
Soi đáy mắt trực tiếp: Chỉ định, quy trình, phương pháp và kết quả
Soi đáy mắt trực tiếp là gì?
Soi đáy mắt trực tiếp là một kỹ thuật khám mắt, trong đó bác sĩ sử dụng một dụng cụ đặc biệt gọi là kính soi mắt trực tiếp để quan sát trực tiếp cấu trúc bên trong của mắt, đặc biệt là vùng đáy mắt bao gồm võng mạc, thị thần kinh và các cấu trúc khác. Việc soi đáy mắt trực tiếp giúp bác sĩ có thể phát hiện và đánh giá các bệnh lý liên quan đến vùng này.
Khi nào cần soi đáy mắt trực tiếp?
Soi đáy mắt trực tiếp là một kỹ thuật quan trọng và cần thiết trong nhiều trường hợp, bao gồm:
- Các triệu chứng mắt: Khi bệnh nhân có các triệu chứng như giảm thị lực, mờ mắt, đau mắt, nhìn thấy các điểm đen…, soi đáy mắt trực tiếp sẽ giúp bác sĩ xác định nguyên nhân và chẩn đoán chính xác [1].
- Theo dõi bệnh lý mắt: Soi đáy mắt trực tiếp được sử dụng để theo dõi diễn biến của các bệnh lý mắt như đái tháo đường, cao huyết áp, thoái hóa điểm vàng, bệnh lý võng mạc…
- Chấn thương mắt: Sau chấn thương mắt, soi đáy mắt trực tiếp là cần thiết để đánh giá mức độ tổn thương và hướng điều trị.
Đối tượng chỉ định và không chỉ định soi đáy mắt trực tiếp
Soi đáy mắt trực tiếp là một kỹ thuật đơn giản để khám tổng quát về mắt, tuy nhiên tùy theo từng tình trạng sức khỏe và cơ địa của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ có những phác đồ điều trị thích hợp:
1. Chỉ định
- Bệnh nhân có các triệu chứng về mắt như giảm thị lực, mờ mắt, đau mắt, nhìn thấy các điểm đen…
- Bệnh nhân mắc các bệnh lý toàn thân có thể ảnh hưởng đến mắt như đái tháo đường, cao huyết áp, rối loạn lipid máu…
- Bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc bệnh lý liên quan đến mắt.
- Bệnh nhân có chấn thương mắt.
- Bệnh nhân cần theo dõi diễn biến của các bệnh lý mắt.
- Khám sàng lọc định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý mắt.
2. Chống chỉ định
- Bệnh nhân không hợp tác, không thể giữ yên mắt.
- Có nhiễm trùng vùng mắt.
- Có dị ứng với thuốc nhỏ mắt.
- Có tăng nhãn áp chưa kiểm soát.
Soi đáy mắt trực tiếp có thể thấy gì?
Thông qua việc soi đáy mắt trực tiếp, bác sĩ có thể quan sát và đánh giá các cấu trúc sau:
- Võng mạc: Bác sĩ có thể quan sát màu sắc, tính chất bề mặt, mạch máu, các điểm phát sáng bất thường trên võng mạc.
- Thị thần kinh: Bác sĩ có thể đánh giá kích thước, màu sắc, ranh giới của đĩa thị thần kinh.
- Mạch máu: Bác sĩ có thể quan sát tình trạng, đường kính và sự phân nhánh của các mạch máu trên võng mạc.
- Đốm vàng: Bác sĩ có thể đánh giá tình trạng của đốm vàng, một vùng trên võng mạc đóng vai trò quan trọng trong thị giác.
- Các cấu trúc khác: Bác sĩ cũng có thể quan sát các cấu trúc khác như dịch kính, thể thủy tinh…

Những thông tin thu được từ việc soi đáy mắt trực tiếp sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời các bệnh lý liên quan đến mắt.
Phương pháp soi đáy mắt trực tiếp
Soi đáy mắt trực tiếp được thực hiện bằng cách sử dụng một dụng cụ đặc biệt gọi là kính soi mắt trực tiếp. Bác sĩ sẽ sử dụng quang học của bệnh nhân như một kính lúp đơn giản để nhìn võng mạc.
Nếu cả bác sĩ và bệnh nhân có thị lực đối xứng và không phù hợp, các tia sáng phát ra từ một điểm trên võng mạc của bệnh nhân sẽ thoát ra song song, không có biên độ và tiếp tục đi qua cửa sổ của kính soi mắt trực tiếp. Những tia sáng song song này sau đó sẽ được tập trung tại võng mạc của người kiểm tra. Do đó bác sĩ sẽ nhìn thấy được võng mạc của bệnh nhân khi sử dụng kính soi mắt trực tiếp.
Kính soi mắt trực tiếp có thấu kính dương nên nếu bệnh nhân có tật về khúc xạ hình cầu không được điều chỉnh, cận thị, viễn thị thì sẽ được hỗ trợ bằng một loại thấu kính phụ trợ để bác sĩ có thể nhìn rõ võng mạc của bệnh nhân [2].
Quy trình soi đáy mắt trực tiếp
1. Trước khi soi mắt
- Rửa tay sạch sẽ.
- Giới thiệu bản thân với bệnh nhân và giải thích mục đích của việc soi mắt.
- Đặt bệnh nhân sao cho mắt cần soi ngang tầm với mắt của bác sĩ.
2. Tiến hành soi mắt
- Bật kính soi mắt và thiết lập khẩu độ sáng thích hợp.
- Tắt đèn trong phòng khám.
- Hướng dẫn bệnh nhân tập trung vào một vật trực diện trên tường.
- Đối với mắt PHẢI: Giữ kính soi mắt bằng tay PHẢI và sử dụng mắt PHẢI của bạn để nhìn qua dụng cụ.
- Đặt tay trái lên đầu bệnh nhân và đặt ngón cái lên lông mày
- Giữ kính soi mắt cách mắt khoảng 6 inch và nghiêng 15 độ về bên phải so với bệnh nhân.
- Tìm phản xạ đỏ.
- Tiến lại gần, giữ hướng về mũi cho đến khi bạn nhìn thấy dây thần kinh thị giác.
- Xoay thấu kính điốp cho đến khi dây thần kinh thị giác nét ( Mắt viễn thị cần nhiều thấu kính số cộng/ xanh hơn – Mắt cận thị cần nhiều thấu kính số âm/ đỏ hơn)
- Đo tỷ lệ đĩa thị (Optic Disc) và vùng lõm đĩa ( Optic Cup).
- Quay nhẹ lên, xuống, phải, trái để quan sát các mạch máu.
- Di chuyển ra phía thái dương để tìm điểm vàng và điểm lõm.
- Lặp lại kỹ thuật tương tự cho mắt còn lại.

3. Sau khi có kết quả
- Thông báo cho bệnh nhân về kết quả soi mắt.
- Ghi chép lại kết quả vào hồ sơ bệnh án.
- Hướng dẫn bệnh nhân về các biện pháp chăm sóc mắt, theo dõi và điều trị nếu cần thiết.
Ý nghĩa kết quả soi đáy mắt trực tiếp
Kết quả soi đáy mắt trực tiếp sẽ cung cấp cho bác sĩ nhiều thông tin quan trọng về tình trạng sức khỏe của mắt bệnh nhân, bao gồm:
- Tình trạng của võng mạc: Bác sĩ có thể phát hiện các tổn thương như xuất huyết, phù, chấm hoại tử, u, v.v.
- Tình trạng của thị thần kinh: Bác sĩ có thể đánh giá kích thước, màu sắc và ranh giới của đĩa thị thần kinh, từ đó phát hiện các bệnh lý như đau thần kinh thị giác, glôcôm, v.v.
- Tình trạng của mạch máu: Bác sĩ có thể quan sát sự thay đổi về đường kính, phân nhánh và tính chất của các mạch máu, từ đó chẩn đoán các bệnh lý như đái tháo đường, cao huyết áp, v.v.
- Tình trạng của đốm vàng: Bác sĩ có thể đánh giá sự suy giảm chức năng của đốm vàng, từ đó chẩn đoán các bệnh lý như thoái hóa điểm vàng.

Thông qua kết quả soi đáy mắt trực tiếp, bác sĩ sẽ có cơ sở để chẩn đoán, theo dõi và điều trị các bệnh lý liên quan đến mắt một cách kịp thời và chính xác.
Câu hỏi thường gặp về soi đáy mắt trực tiếp
1. Soi đáy mắt trực tiếp có đau không?
Soi đáy mắt trực tiếp là một kỹ thuật KHÔNG gây đau đớn cho bệnh nhân. Thông thường, bác sĩ sẽ nhỏ một số giọt thuốc làm giãn đồng tử và gây tê bề mặt mắt trước khi tiến hành soi mắt. Quá trình soi mắt chỉ kéo dài từ 5 đến 10 phút, vì vậy bệnh nhân sẽ không cảm thấy đau hoặc khó chịu.
2. Soi đáy mắt trực tiếp nhanh không?
Soi đáy mắt trực tiếp là một kỹ thuật NHANH và hiệu quả. Toàn bộ quy trình thường chỉ mất khoảng 5 đến 10 phút. Tuy nhiên, thời gian thực hiện phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng mắt của bệnh nhân, kỹ năng của bác sĩ và sự hợp tác của bệnh nhân.
3. Soi đáy mắt trực tiếp ở đâu tốt?
Soi đáy mắt trực tiếp thường được thực hiện tại các cơ sở y tế chuyên khoa mắt, như phòng khám mắt, bệnh viện mắt hoặc trung tâm y tế có đội ngũ bác sĩ mắt chuyên nghiệp. Các cơ sở này thường được trang bị đầy đủ các thiết bị và dụng cụ cần thiết để thực hiện soi đáy mắt trực tiếp một cách an toàn và hiệu quả.
Tại chuyên khoa mắt, PlinkCare với hệ thống máy móc trang thiết bị hiện đại, được nhập khẩu tại các nước tân tiến. Và đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn hàng đầu về Khoa mắt hiện nay sẽ giúp quá trình soi đáy mắt nhanh chóng và đem lại hiệu quả chính xác nhất.
Việc thực hiện soi đáy mắt trực tiếp đòi hỏi sự chăm chỉ và am hiểu về kỹ thuật từ phía bác sĩ cũng như sự hợp tác của bệnh nhân. Qua việc kiểm tra các chỉ số và dấu hiệu bất thường trong mắt, bác sĩ có thể đưa ra đánh giá chính xác về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:
Việc duy trì sức khỏe mắt thông qua các biện pháp phòng ngừa, chăm sóc hàng ngày và kiểm tra định kỳ bằng phương pháp soi đáy mắt trực tiếp là quan trọng để bảo vệ thị lực và sức khỏe toàn diện. Hãy luôn quan tâm và chăm sóc đôi mắt của bạn, vì chúng đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.