Tế bào gốc dây rốn là gì? Ưu điểm và ứng dụng trong y học?

Tế bào gốc dây rốn có khả năng phát triển thành các tế bào và mô khác nhau trong cơ thể, điển hình như tế bào bạch cầu, hồng cầu, mô cơ, mô thần kinh… Do đó, tế bào gốc từ dây rốn được nghiên cứu, ứng dụng để điều trị các bệnh lý cho con người. Vậy tế bào gốc dây rốn là gì? Chúng được thu thập như thế nào? Nên chọn lưu trữ tế bào gốc ở đâu?

Tế bào gốc dây rốn là gì?

Tế bào gốc dây rốn là loại tế bào gốc được thu thập từ máu và mô dây rốn và bánh nhau của trẻ sơ sinh sau khi chào đời. Tế bào gốc có khả năng phân chia và tái tạo đến hơn 200 loại tế bào tác động kết nối với chức năng của tim, hệ thống miễn dịch… Nhờ vậy, tế bào gốc có thể được ứng dụng để thay thế cho các tế bào bị tổn thương hoặc mất đi trong cơ thể.

Khi tế bào gốc từ dây rốn được thu thập và lưu trữ theo quy trình chuẩn chất lượng sẽ có khả năng giúp hàn gắn mô một cách tự nhiên. Đây chính là nền tảng cho các liệu pháp điều trị nhiều bệnh lý mà em bé có thể mắc phải trong tương lai. Hiện nay, có đến hơn 80 bệnh lý được chữa trị bằng liệu pháp cấy ghép tế bào gốc, điển hình như bệnh bạch cầu, ung thư hạch bạch huyết, ung thư tủy xương, ung thư máu, thiếu máu, rối loạn hệ thống miễn dịch, rối loạn tăng sinh tủy…

Tế bào gốc dây rốn có những loại nào?

Tế bào gốc thu thập từ dây rốn được phân thành 2 loại bao gồm tế bào gốc từ mô dây rốn và tế bào gốc từ máu dây rốn. Các tế bào gốc ở cả 2 phân loại này đều là tế bào nguyên thủy và cùng sở hữu những tính năng ưu việt như phân bào, biệt hóa để phát triển thành những tế bào hoàn chỉnh với chức năng khác nhau trong cơ thể.

1. Tế bào gốc từ mô dây rốn

Dây rốn liên kết bào thai và nhau thai có nhiệm vụ cung cấp chất dinh dưỡng, oxy nuôi thai nhi phát triển. Tế bào gốc trung mô từ mô dây rốn có khả năng biệt hóa thành các nguyên bào xương, sụn hoặc tế bào mỡ.

2. Tế bào gốc từ máu dây rốn

Máu dây rốn chứa nhiều loại tế bào gốc khác nhau, trong đó chiếm ưu thế là tế bào gốc tạo máu hay tế bào tiền thân tạo máu (Hematopoietic stem cells-HSCs). Tế bào gốc tạo máu từ máu dây rốn có khả năng biệt hóa, phát triển thành các tế bào máu trưởng thành bao gồm tế bào hồng cầu, tế bào bạch cầu, tiểu cầu. Đồng thời tế bào gốc tạo máu còn giúp tái thiết lại hệ miễn dịch của cơ thể. Tế bào gốc từ máu dây rốn đã được FDA chấp thuận ứng dụng điều trị ghép tế bào gốc tạo máu cho các bệnh thuộc hệ tạo máu trong cơ thể như suy tủy, ung thư máu, suy giảm miễn dịch…

Ưu điểm của tế bào gốc dây rốn

Hiện nay, dây rốn được xem là nguồn tế bào gốc tiềm năng sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội, bao gồm: (1)

• Thu thập tế bào gốc dễ dàng, không gây đau đớn: Việc thu thập được tiến hành sau khi sản phụ sinh con, vì vậy hoàn toàn không xâm lấn, không gây ảnh hưởng gì cho mẹ và bé.
• Tỷ lệ thải ghép thấp: Bởi vì tế bào gốc trong máu dây rốn có thể kém trưởng thành hơn nên đôi khi có thể có sự khác biệt lớn hơn về sự phù hợp HLA giữa sản phẩm của người hiến và người nhận. Cũng có thể giảm tỷ lệ mắc bệnh mảnh ghép chống lại vật chủ (một biến chứng của việc ghép có thể đe dọa tính mạng); và giảm thời gian tìm kiếm vì các đơn vị đã được lưu vào ngân hàng và đã được xác định HLA. Những bệnh nhân có loại HLA hiếm gặp thường thành công trong việc tìm được dây rốn ghép phù hợp khi không có sẵn các nguồn khác.
• Luôn sẵn sàng phục vụ quá trình điều trị bệnh: Tế bào gốc từ dây rốn đã được lưu trữ trong ngân hàng mô vì vậy luôn sẵn sàng để ứng dụng điều trị bệnh khi cần. Điều này đặc biệt ý nghĩa với những người bệnh có tình trạng sức khỏe chuyển biến xấu, không có quá nhiều thời gian chờ để cấy ghép tế bào gốc có HLA phù hợp từ các nguồn tế bào gốc khác.

Ứng dụng của tế bào gốc dây rốn

Ứng dụng tế bào gốc tạo máu được sử dụng trong điều trị nhiều bệnh ác tính (ví dụ, bệnh bạch cầu, ung thư hạch) và không ác tính (ví dụ, bệnh hồng cầu hình liềm) để thay thế hoặc xây dựng lại hệ thống tạo máu của bệnh nhân. Loại điều trị này được gọi là ghép tủy xương hoặc ghép tế bào gốc. Tế bào gốc từ máu cuống rốn cũng đã được sử dụng trong các thử nghiệm lâm sàng với sự giám sát của FDA Hoa Kỳ để điều trị các bệnh tự miễn, bệnh di truyền và các chỉ định khác.

Tế bào gốc dây rốn được thu thập như thế nào?

Quy trình thu thập tế bào gốc dây rốn đơn giản, dễ thực hiện, có thể áp dụng cho cả phương pháp sinh thường và sinh mổ. Tại Trung tâm tế bào gốc và Ngân hàng mô, Hệ thống PlinkCare, quy trình thực hiện dịch vụ lưu trữ tế bào gốc bao gồm các bước cơ bản như sau:

• Đăng ký dịch vụ: Để được thu thập và lưu trữ tế bào gốc máu dây rốn cho em bé, gia đình cần hoàn tất các thủ tục đăng ký tại cơ sở y tế cung cấp dịch vụ này càng sớm càng tốt.
• Xét nghiệm kiểm tra sức khỏe: Thai phụ cần hoàn thành đầy đủ các xét nghiệm về sức khỏe trước tuần thai thứ 34 để đảm bảo bản thân không mắc phải các bệnh lý như bệnh miễn dịch, bệnh truyền nhiễm, ung thư, nhiễm trùng…
• Tiến hành thu thập máu và mô dây rốn: Máu và mô dây rốn được thu thập trong lúc đỡ sinh. Ví dụ với máu dây rốn, sau khi em bé chào đời bác sĩ sẽ nối đầu kim với tĩnh mạch dây rốn để dẫn xuất máu vào túi thu thập đã chứa sẵn chất chống đông. Trong một số trường hợp, để có đủ lượng máu cần thiết bác sĩ có thể thu thập thêm máu trong bánh nhau.
• Xử lý máu và mô dây rốn: Tại trung tâm tế bào gốc, máu và mô dây rốn được phân tích, xử lý bằng nhiều kỹ thuật chuyên sâu để phân lập và gạn tách tế bào gốc bằng cách loại bỏ các thành phần dư thừa như huyết tương, hồng cầu. Sau đó, chuyên gia tế bào gốc tiến hành làm xét nghiệm để xác định các vấn đề như nhóm máu, chất lượng và đơn vị tế bào gốc được lưu trữ. Cuối cùng tế bào gốc dây rốn đạt chất lượng sẽ được trữ đông và lưu trữ tại ngân hàng mô.

Vì sao nên lưu trữ tế bào gốc dây rốn?

Lưu trữ tế bào gốc dây rốn của trẻ giúp đảm bảo sức khỏe cho chính em bé hoặc người thân trong tương lai. Tế bào gốc thu thập từ dây rốn là tế bào gốc nguyên thủy có khả năng phù hợp miễn dịch cao, phục vụ tốt cho các quá trình:

• Điều trị bệnh mà bản thân em bé có thể mắc phải trong suốt cuộc đời.
• Điều trị bệnh cho người thân trong gia đình (anh em, ông bà, bố mẹ…) và bất kỳ ai nếu người này có chỉ số sinh học phù hợp với mẫu tế bào gốc được hiến tặng.

Hiện nay, tế bào gốc thu thập từ máu dây rốn có thể được sử dụng để thay thế nguồn tế bào gốc từ tủy xương, giúp điều trị hiệu quả bệnh ung thư máu. Ngoài ra, một số bệnh lý nguy hiểm khác có thể được chữa trị bằng phương pháp ghép tế bào gốc tạo máu từ các đơn vị máu cuống rốn lưu trữ bao gồm bệnh bạch cầu cấp mãn tính dòng tủy, bạch cầu cấp dòng lympho, suy tủy dòng hồng cầu, bệnh Thalassemia…

Lưu trữ tế bào gốc dây rốn ở đâu?

Hiện nay nhu cầu lưu trữ tế bào gốc từ máu dây rốn của em bé ngày càng cao. Tại Hệ thống PlinkCare số lượng khách hàng đăng ký lưu trữ tế bào gốc thu thập từ dây rốn cho con đang gia tăng mỗi ngày. Trung tâm Tế bào gốc và Ngân hàng mô tại Hệ thống PlinkCare là một trong số ít cơ sở y tế được Bộ Y tế cấp phép hoạt động trong lĩnh vực thu thập, lưu trữ và nghiên cứu, ứng dụng tế bào gốc tại Việt Nam.

Trung tâm Tế bào gốc và Ngân hàng mô tại Hệ thống PlinkCare cung cấp dịch vụ lưu trữ tế bào gốc với nhiều ưu điểm vượt trội như:

• Ngân hàng tế bào gốc cung cấp cùng lúc 2 dịch vụ: Lưu trữ tế bào gốc từ mô dây rốn và lưu trữ tế bào gốc từ máu dây rốn của trẻ sơ sinh đầu tiên tại Việt Nam.
• Sở hữu hệ thống phòng sạch hướng đến tiêu chuẩn ISO 14644-1 cấp độ 6 đảm bảo toàn bộ quá trình thực hiện thu thập và lưu trữ tế bào gốc đạt chuẩn chất lượng cao nhất cho lâm sàng.
• Quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ, kỹ thuật viên có kinh nghiệm dày dặn trong lĩnh vực tế bào gốc.
• Quá trình lưu trữ tế bào gốc dây rốn hoàn toàn khép kín, được thực hiện ngay tại PlinkCare, bao gồm các khâu như: Dịch vụ Sản khoa – Thu thập máu dây rốn – Gạn tách – Tăng sinh – Lưu trữ – Ứng dụng tế bào gốc trong điều trị bệnh.
• Tối ưu chi phí cho khách hàng bằng cách chia nhỏ các gói lưu trữ tế bào gốc dây rốn theo từng mốc thời gian khác nhau. Điều này giúp khách hàng chủ động chọn dịch vụ lưu trữ tế bào gốc phù hợp với nhu cầu và điều kiện kinh tế của gia đình.

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn các vấn đề về sức khỏe tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Trên đây là những thông tin cơ bản về tế bào gốc dây rốn mà nhiều người đang quan tâm. Hy vọng rằng thai phụ và gia đình đã hiểu hơn về các vấn đề như tế bào gốc dây rốn là gì, ứng dụng ra sao, từ đó có thể chọn được nơi lưu trữ tế bào gốc uy tín với chi phí hợp lý.