Top 5 sữa dành cho người thiếu máu hỗ trợ sức khỏe [Tham Khảo]

Bài viết được tư vấn bởi Trung tâm thông tin Y khoa, PlinkCare TP.HCM.

Tổng quan về bệnh thiếu máu

Trước khi tham khảo gợi ý các loại sữa dành cho người thiếu máu hỗ trợ sức khỏe, bạn cần biết một số thông tin tổng quan về bệnh thiếu máu.

1. Nguyên nhân

Các nguyên nhân điển hình có thể dẫn đến chứng thiếu máu bao gồm:

• Thiếu máu do thiếu sắt: Nguyên nhân dẫn đến chứng thiếu máu do thiếu sắt bao gồm tình trạng mất máu, khẩu phần ăn uống thiếu chất sắt, cơ thể không có khả năng hấp thụ sắt, mang thai. (1)
• Thiếu máu do thiếu vitamin, axit folic: Chứng thiếu máu này có thể xảy ra khi người bệnh ăn không đủ thực phẩm chứa axit folic, vitamin. Nếu cơ thể gặp khó khăn trong việc hấp thụ/xử lý axit folic, vitamin thì cũng có thể bị thiếu máu.
• Thiếu máu do viêm nhiễm:
  • Khi mắc bệnh lý gây ra phản ứng viêm hoặc bị nhiễm trùng, hệ thống miễn dịch sẽ dẫn đến các thay đổi trong cách cơ thể hoạt động, có thể gây thiếu máu do viêm. Cơ thể người bệnh lúc này có thể không lưu trữ/dùng chất sắt như bình thường.
  • Thận có thể sản xuất ít Erythropoietin (EPO) khi bị các bệnh viêm, nhiễm trùng. EPO là loại hormone báo hiệu cho tủy xương sản sinh ra hồng cầu. Tình trạng viêm nhiễm cũng khiến tủy xương không phản ứng với EPO như bình thường, sản sinh ra ít tế bào hồng cầu hơn mức cần thiết. Viêm nhiễm cũng khiến thời gian sống của hồng cầu bị rút ngắn. Cơ thể không kịp sản sinh tế bào hồng cầu mới gây thiếu máu.
• Thiếu máu không tái tạo: Có nhiều cơ chế dẫn đến chứng thiếu máu không tái tạo. Trong đó, cơ chế chính là giảm sản sinh hồng cầu do ức chế tạo hồng cầu, giảm hàm lượng sắt sẵn có, giảm tuổi thọ của tế bào hồng cầu (tan máu ngoài mạch máu).
• Thiếu máu tán huyết: Thiếu máu tán huyết có thể xảy ra do những tình trạng di truyền tác động đến hồng cầu. Một số căn bệnh nhiễm trùng hoặc việc được truyền máu từ người hiến có nhóm máu không phù hợp cũng có thể dẫn đến bệnh thiếu máu tán huyết.
• Thiếu máu hồng cầu hình liềm: Đây là căn bệnh có tính di truyền. Những người mắc bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm thừa hưởng hai gen Hemoglobin S đã bị lỗi đến từ mẹ và/hoặc bố. Nguyên nhân gây bệnh hồng cầu hình liềm cũng có thể là do người bệnh thừa hưởng một gen Hemoglobin S và một gen Hemoglobin bị lỗi khác từ bố mẹ (ví dụ như Beta (β) Thalassemia, Hemoglobin E, Hemoglobin D, Hemoglobin C).

2. Triệu chứng

Ngay khi gặp triệu chứng thiếu máu, người bệnh nên đến cơ sở y tế thăm khám, qua đó bác sĩ có thể chẩn đoán, chỉ định phương pháp chữa trị hiệu quả, tư vấn bổ sung thêm dưỡng chất qua chế độ ăn, các loại sữa dành cho người thiếu máu… Với những trường hợp bị thiếu máu mức độ nhẹ hoặc bệnh có diễn tiến chậm, triệu chứng có thể không xuất hiện hoặc chỉ biểu hiện thoáng qua. Những người bệnh bị thiếu máu mức độ trung bình có thể gặp các triệu chứng đầu tiên như:

• Cảm thấy mệt mỏi thường xuyên, yếu hơn bình thường.
• Hoa mắt, nhức đầu.
• Khó suy nghĩ, khó tập trung.
• Dễ cảm thấy cáu gắt.
• Chán ăn, ăn mất ngon.
• Có cảm giác ngứa ran, tê, lạnh ở chân, tay.
• Thường xuyên gặp tình trạng chóng mặt.
• Nhịp tim đập nhanh một cách bất thường. (2)

Nếu chứng thiếu máu diễn ra nặng hơn, người bệnh có thể gặp các dấu hiệu như:

• Niêm mạc mắt nhạt, da xanh.
• Móng tay dễ gãy, có sọc.
• Thèm ăn đá hoặc các thứ khác không phải thực phẩm (hội chứng pica).
• Hoa mắt, chóng mặt, choáng váng khi đứng dậy, đứng không vững, có cảm giác lảo đảo mất thăng bằng.
• Khó thở khi hoạt động ở cường độ nhẹ, thậm chí là khi đang nghỉ ngơi.
• Lưỡi viêm, đau.
• Loét miệng.
• Chậm tăng cân và chiều cao (ở trẻ em).
• Tăng chảy máu kinh nguyệt (với phụ nữ).
• Mất/giảm ham muốn tình dục.
• Tiểu xá xị, tiểu đỏ (với người bị thiếu máu hồng cầu hình liềm).
• Rối loạn tri giác, hôn mê…

3. Chẩn đoán

Để chẩn đoán chứng thiếu máu, bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá những triệu chứng thiếu máu, làm kiểm tra các chỉ số lâm sàng, tìm hiểu về tiền sử bệnh lý của người bệnh, gia đình. Tiếp đó, bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh thực hiện những biện pháp chẩn đoán để đưa ra kết luận một cách chính xác, chẳng hạn như:

• Xét nghiệm máu (xét nghiệm công thức máu toàn bộ – CBC, xét nghiệm nồng độ ferritin, xét nghiệm nồng độ sắt trong máu, xét nghiệm nồng độ huyết sắc tố).
• Chọc hút tủy xương.
• Nội soi để xác định xem có tình trạng chảy máu hay không.
• Xét nghiệm mẫu phân để đánh giá xem phân có lẫn máu không.

4. Điều trị

Việc chọn cách chữa bệnh thiếu máu phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, nguyên nhân gây bệnh. Những người bị chứng thiếu máu nhẹ có thể không cần tiến hành chữa trị. Nếu chứng thiếu máu xảy ra là do thuốc hoặc căn bệnh khác, bác sĩ có thể thay đổi phương pháp chữa trị để kiểm soát cũng như ngăn chặn bệnh thiếu máu. Một số cách điều trị chứng thiếu máu được áp dụng phổ biến gồm có:

• Dùng thuốc: Bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh dùng thuốc để giúp tủy xương sản sinh ra nhiều hồng cầu hơn, thuốc bổ sung vitamin B12, thuốc sắt, thuốc ức chế hệ thống miễn dịch…
• Chế độ dinh dưỡng: Người bệnh cần có chế độ dinh dưỡng giàu chất sắt, vitamin B12, axit folic… Trong đó, bổ sung thêm sữa dành cho người thiếu máu một cách khoa học vào khẩu phần ăn hàng ngày cũng là việc làm cần thiết.
• Truyền máu: Đây là phương pháp đưa tế bào hồng cầu mạnh khỏe vào trong những mạch máu của người bệnh thông qua đường truyền tĩnh mạch (IV). Truyền máu thay thế lượng máu bị mất do chấn thương/phẫu thuật hoặc cung cấp máu khi cơ thể người bệnh không sản sinh máu đúng cách.
• Ghép tế bào gốc (ghép tế bào gốc tạo máu): Mục tiêu của phương pháp này là thay thế những tế bào gốc tạo máu đã bị lỗi bằng những tế bào mạnh khỏe. Tuy nhiên phương pháp này thường không được áp dụng nhiều.
• Phẫu thuật: Bác sĩ có thể chỉ định thực hiện phẫu thuật để cầm máu bên trong ở những người bệnh gặp chấn thương, bị tổn thương trong cơ thể dẫn đến tình trạng chảy máu ồ ạt gây ra chứng thiếu máu.

>> Đọc thêm: Thiếu máu nên ăn gì?

Đối tượng hay yếu tố làm tăng nguy cơ bị thiếu máu

Những đối tượng có nguy cơ bị thiếu máu cần đi thăm khám sớm, thay đổi chế độ ăn uống và có thể cân nhắc dùng thêm sữa dành cho người thiếu máu để góp phần ngăn ngừa hoặc điều trị căn bệnh này. Dưới đây là các yếu tố có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh thiếu máu:

• Tuổi tác: Trẻ nhỏ cần nhiều vi chất sắt để phát triển, tăng trưởng. Trẻ có nhiều nguy cơ bị thiếu máu hơn nếu không hấp thu đủ các dưỡng chất liên quan, không hoặc ít uống sữa, chưa tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý. Thanh thiếu niên cũng có nguy cơ bị thiếu máu.
• Kinh nguyệt: So với nam giới, phụ nữ có nguy cơ bị thiếu máu do thiếu sắt cao hơn, do sự chảy máu trong kỳ kinh nguyệt làm mất những tế bào hồng cầu.
• Có thai và sinh con: Phụ nữ có thai, sinh con có nguy cơ bị thiếu máu cao hơn do cơ thể cần nhiều máu hơn để cung cấp cho thai nhi cũng như rủi ro bị mất quá nhiều máu khi vượt cạn.
• Suy dinh dưỡng: Bất kỳ ai để cơ thể bị thiếu các khoáng chất, dưỡng chất thiết yếu thường xuyên đều có nguy cơ gặp chứng thiếu máu. Vấn đề này đặc biệt đúng với người bị suy dinh dưỡng.
• Tiền sử gia đình: Người có tiền sử gia đình bị thiếu máu đối mặt với nguy cơ gặp chứng thiếu máu cao hơn.
• Hiến máu quá thường xuyên: Hiến máu quá nhiều lần trong khoảng thời gian ngắn có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe, tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến chứng thiếu máu.

Tham khảo các loại sữa dành cho người thiếu máu

Dưới đây là gợi ý các loại sữa dành cho người thiếu máu theo thông tin giới thiệu của nhà sản xuất mà bạn có thể tham khảo, tuy vậy, người bệnh vẫn cần tư vấn thêm bác sĩ điều trị hay bác sĩ dinh dưỡng.

1. Sữa Abbott Similac Isomil

Sữa Abbott Similac Isomil là sản phẩm của thương hiệu Abbott (Hoa Kỳ). Loại sữa này không chứa lactose, làm từ đạm đậu nành. Sữa Abbott Similac Isomil có hàm lượng sắt là 7,2 mg/100 gam sữa bột. Sữa còn chứa vitamin nhóm B, vitamin A, C, D, E, K, khoáng chất canxi, kẽm, magie, phốt pho… Sữa phù hợp với trẻ nhỏ, giúp trẻ hấp thụ dưỡng chất. Bố mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về sữa cũng như lượng dùng phù hợp với trẻ. Dưới đây là lượng dùng tham khảo:

• Trẻ mới sinh đến 1 tháng tuổi: 2 muỗng + 60 ml nước ấm/lần, 8 lần/ngày.
• Trẻ 1 đến 2 tháng tuổi: 3 muỗng + 90 ml nước ấm/lần, 7 lần/ngày.
• Trẻ 2 đến 4 tháng tuổi: 4 muỗng + 120 ml nước ấm/lần, 6 lần/ngày.
• Trẻ 4 đến 6 tháng tuổi: 5 muỗng + 150 ml nước ấm/lần, 6 lần/ngày.
• Trẻ 6 đến 9 tháng tuổi: 4 muỗng + 120 ml nước ấm/lần, 5 lần/ngày.
• Trẻ 9 đến 12 tháng tuổi: 5 muỗng + 150 ml nước ấm/lần, 4 lần/ngày.

2. Sữa Nestlé Nutren Junior

Sữa bột Nestlé Nutren Junior là sản phẩm của thương hiệu Nestlé (Thụy Sĩ). Sữa chứa nhiều vitamin (vitamin A, B6, B12, C, D…), khoáng chất (canxi, kẽm…), lợi khuẩn, chất xơ… Sản phẩm phù hợp với trẻ từ 1 đến 12 tuổi, giúp trẻ dễ hấp thụ dưỡng chất. Cách dùng khuyến nghị là 7 muỗng (55 gam) + 210 ml nước ấm/lần. Khuyến nghị dùng 2 lần/ngày (cho trẻ từ 1 đến 8 tuổi) và 3 lần/ngày (cho trẻ từ 9 đến 12 tuổi) hoặc theo sự hướng dẫn của nhà sản xuất hay bác sĩ.

3. Sữa Glico Icreo

Glico Icreo là sản phẩm của Ezaki Glico (Nhật Bản). Đây được giới thiệu là loại sữa dành cho người thiếu máu, phù hợp với trẻ nhỏ. Sữa có hàm lượng dưỡng chất hữu ích, chẳng hạn như vitamin A, C, D, E, K, vitamin nhóm B, khoáng chất sắt, kẽm, magie, canxi, phốt pho… Đối với sữa Glico Icreo số 0 (dành cho trẻ từ 0 đến 12 tháng tuổi), 1 muỗng (khoảng 2,54 gam) pha được 20 ml sữa thành phẩm. Dưới đây là lượng dùng tham khảo được khuyến nghị:

• Trẻ mới sinh đến ½ tháng tuổi: 4 đến 5 muỗng + 80 đến 100 ml nước ấm/lần, 7 đến 8 lần/ngày.
• Trẻ ½ đến 1 tháng tuổi: 6 muỗng + 120 ml nước ấm/lần, 7 lần/ngày.
• Trẻ 1 đến 2 tháng tuổi: 7 đến 8 muỗng + 140 đến 160 ml nước ấm/lần, 6 lần/ngày.
• Trẻ 2 đến 3 tháng tuổi: 8 đến 9 muỗng + 160 đến 180 ml nước ấm/lần, 6 lần/ngày.
• Trẻ 3 đến 4 tháng tuổi: 10 đến 11 muỗng + 200 đến 220 ml nước ấm/lần, 5 lần/ngày.
• Trẻ 4 đến 5 tháng tuổi: 11 muỗng + 220 ml nước ấm/lần, 5 lần/ngày.
• Trẻ 5 đến 6 tháng tuổi: 11 đến 12 muỗng + 220 đến 240 ml nước ấm/lần, 4 đến 5 lần/ngày.
• Trẻ 6 đến 9 tháng tuổi: 10 đến 12 muỗng + 200 đến 240 ml nước ấm/lần, 3 đến 5 lần/ngày.
• Trẻ 9 đến 12 tháng tuổi: 10 đến 12 muỗng + 200 đến 240 ml nước ấm/lần, 2 đến 5 lần/ngày.

4. Sữa Nestlé Boost Glucose Control

Sữa Boost Glucose Control là sản phẩm của Nestlé (Thụy Sĩ). Đây được giới thiệu là loại sữa dành cho người thiếu máu, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của người bị rối loạn đường huyết, đái tháo đường, suy dinh dưỡng, đang áp dụng chế độ ăn kiêng giảm carbohydrate. Loại sữa này cung cấp hơn 30 loại vitamin, khoáng chất, dưỡng chất thiết yếu, ví dụ như protein, vitamin A, D, E, K, C, B1, B2, B6, B12, sắt, kẽm… Khi sử dụng, bạn chỉ cần pha 7 muỗng sữa (55 gam) với 210 ml nước ấm. Sữa Boost Glucose Control phù hợp với người dùng từ 4 tuổi trở lên.

5. Sữa Anmum Materna Fonterra Brands

Sữa Anmum Materna Fonterra Brands đến từ FONTERRA BRANDS (Malaysia). Loại sữa này được cho là phù hợp với mẹ bầu bị thiếu máu do thiếu sắt. Sữa Anmum Materna Fonterra Brands mang đến cho thai phụ nhiều dưỡng chất quan trọng mà thông qua khẩu phần ăn uống hàng ngày khó có thể cung cấp đầy đủ, chẳng hạn như protein, folate, canxi, sắt, vitamin D, B6, B12… Theo khuyến nghị, mẹ bầu cần pha 4 muỗng sữa (khoảng 37,5 gam) với 200 ml nước ấm, dùng 2 lần/ngày.

Ảnh hưởng do thiếu máu đến cơ thể nếu không bổ sung đủ dưỡng chất và chữa trị

Thiếu máu có thể khiến người bệnh mệt mỏi, chóng mặt, khó thở, nhức đầu, đau ngực… không đảm bảo sức khỏe để thực hiện những hoạt động thường ngày. Thiếu máu còn làm gia tăng nguy cơ mắc phải một số căn bệnh khác, do bị suy giảm miễn dịch, không có đủ lượng máu cần thiết để nuôi dưỡng những cơ quan trong cơ thể. Thai phụ bị thiếu máu dễ gặp những biến chứng thai kỳ như trẻ sinh ra chậm phát triển, trầm cảm sau sinh, sảy thai, sinh non… Trẻ em gặp chứng thiếu máu có thể bị kém phát triển, chậm tăng cân, khó tiếp thu kiến thức…

Ở những trường hợp bị thiếu máu cấp tính, người bệnh có thể gặp tình trạng sốc giảm thể tích máu do xuất huyết đáng kể. Khi thể tích máu sụt giảm, vấn đề thiếu oxy ở mô có thể xuất hiện, làm tổn thương cơ quan đích. Lúc này, người bệnh có thể bị suy hô hấp, suy thận, suy tim… Nếu không được can thiệp, chữa trị kịp thời, chứng thiếu máu mạn tính nặng hoặc thiếu máu cấp tính đều có thể làm gia tăng nguy cơ bị tử vong.

>> Xem thêm: Thiếu máu cần bổ sung gì?

Lưu ý gì khi bổ sung sữa cho người thiếu máu?

Khi bổ sung sữa cho người thiếu máu, bạn cần lưu ý một số vấn đề dưới đây:

• Tư vấn bác sĩ điều trị hay bác sĩ dinh dưỡng để chọn được chế độ ăn uống cũng như loại sữa phù hợp.
• Chọn loại sữa chứa hàm lượng sắt phù hợp với độ tuổi của người dùng, đặc biệt là trẻ nhỏ.
• Nếu phụ huynh chọn sữa cho trẻ uống thì nên chọn loại có hương vị dễ uống, phù hợp sở thích của trẻ.
• Chọn dùng loại sữa có xuất xứ, nguồn gốc rõ ràng, đến từ thương hiệu uy tín, chất lượng.
• Bên cạnh việc uống sữa dành cho người thiếu máu, người bị thiếu máu cần có chế độ dinh dưỡng phù hợp. Đặc biệt, khẩu phần của người bệnh thiếu máu cần bổ sung thực phẩm giàu sắt và vitamin B, C… (giúp cơ thể tăng cường hấp thụ sắt).
• Người bệnh thiếu máu vẫn nên đến cơ sở y tế uy tín thăm khám như Hệ thống PlinkCare. Thông qua quá trình kiểm tra, thăm khám, các bác sĩ dày dặn kinh nghiệm có thể tìm ra nguyên nhân thiếu máu và đề ra phác đồ chữa trị tối ưu, tư vấn chế độ dinh dưỡng cân đối, giúp người bệnh chọn được loại sữa bổ sung dưỡng chất phù hợp.

Lưu ý: Bài viết chỉ cung cấp thông tin mang tính tham khảo, không có ý nghĩa tư vấn khám chữa bệnh hay giới thiệu sản phẩm.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Khoa Nội tổng hợp, Quý khách vui lòng liên hệ:

Mong rằng thông qua bài viết này, mỗi người sẽ có thêm các thông tin tham khảo về các loại sữa dành cho người thiếu máu phù hợp. Ngay khi có triệu chứng thiếu máu, người bệnh nên đến gặp bác sĩ thăm khám càng sớm càng tốt.