Tamoxifen là thuốc gì? Công dụng, cách dùng, chỉ định và tác dụng phụ

Tamoxifen là thuốc gì?

Tamoxifen là một loại thuốc điều trị nội tiết tố để điều trị ung thư vú ở phụ nữ và nam giới. Đôi khi thuốc còn được gọi là liệu pháp nội tiết, được sử dụng trong các trường hợp:

• Ung thư vú sớm.
• Ung thư vú tiến triển hoặc di căn.
• Ung thư vú tái phát.

Những phụ nữ có nguy cơ mắc ung thư vú cao do tiền sử gia đình có thể dùng Tamoxifen để điều trị phòng ngừa ung thư vú. Điều này để giảm nguy cơ phát triển ung thư vú.

Với ung thư vú sớm, có thể dùng thuốc Tamoxifen để điều trị ung thư vú giai đoạn này để:

• Giảm nguy cơ tái phát sau phẫu thuật.
• Thu nhỏ ung thư trước khi phẫu thuật (điều trị bổ trợ).
• Nếu bạn không thể phẫu thuật, thuốc có thể điều trị giảm triệu chứng.

Với ung thư vú tiến triển hoặc di căn: ung thư vú tiến triển hoặc di căn có nghĩa là ung thư vú đã lan khỏi tuyến vú hoặc lan đến một bộ phận khác của cơ thể, ví dụ như gan, xương nhưng mức độ nhẹ, chưa nguy hiểm và chưa cần hoá trị. Những nhóm bệnh nhân này có thể dùng Tamoxifen để kiểm soát ung thư vú.

Tamoxifen cho nam giới: được sử dụng để điều trị ung thư vú ở nam giới. Ung thư vú hiếm gặp ở nam giới nên người ta ít biết về tác dụng phụ của loại thuốc này với nam giới. Phần lớn, thuốc Tamoxifen được nghiên cứu dùng trên phụ nữ nhưng bằng chứng cũng cho thấy nam giới cũng gặp các tác dụng phụ tương tự như được liệt kê ở bài này.

Tamoxifen có tác dụng gì?

Tamoxifen được sử dụng để điều trị ung thư vú. Ngoài ra, thuốc cũng được dùng để điều trị phòng ngừa ung thư vú ở người có nguy cơ cao. Tamoxifen hoạt động bằng cách can thiệp vào tác dụng của estrogen trong mô vú. [2]

Đối tượng sử dụng thuốc Tamoxifen

Thuốc Tamoxifen được điều trị cho những đối tượng gồm:

• Những dạng bệnh ung thư vú được kích thích phát triển bởi hormone sinh dục nữ estrogen và progesterone. Những bệnh ung thư vú này được gọi là ung thư vú nhạy cảm với hormone hoặc ung thư vú dương tính với thụ thể hormone.
• Bạn có thể dùng Tamoxifen nếu đang ở giai đoạn tiền mãn kinh hoặc sau mãn kinh
• Nếu bạn đang ở giai đoạn tiền mãn kinh, bạn có thể tự dùng thuốc này hoặc dùng cùng với một loại thuốc khác để ngăn buồng trứng hoạt động (chất ức chế buồng trứng).
• Nam giới có một lượng nhỏ estrogen và progesterone trong cơ thể. Điều này có nghĩa là họ có thể phát triển ung thư vú dương tính với hormone.

Các dạng và hàm lượng thuốc Tamoxifen

Tamoxifen thông thường có 2 dạng: viên uống Tamoxifen 10mg và 20mg Nolvadex®.

Cách dùng và liều dùng Tamoxifen

Tamoxifen có dạng viên nén và dạng lỏng. Nên uống thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Uống đúng liều lượng, không nhiều hơn hoặc ít hơn. Trao đổi với bác sĩ trước khi ngừng dùng thuốc trị ung thư hoặc nếu bạn bỏ lỡ một liều.

Bạn uống Tamoxifen hàng ngày vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Nếu bạn dùng Tamoxifen để điều trị ung thư vú tái phát, bạn dùng nó trong thời gian thuốc có tác dụng và các tác dụng phụ không quá nặng. Những người dùng Tamoxifen để phòng ngừa giảm nguy cơ ung thư vú thường dùng thuốc này trong 5 năm.

Nên dùng Tamoxifen trong bao lâu?

Thời gian sử dụng thuốc Tamoxifen phụ thuộc vào tình trạng và mức độ ung thư. Để điều trị ung thư vú giai đoạn đầu, hầu hết mọi người dùng Tamoxifen trong 5 năm. Trong một số trường hợp nguy cơ cao, bác sĩ khuyên bạn uống kéo dài, có thể lên đến 10 năm.

Tamoxifen có thể được khuyên dùng trong 5 năm, sau đó chuyển sang liệu pháp hormone khác như nhóm ức chế men aromatase như Arimidex cho những năm tiếp theo.

Tác dụng phụ của thuốc Tamoxifen khi trị ung thư vú

Mức độ thường xuyên và mức độ nghiêm trọng của các tác dụng phụ có thể thay đổi từ người này sang người khác, phụ thuộc vào phương pháp điều trị khác mà bạn đang áp dụng.

Những tác dụng phụ này xảy ra ở hơn 10 trường hợp/100 người (hơn 10%). Bạn có thể có một hoặc nhiều trong số họ, bao gồm:

• Nóng bừng và đổ mồ hôi: chúng tôi có một số mẹo để đối phó với cơn bốc hỏa ở phụ nữ và cơn bốc hỏa ở nam giới. Thông tin này cũng bao gồm một số phương pháp điều trị có thể. Bạn hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn nếu cơn bốc hỏa của bạn khó đối phó. Bác sĩ có thể kê cho bạn một số loại thuốc.
• Sưng phù: bạn có thể bị sưng tay và chân do tích tụ chất lỏng (phù nề). Bạn có thể nhận thấy sưng ở các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như mắt hoặc môi nhưng trường hợp này rất hiếm.
• Cảm thấy mình bị bệnh: có thể cảm thấy buồn nôn khi mới bắt đầu dùng thuốc Tamoxifen, nhưng tình trạng này sẽ cải thiện khi bạn dùng thuốc lâu hơn. Uống thuốc Tamoxifen cùng với thức ăn hoặc vào buổi tối có thể hữu ích.
• Mệt mỏi và suy nhược: có thể xảy ra trong và sau khi điều trị. Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng mỗi ngày có thể giúp bạn duy trì năng lượng. Đừng thúc ép bản thân, hãy nghỉ ngơi khi bạn bắt đầu cảm thấy mệt mỏi và nhờ người khác giúp đỡ.
• Các thay đổi trên âm đạo: gồm chảy máu hoặc tiết dịch từ âm đạo. Bạn mạnh dạn trao đổi với bác sĩ nếu bị chảy máu hoặc tiết dịch âm đạo. Hiếm khi bạn có thể có polyp trong âm đạo. Polyp thường là khối u không phải ung thư.
• Phát ban da: các vấn đề về da bao gồm phát ban da, khô da và ngứa. Điều này thường trở lại bình thường khi quá trình điều trị của bạn kết thúc. Hiếm khi bạn có thể bị phát ban mà không thuyên giảm. Bạn có thể nhận thấy các mảng màu hồng hoặc đỏ sẫm có thể phát triển thành mụn nước. Hoặc những vùng da bị bong tróc trên diện rộng. Hãy trao đổi với bác sĩ nếu bạn thấy bất kỳ thay đổi nào trên da của mình.
• Trầm cảm: trao đổi với bác sĩ nếu cảm thấy chán nản. Bác sĩ sẽ sắp xếp để bạn nói chuyện với người mà bạn mong muốn để quá trình điều trị hiệu quả.

Tác dụng phụ khác ít gặp, chỉ xảy ra ở khoảng từ 1 – 10 ca/100 người (từ 1% – 10%). Bạn có thể có một hoặc nhiều trong số này bao gồm:

• Chuột rút ở chân.
• Tóc thưa hoặc rụng tóc.
• Cảm thấy nhẹ đầu.
• Các vấn đề về mắt như mờ mắt, do tổn thương võng mạc hoặc đục thủy tinh thể. Ít phổ biến hơn, bạn có thể bị đau hoặc sưng trong và xung quanh mắt hoặc mất thị lực.
• Phản ứng dị ứng: các triệu chứng có thể bao gồm khó thở đột ngột, chóng mặt, sưng miệng, mặt hoặc cổ họng và phát ban trên da. Liên hệ với đường dây tư vấn của bạn nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này.
• Nhức đầu.
• Bệnh tiêu chảy.
• Ngứa xung quanh vùng âm hộ: trao đổi với bác sĩ vì đây có thể là một bệnh nhiễm trùng và có thể cần điều trị.
• Thay đổi khẩu vị.
• Cảm giác ngứa ran và kim châm thường ở bàn tay và bàn chân.
• Đau cơ.
• Lượng hồng cầu thấp (thiếu máu) biểu hiện triệu chứng bao gồm khó thở, mệt mỏi và thiếu năng lượng.
• Đau tại vị trí ung thư (nếu ung thư chưa được loại bỏ).
• Mức độ cao của một loại chất béo trong máu (triglyceride). Mức độ cao có thể gây ra chất béo tích tụ trong máu hoặc trong các cơ quan của bạn như tuyến tụy. Bạn có xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ.
• Cục máu đông có thể đe dọa tính mạng; các dấu hiệu là đau, đỏ và sưng nơi có cục máu đông. Cảm thấy khó thở có thể là dấu hiệu của cục máu đông trong phổi. Liên hệ ngay với bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào. Nguy cơ có thể tăng lên nếu bạn đang hóa trị hoặc các loại thuốc chống ung thư khác có thuốc Tamoxifen. Bạn cũng có nguy cơ bị đột quỵ với Tamoxifen.
• Thay đổi nồng độ men gan (có thể nhìn thấy trong xét nghiệm máu) hoặc chất béo lắng đọng trong gan. Các vấn đề về gan ít phổ biến khác có thể gây ra các triệu chứng như vàng da hoặc mắt, phân nhợt nhạt, nước tiểu sẫm màu hoặc đau bụng (bụng).
• Thay đổi niêm mạc tử cung. Hiếm khi Tamoxifen có thể gây ung thư tử cung. Hãy cho bác sĩ của bạn nếu bạn bị chảy máu âm đạo bất ngờ hoặc bất thường. Thuốc Tamoxifen có thể gây lạc nội mạc tử cung. Đây là khi các mô tương tự như niêm mạc tử cung bắt đầu phát triển ở những nơi khác như buồng trứng. Dù không phải ung thư nhưng có thể rất đau đớn.

Ngoài ra, thuốc Tamoxifen cũng gây một số tác dụng phụ hiếm gặp. Những tác dụng phụ này xảy ra với ít hơn 1 ca/100 người (dưới 1%). Bạn có thể có một hoặc nhiều trong số đó, bao gồm:

• Viêm phổi gây khó thở và ho khan.
• Mức độ tiểu cầu thấp.
• Nồng độ canxi cao ở những người bị ung thư vú tái phát.
• Các triệu chứng của bệnh ung thư vú của bạn trở nên tồi tệ hơn, chẳng hạn như khối ung thư to hơn hoặc có cảm giác to hơn. Đây thường là khi bạn bắt đầu điều trị (bùng phát khối u).
• Viêm mạch máu. Bạn có thể thấy những đốm đỏ hoặc tím trên da.
• Thay đổi trong thời kỳ tiền mãn kinh.
• Sưng ở buồng trứng. Các triệu chứng bao gồm đau khi sinh hoạt tình dục, đầy bụng và cần đi tiểu thường xuyên hơn.
• Nếu bạn đã xạ trị trước khi dùng thuốc Tamoxifen, bạn có thể bị nổi mẩn đỏ xung quanh vùng điều trị xạ trị.
• Nhiễm trùng nặng do bạch cầu thấp. Các triệu chứng bao gồm sốt, đau cơ, nhức đầu, cảm thấy lạnh và rùng mình. Nói chung, bạn cảm thấy không khỏe. Bạn có thể có các triệu chứng khác tùy thuộc vào nơi nhiễm trùng. Nhiễm trùng đôi khi có thể đe dọa tính mạng. Bạn nên khẩn trương liên hệ với đường dây tư vấn nếu bạn nghĩ mình bị nhiễm trùng.

Xem thêm: Kiểm soát đau xương khi dùng liệu pháp nội tiết điều trị ung thư vú

Bạn hãy liên hệ với bác sĩ càng sớm càng tốt nếu:

• Gặp tác dụng phụ nghiêm trọng.
• Tác dụng phụ của bạn không khá hơn.
• Tác dụng phụ của bạn đang trở nên tồi tệ hơn.

Bác sĩ sẽ xem xét các tác dụng phụ có thể xảy ra, đồng thời kiểm tra tình trạng sức khỏe của bạn tại các lần tái khám.

Hiện y học chưa liệt kê tất cả các tác dụng phụ của thuốc Tamoxifen ở đây. Hãy nhớ rằng rất ít khả năng bạn sẽ gặp phải tất cả các tác dụng phụ này nhưng bạn có thể gặp một số tác dụng phụ này cùng một lúc.

Các xét nghiệm kiểm tra trước khi uống thuốc Tamoxifen

Bạn cần xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ hormone trong quá trình điều trị. Bác sĩ sẽ kiểm tra mức độ của các tế bào máu và các chất khác trong máu, đồng thời, kiểm tra gan và thận của bạn hoạt động tốt như thế nào.

Bạn có thể không cần xét nghiệm máu thường xuyên nếu cảm thấy khỏe và các tác dụng phụ không quá nặng. Bác sĩ sẽ cho bạn biết tần suất bạn cần các xét nghiệm kiểm tra.

Quá liều và quên liều

1. Cần làm gì khi dùng thuốc Tamoxifen quá liều?

Trường hợp này cực kỳ hiếm có. Nếu quá liều, người bệnh sẽ có các biểu hiện như: ngã quỵ, chóng mặt, lên cơn co giật, khó thở,… Hãy gọi ngay 115 để cấp cứu kịp thời ngay khi các dấu hiệu vừa xuất hiện.

2. Cần làm gì khi quên liều thuốc Tamoxifen?

Bạn không uống gấp đôi để bù cho liều đã bỏ lỡ. Trường hợp quên liều Tamoxifen, hãy uống ngay khi nhớ và uống liều tiếp theo như bình thường. Tuy nhiên, nếu gần đến giờ uống liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và tiếp tục lịch trình uống thuốc thông thường.

Tương tác thuốc

1. Tamoxifen tương tác với các loại thuốc nào?

Trước khi sử dụng Tamoxifen, cần trao đổi và tham khảo ý kiến của bác sĩ trong trường hợp đang chữa trị bằng những loại thuốc khác. [3]

Những nghiên cứu đã chỉ ra rằng, một số loại thuốc như: fluoxetine (Prozac), paroxetine (Seroxat), bupropion (Wellbutrin, Zyban, Voxra, Budeprion hoặc Aplenzin),… có thể can thiệp vào cách thức hoạt động của Tamoxifen khiến hiệu quả giảm sút.

Nhiều người cân nhắc dùng các sản phẩm thảo dược hoặc chất bổ sung trong khi điều trị ung thư vú. Tuy nhiên, hiệu quả chính xác và sự an toàn của việc dùng những sản phẩm này sau khi được chẩn đoán ung thư vú vẫn chưa xác thực. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng các sản phẩm thảo dược hoặc chất bổ sung.

2. Tamoxifen tương tác với bia rượu và thức ăn

Một số thực phẩm và đồ uống có thể làm Tamoxifen kém hiệu quả gồm:

• Bưởi.
• Quýt.
• Đồ uống chứa cồn.

Cách bảo quản thuốc Tamoxifen

Tamoxifen được đựng trong vỉ 10 viên hộp 30 viên kín, bảo quản ở nhiệt độ phòng, tránh nguồn nhiệt và độ ẩm cao. Để bảo vệ trẻ khỏi ngộ độc, đặt thuốc ở vị trí cao, khỏi tầm nhìn và tầm với của trẻ con.

Thuốc Tamoxifen giá bao nhiêu?

Trên thị trường hiện nay, thuốc Tamoxifen đang được bán với giá tham khảo 200.000 – 250.000 VNĐ cho hộp 3 vỉ x 10 viên. Giá của thuốc Tamoxifen có thể chênh lệch tùy thuộc vào các nhà thuốc, khu vực khác nhau.

Lưu ý khi sử dụng thuốc Tamoxifen

Tamoxifen có thể tương tác với các loại thuốc, thực phẩm và đồ uống khác:

• Thuốc trị ung thư có thể tương tác với thuốc, sản phẩm thảo dược và một số thức ăn, đồ uống. Chúng tôi không thể liệt kê tất cả các tương tác có thể xảy ra. Một ví dụ là bưởi hoặc nước ép bưởi có thể làm tăng tác dụng phụ của một số loại thuốc.
• Nói với nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn về bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng. Điều này bao gồm vitamin, chất bổ sung thảo dược và thuốc không kê đơn. Đồng thời cho họ biết về bất kỳ tình trạng y tế hoặc dị ứng nào khác mà bạn có thể mắc phải.
• Mang thai và tránh thai: thuốc Tamoxifen có thể gây hại cho em bé đang phát triển trong bụng mẹ. Điều quan trọng là không được mang thai hoặc sinh con trong khi bạn đang điều trị bằng thuốc này và trong ít nhất 9 tháng sau đó. Nói chuyện với bác sĩ về biện pháp tránh thai hiệu quả trước khi bắt đầu điều trị. Hãy cho họ biết ngay lập tức nếu bạn hoặc đối tác của bạn có thai trong khi điều trị.
• Cho con bú: không biết liệu thuốc này có đi vào sữa mẹ hay không. Các bác sĩ thường khuyên bạn không nên cho con bú trong quá trình điều trị này.
• Điều trị cho các tình trạng khác: luôn nói với các bác sĩ, y tá, dược sĩ hoặc nha sĩ rằng bạn đang điều trị bằng phương pháp này. Ví dụ, nếu bạn cần điều trị bất cứ điều gì khác, kể cả các vấn đề về răng.

Câu hỏi thường gặp về thuốc Tamoxifen và bệnh ung thư vú

1. Dùng Tamoxifen khi mang thai được không?

Không sử dụng Tamoxifen khi mang thai vì thuốc có thể gây dị tật bẩm sinh. Người bệnh không nên dùng thuốc nếu đang mang thai hoặc dự định có thai. Cần sử dụng biện pháp tránh thai khi dùng Tamoxifen và trong 9 tháng sau ngừng thuốc. Tham khảo ý kiến bác sĩ về các lựa chọn kiểm soát sinh sản không nội tiết tố. [4]

2. Khi nào có thể ngừng sử dụng Tamoxifen?

Nếu bạn đang dùng Tamoxifen để phòng ngừa ung thư vú, có thể bạn sẽ dùng nó trong 5 năm. Nếu bạn đang dùng Tamoxifen để điều trị ung thư vú, bác sĩ sẽ quyết định thời gian điều trị của bạn sẽ kéo dài bao lâu. Đừng ngừng dùng Tamoxifen mà không nói chuyện với bác sĩ của bạn.

Khoa Ngoại Vú, PlinkCare TP.HCM với đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ giàu kinh nghiệm trong việc thăm khám, chẩn đoán, tư vấn, điều trị chuyên sâu tất cả các vấn đề liên quan đến tuyến vú nói chung (khối u lành tính, bất thường bẩm sinh, vú sa trễ, vú phì đại…) và ung thư vú nói riêng.

Ngoài ra, bệnh viện còn trang bị các máy móc, trang thiết bị hiện đại từ các nước Âu – Mỹ nhằm chẩn đoán bệnh chính xác nhất như máy siêu âm đàn hồi, máy chụp nhũ ảnh 3D, máy chụp cộng hưởng từ… giúp tất cả người bệnh cảm thấy an tâm và hài lòng khi đến khám và điều trị tại Bệnh viện Tâm Anh TP.HCM.

Tamoxifen là thuốc điều trị ung thư vú được chỉ định sử dụng rộng rãi. Trên đây là những thông tin về Tamoxifen là thuốc gì? Công dụng, cách dùng, chỉ định và tác dụng phụ. Để hạn chế tác dụng phụ không mong muốn và đảm bảo hiệu quả điều trị, người bệnh cần sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa ung thư chuyên điều trị ung thư vú, tuyệt đối không tự ý tăng liều và bỏ dở chữa trị.