Sưng khớp ngón tay: Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa trị

Sưng khớp ngón tay là bệnh gì?

Sưng khớp ngón tay là hiện tượng các khớp ở ngón tay bị sưng to lên, có thể kèm theo nóng, đỏ hoặc đau. Tình trạng này có thể xuất hiện đột ngột hoặc tiến triển theo thời gian. Sưng đau khớp ngón tay là một triệu chứng chung của nhiều bệnh khác nhau, có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động và để lại biến dạng bàn tay nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng.

Nguyên nhân gây sưng các khớp ngón tay

1. Viêm khớp

Là nguyên nhân hàng đầu gây sưng khớp ngón tay. Viêm khớp có thể vô trùng hoặc hữu trùng. Một số bệnh viêm khớp vô trùng có thể gặp: viêm khớp dạng thấp, viêm khớp thoái hóa, viêm khớp gout, viêm khớp lupus… Trong đó quá trình viêm xảy ra do hệ miễn dịch tấn công các khớp hoặc do lắng đọng các tinh thể urat, do cọ xát cơ học. Ngược lại bệnh viêm khớp hữu trùng do vi khuẩn xâm nhập vào khớp, có thể trực tiếp qua vết thương thấu khớp hoặc qua đường máu. Viêm khớp nhiễm trùng là bệnh lý cần được thăm khám và can thiệp kịp thời. (1)

2. Chấn thương và tai nạn

Bàn tay là công cụ lao động sử dụng thường xuyên nên dễ gặp chấn thương nếu không có biện pháp bảo vệ. Chấn thương có thể gây tụ máu các khớp ngón tay hoặc gãy xương các khớp liên đốt ngón tay, biểu hiện lâm sàng là sưng nề kèm bầm tím. Các trường hợp này cần khám và xử lý kịp thời để tránh biến dạng ngón tay về sau.

3. Một số nguyên nhân khác

Ngoài ra, một số bệnh lý như viêm gân, hội chứng raynaud… cũng gây sưng đỏ khớp ngón tay. Mỗi bệnh lý có biểu hiện và mức độ nghiêm trọng khác nhau, người bệnh nên sắp xếp đến gặp bác sĩ, thăm khám trong thời gian sớm nhất. (2)

Các triệu chứng của sưng đau khớp ngón tay

Sưng khớp ngón tay thường không phải là biểu hiện đơn lẻ, mà sẽ đi cùng một vài biểu hiện bất thường khác ở ngón tay. Chẳng hạn như đau khớp ngón tay, tầm vận động của ngón tay bị hạn chế…

1. Sưng đỏ

Ở đa số trường hợp, chỗ khớp ngón tay bị sưng thường bị ửng đỏ, chạm vào có cảm giác ấm nóng. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng viêm nhiễm ở bên trong khớp ngón tay.

2. Cảm giác đau nhức

Dù nguyên nhân gây bệnh là gì, tình trạng sưng khớp bàn ngón tay đều có thể kèm theo cảm giác đau nhức. Người bệnh thường bị đau khi cố gắng cử động các khớp ngón tay, hoặc thậm chí bị đau khi bàn tay và các khớp ở trạng thái nghỉ.

3. Giới hạn vận động

Khớp ngón tay bị sưng đỏ cùng với những cơn đau khiến cho tầm vận động và tính linh hoạt của bàn tay bị ảnh hưởng. Người bệnh gặp khó khăn trong việc cần nắm hoặc thực hiện các thao tác thông thường, chất lượng cuộc sống vì vậy mà bị ảnh hưởng đáng kể.

Sưng đỏ khớp ngón tay cần kiểm tra

1. Khám lâm sàng

Khi phát hiện khớp ngón tay bị sưng đỏ, người bệnh nên sớm sắp xếp thời gian đến gặp bác sĩ để thăm khám. Đầu tiên, bác sĩ sẽ thăm hỏi về hoàn cảnh xuất hiện triệu chứng, diễn tiến tăng dần hay đột ngột, các sự kiện và thuốc có liên quan đến sự xuất hiện triệu chứng. Tiếp theo bác sĩ quan sát tổng thể tìm dấu vết các vết thương ở bàn tay, các khớp bị ảnh hưởng, triệu chứng toàn thân kèm theo. Người bệnh sẽ cần thực hiện một vài cử động đơn giản như gập hoặc duỗi ngón tay để bác sĩ xác định khả năng vận động, tình trạng biến dạng của các khớp ở thời điểm hiện tại.

2. Xét nghiệm máu và dịch khớp

Sau khi khám lâm sàng, nếu nghi ngờ viêm khớp nhiễm trùng, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện xét nghiệm máu và dịch khớp. Điều này có nghĩa là thu thập mẫu máu hoặc mẫu dịch ở khớp ngón tay để xét nghiệm, chẩn đoán nguyên nhân gây sưng khớp ngón tay.

4. Chẩn đoán hình ảnh

Trong đa số trường hợp, người bệnh cần chụp X quang theo chỉ định của bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân gây sưng các khớp ngón tay. Chụp X quang sử dụng tia X để tái hiện hình ảnh của khớp ngón tay, giúp bác sĩ quan sát được những điểm bất thường của các khớp (nếu có). Kỹ thuật này được thực hiện nhanh chóng, giúp cho bác sĩ nhìn tổng quan các tổn thương ở khớp. Một số trường hợp sưng khớp tái diễn, bác sĩ có thể chỉ định thêm siêu âm khớp hoặc chụp cộng hưởng từ khớp để tìm các đặc điểm của khớp viêm.

Xử trí sưng khớp ngón tay

1. Các biện pháp giảm sưng

Chườm lạnh là biện pháp đơn giản và hiệu quả để giảm sưng và đau do viêm nhờ tác dụng co mạch máu và giảm lượng máu đến vùng viêm. Người bệnh có thể sử dụng túi đá hoặc khăn lạnh chườm vùng sưng khoảng 15-20 phút/lần, có thể lặp lại nhiều lần trong ngày.

Nghỉ ngơi giúp giảm sưng vì giảm áp lực lên khớp. Người bệnh cần hạn chế sử dụng bàn tay có khớp đang bị sưng.

Nâng cao tay, đặt bàn tay cao hơn tim thường xuyên giúp giảm lượng máu đến vùng viêm. Người bệnh có thể sử dụng túi treo tay khi di chuyển hoặc gối kê khi nằm nghỉ

Băng ép nhẹ tạo áp lực nén ép giúp giảm sưng lên khớp, một số trường hợp sưng nhiều có thể phải bất động bằng nẹp tạm thời. Tuy nhiên biện pháp này nên được thực hiện bởi người có chuyên môn để tránh tai biến không mong muốn

2. Điều trị bằng thuốc

Để giúp người bệnh giảm bớt cảm giác khó chịu do sưng đau khớp ngón tay gây ra, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc giảm đau, giảm viêm. Người bệnh nên uống thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ, không vì nôn nóng lành bệnh mà uống thuốc quá liều. Lạm dụng thuốc không phải là cách chữa sưng khớp ở ngón tay khoa học, thậm chí còn gây tác dụng phụ nguy hiểm. (3)

3. Vật lý trị liệu

Tập phục hồi chức năng thường không được chỉ định trong đa số các các trường hợp sưng khớp ngón tay ở giai đoạn cấp tính. Tuy nhiên trong giai đoạn phục hồi cần phải phối hợp tập luyện các ngón tay thích hợp và kịp thời để tránh các biến chứng cứng khớp ngón tay.

4. Phẫu thuật

Trong các trường hợp nghiêm trọng, đúng chỉ định, phẫu thuật để sửa chữa các cấu trúc tổn thương do chấn thương hoặc cắt lọc, súc rửa trong trường hợp viêm khớp nhiễm khuẩn hoặc sinh thiết màng hoạt dịch trong các trường hợp viêm khớp dai dẳng không đáp ứng điều trị nội.

Lối sống và chế độ ăn uống hỗ trợ điều trị

1. Thực phẩm nên bổ sung

Bên cạnh việc tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ trong thời gian điều trị, người bệnh cũng cần tăng cường bổ sung các loại thực phẩm có lợi cho xương khớp, như các loại cá, sữa, rau cải xanh, các loại hạt… Hàm lượng canxi và magie dồi dào trong nhóm thực phẩm kể trên sẽ hỗ trợ rút ngắn thời gian lành thương, giúp người bệnh nhanh chóng trở lại với sinh hoạt thường ngày.

2. Thói quen sinh hoạt hàng ngày

Khi chưa khỏi hẳn bệnh sưng khớp ngón tay, người bệnh không nên làm việc quá sức, hạn chế tác động đến các ngón tay hết mức có thể. Nên giữ ấm bàn tay để tránh ngón tay bị sưng khớp nghiêm trọng hơn. Nếu cần thiết, người bệnh nên nhờ người thân hỗ trợ trong sinh hoạt thường ngày, cho đến khi tình trạng sưng đau ở khớp ngón tay có dấu hiệu thuyên giảm.

3. Tập luyện các khớp ngón tay

Song song với những lưu ý trong thói quen sinh hoạt, người bệnh cũng cần thường xuyên tập luyện các khớp ngón tay bằng những bài tập nhẹ nhàng, thích hợp. Tập luyện giúp các khớp giúp ngón tay không bị đơ cứng, giữ được khả năng cử động linh hoạt sau khi hết bệnh sưng khớp.

4. Nghỉ ngơi hợp lý

Nghỉ ngơi hợp lý giúp tinh thần người bệnh thoải mái, từ đó tiếp nhận quá trình điều trị hiệu quả hơn. Trong thời gian nghỉ ngơi, người bệnh có thể kết hợp với chườm lạnh hoặc chườm nóng ở khớp ngón tay bị sưng trong khoảng 5-10 phút để có cảm giác dễ chịu hơn.

Một số lưu ý khi bị đau sưng các khớp ngón tay

1. Theo dõi triệu chứng

Nếu sưng đau các khớp ngón tay không do chấn thương, vết thương hoặc các dấu hiệu nghi ngờ nhiễm trùng khớp, chèn ép hoặc tắc mạch ở chi cấp tính thì người bệnh có thể tự theo dõi thêm triệu chứng tại nhà trong khoảng 2-3 ngày. Nếu triệu chứng không tự giới hạn hãy nhanh chóng đến bệnh viện uy tín để bác sĩ kiểm tra. Người bệnh không nên chủ quan với tình trạng này, vì không điều trị bệnh kịp thời có thể dẫn đến những di chứng ở bàn tay. Một số dấu hiệu cảnh báo:

• Tê bì, mất cảm giác ở ngón tay hoặc bàn tay.
• Mất vận động ngón tay, người bệnh không thể duỗi thẳng hoặc gấp các ngón tay.
• Nốt sưng đỏ to dần, kèm đau nhức dữ dội.
• Sưng đỏ khớp kèm sốt cao.
• Tình trạng sưng đau không giảm dù đã nghỉ ngơi và dùng thuốc giảm đau.

2. Không tự ý dùng thuốc

Dùng thuốc giảm đau, kháng viêm và đặc biệt là kháng sinh cần có hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Tự ý sử dụng thuốc kháng viêm kéo dài khi chưa tìm ra nguyên nhân sưng khớp gây khó khăn cho việc chẩn đoán cũng như ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân của người bệnh.

3. Không tự ý bôi, thoa hoặc đắp thuốc

Người bệnh không nên tự ý áp dụng thuốc, rượu, lá cây lên các khớp đang sưng vì có thể làm tổn thương da, làm nặng quá trình viêm.

Câu hỏi thường gặp

1. Sưng khớp ngón tay có nguy hiểm không?

Sưng đau khớp ngón tay có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm. Vì vậy, người bệnh nên theo dõi các triệu chứng cảnh bảo ở trên và liên hệ bác sĩ để thăm khám, chẩn đoán, điều trị kịp thời.

2. Làm sao để giảm đau khi bị sưng khớp ngón tay nhanh chóng?

Cách tốt nhất để hết sưng khớp ở ngón tay nhanh chóng và dứt điểm là đến bệnh viện uy tín, tiếp nhận quá trình điều trị do bác sĩ chỉ định. Hoặc nếu muốn giảm sưng đau tạm thời trong thời gian chờ thăm khám, người bệnh có thể chườm lạnh hoặc chườm nóng ở chỗ khớp bị sưng.

3. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nếu sưng đau các khớp ngón tay không tự giới hạn trong 2-3 ngày hoặc trở nặng hoặc có các triệu chứng cảnh báo ở trên, người bệnh nên sắp xếp thời gian đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám. Không nên để tình trạng sưng đau khớp ngón tay trở nặng mới bắt đầu điều trị. Vì thời gian điều trị càng trễ, hiệu quả càng thấp, người bệnh có thể đối mặt với biến chứng nguy hiểm.

4. Bị sưng khớp ngón tay uống thuốc gì?

Khi sưng khớp ở các ngón tay, người bệnh nên uống thuốc gì sẽ do bác sĩ chỉ định sau khi được thăm khám kỹ lưỡng. Bác sĩ sẽ dựa vào thể trạng người bệnh, nguyên nhân gây sưng đau khớp và kê đơn thuốc thích hợp. Người bệnh không nên tự ý dùng thuốc trong mọi trường hợp.

Tình trạng sưng khớp ngón tay cần được điều trị càng sớm càng tốt để giúp người bệnh quay trở lại cuộc sống bình thường. Trong thời gian chữa trị, người bệnh nên làm theo hướng dẫn của bác sĩ.