc lá lâu năm: Nicotine trong thuốc lá có thể gây ảnh hưởng các mao mạch nuôi dưỡng khớp háng, cản trở quá trình hấp thụ canxi của cơ thể. Người hút nhiều thuốc lá dễ mắc bệnh loãng xương, thoái hóa khớp háng…
• Ít vận động: Do tính chất công việc và môi trường sống, đa số người trẻ có thói quen ít vận động. Ngồi, nằm hoặc đứng một chỗ quá lâu sẽ tạo áp lực lên các mô sụn của khớp háng, khớp gối, khớp cổ chân… khiến cho các khớp dễ bị tổn thương.
• Ăn uống không khoa học: Một số người trẻ có thói quen sử dụng thức ăn chế biến sẵn, không chú trọng thành phần dinh dưỡng. Trong nhóm thực phẩm này thường chứa nhiều chất bảo quản, axit béo no… không chỉ gây tăng cân mà còn làm ảnh hưởng xương khớp. Thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết như canxi, magie… cũng khiến cho xương khớp suy yếu.

Bên cạnh các yếu tố chủ quan, một số yếu tố khách quan khác cũng có thể là nguyên nhân gây thoái hóa khớp háng ở người trẻ:

• Chấn thương: Tai nạn trong sinh hoạt, lao động hoặc chơi thể thao có thể gây tổn thương khớp háng. Nếu không điều trị kịp thời và đúng cách, khớp háng bị mất cân bằng, lỏng lẻo, suy yếu…
• Một số bệnh lý: Hoại tử chỏm xương đùi, loạn sản khớp háng bẩm sinh, tiểu đường, lupus ban đỏ, rối loạn hormon… là những bệnh lý có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp háng.

Triệu chứng thoái hóa khớp háng ở người trẻ tuổi

1. Đau nhức và khó chịu

Triệu chứng cơ bản của bệnh thoái hóa khớp háng là đau nhức ở vùng bẹn, đùi. Trong một số trường hợp, cơn đau có thể lan đến xương đùi, khớp gối, sau mông… Khi người bệnh di chuyển nhiều hoặc ngồi quá lâu, cơn đau sẽ tăng lên. Cảm giác đau nhức cũng xuất hiện khi người bệnh xoay người, cúi người, mở rộng khớp háng… Cơn đau thường trở nên nghiêm trọng hơn vào buổi sáng sau khi ngủ dậy hoặc chiều tối, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi.

2. Giảm khả năng vận động

Khi bị thoái hóa khớp háng, người bệnh thường gặp khó khăn khi di chuyển. Trong mỗi bước đi, trọng lượng của cơ thể gây áp lực lên khớp háng, khiến người bệnh loạng choạng, đi đứng không vững… Thoái hóa khớp háng cũng làm cho người bệnh không thể giơ chân quá cao hoặc sải chân quá dài, tầm vận động bị giảm đi đáng kể.

3. Cảm giác cứng khớp

Cứng khớp cũng là triệu chứng thường thấy của bệnh thoái hóa khớp háng ở người trẻ. Cứng khớp là tình trạng khó cử động các khớp, thường gặp nhất vào buổi sáng. Hiện tượng này thường chỉ diễn ra tạm thời, sau khoảng 15-20 phút khởi động các khớp bằng các bài tập nhẹ nhàng, cảm giác cứng khớp sẽ dần cải thiện.

4. Âm thanh lục cục khi vận động

Thoái hóa khớp háng khiến cho khớp bị khô, tạo ra tiếng kêu lục cục ở khớp háng khi người bệnh cử động. Người bệnh cũng có thể có cảm giác khớp bị trật khỏi vị trí mỗi khi di chuyển.

Xem thêm: Triệu chứng nhận biết bị thoái hóa khớp gối

Yếu tố nguy cơ thoái hóa khớp háng ở người trẻ

1. Yếu tố di truyền

Đặc điểm của xương khớp được quyết định một phần bởi yếu tố di truyền. Nếu người trẻ có ông bà, cha mẹ, anh chị em cùng huyết thống có tiền sử mắc bệnh thoái hóa khớp háng thì nguy cơ mắc bệnh tương tự cũng tăng lên. Tính chất xương khớp dễ suy yếu, mật độ xương không dày cũng có thể di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. (2)

2. Lối sống không lành mạnh

Lối sống thiếu khoa học, không lành mạnh là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh thoái hóa khớp háng ở người trẻ. Càng không chú trọng chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt điều độ hàng ngày, người trẻ tuổi càng có nguy cơ bị thoái hóa khớp nói chung, không chỉ riêng khớp háng.

3. Chấn thương trong thể thao

Cùng với nhóm người trẻ ít vận động, người thường xuyên chơi thể thao, nhưng không khởi động hoặc khởi động không đúng cách cũng là đối tượng có nguy cơ bị thoái hóa khớp háng do dễ gặp chấn thương. Ngoài chấn thương trong thể thao, người trẻ tuổi cũng có thể bị chấn thương do tai nạn giao thông, tai nạn lao động…

4. Mắc bệnh tự miễn

So với người trẻ khỏe mạnh, người trẻ tuổi nhưng mắc bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến,… có nguy cơ bị thoái hóa khớp háng cao hơn. Nếu không kịp thời điều trị, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

Chẩn đoán thoái hóa khớp háng cho người trẻ

1. Khám lâm sàng

Trước tiên, bác sĩ sẽ trao đổi với người bệnh để tìm hiểu thêm về các triệu chứng cụ thể và tiền sử bệnh lý, xác định thời gian xuất hiện bất thường đầu tiên ở khớp háng. Trong quá trình khám lâm sàng, bác sĩ sẽ tập trung vào biểu hiện bệnh, quan sát cử động của người bệnh.

2. Xét nghiệm hình ảnh

• Chụp X quang: Là kỹ thuật phổ biến. Kết quả chụp phim X quang giúp bác sĩ quan sát điểm bất thường ở khớp háng.
• Siêu âm: Phương pháp này hỗ trợ bác sĩ đánh giá tình trạng cơ, gân, dây chằng, mức độ tràn dịch ở khớp háng.
• Chụp CT: Sử dụng tia X tương tự kỹ thuật chụp X quang nhưng hiện đại hơn, có thể tái tạo hình ảnh 3D của khớp háng một cách hoàn hảo.
• Chụp MRI: Được xem là phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại nhất, cung cấp hình ảnh có độ phân giải cao, bác sĩ có thể quan sát được cơ, sụn, dây chằng, gân, xương… ở khớp háng. Nếu nghi ngờ người bệnh bị hoại tử chỏm, thoái hóa khớp háng giai đoạn sớm… bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định chụp MRI.

3. Các xét nghiệm khác

Khi cần thiết, bác sĩ sẽ đề nghị người bệnh làm xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm dịch khớp. Căn cứ vào kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể chẩn đoán nguyên nhân gây thoái hóa khớp háng ở người trẻ, từ đó xây dựng phác đồ điều trị thích hợp.

Phương pháp điều trị thoái hóa khớp háng cho người trẻ tuổi

1. Dùng thuốc

Nhằm giúp người bệnh giảm bớt cảm giác đau nhức do thoái hóa khớp háng gây ra, bác sĩ sẽ kê thuốc giảm đau sưng, kháng viêm. Loại thuốc và liều lượng thuốc sẽ được chỉ định dựa trên mức độ đau và thể chất của người bệnh. Riêng với các trường hợp bị đau dữ dội, bác sĩ sẽ cân nhắc và đề xuất tiêm corticosteroid.

2. Vật lý trị liệu

Song song với thuốc uống, người trẻ bị thoái hóa khớp háng cũng cần có kế hoạch tập vật lý trị liệu hợp lý để tăng cường chức năng cơ xương khớp. Một vài bài tập thích hợp cho người đang bị đau khớp háng là co/duỗi thẳng chân, xoay hông khi nằm, căng chân, mở rộng hông, kéo đầu gối đến ngực… Người bệnh cần tập luyện đúng cách, vừa sức và giữ tần suất đều đặn theo lời khuyên của bác sĩ.

3. Phẫu thuật

Không phải trường hợp nào bị thoái hóa khớp háng cũng cần phải phẫu thuật để điều trị. Bác sĩ chỉ cân nhắc phẫu thuật nội soi hoặc thay khớp háng cho các trường hợp mắc bệnh nặng, không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác. Phẫu thuật có thể giúp người bệnh cải thiện chức năng khớp và giảm đau.

4. Thay đổi lối sống để hỗ trợ điều trị

Bên cạnh việc tiếp nhận liệu trình điều trị chuyên sâu của bác sĩ, người bệnh cũng cần chủ động thay đổi lối sống thường ngày để đạt hiệu quả chữa bệnh tốt hơn.

Lưu ý quan trọng đối với người đang điều trị thoái hóa khớp háng là chế độ dinh dưỡng hợp lý. Người bệnh nên bổ sung canxi, vitamin, protein, magie… vào trong khẩu phần ăn để tăng cường chức năng xương khớp. Tắm nắng 15-30 phút mỗi ngày giúp tăng cường vitamin D, cơ thể có thể hấp thụ canxi tốt hơn.

Để hạn chế đau, người bệnh nên tránh các hoạt động nặng có thể gây áp lực lên khớp háng, như bê vác đồ nặng, leo cầu thang… Ngoài ra, kiểm soát cân nặng cũng là cách giảm tải áp lực lên các khớp, hỗ trợ quá trình điều trị thoái hóa khớp háng.

Cách phòng ngừa thoái hóa khớp háng

Để phòng ngừa thoái hóa khớp háng ở người trẻ, mỗi người cần chủ động:

• Từ bỏ thói quen hút thuốc lá, kể cả thuốc lá điện tử.
• Hạn chế lạm dụng bia rượu, chất kích thích…
• Tăng cường vận động, rèn luyện thể chất bằng các bài tập phù hợp với sở thích và sức khỏe.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, phong phú chất dinh dưỡng.
• Kiểm soát cân nặng hợp lý.
• Tầm soát sức khỏe định kỳ, dùng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ.

Một số lưu ý cho người bệnh thoái hóa khớp háng

• Thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ trong suốt thời gian điều trị bệnh.
• Duy trì lối sống tích cực, giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ.
• Theo dõi sức khỏe bản thân, nếu có dấu hiệu bất thường cần liên hệ ngay với bác sĩ để được hỗ trợ.
• Chia sẻ với người thân hoặc bạn bè để giải tỏa căng thẳng, lo lắng hoặc làm bất cứ hoạt động nào có lợi cho sức khỏe tinh thần để tiếp nhận quá trình điều trị tốt hơn.

Câu hỏi thường gặp

1. Người trẻ tuổi bị thoái hóa khớp háng có dễ phục hồi không?

Thoái hóa khớp háng ở người trẻ có dễ phục hồi hay không còn tùy thuộc vào mức độ bệnh và cách người bệnh tiếp nhận liệu trình điều trị. Người bị thoái hóa khớp háng mức nhẹ, điều trị sớm và đúng cách sẽ có cơ hội hồi phục cao, mau lành bệnh.

2. Thoái hóa khớp háng nên tập thể dục như thế nào?

Người bị thoái hóa khớp háng nên bắt đầu bằng những bài tập nhẹ nhàng, hạn chế tạo áp lực lên khớp háng. Nếu bài tập khiến khớp háng bị đau thì nên thay bằng bài tập khác theo hướng dẫn của bác sĩ.

4. Bị thoái hóa khớp háng có phải thay khớp không?

Thoái hóa khớp háng mức nhẹ có thể điều trị bằng thuốc và tập vật lý trị liệu, không cần phẫu thuật thay khớp. Bác sĩ chỉ cân nhắc phẫu thuật đối với các trường hợp bệnh nặng, thể trạng người bệnh có thể đáp ứng được.

Hiện nay, số ghi nhận về các trường hợp thoái hóa khớp háng ở người trẻ ngày càng tăng, cảnh báo đối tượng mắc bệnh đang dần trẻ hóa. Vì vậy, tìm hiểu dấu hiệu và cách phòng ngừa bệnh thoái hóa khớp háng là vấn đề cần được quan tâm chung, không chỉ riêng ở người lớn tuổi.