Sinh thiết đại tràng là gì, có phát hiện được ung thư không?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Trung tâm Thông tin Y khoa, PlinkCare TP.HCM

Kết quả sinh thiết có độ chính xác cao hơn những phương pháp chụp chiếu thông thường. Bởi vì, cách tối ưu để xác định khối u bất thường có phải ung thư hay không chính là tiến hành lấy mẫu mô, mang đi giải phẫu bệnh, quan sát, phân tích, đánh giá dưới kính hiển vi. Tuy nhiên, để thực hiện được kỹ thuật sinh thiết nói chung và sinh thiết đại tràng nói riêng, cơ sở y tế phải trang bị đầy đủ thiết bị, máy móc chuyên dụng cho việc này. Bên cạnh đó, bệnh viện cần có đội ngũ bác sĩ có chuyên môn ở lĩnh vực giải phẫu bệnh.

Sinh thiết đại tràng là gì?

Sinh thiết đại tràng là phương pháp xét nghiệm, giải phẫu bệnh các mẫu mô lấy từ đại tràng, từ đó giúp bác sĩ xác định các vấn đề, tổn thương liên quan. Sinh thiết được thực hiện để tìm kiếm các mô bất thường, ví dụ như tế bào tiền ung thư, tế bào ung thư. Sinh thiết đại tràng thường được tiến hành thông qua quá trình nội soi đại tràng. (1)

Khi nào cần sinh thiết đại tràng?

Sinh thiết đại tràng là kỹ thuật tối ưu để tầm soát ung thư tại cơ quan này. Người có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng thường được khuyến nghị nên tầm soát định kỳ bằng kỹ thuật sinh thiết đại tràng theo chỉ định của bác sĩ. Cụ thể bao gồm những người trên 50 tuổi, gia đình hoặc bản thân có tiền sử mắc bệnh ung thư/polyp đại tràng. Bên cạnh đó, phương pháp sinh thiết đại tràng còn có thể được áp dụng cho những trường hợp nghi ngờ dưới đây:

• Hay bị rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài), đau bụng và sụt cân bất thường.
• Đại tràng có biểu hiện bất thường hoặc có khối u (phát hiện thông qua kỹ thuật nội soi hoặc những phương pháp chẩn đoán thông thường khác).
• Phân có màu đen như bã cà phê hoặc lẫn máu.
• Mắc phải căn bệnh Crohn hoặc bị viêm loét đại tràng.
• Trường hợp người bệnh được bác sĩ chỉ định cắt bỏ polyp đại tràng. Mẫu polyp sau đó được mang đi kiểm tra dưới kính hiển vi nhằm mục đích xác định xem là dạng lành tính hay ác tính.
• Người gặp tình trạng thiếu máu nhược sắc (số lượng hồng cầu ở dưới mức trung bình).

Quy trình sinh thiết đại tràng

Quá trình nội soi đại tràng và lấy mẫu bệnh phẩm ra khỏi cơ thể mang đi sinh thiết kéo dài trong khoảng 30 phút – 1 tiếng hoặc lâu hơn. Sau đây là quy trình sinh thiết đại tràng cơ bản thông qua kỹ thuật nội soi:

1. Trước khi sinh thiết đại tràng

Người bệnh cần thông báo cho bác sĩ biết nếu đang mắc bệnh tiểu đường hoặc đang sử dụng thuốc theo toa (đặc biệt là những loại thuốc làm loãng máu). Người bệnh cũng cần cho bác sĩ biết về tiền sử dị ứng thuốc của bản thân (bao gồm cả thuốc gây mê), tình trạng chảy máu/khó cầm máu (nếu có). Bên cạnh đó, nếu đang mang thai/nghi có thai, đã chụp x-quang có bơm thuốc cản quang trong vòng 4 ngày trước khi sinh thiết thì bạn cũng phải thông báo cho bác sĩ biết.

Trước khi tiến hành nội soi, sinh thiết đại tràng, người bệnh cần ngưng uống nước trong khoảng 6 – 8 giờ. Bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh dùng thuốc nhuận tràng dạng lỏng, thuốc xổ hoặc thuốc đạn để làm sạch bên trong đại tràng. Phân và chất lỏng trong đại tràng được thải ra ngoài giúp bác sĩ có thể quan sát được niêm mạc đại tràng khi thực hiện nội soi, sinh thiết. Người bệnh cũng có thể được xét nghiệm máu hoặc khám tiền mê theo chỉ định của bác sĩ.

2. Thực hiện sinh thiết đại tràng

Người bệnh được gây mê qua đường truyền tĩnh mạch nên không cảm nhận đau hay khó chịu trong quá trình nội soi, sinh thiết đại tràng. Người bệnh được đặt nằm ở tư thế nghiêng sang một bên, một chân duỗi, một chân co.

Tiếp theo, bác sĩ nhẹ nhàng dùng ngón tay kiểm tra hậu môn của người bệnh xem có bị tắc nghẽn hay không rồi đưa ống nội soi vào đại tràng để quan sát. Ống nội soi mềm dài khoảng 120 – 180 cm, có kích thước tương đương ngón tay trỏ. Bên trong ống nội soi rỗng, chứa camera và nguồn sáng.

Ống nội soi có thể giúp bác sĩ phát hiện khối u, polyp, vết loét hoặc những tổn thương khác xuất hiện trên lớp niêm mạc đại tràng.

Khi thực hiện sinh thiết đại tràng trong nội soi, bác sĩ có thể dùng kìm sinh thiết, thòng lỏng/chổi quét qua ống nội soi vào vùng tổn thương để tiến hành lấy mẫu. Mẫu biểu mô, tế bào ở vùng tổn thương được bác sĩ lấy ra để mang đi kiểm tra dưới kính hiển vi.

3. Sau khi sinh thiết đại tràng

Sau khi sinh thiết đại tràng, người bệnh có thể được đưa đến phòng hồi sức để nhân viên y tế theo dõi tình trạng sức khỏe trong khoảng 1 – 2 giờ. Nếu người bệnh đã tỉnh táo, không gặp dấu hiệu bất thường thì có thể trở về nhà. Trong khoảng 12 – 24 giờ sau khi sinh thiết, bạn không nên lái xe hoặc điều khiển máy móc.

Không khí được đưa vào đại tràng trong quá trình sinh thiết có thể khiến người bệnh gặp một vài cơn co thắt, xì hơi. Bạn hãy liên hệ với bác sĩ nếu gặp tình trạng chóng mặt, đau bụng, ớn lạnh, run rẩy, sốt, có máu trong phân sau khi sinh thiết đại tràng.

Tùy vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể đưa ra lời khuyên cho người bệnh về cách ăn uống sau sinh thiết. Tuy nhiên, hầu hết người bệnh đều có thể ăn uống bình thường và cần tránh dùng chất kích thích như cồn trong rượu bia. Đặc biệt, người bệnh nên uống nhiều nước để bù lại lượng nước đã mất trong quá trình làm sạch đại tràng trước khi tiến hành nội soi. Hãy hỏi ý kiến của bác sĩ về thời điểm được dùng lại các loại thuốc đã dừng sử dụng trước khi sinh thiết.

4. Sinh thiết đại tràng bao lâu có kết quả?

Kết quả sinh thiết đại tràng thường được trả sau 1 – 2 ngày lấy mẫu nhưng cũng có thể lâu hơn tùy vào từng trường hợp cụ thể. Thời gian trả kết quả kéo dài lâu hơn có thể là vì bác sĩ cần phân tích mẫu bệnh phẩm bằng phương pháp khác hoặc phải kiểm tra thêm mẫu mô khác.

Tốt hơn hết là trước khi tiến hành sinh thiết bạn nên hỏi bác sĩ hoặc nhân viên y tế về thời gian có thể nhận kết quả. Lúc này, bạn có thể chủ động đặt lịch hẹn tái khám để nhận kết quả sau khi sinh thiết. Cơ sở y tế có thể liên hệ với người bệnh khi đã có kết quả sinh thiết đại tràng. Thông thường, bác sĩ muốn trao đổi trực tiếp với người bệnh về kết quả hơn là cách thông báo qua email hoặc điện thoại. Do đó, người bệnh nên sắp xếp thời gian đến gặp bác sĩ để được đọc kết quả trực tiếp.

Rủi ro có thể gặp khi sinh thiết đại tràng?

Sinh thiết đại tràng là chỉ định cần thiết trong những trường hợp cụ thể, thường không để lại rủi ro nghiêm trọng. Người bệnh nên lắng nghe tư vấn của bác sĩ về những lợi ích và rủi ro có thể gặp trước khi thực hiện phương pháp sinh thiết này. Các rủi ro có thể xảy ra (không nhiều) bao gồm: (2)

• Chảy máu.
• Nhiễm trùng.
• Hội chứng sau cắt polyp.
• Biến chứng do gây mê.
• Biến chứng do ngưng sử dụng thuốc làm loãng máu trước khi sinh thiết…

Các yếu tố nguy cơ có thể gia tăng nếu người bệnh lớn tuổi hoặc có tiền sử bệnh lý phức tạp. Người bệnh nên trao đổi kỹ lưỡng với bác sĩ, nhân viên y tế về những việc cần làm để hạn chế nguy cơ gặp rủi ro, biến chứng khi sinh thiết đại tràng.

Sinh thiết đại tràng có chẩn đoán được ung thư?

Mẫu mô được chuyển đến phòng thí nghiệm ngay sau khi sinh thiết đại tràng. Nhà nghiên cứu bệnh học tiến hành kiểm tra mẫu bệnh phẩm dưới kính hiển vi để lập báo cáo bệnh lý. Báo cáo mô tả những mẫu mô thu được là bình thường hay ung thư, giúp bác sĩ xác định mức độ và giai đoạn của ung thư. Cụ thể, báo cáo của nhà nghiên cứu bệnh học có thể bao gồm:

• Vị trí tổn thương xuất hiện trong đại tràng.
• Loại tế bào hoặc mô học được tìm thấy, ví dụ như ác tính (ung thư) hoặc lành tính (bình thường). Nếu chẳng may rơi vào trường hợp ác tính, báo cáo có thể hiển thị loại ung thư (ví dụ như ung thư biểu mô tuyến – đây là loại ung thư đại tràng phổ biến).
• Cấp độ, giải thích mức độ đột biến của mẫu mô và được dùng để xác định giai đoạn ung thư…

Sinh thiết đại tràng giá bao nhiêu?

Chi phí sinh thiết đại tràng ở mỗi bệnh viện có sự chênh lệch, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kỹ thuật, phương pháp được áp dụng, số lượng mẫu, cơ sở vật chất, trình độ của bác sĩ/nhà nghiên cứu bệnh học, thời gian trả kết quả… Tại các bệnh viện lớn, uy tín, có trang thiết bị, máy móc hiện đại, quy tụ đội ngũ bác sĩ giỏi, cung cấp dịch vụ chất lượng thì chi phí sinh thiết thường sẽ cao hơn đôi chút so với những cơ sở y tế nhỏ.

Nên sinh thiết đại tràng ở đâu?

Kết quả sinh thiết đại tràng có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán, giúp bác sĩ đề ra phác đồ điều trị phù hợp. Vì thế, người bệnh nên chọn thực hiện sinh thiết ở cơ sở y tế uy tín để đảm bảo an toàn, mang đến kết quả chính xác. Hệ thống PlinkCare được trang bị hệ thống máy móc, thiết bị, công nghệ hiện đại, trong đó có các thiết bị chuyên dụng cho sinh thiết đại tràng.

Bệnh viện cũng quy tụ đội ngũ bác sĩ dày dặn kinh nghiệm, tận tình, chu đáo. Với quy trình sinh thiết khoa học, chuyên nghiệp, người bệnh sẽ sớm nhận được kết quả. Đồng thời, thông qua kết quả sinh thiết, bác sĩ có thể đưa ra phương hướng chữa trị tối ưu dành cho người bệnh.

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn các vấn đề về sức khỏe tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Phương pháp sinh thiết đại tràng hữu ích cho việc chẩn đoán nhiều bệnh lý tại đại tràng, đặc biệt là ung thư. Để nhận được kết quả chính xác, hạn chế nguy cơ gặp rủi ro không mong muốn, người bệnh nên chọn thực hiện sinh thiết ở cơ sở y tế uy tín.