Tế bào gốc mô mỡ: Tiềm năng ứng dụng trong y học tái tạo

So với những nguồn thu tế bào gốc trưởng thành khác, việc thu thập tế bào gốc mô mỡ được đánh giá là tương đối đơn giản và nhanh chóng. Tế bào gốc từ mô mỡ sau khi tách chiết có khả năng đáp ứng được nhu cầu sử dụng ngay mà không cần phải trải qua quá trình nuôi cấy tăng sinh.

Tế bào gốc mô mỡ là gì?

Tế bào gốc mô mỡ (Adipose-derived stem cells – ADSC) là các tế bào trung mô được thu thập từ mô mỡ. Các tế bào này có các đặc điểm của tế bào gốc như khả năng tự đổi mới, biệt hóa thành các loại tế bào chuyên biệt khác nhau như tế bào sụn, xương, mỡ, cơ tim, thần kinh… Tế bào ADSC có tiềm năng trong việc hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý như bệnh về tim mạch, xương khớp, tự miễn, thần kinh… bằng những tín hiệu tế bào có tác dụng thúc đẩy quá trình sửa chữa, tạo mạch, điều hòa miễn dịch hoặc tạo nên những tế bào mới thay thế hoặc sửa chữa các tế bào mất đi hoặc tổn thương do bệnh lý. (1)

Đặc điểm của tế bào gốc mô mỡ

Bản chất là tế bào gốc trung mô, tế bào gốc từ mô mỡ sở hữu nhiều đặc điểm tương tự tế bào gốc tủy xương cả về hình thái, đặc tính sinh học, khả năng biệt hóa, các chỉ thị phân tử trên bề mặt. Khi có các tín hiệu và yếu tố tăng trưởng phù hợp, những tế bào gốc này nhanh chóng phát triển thành các tế bào chuyên biệt trong cơ thể. Chúng cũng dễ dàng tăng sinh số lượng trong môi trường nuôi cấy. Quá trình thu thập tế bào gốc từ mô mỡ nhanh chóng, dễ dàng và không ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người hiến. (2)

Hiện nay, tế bào gốc từ mô mỡ đang được thử nghiệm lâm sàng trong ứng dụng điều trị các bệnh lý như bệnh xương khớp, tiểu đường, tim mạch, xơ gan,…

Ưu điểm của tế bào gốc từ mô mỡ

Tế bào gốc thu thập từ mô mỡ sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội như: (3)

• Tính phổ biến cao, có thể thu thập ở nhiều đối tượng khỏe mạnh.
• Sở hữu lượng tế bào gốc dồi dào.
• Dễ dàng thu thập thông qua quá trình hút mỡ.
• Có khả năng tăng sinh mạnh mẽ.
• Dễ dàng sinh trưởng trong môi trường nuôi cấy và có tính ổn định cao.
• Có thể sử dụng được ngay sau quá trình thu thập và gạn tách mà không cần trải qua quá trình tăng sinh.

Ứng dụng của tế bào gốc mô mỡ

Hiện nay, cơ chế và tác động của tế bào ADSC đã được chứng minh là có lợi trong việc điều trị một số bệnh lý. Dưới đây là ứng dụng của tế bào gốc thu thập từ mô mỡ: (4)

• Điều trị bệnh lý về tim mạch: Nghiên cứu tiền lâm sàng cho thấy, tế bào ADSC có thể biệt hóa thành tế bào cơ tim, hỗ trợ quá trình tạo mạch, hình thành mạch máu mới.
• Điều trị bệnh mảnh ghép chống ký chủ (GVHD): trạng thái mảnh ghép chống ký chủ là một biến chứng có thể gặp sau khi ghép tủy, ghép tuyến ức hoặc ghép tế bào gốc tạo máu từ người khác. Các tế bào T của người cho tấn công cơ thể người nhận và gây ra những tổn thương không mong muốn. Tế bào gốc từ mô mỡ có chức năng kháng viêm, điều hòa hệ miễn dịch có tác dụng ức chế phản ứng miễn dịch không mong muốn.
• Điều trị xơ gan: Xơ gan là bệnh lý khi nhiều tế bào gan bị mất dần, gan bị viêm kéo dài và các tế bào hình sao tại gan hoạt động mạnh. ADSC được báo cáo là có tính chất kháng viêm và ức chế các tế bào hình sao tại gan, đồng thời hỗ trợ tái tạo và phục hồi chức năng gan.
• Ứng dụng trong điều trị bệnh xương, khớp: Tế bào ADSC có khả năng kháng viêm, hỗ trợ tạo mạch và biệt hóa tạo nên các tế bào sụn, xương mới nên được nghiên cứu để ứng dụng trong điều trị những bệnh lý về xương, khớp. Gần đây, ADSC đã được thử nghiệm rộng rãi để điều trị bệnh thoái hóa khớp, hỗ trợ giảm triệu chứng và làm chậm sự tiến triển của bệnh hiệu quả. Nghiên cứu lâm sàng tiêm tế bào gốc từ mô mỡ hay exosome thu được từ dịch nuôi tế bào gốc đều cho kết quả vô cùng khả quan, bệnh nhân giảm thiểu rõ rệt đau đớn, cải thiện tốt khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân mà không có tác dụng phụ nào đáng kể.
• Điều trị bệnh tiểu đường: Bệnh tiểu đường tuýp I là bệnh chuyển hóa mạn tính, do tế bào beta đảo tụy không tạo ra đủ insulin, hoặc do bệnh tự miễn, hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các tế bào đảo tụy. Ghép tụy là giải pháp cho trường hợp này. Tuy nhiên, do nguồn ghép rất hạn chế, nên ADSC là nguồn thay thế rất đáng quan tâm. Người ta cũng nghĩ đến việc chỉnh sửa gene tế bào này để tạo thành các tế bào sản sinh ra insulin và tiêm vào bệnh nhân với hiệu quả bổ sung insulin lâu dài.
• Ứng dụng trong da liễu: Quần thể tế bào mô mỡ có khả năng giúp tăng cường tiết collagen loại I, II, III, V, oxytalan và elastin.. Tế bào gốc từ mô mỡ có thể giảm viêm và giúp tái tạo vùng da bị tổn thương do bỏng, tia cực tím hay gốc oxy hóa tự do.

Tế bào gốc mô mỡ được thu thập như thế nào?

Để phân lập được tế bào ADSC, đầu tiên cần thu thập một lượng mô mỡ vừa đủ. Mô mỡ có thể được thu thập theo 2 cách là phẫu thuật hoặc chọc hút, cụ thể như sau:

• Hút mỡ: Dưới tác động cơ học (sóng siêu âm) hoặc tác động hóa học của enzyme, mỡ được chuyển thành dạng lỏng và bác sĩ tiến hành hút bằng dụng cụ chuyên dụng.
• Phẫu thuật: Bác sĩ tiến hành phẫu thuật cắt lấy khoảng từ 3 – 5 gam mỡ dưới da. Kỹ thuật này có thể được thực hiện ngay trong quá trình mổ lấy thai. Phần mỡ dưới lớp sẹo mổ trước đó (vốn sẽ bị loại bỏ) vẫn có thể là nguồn thu thập tế bào ADSC hiệu quả.

Mô mỡ sau khi thu thập sẽ trải qua quá trình tách tế bào ADSC và loại bỏ các dòng thành phần khác. Trên thực tế, tế bào ADSC chiếm khoảng 1 – 5% tổng số tế bào có nhân của mô mỡ.

Để có thể đảm bảo chất lượng tế bào gốc mô mỡ, điều kiện nuôi cấy và phương pháp phân lập đóng vai trò rất quan trọng. Liên kết giữa các tế bào được phá vỡ dưới sự tác động của enzyme hoặc cơ học, sau đó tế bào gốc từ mô mỡ được chọn lọc và nuôi cấy tăng sinh. Chỉ với một lượng nhỏ mô mỡ, có thể phân lập và nuôi cấy để có thể tăng sinh thêm hàng tỷ tế bào. Tiếp đó, tế bào gốc sau khi được thu thập trải qua quá trình đánh giá chất lượng và tiềm năng biệt hóa. Cuối cùng, tế bào ADSC được sử dụng cho điều trị hoặc lưu trữ trong nitrogen để phục vụ cho mục đích sử dụng trong tương lai.

Lưu trữ tế bào gốc mô mỡ ở đâu?

Để tối ưu hiệu quả ứng dụng, hạn chế các vấn đề không mong muốn có thể xảy ra trong quá trình sử dụng tế bào gốc từ mô mỡ, người bệnh nên chọn thu thập, xử lý lưu trữ tế bào gốc mô mỡ tại các bệnh viện uy tín.

Trung tâm Tế bào gốc và Ngân hàng mô tại Hệ thống PlinkCare là một trong những đơn vị lưu trữ tế bào gốc hàng đầu ở Việt Nam, quy tụ đội ngũ chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực xử lý, lưu trữ, ứng dụng tế bào ADSC nói riêng và tế bào gốc nói chung. Trung tâm sở hữu hệ thống máy móc chuẩn y khoa hiện đại, công nghệ tiên tiến với quy trình đạt chuẩn, cụ thể như sau:

• Để tối ưu quá trình thu thập, xử lý, tăng sinh và lưu trữ tế bào gốc, PlinkCare ưu tiên đầu tư hệ thống phòng hiện đại hướng đến tiêu chuẩn ISO 14644 – 1 tại Trung tâm Tế bào gốc và Ngân hàng mô.
• Quy trình phân lập, tăng sinh và lưu trữ tế bào gốc được thực hiện khép kín tại phòng Labo. Các tế bào được nuôi cấy đảm bảo đạt chất lượng cho lâm sàng.
• Cung cấp dịch vụ lưu trữ tế bào gốc theo từng mốc thời gian khác nhau, giúp khách hàng có thêm lựa chọn phù hợp với nhu cầu và điều kiện kinh tế của mình.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Tóm lại, lưu trữ tế bào gốc mô mỡ là cách giúp gia tăng cơ hội điều trị thành công cho một số bệnh lý trong tương lai. Việc thu thập, xử lý và lưu trữ tế bào gốc từ mô mỡ cần được thực hiện trong quy trình nghiêm ngặt để đảm bảo tế bào gốc đạt chuẩn chất lượng, có thể phục vụ tốt cho quá trình điều trị.