Thuốc Tetracyclin 500mg: Công dụng, cách dùng, liều dùng và lưu ý

Tetracyclin 500mg là thuốc gì?

Tetracyclin 500mg là thuốc chứa hoạt chất tetracyclin hydroclorid 500mg và các loại tá dược gồm tinh bột khoai tây, natri starch glycolat, colloidal silicon dioxid A200, magnesi stearat, vừa đủ trong một viên nang cứng.

Hoạt chất tetracyclin hydroclorid 500mg thường được gọi tắt là tetracyclin 500mg hoặc tetracyclin 500, một số người tìm kiếm nhanh trên internet còn gõ thành tetrasiklin 500mg. Dược chất này có tác dụng ức chế quá trình sinh trưởng và phát triển của các loại vi khuẩn gây bệnh, cả chủng gram âm và gram dương, cả loại hiếu khí và kị khí, từng bước tiêu diệt chúng.

Chỉ định và chống chỉ định của thuốc Tetracyclin 500mg

Khi sử dụng thuốc tetracyclin 500mg, người bệnh nên tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ hoặc hướng dẫn của dược sĩ. Nên tìm hiểu và nắm rõ các trường hợp chỉ định và chống chỉ định.

1. Chỉ định

Tetracyclin 500mg có thể được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp người bệnh nhiễm khuẩn do các vi sinh vật nhạy cảm với thuốc như:

• Sốt nhiễm khuẩn, sốt phát ban, sốt Q
• Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn (Chỉ định này không tìm thấy trong DTQG 2022, tờ TTSP của bệnh viện)
• Nhiễm trùng huyết do xoắn khuẩn leptospira (Chỉ định này không tìm thấy trong DTQG 2022, tờ TTSP của bệnh viện)
• Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên như mũi, vòm họng, cổ họng, thanh quản, xoang, khí quản.
• Nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới như phổi, ống khí quản, thanh khí phế quản
• Viêm phế quản mạn tính, ho gà
• Nhiễm trùng da, viêm da, mụn trứng cá, mụn cóc
• Hoại thư do khí, uốn ván (Chỉ định này không tìm thấy trong DTQG 2022, tờ TTSP của bệnh viện)
• Bệnh mắt hột, viêm kết mạc do nhiễm trùng
• Nhiễm khuẩn cơ quan sinh dục như viêm niệu đạo, bệnh chlamydia, bệnh nicolas favre, giang mai, nội mạc cổ tử cung, viêm trực tràng không biến chứng
• U hạt bẹn, viêm hạch, nhiễm trùng tiết niệu
• Nhiễm trùng tiêu hóa như dịch tả, amip ruột cấp tính, viêm loét dạ dày tá tràng do nhiễm khuẩn Helicobacter pylori
• Bệnh brucella (1)
• Bệnh lyme (2)
• Một vài trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định phối hợp thuốc tetracyclin 500mg với các thuốc khác để điều trị bệnh sốt rét do ký sinh trùng plasmodium falciparum có dấu hiệu kháng thuốc

Tetracyclin 500mg có thể được chỉ định để điều trị các bệnh viêm da, nhiễm trùng da, mụn trứng cá

2. Chống chỉ định

Do việc sử dụng thuốc trong quá trình phát triển của răng (giai đoạn nửa cuối thai kỳ và ở trẻ dưới 8 tuổi) có thể gây biến màu răng vĩnh viễn (vàng, xám, nâu), cũng như ảnh hưởng đến sự phát triển của xương nên thuốc Tetracyclin 500mg chống chỉ định trong các trường hợp sau:

• Phụ nữ mang thai hoặc nghi ngờ mang thai
• Phụ nữ đang cho con bú sữa mẹ
• Trẻ em dưới 8 tuổi

Ngoài ra, người quá mẫn cảm hoặc có tiền sử dị ứng với hoạt chất tetracyclin hydroclorid hay bất kỳ thành phần nào của thuốc tetracyclin 500 cũng là đối tượng chống chỉ định sử dụng thuốc này.

Công dụng thuốc Tetracyclin 500mg là gì?

Công dụng thuốc tetracyclin 500mg là ngăn chặn, ức chế sự phát triển của các loại vi khuẩn, tạo điều kiện để hệ thống miễn dịch của cơ thể tiêu diệt chúng. Từ đó, giúp điều trị các bệnh nhiễm trùng, viêm, sốt do các chủng vi khuẩn gây bệnh như streptococcus pyogenes, haemophilus influenzae, streptococcus pneumoniae, mycoplasma pneumoniae, staphylococcus aureus, rickettsia, chlamydia trachomatis, campylobacter fetus, chlamydophila psittaci, klebsiella granulomatis, borrelia sp, francisella tularensis, bartonella bacilliformis, yersinia pestis, entamoeba histolytica, vibrio cholerae, brucella, klebsiella, escherichia coli, e.coli, enterobacter aerogenes, klebsiella sp, shigella sp, acinetobacter sp,bacteroides sp, treponema pallidum, pertenue, fusobacterium fusiforme, bacillus anthracis, listeria monocytogenes, actinomyces, neisseria gonorrhoeae, clostridium, psittacosis, mycoplasma pneumoniae, propionibacteria, borrelia burgdorferi…

Dây là thuốc kháng sinh phổ rộng nên có tác dụng điều trị trên nhiều chủng vi khuẩn gây bệnh, cả gram dương và gram âm, hiếu khí và kị khí. Tuy nhiên, thuốc này hầu như không có tác dụng với các loại vi rút.

Liều lượng và cách dùng Tetracyclin 500mg

Người bệnh nên dùng thuốc tetracyclin 500mg đúng với liều lượng và cách dùng được bác sĩ ghi trong đơn thuốc hoặc hướng dẫn cụ thể của dược sĩ.

1. Liều lượng

Tùy vào mỗi chủng vi khuẩn gây bệnh, thể trạng người bệnh, thời gian mắc bệnh, triệu chứng và diễn tiến bệnh,… Bác sĩ có thể chỉ định liều dùng tetracyclin 500mg phù hợp với từng cá thể người bệnh. Mọi người nên tuân thủ chỉ định của bác sĩ điều trị.

Liều dùng thuốc tetracyclin 500 dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo, cụ thể như sau:

• Người bệnh nhiễm khuẩn da, mụn trứng cá nặng hoặc bệnh trứng cá đỏ nghiêm trọng có thể uống thuốc tetracyclin 500 liều 500mg/lần, 2 lần mỗi ngày và duy trì liên tục trong ít nhất 3 tháng. Nếu không cải thiện triệu chứng lâm sàng sau 3 tháng đầu dùng tetracyclin, nên chuyển kháng sinh khác.
• Người bệnh nhiễm khuẩn streptococcus (3) nên dùng tetracyclin 500 liên tục ít nhất 10 ngày.
• Người bị bệnh brucella mỗi lần dùng 1 viên tetracyclin 500mg, 4 lần/ngày, kết hợp với streptomycin.
• Với các bệnh lây truyền qua đường tình dục, người bệnh có thể uống thuốc này 4 lần/ngày, liên tục trong 7 ngày.
• Người bệnh viêm phế quản cấp, dùng thuốc, 2 lần/ngày, trong thời gian 7-10 ngày liên tục.
• Người bệnh viêm loạt dạ dày tá tràng do nhiễm khuẩn helicobacter pylori, sử dụng tetracyclin 500, 4 lần/ngày, trong thời gian 14 ngày. Thường kết hợp với một số thuốc khác như bismuth, metronidazole,…

2. Cách dùng

Tetracyclin 500mg dùng bằng cách uống trực tiếp với nước lọc.

Do thức ăn và sữa có thể làm cản trở hấp thu tetracyclin 500 qua đường tiêu hóa, nên uống thuốc trước bữa ăn ít nhất 1 giờ hoặc sau bữa ăn 2 giờ. Để tránh kích ứng thực quản, nên uống tetracyclin 500 với đủ lượng nước (1 cốc nước to) ở tư thế thẳng đứng, người bệnh không nên nằm sau khi uống thuốc và không nên dùng trước khi đi ngủ.

Tác dụng phụ của Tetracyclin 500mg

Tác dụng của thuốc tetracyclin 500mg là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, tetracyclin 500mg cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ, nhất là khi dùng sai cách, như:

• Cảm giác khó chịu nóng, rát phía sau xương ức, kích ứng niêm mạc dạ dày, buồn nôn hoặc nôn ói, đầy bụng, ợ hơi, biếng ăn, tiêu chảy, viêm tụy, loét, co thắt hoặc rối loạn nhu động thực quản, loạn khuẩn đường ruột.
• Tăng phát triển vi sinh vật kháng thuốc tetracyclin 500mg như candida albicans, clostridium difficile, staphylococcus, nấm candida,… phát triển quá mức gây viêm lưỡi, viêm miệng, viêm đại tràng giả mạc, viêm ruột, kích ứng trực tràng, kích ứng âm đạo, viêm ở vùng hậu môn và cơ quan sinh dục.
• Rối loạn đông máu, thiếu máu, tan máu, giảm tiểu cầu và bạch cầu trung tính, gia tăng quá mức bạch cầu ái toan, mất bạch cầu hạt, thiếu máu bất sản.
• Rối loạn miễn dịch, hội chứng Stevens – Johnson, phù mạch, hoại tử biểu bì, mề đay, nhiễm độc, sốc phản vệ, viêm màng ngoài tim.
• Ban xuất huyết phản vệ, vàng da, đổi màu da, cảm giác ngứa, dị ứng da, ban đỏ toàn thân, đợt cấp của bệnh lupus ban đỏ hệ thống, hồng ban cố định nhiễm sắc, viêm da tróc vảy, phù hoặc nổi bóng nước trên da.
• Làm hỏng men răng, khiến răng chuyển màu vàng, xám, nâu
• Rối loạn thị giác, nhìn mờ, nhìn đôi, mất thị lực vĩnh viễn
• Tăng áp lực nội sọ, đau đầu, chóng mặt, ù tai
• Rối loạn cơ xương hoặc mô liên kết, tăng nặng tình trạng yếu cơ với người bệnh nhược cơ, ức chế quá trình phát triển xương của trẻ
• Rối loạn nội tiết
• Tăng nồng độ ure trong máu, có thể dẫn tới hôn mê
• Rối loạn chức năng gan, mật, viêm gan, suy gan, nhiễm độc gan
• Suy thận cấp, viêm thận, rối loạn chức năng thận

Các tác dụng phụ nêu trên có thể hoặc không xảy ra. Người bệnh lưu ý cần thận trọng khi dùng thuốc, tuân theo chỉ định của bác sĩ điều trị và không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định. Khi có bất kỳ tác dụng phụ hoặc triệu chứng bất thường, người bệnh cần kịp thời thông báo cho bác sĩ hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ y tế kịp thời.

Lưu ý khi sử dụng Tetracyclin 500mg

• Người bệnh không tự ý ngưng dùng thuốc tetracyclin 500 khi đang điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Khi các triệu chứng nhiễm trùng thuyên giảm, người bệnh vẫn cần tiếp tục dùng thuốc tetracyclin 500 thêm theo đúng chỉ định của bác sĩ, thường là thêm ít nhất 3 ngày tiếp theo.
• Với các trường hợp nhiễm khuẩn streptococcus tan huyết beta nhóm A, người bệnh nên uống tetracyclin 500mg trong thời gian liên tục, ít nhất 10 ngày.
• Khi dùng thuốc này mà bệnh nhân có các triệu chứng kích ứng tiêu hóa thì nên uống thuốc cùng với bữa ăn.
• Trẻ em 12 tuổi trẻ xuống không nên uống thuốc tetracyclin 500mg khi không thực sự cần thiết
• Người cao tuổi sử dụng thuốc này nên dùng thận trọng do có nguy cơ suy giảm chức năng thận có thể dẫn đến tích tụ thuốc, gây độc thận.
• Chỉ sử dụng thuốc trên bệnh nhân suy gan, suy thận khi thực sự cần thiết bác sĩ nên giảm liều chỉ định so với mức khuyến cáo chung, tránh dùng liều cao
• Tetracyclin 500mg có khả năng làm thay đổi màu răng vĩnh viễn, đặc biệt với trẻ em đang giai đoạn phát triển răng hoặc bà mẹ mang thai trong giai đoạn nửa cuối thai kỳ.
• Sử dụng tetracyclin 500 liều cao có thể tăng nguy cơ dẫn đến thoái hóa gan nhiễm mỡ hoặc viêm tụy.
• Nên uống thuốc này với nhiều nước lọc. Không nên nằm hoặc đi ngủ ngay khi vừa uống thuốc trong khoảng 10-15 phút.
• Những người sử dụng tetracyclin 500 kéo dài nên kiểm tra định kỳ chức năng gan, thận, xét nghiệm công thức máu.

Quá liều và quên liều

Người bệnh nên uống thuốc tetracyclin 500 đúng liều. Không tự ý sử dụng tetracyclin 500 khi chưa có chỉ định của bác sĩ điều trị.

1. Quá liều

Uống thuốc tetracyclin 500mg quá liều có thể khiến người bệnh bị buồn nôn hoặc nôn ói, tiểu ra máu hoặc các tinh thể, nổi ban đỏ, mề đay, khó thở, sốc phản vệ…

Hiện chưa có thuốc giải độc đặc hiệu với thuốc kháng sinh phổ rộng tetracyclin 500mg. Do đó, khi xảy ra uống thuốc quá liều, người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được chăm sóc y tế hoặc cấp cứu kịp thời.

2. Quên liều

Trường hợp quên uống một liều, người bệnh nên uống liền ngay thời điểm nhớ ra. Nếu thời điểm này gần với lần dùng tetracyclin 500 tiếp theo, có thể bỏ qua liều đã quên và dùng liều tiếp theo như đúng thời gian thường lệ. Lưu ý người bệnh không dùng liều gấp đôi hoặc hơn để bù cho các liều thuốc đã quên.

Dược học của thuốc Tetracyclin 500mg

1. Dược lực học

Dược chất tetracyclin hydroclorid có trong thuốc tetracyclin 500mg là một loại kháng sinh kìm khuẩn phổ rộng.

Sau khi được hấp thu vào cơ thể, tetracyclin hydroclorid tích cực xâm nhập vào tế bào các loại vi khuẩn nhạy cảm. Từ đó, thuốc gắn  vào tiểu đơn vị  30S của ribosome làm ngăn cản liên kết RNA chuyển aminoacyl, ức chế quá trình tổng hợp protein. Từ đó, khiến cho vi khuẩn không thể tiếp tục phát triển nhân lên, tạo điều kiện cho hệ thống miễn dịch của cơ thể tiêu diệt vi khuẩn.

Khi vi khuẩn kháng tetracyclin, chúng thay đổi vị trí liên kết của thuốc làm cho thuốc không gắn vào được và mất tác dụng

2. Dược động học

• Hấp thu

Tetracyclin 500mg được hấp thu qua đường tiêu hóa, nhưng cơ thể thường không có khả năng hấp thu hết hoàn toàn. Mức độ hấp thu của mỗi người còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cơ địa hoặc thực phẩm tiêu thụ hàng ngày, dạng bào chế của hoạt chất.

Ví dụ, dạng thuốc phosphat làm tăng hấp thu tetracyclin; ngược lại, các ion kim loại hóa trị II và III hoặc sữa và thức ăn  thì làm giảm hấp thu tetracyclin hydroclorid. Trung bình cơ thể người bệnh chỉ hấp thu được khoảng 60-80% liều dùng thuốc.

• Phân bố

Tetracyclin 500mg liên kết với protein trong huyết tương khoảng 20-65%.

Tetracyclin hydroclorid phân bố rộng khắp các mô và dịch trong cơ thể. Nồng độ trong dịch não tủy thường thấp nhưng có thể tăng cao nếu người bệnh bị viêm màng não. Một lượng nhỏ tetracyclin xuất hiện trong nước bọt, dịch của mắt hoặc dịch phổi. Tetracyclin có thể xuất hiện trong sữa mẹ với nồng độ từ 60% trở lên so với nồng độ tetracyclin trong huyết tương.

Tetracyclin còn khuyết tán qua nhau thai và xuất hiện trong hệ tuần hoàn của thai nhi với nồng độ từ 25-75% so với nồng độ tetracyclin trong máu thai phụ. Tetracyclin gắn vào xương trong quá trình tạo xương mới, xảy ra quá trình calci hóa và ảnh hưởng đến quá trình hình thành xương – răng của trẻ

• Chuyển hóa và thải trừ

Tetracyclin 500mg được bài tiết qua nước tiểu và phân. Sau hai giờ sử dụng thuốc, nồng độ tetracyclin trong nước tiểu người bệnh có thể đạt 300 mcg/ml. Tetracyclin bài tiết qua mật có nồng độ cao hơn từ 5-25 lần so với nồng độ trong huyết tương. Do quá trình tái hấp thu qua gan và đường ruột nên để thải trừ hoàn toàn tetracyclin 500 diễn ra chậm.

Tương tác thuốc Tetracyclin 500mg

• Tetracyclin 500mg có khả năng tương tác với các ion kim loại như sắt, canxi, magie, bismuth, muối kẽm làm giảm hoặc mất tác dụng điều trị của thuốc. Do đó, người bệnh nên uống tetracyclin 500 cách thời gian sử dụng các loại thuốc hoặc thực phẩm chứa các ion kim loại ít nhất 2-3 giờ.
• Không nên uống thuốc này chung với sữa hoặc sản phẩm từ sữa vì có thể làm giảm hấp thu của thuốc.
• Thuốc có thể làm giảm hoạt tính của prothrombin trong huyết tương. Do đó, người bệnh đang sử dụng thuốc chống đông máu hoặc chống kết tập tiểu cầu nên thông báo đầy đủ cho bác sĩ điều trị để cân nhắc giảm liều hoặc có phương án điều chỉnh thuốc cho phù hợp.
• Dùng tetracyclin 500mg chung với các thuốc lợi thiểu có thể làm tăng nồng độ ure trong máu, có thể gây độc thận.
• Không sử dụng đồng thời thuốc tetracyclin 500 với thuốc sucralfate vì có thể xảy ra tương tác, làm giảm hấp thu thuốc.
• Thuốc này là loại thuốc kìm khuẩn, có thể gây cản trở tác động diệt khuẩn của thuốc penicillin. Do đó, người bệnh không nên sử dụng 2 loại thuốc này cùng với nhau.
• Không sử dụng thuốc này cùng với thuốc gây mê methoxyflurane vì tương tác thuốc làm tăng độc tính trên thận, một số trường hợp có thể tử vong.
• Tetracyclin 500mg có thể làm tăng nồng độ thuốc lithium và digoxin trong huyết thanh; làm tăng nguy cơ ngộ độc methotrexate.
• Sự hấp thu tetracyclin 500 bị giảm nếu uống đồng thời với thuốc strontium ranelate, colestipol, cholestyramine.
• Người bệnh ăn nấm cựa gà trong thời gian đang sử dụng phối hợp các thuốc, ergotamin và methysergid có thể tăng nguy cơ ngộ độc.

Trên đây chưa phải là tất cả tương tác thuốc với tetracyclin 500mg. Người bệnh nên thông báo đầy đủ, kịp thời cho bác sĩ về các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng đang sử dụng, kể cả chế độ dinh dưỡng trong thời gian điều trị bằng thuốc tetracyclin 500. Từ đó, bác sĩ có thể đưa ra chỉ định phù hợp hoặc hướng dẫn cụ thể, giúp người bệnh tránh nguy cơ xảy ra tương tác thuốc.

Ngoài ra, người bệnh không tự ý kết hợp hoặc trộn lẫn thuốc này với các loại thuốc khác, luôn dùng thuốc này theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Bảo quản thuốc như thế nào?

Thuốc tetracyclin 500mg được bảo quản tại nơi khô ráo, nhiệt độ dưới 30 độ C, tránh ánh nắng hoặc nguồn sáng khác chiếu trực tiếp vào vỉ thuốc.

Nếu được bảo quản tốt và đúng cách, thuốc này có thể được sử dụng trong thời hạn 36 tháng kể từ ngày sản xuất.

Câu hỏi thường gặp về thuốc Tetracyclin 500mg

Nếu vẫn còn thắc mắc về thuốc tetracyclin 500mg, bạn có thể tham khảo thêm một vài câu hỏi thường gặp như sau:

1. Giá thuốc Tetracyclin 500mg là bao nhiêu?

Do thuốc tetracyclin 500mg là loại kháng sinh phổ rộng, hiện được sản xuất và sử dụng tại nhiều quốc gia, kể cả Việt Nam. Do đó, giá thuốc có thể khác nhau, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như công ty sản xuất thuốc, thời điểm mua bán hoặc đấu thầu thuốc, nhà thuốc hoặc cơ sở y tế bán thuốc…

Hiện tại, thuốc tetracyclin 500 đang được bán tại nhiều nhà thuốc và cơ sở y tế khắp cả nước. Người bệnh nên liên hệ và hỏi trực tiếp đơn vị bán thuốc để biết được giá thuốc này.

2. Tetracyclin 500mg uống trước hay sau ăn hiệu quả hơn?

Để tăng hiệu quả hấp thu thuốc tetracyclin 500mg, người bệnh không nên uống thuốc ngay sát thời điểm trước hoặc sau bữa ăn. Nguyên nhân là do sữa và nhiều loại thực phẩm khác có thể tương tác và làm giảm hấp thu của dược chất tetracyclin hydroclorid.

Thuốc này được uống trước bữa ăn 1 giờ hoặc sau bữa ăn ít nhất 2 giờ có thể mang lại hiệu quả dùng thuốc tốt hơn.

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn các vấn đề về sức khỏe tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Lưu ý: Tetracyclin 500mg là thuốc kê đơn, chỉ được dùng theo chỉ định của bác sĩ điều trị hoặc toa thuốc của cơ quan y tế cấp. Mọi thông tin trong bài viết mang tính tham khảo. Hiệu quả của thuốc phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Chúng tôi không chịu trách nhiệm cho các trường hợp tự ý sử dụng thuốc tetracyclin 500mg.