Suy nhược cơ thể ở người già: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách trị

Suy nhược cơ thể ở người già là gì?

Suy nhược cơ thể ở người già là tình trạng người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên) bị suy yếu về thể chất, tinh thần, năng lượng. Khi bị suy nhược cơ thể, người cao tuổi thường gặp các dấu hiệu như mất năng lượng, mệt mỏi, uể oải, kiệt quệ về tinh thần, gặp khó khăn trong các hoạt động hàng ngày. Ngoài ra, suy nhược cơ thể ở người lớn tuổi còn khiến cho sức khỏe hệ miễn dịch suy yếu, tạo cơ hội cho các tác nhân gây bệnh tấn công, khiến các bệnh nền đang mắc phải trở nên nghiêm trọng hơn, khó điều trị.

Suy nhược cơ thể ở người lớn tuổi có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau như ảnh hưởng của quá trình lão hóa, lối sống và chế độ dinh dưỡng kém khoa học, mắc bệnh lý nền… Trong đó, một số trường hợp suy nhược cơ thể là dấu hiệu của bệnh cấp hoặc mạn tính tiềm ẩn trong cơ thể người cao tuổi [1].

Dấu hiệu nhận biết suy nhược cơ thể ở người già

Tình trạng suy nhược cơ thể ở người già cần được phát hiện và chữa trị kịp thời để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh, đồng thời ngăn chặn biến chứng nguy hiểm. Một số dấu hiệu giúp nhận biết tình trạng suy nhược cơ thể ở người lớn tuổi:

1. Triệu chứng về thể chất

Một số triệu chứng về thể chất có thể giúp nhận biết kịp thời tình trạng suy nhược cơ thể ở người già:

• Mệt mỏi, uể oải, mất năng lượng, không đủ sức lực để thực hiện các hoạt động thường ngày.
• Ăn uống kém, giảm cảm giác thèm ăn, bỏ bữa.
• Chóng mặt, hoa mắt, kém tỉnh táo.
• Da dẻ chuyển màu xanh xao, sụt cân đột ngột, sắc mặt kém.
• Thường xuyên đau nhức vùng trán, đỉnh đầu hoặc hai bên thái dương.
• Dễ bị tê bì tay chân, chuột rút các cơ.

2. Triệu chứng về tinh thần

Bên cạnh những thay đổi về mặt thể chất, suy nhược cơ thể ở người già còn gây ra các triệu chứng liên quan đến sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như:

• Suy giảm chất lượng giấc ngủ do mất ngủ, ngủ chập chờn, ngủ không sâu giấc…
• Suy giảm trí nhớ, thường xuyên quên lãng những sự việc vừa xảy ra.
• Kém tập trung, giảm khả năng xử lý thông tin.
• Thay đổi tâm trạng đột ngột, dễ tức giận, tủi thân hoặc buồn tủi thất thường.

Nguyên nhân gây ra tình trạng suy nhược cơ thể ở người già

1. Nguyên nhân do lão hóa

Trên thực tế, lão hóa là quá trình tự nhiên của cơ thể. Các dấu hiệu lão hóa thường biểu hiện rõ ràng sau khi một người bước qua tuổi 35. Quá trình lão hóa sẽ khiến cho cấu trúc lẫn chức năng của các cơ quan bên trong cơ thể có nhiều sự biến đổi.

Cụ thể, quá trình lão hóa sẽ khiến cho các tế bào thần kinh suy yếu và chết dần đi, điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh. Bên cạnh đó, tuổi cao cũng là tác nhân khiến hệ mạch máu đối mặt với nguy cơ xơ cứng, làm tăng nguy cơ mắc bệnh về huyết áp, tim mạch. Mặt khác, sức khỏe hệ miễn dịch cũng giảm dần theo tuổi tác, khiến người già không đủ khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh.

Khi đó, sức khỏe thể chất lẫn tinh thần có xu hướng suy giảm theo thời gian, gây khởi phát nhiều bệnh lý nguy hiểm.

2. Nguyên nhân do bệnh lý

Người cao tuổi là đối tượng có hệ miễn dịch suy yếu nên dễ mắc phải nhiều bệnh mạn tính như bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường, suy giáp, Parkinson, bệnh phổi, bệnh về máu, bệnh gan, bệnh thận… [2]

Điều trị các bệnh lý mạn tính ở người cao tuổi là quá trình lâu dài. Việc chậm trễ hoặc điều trị bệnh mạn tính không đúng cách có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể, tiềm ẩn nguy cơ suy nhược cơ thể ở người già. Vì vậy, cần kiểm soát chặt chẽ các bệnh lý mạn tính ở người lớn tuổi để bảo vệ sức khỏe, tránh biến chứng nguy hiểm.

3. Nguyên nhân do chế độ dinh dưỡng kém

Chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tổng thể của con người. Một chế độ dinh dưỡng kém khoa học, không cung cấp đầy đủ các nhóm chất cần thiết cho cơ thể như chất xơ, chất béo tốt, chất đạm, chất đường bột, vitamin, khoáng chất, … có thể là tác nhân khiến người cao tuổi bị suy nhược cơ thể.

Ngoài ra, ở người lớn tuổi, mọi hoạt động trong cơ thể đều có xu hướng suy giảm, bao gồm ăn uống và tiêu hóa. Vì vậy, khả năng ăn uống và hấp thu chất dinh dưỡng, trao đổi chất trong cơ thể người già thường không đạt hiệu quả tối ưu. Điều này có thể gây thiếu hụt dưỡng chất cung cấp cho cơ thể, từ đó dẫn đến tình trạng suy nhược cơ thể ở người lớn tuổi.

Do đó, để tránh nguy cơ bị suy nhược cơ thể, người cao tuổi cần có chế độ dinh dưỡng chuyên biệt, đảm bảo cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết. Tốt hơn hết, người cao tuổi nên tham khảo ý kiến bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn chi tiết về thực đơn ăn uống phù hợp và an toàn.

4. Nguyên nhân do tâm lý

Do sức khỏe suy yếu, hoạt động kém linh hoạt và khả năng ghi nhớ, xử lý thông tin giảm thiểu đáng kể mà phần lớn người cao tuổi thường gặp phải nhiều vấn đề trong cuộc sống, dẫn đến tâm lý nhạy cảm, tiêu cực. Khi tinh thần bị suy giảm, người cao tuổi có thể gặp phải các vấn đề như chán ăn, mất ngủ, rối loạn lo âu… nếu không có biện pháp xử trí kịp thời có thể dẫn đến suy nhược cơ thể.

Nhiều người cao tuổi thường phàn nàn “mệt mỏi” hoặc “kiệt sức” khi đi khám bệnh. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, tình trạng mệt mỏi và thiếu năng lượng ở người cao tuổi xảy ra thường ngày như hội chứng sức khỏe phổ biến. Một trong các hội chứng với triệu chứng mệt mỏi thường gặp ở người cao tuổi là Hội chứng mệt mỏi mạn tính (chronic fatigue syndrome: CFS).

Suy nhược cơ thể ở người già thường có các dấu hiệu:

• Mệt mỏi nghiêm trọng xảy ra đột ngột, đau cơ và khớp nhưng không sưng
• Nhức đầu
• Ngủ dậy nhưng không cảm thấy sảng khoái
• Không thể tập trung trí nhớ
• Thay đổi tâm trạng.

Phương pháp chẩn đoán suy nhược cơ thể ở người lớn tuổi

Người cao tuổi bị suy nhược cơ thể cần sớm đến thăm khám tại các bệnh viện uy tín. Tại đây, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng để ghi nhận tiền sử mắc bệnh, đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe hiện tại, kiểm tra triệu chứng của bệnh. Từ đó, bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định người cao tuổi thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng nếu cần thiết, bao gồm:

• Xét nghiệm công thức máu, sinh hóa máu nhằm kiểm tra, tầm soát các bệnh lý nền như đái tháo đường, chức năng gan thận, lipid máu, acid uric máu,chức năng tuyến giáp, kiểm tra sự thiếu hụt dưỡng chất, nguy cơ mất cân bằng nội tiết tố hoặc đánh giá nguy cơ nhiễm trùng.
• Xét nghiệm nước tiểu để tìm kiếm yếu tố gây bệnh tiềm ẩn trong cơ thể.
• Xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh như chụp X quang, chụp cắt lớp vi tính (chụp CT), chụp cộng hưởng từ (chụp MRI), siêu âm, đo loãng xương … để xác định tổn thương hoặc bệnh lý trong cơ thể.

Cách điều trị suy nhược cơ thể ở người lớn tuổi

Người bệnh suy nhược cơ thể cần đi khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ, tuy nguyên nhân và tình trạng sẽ được can thiệp bằng nhiều biện pháp khác nhau. Trong quá trình điều trị suy nhược cơ thể ở người lớn tuổi, bác sĩ có thể lưu ý thêm các vấn đề sau cho người bệnh.

1. Xây dựng chế độ ăn dinh dưỡng cho người già suy nhược

Người cao tuổi cần duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học và phù hợp để nâng cao sức khỏe tổng thể, giúp cải thiện tình trạng suy nhược cơ thể hiệu quả. Một số lưu ý khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người suy nhược cơ thể cao tuổi gồm:

• Đảm bảo đa dạng các nhóm chất, tránh dung nạp một nhóm dưỡng chất quá nhiều hoặc quá ít.
• Ưu tiên chọn thực phẩm tươi sống để đảm bảo tối ưu hàm lượng dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể.
• Ưu tiên các loại thực phẩm có lợi cho sức khỏe như thực phẩm giàu đạm, ít chất béo xấu (thịt nạc gia cầm hoặc gia súc, các loại cá béo, các loại đậu…), thực phẩm giàu chất béo tốt (các loại hạt, dầu ô-liu, dầu hạt cải…), thực phẩm giàu chất xơ (rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt…), thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và vitamin (các loại quả mọng, trà xanh, …), …
• Chia nhỏ bữa ăn và chế biến món ăn ở dạng mềm, sệt hoặc lỏng như cháo, súp, sinh tố, các món hầm, …
• Hạn chế thực phẩm có hại cho sức khỏe như đồ uống chứa cồn, nước ngọt có gas, đồ ăn đóng hộp, bánh ngọt, thức ăn nhanh (gà rán, khoai tây chiên, …), …

Tốt hơn hết, người cao tuổi cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để việc xây dựng chế độ ăn uống đảm bảo chuẩn cá nhân hóa, hỗ trợ tối ưu cho quá trình điều trị suy nhược cơ thể ở người già.

2. Sử dụng thuốc hỗ trợ cho người già suy nhược cơ thể

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định người già bị suy nhược cơ thể sử dụng một số thuốc bổ sung (với tên gọi quen thuộc là “thuốc bổ”) để thúc đẩy quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng. Các sản phẩm bổ sung này không phải là thuốc đặc trị và chỉ có tác dụng hỗ trợ tối ưu hiệu quả của phác đồ điều trị suy nhược cơ thể ở người già.

Lưu ý:

• Trong mọi trường hợp, để đảm bảo an toàn, tránh rủi ro về sức khỏe, việc sử dụng sản phẩm bổ sung để cải thiện tình trạng suy nhược cơ thể ở người cao tuổi cần được tham vấn ý kiến bác sĩ.
• Thông tin về “thuốc bổ cho người già bị suy nhược cơ thể” trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Bài viết không chịu trách nghiệm cho trường hợp người bệnh tự ý dùng sản phẩm bổ sung hay còn gọi là “thuốc bổ”.

3. Thực hành các bài tập thể dục nhẹ

Theo các chuyên gia, trong quá trình điều trị suy nhược cơ thể, người lớn tuổi nên tập thể dục với cường độ và tần suất phù hợp. Việc thường xuyên rèn luyện thể chất bằng các môn nhẹ nhàng như đi bộ, bài tập hít thở, yoga, … hoạt động trao đổi chất và hấp thu chất dinh dưỡng trong cơ thể sẽ được cải thiện đáng kể, từ đó rút ngắn quá trình chữa trị suy nhược cơ thể ở người già.

Lưu ý: Người cao tuổi nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn chi tiết về việc chọn lựa bộ môn, cũng như tần suất và cường độ tập luyện phù hợp với thể trạng.

4. Cải thiện đời sống tinh thần

Đời sống tinh thần có vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến quá trình điều trị suy nhược cơ thể ở người cao tuổi. Vì vậy, khi đời sống tinh thần được cải thiện, mọi hoạt động trong cơ thể sẽ đạt hiệu quả tốt hơn, chẳng hạn như kích thích cảm giác thèm ăn, bảo vệ sức khỏe hệ thần kinh, nâng cao chất lượng giấc ngủ và sức khỏe hệ tiêu hóa, …

Nhờ vậy, hiệu quả chữa trị tình trạng suy nhược cơ thể ở người cao tuổi sẽ được tối ưu, đồng thời góp phần ngăn chặn nguy cơ tái phát hoặc xảy ra biến chứng nguy hiểm. Trong suốt quá trình điều trị suy nhược cơ thể, người cao tuổi cần giữ tinh thần lạc quan, tránh tiếp xúc với các tác nhân tiêu cực hay môi trường ô nhiễm.

Hướng dẫn chăm sóc người cao tuổi suy nhược

Người cao tuổi bị suy nhược cơ thể cần được chăm sóc bằng chế độ chuyên biệt. Điều này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả điều trị, cải thiện sức khỏe tổng thể và giúp người cao tuổi bị suy nhược cơ thể mau hồi phục, tránh biến chứng nguy hiểm. Trong quá trình thăm khám và điều trị, bác sĩ sẽ hướng dẫn người thân một cách chăm sóc người cao tuổi bị suy nhược cơ thể như:

• Duy trì chế độ ăn uống khoa học, chia nhỏ bữa ăn và đảm bảo đa dạng dinh dưỡng trong mỗi khẩu phần.
• Động viên tinh thần, tạo cảm giác thoải mái giúp người cao tuổi luôn giữ được tâm lý vui vẻ.
• Vệ sinh sạch sẽ môi trường sống của người cao tuổi.
• Tuân thủ chỉ định tái khám định kỳ của bác sĩ.
• Tuân thủ phác đồ điều trị bằng thuốc được bác sĩ chỉ định, đảm bảo người bệnh không dùng thuốc sai loại, liều lượng.
• Tuyệt đối không cho người bệnh sử dụng bất kỳ sản phẩm bổ sung, thực phẩm lạ hoặc thuốc khi chưa tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Theo dõi phản ứng của người bệnh, thông báo ngay cho bác sĩ nếu người cao tuổi xuất hiện các triệu chứng sức khỏe bất thường.

Câu hỏi thường gặp về suy nhược cơ thể ở người cao tuổi

1. Người già bị suy nhược cơ thể nên ăn những thực phẩm gì?

Như đã chia sẻ, người già bị suy nhược cơ thể nên ăn uống đa dạng, đảm bảo cung cấp đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng trong khẩu phần, cần ưu tiên các loại thực phẩm như rau xanh, trái cây tươi, các loại cá béo, thịt nạc gia súc / gia cầm, trứng, sữa, các loại hạt, đậu, …

>> Tham khảo thêm: Bị suy nhược cơ thể nên ăn gì?

2. Người già mệt mỏi nên bổ sung gì?

Người già mệt mỏi nên bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng từ chế độ ăn uống hàng ngày. Ngoài ra, người cao tuổi phải bổ sung đủ lượng nước mà cơ thể cần, bằng cách uống nước vào nhiều thời điểm trong ngày hoặc uống sinh tố, nước ép trái cây, sữa, … Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, trước khi bổ sung bất kỳ thực phẩm hoặc sản phẩm nào cho cơ thể, người cao tuổi nên tham khảo ý kiến bác sĩ.

3. Khám suy nhược cơ thể ở đâu tốt?

Người già bị suy nhược cơ thể nên chọn thăm khám tại các bệnh viện uy tín để đảm bảo an toàn và tối ưu hiệu quả chữa trị. Chuyên khoa Nội Tổng hợp tại Hệ thống PlinkCare là địa chỉ uy tín, ứng dụng trang thiết bị hiện đại đạt tiêu chuẩn hàng đầu trên thế giới trong thăm khám. Đồng thời, nơi đây còn quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm, dày dặn chuyên môn trong lĩnh vực thăm khám và điều trị các bệnh lý nội khoa.

Chuyên khoa Nội Tổng hợp tại PlinkCare đã điều trị thành công cho rất nhiều trường hợp suy nhược cơ thể, đặc biệt là đối tượng người cao tuổi. Người bệnh có thể đăng ký thăm khám tại PlinkCare qua hotline 024 3872 3872 – 024 7106 6858 (Hà Nội) và 093 180 6858 – 0287 102 6789 (TP.HCM).

Tóm lại, suy nhược cơ thể ở người già là tình trạng nguy hiểm cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chậm trễ trong việc chữa trị suy nhược cơ thể ở người cao tuổi có thể dẫn đến nhiều rủi ro sức khỏe, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, thậm chí là tính mạng của người bệnh.